Moi Cheria .... 1  หลักสำคัญพื้นฐานของการแสดงละครเวทีคือการแสดง ไม่ใช่แค่การบอกเล่า ละครเงาที่มีพื้นฐานมาจากภาพจินตนาการก็เป็นเช่นนั้น และเป็นมากกว่านั้น ผู้แสดงหลักคือหุ่น แสงไฟที่ส่องสว่างจากด้านหลัง ได้สร้างภาพที่ประกอบขึ้นเป็น ฉากของเรื่องราว และมักจะมีดนตรีประกอบด้วย นี่เป็นรูปแบบอันเก่าแก่ของละคร ซึ่งหยั่งรากลึกมาตั้งแต่อารยธรรมในสมัยโบราณ เช่นเดียวกับศิลปะการแสดง ทุกอย่าง ละครเงาก็เป็นเป็นวิถีทางที่นำเสนอความลี้ลับแห่งชีวิต ปัญหาต่างๆ ความหวัง ความฝัน และความสุขของการมีชีวิตอยู่  A fundamental precept of live theatre is to "show" not just "tell." Shadow Theatre, based on imagery, is all of that and more. Its primary performers are puppets, lit from behind, creating unusual layered images that comprise the scenes of a story, often accompanied by music. It is an ancient form of theatre with roots in the oldest civilizations. As with all of the performing arts, shadow theatre arose as way to represent the mysteries of life, the problems and hopes and dreams and joys of living. Asia shares in this long tradition and Thailand has a premier shadow theatre companyThe Wandering Moon, or more accurately, The Wanderingmoon Performance Group & Endless Journey. It is a perceptive and meaningful title for this theatre company which was founded in 1999 in Chiang Mai. It has actively worked to develop contemporary shadow theatre as an art form and as a medium for social change with a focus on environmental issues. This is especially engaging since the company employs a mix of shadow theatre, film, songs, with puppets and live performers. There is no dialogue or narration.  ในทวีปเอเชียก็มีประเพณีแบบนี้มานานและประเทศไทยมีกลุ่มละครเงา พระจันทร์พเนจร ถ้าจะเรียกให้ถูกต้องมากกว่านี้ก็คือ กลุ่มละครเงาพระจันทร์ พเนจรและการเดินทางอันไม่สิ้นสุด เป็นชื่อที่มีความหมายสำหรับกลุ่มละครที่ ก่อตั้งขึ้นเมือปีพ.ศ. 2542 ในจังหวัดเชียงใหม่ ทำงานเพื่อพัฒนาละครเงาร่วมสมัย ให้เป็นรูปแบบศิลปะและเป็นสื่อกลางเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมโดยเน้นเรื่อง สภาพแวดล้อมเป็นสิ่งที่ท้าทายมากเพราะทางคณะได้นำละครเงา ภาพยนตร์ บทเพลง หุ่นต่างๆมาผสมผสานกันโดยไม่มีบทพูดและคำบรรยาย ไม่นานมานี้ดิฉันได้มีโอกาสไปชมการแสดงนิทานจากสายน้ำ (A Walking River Tale)ใต้ร่มไม้ในจังหวัดเชียงใหม่ หลายครอบครัวพาบุตรหลาน มาที่นี่ ชาวไทยและชาวต่างชาตินักศึกษาในเครื่องแบบ ผู้สูงอายุแต่งกายแบบ ล้านนา ดิฉันรู้สึกประหลาดใจ ผู้คนมาชมค่อนข้างมาก วงดนตรีบรรเลงเพลงไป เรื่อยๆก่อนที่ผู้ชมจะนั่งลงบนเสื่อที่ปูบนพื้นหญ้า เรื่องเล่าจากริมฝั่งโขงเป็นแสดงภาพการต่อสู้ของพญานาคและพญาครุฑซึ่งเป็น สัตว์ในเทพนิยาย และใช้สัญลักษณ์บอกเล่าสภาพของแม่น้ำโขง สะท้อนภาพ ความเชื่อและความศรัทธาในสายน้ำและความเปลี่ยนแปลงที่มีผลกระทบมาจาก เศรษฐกิจของประเทศ ตัวตนทางวัฒนธรรม และการค้าเสรี มันเป็นการแสดงที่ร่วม สมัยและทรงพลังของเทพนิยายเกี่ยวกับพญานาคที่เป็นสัญลักษณ์แทนชาวบ้านริม ฝั่งแม่น้ำโขงและพญาครุฑที่เป็นสัญลักษณ์แทนเจ้าหน้าที่ของรัฐ   ก่อนการแสดงจะเริ่มต้นขึ้น ดิฉันได้มีโอกาสสนทนากับคุณมณฑาทิพย์ สุขโสภา ผู้ก่อตั้งและผู้กำกับศิลป์ของคณะพระจันทร์พเนจร ซึ่งมีใจความสำคัญดังนี้ จานีน: คุณจะจัดตั้งเวทีการแสดงของคุณที่ไหน มณฑาทิพย์: เวทีของละครเงา ถ้าพวกเรามีโอกาสเลือก น่าจะเป็นคืนที่ไม่มีฝน ใช้เวทีกลางแจ้ง ที่ผู้คนนั่งบนผืนเสื่อ ถ้าอากาศไม่เหมาะสมกับการแสดงกลางแจ้ง พวกเราอาจเลือกหอศิลป์หรือหอประชุมของมหาวิทยาลัย หรือเวทีละครขึ้นอยู่กับ เวลาและโอกาส เมื่อเรามาถึงก็ทำงานร่วมกันกับเจ้าของสถานที่ เชิญคนมาศึกษา งานกับเรา ในช่วงกลางวันเราก็มอบโอกาสให้กับเด็กๆที่ต้องการมี่ส่วนร่วมใน กิจกรรมทุกครั้ง เรื่องเล่าริมฝั่งโขงและนิทานจากสายน้ำก็ได้รับความนิยมอย่างมาก การแสดงของพระจันทร์พเนจรเป็นทั้งงานร่วมสมัยและงานนามธรรม ชุดบทเพลง แสดงอารมณ์ถูกนำมาเล่นทดแทนบทสนทนา ลักษณะนี้แตกต่างไปจากละครแบบ ดั้งเดิม เหมือนเป็นภาพยนตร์การ์ตูน เต็มไปด้วยสีสัน ความเร็ว เป็นหน้าต่างไปสู่ มุมมองชีวิตที่แตกต่างไปจากเดิม พวกเราเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไร ผู้คนที่ เข้าร่วมกิจกรรมสามารถเข้าชมการแสดงโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย การแสดงมีขึ้นหลาย รอบในประเทศไทย หลายๆจังหวัดของประเทศไทยที่อยู่ใกล้แม่น้ำโขง แม่น้ำ ที่ไหลเย็น สะท้อนภาพก่อนที่พระอาทิตย์จะลาลับขอบฟ้า  Prior to the performance, I had a chance to spend some time with Monthatip Suksopha, the founder and artistic director of the Wandering Moon. JY: What is the setting for your performances? MS: The stage of the Shadow Theatre, if we have a chance to choose, should be a clear dark night without rain, an open-air stage where audiences sit on mats. If the weather is not suitable for an outdoor performance, we may choose the art museum or university's conference room or a theatre stage. It depends on time and opportunity. When we come, we work together with the host, to recruit people to do a workshop with us. During the day, we offer an opportunity for children who want to participate in the activities. Tale of Mekong River and the Walking River Tale project are quite popular. The performances of Wandering Moon are both contemporary and abstract. Sets of emotional songs are played instead of dialogue. This characteristic is different from the traditional play. It is like cartoon animation. Full of color, and speed, and surprising windows to different views of life. We are a non-profit organization. People who participate in the activities can join or see the show totally free of charge. The shows played many times in Thailand. Many provinces of Thailand are near the Mekong River: cold, shiny water with intense, reflected images of light before sunset as the sun disappears. We have also performed in a number of other countries such as the Philippines, Laos, Bangladesh, Cambodia, to name a few. Our workshops give education and skills to children and older people who are attracted to shadow theatre and its unlimited imagination. Audiences are drawn to the 4.5 x 4 meter movie screen, like an open-air movie. It's a familiar event since the way of rural life in Asia is accustomed to the cinema when they have a ceremony in the playgrounds of temples, in schools or countryside. JY: How do you relate to traditional Thai Shadow Theatre? MS: It's a strong relationship. As the founders of contemporary shadow theatre in Thailand, we never lose sight of the history of the traditional Thai shadow theatre in central Thailand and the shadow plays in the south of Thailand The first is Nang Yai, a high class performance in the middle areas of Thailand. There are many historical references to its beginning in the Sukhothai period. The Sukhothai empire used to be the center of Thailand. The Ramajana epic, which has more than 300 characters, used leather that was perforated into images of giants, humans and monkeys. We know that Nang Yai was played for the nobility and the royal family. What distinguishes Nang Yai as high class entertainment are: The buffalo leather carving, perforated with characters from the Ramajana Epic; The acting and movements from Ramajana giants, humans, and monkeys play important roles; Special musical instruments; Storytelling verses called "rai"; Audiences that are familiar with Ramajana. Originally, the Ramajana epic was not from Thai culture --it was related to Buddhism and Brahmins. And the royal Rama and Sida.(Protagonists from Ramajana) are familiar in Thai culture. I went to study Nang Yai in many temples, I found that this performance didn't allow women to play the shadows. The monks explained the history of Nang Yai to the audiences. I eventually learned the steps and movement of the actors from Patravadee theatre in Bangkok. The second one is a famous traditional shadow theatre for the villagers in the south of Thailand, Nang Taloong. It is the art form used for celebrations and is a part of life in south of Thailand. It is also uses leather displays. It has protagonists and 15 jokers, hermits and giants. The story is based on rural life satirizes politics and society. It was used as a medium to inform people about healthand community and it used the southern Thai dialect. After I graduated from Chiang Mai University, I went to join a community theatre called "Makampom group," as a volunteer for a grass-roots micro- media project. Starting with hand puppets used as teaching aids in 1997 we began to produce shadow theatre. I also was a volunteer for a women's study center in legal training for a women's leadership program and I was a freelance actress in an Experimental and Physical Theatre. In 1999, I founded the Wanderingmoon Performance Group&Endless Journey, working with non-governmental organizations and community campaigns for a variety of social issues. JY: What about other shadow theatres in other countries? MS: In Asia we have Wayang Kulit, a beautiful shadow play from Indonesia, and India. China also has vibrant shadow theatre. For the pasttwo years we have had an opportunity to join the International Shadow Theatre Festival in Schwaebisch Gmund Germany They had many kinds of productions: shadow puppets from bodies and hands, drama shadows, fairy-tale shadows, avant garde stories and classical Italian stories. When I had a chance to see so much contemporary shadow theatre in the last two years, I felt confident in performing our work. We have a unique form and an important tale about environmental preservation. On 16-21 October 2006, the Wandering Moon will go to Germany. "Shadow Theatre and Music" is the focal point of the 2006 festival. Music plays a central role in more than half of the productions. This festival will concentrate on how shadow players can change music into visual images and it promises to be especially exciting and interesting. JY: Why is shadow theatre an important art form? MS: Because it is at the same time an old and new means of expression. Alternative Media Development is considered a major tool for both governmental and private organizations. Without alternative media development, there's no variety of tools to apply to different target groups. Many organizations focus on data and problems and it happens that they are strongly supported unlike those who focus on tools. Most people think tools are not as important as issues despite the fact that good and reachable information comes from meaningful approaches. Once upon a time, there was a woman who fell in love with a shadow the first time she laid eyes on it. Day after day, night after night, she traveled with a shadow puppet. People started to call her "Aunty Tip." On her way, she met other "Moons" traveling just like her. They gathered and called themselves: "The Wandering Moon Performing Group & Endless Journey." Soon the Moons became part of a special performance: "Shadow Theatre." It was said that shadow has a life. Once the Sun sets and the Moon comes out to play, it is sometimes full of joy jumping out of the screen, sometimes sad as if waiting to be discovered. Most of their performances have stories... stories that make people wonder and make them carry on the journey. Contemporary shadow theatre is a science and art that is still a mystery in the country. Though many people have seen it, its mystery still attracts people to come closer and closer until they feel the magic for themselves. Shadow Theatre offers freedom for the imagination. No other performances precisely prove the power of what Antoine de Saint-Exupéry, the author of The Little Prince, once said: "What is essential is invisible to the eyes." Every time we perform a shadow play, many miracles happen to both performers and audiences. There are thousands of questions we cannot find the answer to. The curiosity of children and grown-ups endlessly pushes them back stage after the performance ends, to see what magic is hidden behind the thin white screen. In every performance, one thing is not forgotten--shadow has its own life though it is made by people and the truth behind such beauty is actually a fragile piece of paper. All puppets have their time to expire. Every journey we take articulates the fact that some day what we're seeing will be gone. One day you'll never see any of them again. You might miss their last performance on the screen. Though similar shadows might be made, they will never ever be the same ones. The only thing left behind is memory and what we can feel with our hearts. Every puppet has a different shadow just like its creators. In shadow theatre workshops, the ugliest puppet unbelievably turns to be the most beautiful in the world of shadow. The shyest children become the most full-hearted and energetic puppeteers feeling what is in their hands. In many journeys, light and shadow enchant the audience. This is what is special in telling stories with shadow theatre. The puppeteers/ performers are in a magical, mysterious space. We have traveled far and still see this world of shadow creating new meanings on stage, and many more to be discovered. Only those using their hearts will be there.  ทีมงานของเราได้ไปแสดงในหลายๆ ประเทศเช่น ฟิลิปปินส์ ลาว บังคลาเทศ กัมพูชา กิจกรรมของเรามอบความรู้ให้กับเด็กๆและผู้ใหญ่ที่มีความหลงใหลใน ละครเงาและจินตนาการอันไร้ขีดจำกัด ผู้ชมมารวมตัวกันอยู่หน้าจอหนังขนาด 4.5 x 4 เมตรเช่นเดียวกับหนังกลางแปลง นี่เป็นกิจกรรมที่เราคุ้นเคยเพราะวิถีทาง ของชีวิตชนบทในเอเชียนั้นเคยชินกับภาพยนตร์ที่แสดงในลานวัด ในโรงเรียนหรือ นอกเมือง จานีน: คุณมาเกี่ยวข้องกับละครเงาไทยได้อย่างไร มณฑาทิพย์: นี่เป็นความสัมพันธ์ที่เข้มแข็ง ในฐานะที่เป็นผู้ก่อตั้งคณะละครเงา ร่วมสมัยในประเทศไทย พวกเราไม่เคยละลายตาไปจากประวัติของละครเงาแบบ ดั้งเดิมของภาคกลางและภาคใต้ของไทย อันดับแรกคือหนังใหญ่ การแสดงชั้นสูง ของภาคกลาง มีข้อมูลอ้างอิงทางประวัติศาสตร์ย้อนไปถึงตอนต้นยุคสมัยสุโขทัย อาณาจักรสุโขทัยเคยเป็นศูนย์กลางของประเทศไทย  มหากาพย์รามายณะหรือรามเกียรติ์ที่มีตัวละครมากกว่า 300 ตัว ทำจากหนังโค กระบือที่ถูกฉลุเป็นรูปยักษ์ มนุษย์และวานร พวกเราทราบว่าหนังใหญ่นั้นมีการเล่น เพื่อชนชั้นสูงและพระราชวงศ์ สิ่งที่จำแนกว่าหนังใหญ่เป็นความบันเทิงชั้นสูงก็คือ หนังกระบือแกะสลักเจาะรูเป็นรูปตัวละครจากมหากาพย์รามเกียรติ์ การแสดงและ การเคลื่อนไหวของยักษ์ มนุษย์ และวานรมีบทบาทสำคัญ มีการใช้เครื่องดนตรี พิเศษ มีการใช้โคลงกลอนเล่าเรื่อง เรียกว่า "ร่าย"และผู้ชมก็คุ้นเคยกับเรื่อง รามเกียรติ์ แต่เดิมแล้วมหากาพย์รามเกียรติ์ไม่ได้มาจากวัฒนธรรมไทย แต่เรื่องนี้ ตัวมีความเกี่ยวข้องกับศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ พระรามและนางสีดาที่เป็น ตัวเอกของเรื่องก็เป็นที่คุ้นเคยในวัฒนธรรมไทย ดิฉันได้ไปศึกษาหนังใหญ่ใน หลายๆวัดก็พบว่าผู้หญิงไม่ได้รับอนุญาตให้เชิดหนังใหญ่ พระสงฆ์ที่นั้นได้อธิบาย ประวัติหนังใหญ่ให้กับกลุ่มผู้ฟัง ดิฉันยังได้เห็นการย่างก้าวและการเคลื่อนไหวของ ตัวแสดงที่ทราบว่าโรงละครภัทราวดี ในกรุงเทพฯ มาฝึกท่าทางให้ The shows played many times in Thailand. Many provinces of Thailand are near the Mekong River: cold, shiny water with intense, reflected images of light before sunset as the sun disappears. We have also performed in a number of other countries such as the Philippines, Laos, Bangladesh, Cambodia, to name a few. Our workshops give education and skills to children and older people who are attracted to shadow theatre and its unlimited imagination. Audiences are drawn to the 4.5 x 4 meter movie screen, like an open-air movie. It's a familiar event since the way of rural life in Asia is accustomed to the cinema when they have a ceremony in the playgrounds of temples, in schools or countryside. JY: How do you relate to traditional Thai Shadow Theatre? MS: It's a strong relationship. As the founders of contemporary shadow theatre in Thailand, we never lose sight of the history of the traditional Thai shadow theatre in central Thailand and the shadow plays in the south of Thailand The first is Nang Yai, a high class performance in the middle areas of Thailand. There are many historical references to its beginning in the Sukhothai period. The Sukhothai empire used to be the center of Thailand. The Ramajana epic, which has more than 300 characters, used leather that was perforated into images of giants, humans and monkeys. We know that Nang Yai was played for the nobility and the royal family. What distinguishes Nang Yai as high class entertainment are: The buffalo leather carving, perforated with characters from the Ramajana Epic; The acting and movements from Ramajana giants, humans, and monkeys play important roles; Special musical instruments; Storytelling verses called "rai"; Audiences that are familiar with Ramajana. Originally, the Ramajana epic was not from Thai culture --it was related to Buddhism and Brahmins. And the royal Rama and Sida.(Protagonists from Ramajana) are familiar in Thai culture.  จานีน: แล้วละครเงาในประเทศอื่นๆ เป็นอย่างไรบ้างคะ มณฑาทิพย์: ในเอเชียมี วายังกูลิตละครเงาที่สวยงามจากประเทศอินโดนิเชียและ อินเดีย จีนก็มีละครเงาแบบสั่น สองปีที่ผ่านมาพวกเรามีโอกาสเข้าร่วมเทศกาล ละครเงานานาชาติ ที่เมือง SchwaebischGmund ประเทศเยอรมนีพวกเขามีการ แสดงหลากหลายชนิดเช่น หุ่นเงาจากร่างกายและมือ ละครเงาพื้นบ้าน ละครเงา อิงเทพนิยาย เรื่องเหนือธรรมชาติ และเรื่องโบราณจากอิตาลี เมื่อดิฉันได้มีโอกาสเห็นละครเงาร่วมสมัยหลายๆอย่างก็รู้สึกมีความมั่นใจในการ แสดงของพวกเราเพราะมีรูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์และเป็นนิทานที่สำคัญเกี่ยวกับ การอนุรักษ์ธรรมชาติ วันที่ 16-21 ตุลาคม พ.ศ 2549 คณะพระจันทร์พเนจรจะไป ยังเยอรมนี ละครเงาและบทเพลงเป็นจุดสำคัญของเทศกาลปีนี้ งานเทศกาลจะเน้น ในเรื่องนักแสดงละครเงาสามารถเปลี่ยนบทเพลงให้กลายเป็นภาพได้อย่างไรและ ละครเงาจะเป็นสิ่งที่น่าตื่นเต้นและน่าสนใจเป็นพิเศษ จานีน: ทำไมละครเงาจึงเป็นรูปแบบศิลปะที่สำคัญในความตั้งใจของคุณ มณฑาทิพย์: เพราะว่าในเวลาเดียวกันนั้นวิธีการแสดงออกแบบเก่าและใหม่ หลายๆวิธี การพัฒนาสื่อทางเลือกจึงได้รับการพิจารณาให้เป็นเครื่องมือหลัก สำหรับองค์กรรัฐบาลและเอกชน ถ้าไม่มีการพัฒนาสื่อทางเลือกก็จะไม่มีเครื่องมือ ที่หลากหลายที่จะปรับใช้กับกลุ่มเป้าหมายที่แตกต่างกัน องค์กรหลายแห่งเน้นไป ที่ข้อมูลและเนื้อหาและมันเกิดขึ้นว่าพวกเขาสนับสนุนเป็นอย่างมากไม่เหมือนกับผู้ ที่เน้นด้านเครื่องมือ คนหลายคนคิดว่าเครื่องมือไม่สำคัญเท่ากับเนื้อหา อย่างไรก็ ตามข้อเท็จจริงที่ว่าข้อมูลที่ดีและเข้าถึงได้มาจากวิธีการที่มีความหมาย ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว... มีผู้หญิงคนหนึ่งหลงรักเงาครั้งแรกที่ส่งสายตาไปหาเงา วันแล้ววันเล่า คืนแล้วคืนเล่าที่เธอเดินทางไปกับหุ่นเงา ผู้คนเริ่มเรียกเธอว่า "ป้าทิพย์"ในการเดินทางเธอก็ได้พบผู้คนที่เดินทางเช่นเดียวกับเธอ พวกเขามา รวมตัวกันแล้วเรียกตัวเองว่า"พระจันทร์พเนจรและการเดินทางที่ไม่สิ้นสุด" พระจันทร์เลยกลายเป็นการแสดงพิเศษที่เรียกว่าละครเงา มีการกล่าวไว้ว่าเงามี ชีวิต เมื่อพระอาทิตย์ลับขอบฟ้าและพระจันทร์ลอยขึ้นมา บางครั้งความสนุกสนานก็ ออกมาจากหน้าจอ บางครั้งความโศกเศร้าก็รอคอยการค้นพบ การแสดงทุกชิ้นของ พวกเขามีเรื่องราวที่ทำให้ผู้คนสงสัยและทำให้พวกเขาดำเนินการเดินทางต่อไป ละครเงาร่วมสมัยยังเป็นวิทยาศาสตร์และศิลปะที่มีความลึกลับ แม้ว่าหลายคนจะ เคยเห็นมาแล้ว ความลึกลับก็ยังดึงดูดให้คนเข้ามาใกล้มากขึ้นจนกระทั่งพวกเขา รู้สึกถึงเวทมนตร์ได้ด้วยตัวของพวกเขาเอง หลักสำคัญพื้นฐานของการแสดงละครเวทีคือการแสดง ไม่ใช่แค่การบอกเล่า ละครเงาที่มีพื้นฐานมาจากภาพจินตนาการก็เป็นเช่นนั้น และเป็นมากกว่านั้น ผู้แสดงหลักคือหุ่น แสงไฟที่ส่องสว่างจากด้านหลัง ได้สร้างภาพที่ประกอบขึ้นเป็น ฉากของเรื่องราว และมักจะมีดนตรีประกอบด้วย นี่เป็นรูปแบบอันเก่าแก่ของละคร ซึ่งหยั่งรากลึกมาตั้งแต่อารยธรรมในสมัยโบราณ เช่นเดียวกับศิลปะการแสดง ทุกอย่าง ละครเงาก็เป็นเป็นวิถีทางที่นำเสนอความลี้ลับแห่งชีวิต ปัญหาต่างๆ ความหวัง ความฝัน และความสุขของการมีชีวิตอยู่ ในทวีปเอเชียก็มีประเพณีแบบนี้มานานและประเทศไทยมีกลุ่มละครเงา พระจันทร์พเนจร ถ้าจะเรียกให้ถูกต้องมากกว่านี้ก็คือ กลุ่มละครเงาพระจันทร์ พเนจรและการเดินทางอันไม่สิ้นสุด เป็นชื่อที่มีความหมายสำหรับกลุ่มละครที่ ก่อตั้งขึ้นเมือปีพ.ศ. 2542 ในจังหวัดเชียงใหม่ ทำงานเพื่อพัฒนาละครเงาร่วมสมัย ให้เป็นรูปแบบศิลปะและเป็นสื่อกลางเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมโดยเน้นเรื่อง สภาพแวดล้อมเป็นสิ่งที่ท้าทายมากเพราะทางคณะได้นำละครเงา ภาพยนตร์ บทเพลง หุ่นต่างๆมาผสมผสานกันโดยไม่มีบทพูดและคำบรรยาย ไม่นานมานี้ดิฉันได้มีโอกาสไปชมการแสดงนิทานจากสายน้ำ (A Walking River Tale)ใต้ร่มไม้ในจังหวัดเชียงใหม่ หลายครอบครัวพาบุตรหลาน มาที่นี่ ชาวไทยและชาวต่างชาตินักศึกษาในเครื่องแบบ ผู้สูงอายุแต่งกายแบบ ล้านนา ดิฉันรู้สึกประหลาดใจ ผู้คนมาชมค่อนข้างมาก วงดนตรีบรรเลงเพลงไป เรื่อยๆก่อนที่ผู้ชมจะนั่งลงบนเสื่อที่ปูบนพื้นหญ้า เรื่องเล่าจากริมฝั่งโขงเป็นแสดงภาพการต่อสู้ของพญานาคและพญาครุฑซึ่งเป็น สัตว์ในเทพนิยาย และใช้สัญลักษณ์บอกเล่าสภาพของแม่น้ำโขง สะท้อนภาพ ความเชื่อและความศรัทธาในสายน้ำและความเปลี่ยนแปลงที่มีผลกระทบมาจาก เศรษฐกิจของประเทศ ตัวตนทางวัฒนธรรม และการค้าเสรี มันเป็นการแสดงที่ร่วม สมัยและทรงพลังของเทพนิยายเกี่ยวกับพญานาคที่เป็นสัญลักษณ์แทนชาวบ้านริม ฝั่งแม่น้ำโขงและพญาครุฑที่เป็นสัญลักษณ์แทนเจ้าหน้าที่ของรัฐ ก่อนการแสดงจะเริ่มต้นขึ้น ดิฉันได้มีโอกาสสนทนากับคุณมณฑาทิพย์ สุขโสภา ผู้ก่อตั้งและผู้กำกับศิลป์ของคณะพระจันทร์พเนจร ซึ่งมีใจความสำคัญดังนี้ จานีน: คุณจะจัดตั้งเวทีการแสดงของคุณที่ไหน มณฑาทิพย์: เวทีของละครเงา ถ้าพวกเรามีโอกาสเลือก น่าจะเป็นคืนที่ไม่มีฝน ใช้เวทีกลางแจ้ง ที่ผู้คนนั่งบนผืนเสื่อ ถ้าอากาศไม่เหมาะสมกับการแสดงกลางแจ้ง พวกเราอาจเลือกหอศิลป์หรือหอประชุมของมหาวิทยาลัย หรือเวทีละครขึ้นอยู่กับ เวลาและโอกาส เมื่อเรามาถึงก็ทำงานร่วมกันกับเจ้าของสถานที่ เชิญคนมาศึกษา งานกับเรา ในช่วงกลางวันเราก็มอบโอกาสให้กับเด็กๆที่ต้องการมี่ส่วนร่วมใน กิจกรรมทุกครั้ง เรื่องเล่าริมฝั่งโขงและนิทานจากสายน้ำก็ได้รับความนิยมอย่างมาก การแสดงของพระจันทร์พเนจรเป็นทั้งงานร่วมสมัยและงานนามธรรม ชุดบทเพลง แสดงอารมณ์ถูกนำมาเล่นทดแทนบทสนทนา ลักษณะนี้แตกต่างไปจากละครแบบ ดั้งเดิม เหมือนเป็นภาพยนตร์การ์ตูน เต็มไปด้วยสีสัน ความเร็ว เป็นหน้าต่างไปสู่ มุมมองชีวิตที่แตกต่างไปจากเดิม พวกเราเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไร ผู้คนที่ เข้าร่วมกิจกรรมสามารถเข้าชมการแสดงโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย การแสดงมีขึ้นหลาย รอบในประเทศไทย หลายๆจังหวัดของประเทศไทยที่อยู่ใกล้แม่น้ำโขง แม่น้ำ ที่ไหลเย็น สะท้อนภาพก่อนที่พระอาทิตย์จะลาลับขอบฟ้า ทีมงานของเราได้ไปแสดงในหลายๆ ประเทศเช่น ฟิลิปปินส์ ลาว บังคลาเทศ กัมพูชา กิจกรรมของเรามอบความรู้ให้กับเด็กๆและผู้ใหญ่ที่มีความหลงใหลใน ละครเงาและจินตนาการอันไร้ขีดจำกัด ผู้ชมมารวมตัวกันอยู่หน้าจอหนังขนาด 4.5 x 4 เมตรเช่นเดียวกับหนังกลางแปลง นี่เป็นกิจกรรมที่เราคุ้นเคยเพราะวิถีทาง ของชีวิตชนบทในเอเชียนั้นเคยชินกับภาพยนตร์ที่แสดงในลานวัด ในโรงเรียนหรือ นอกเมือง จานีน: คุณมาเกี่ยวข้องกับละครเงาไทยได้อย่างไร มณฑาทิพย์: นี่เป็นความสัมพันธ์ที่เข้มแข็ง ในฐานะที่เป็นผู้ก่อตั้งคณะละครเงา ร่วมสมัยในประเทศไทย พวกเราไม่เคยละลายตาไปจากประวัติของละครเงาแบบ ดั้งเดิมของภาคกลางและภาคใต้ของไทย อันดับแรกคือหนังใหญ่ การแสดงชั้นสูง ของภาคกลาง มีข้อมูลอ้างอิงทางประวัติศาสตร์ย้อนไปถึงตอนต้นยุคสมัยสุโขทัย อาณาจักรสุโขทัยเคยเป็นศูนย์กลางของประเทศไทย มหากาพย์รามายณะหรือรามเกียรติ์ที่มีตัวละครมากกว่า 300 ตัว ทำจากหนังโค กระบือที่ถูกฉลุเป็นรูปยักษ์ มนุษย์และวานร พวกเราทราบว่าหนังใหญ่นั้นมีการเล่น เพื่อชนชั้นสูงและพระราชวงศ์ สิ่งที่จำแนกว่าหนังใหญ่เป็นความบันเทิงชั้นสูงก็คือ หนังกระบือแกะสลักเจาะรูเป็นรูปตัวละครจากมหากาพย์รามเกียรติ์ การแสดงและ การเคลื่อนไหวของยักษ์ มนุษย์ และวานรมีบทบาทสำคัญ มีการใช้เครื่องดนตรี พิเศษ มีการใช้โคลงกลอนเล่าเรื่อง เรียกว่า "ร่าย"และผู้ชมก็คุ้นเคยกับเรื่อง รามเกียรติ์ แต่เดิมแล้วมหากาพย์รามเกียรติ์ไม่ได้มาจากวัฒนธรรมไทย แต่เรื่องนี้ ตัวมีความเกี่ยวข้องกับศาสนาพุทธและศาสนาพราหมณ์ พระรามและนางสีดาที่เป็น ตัวเอกของเรื่องก็เป็นที่คุ้นเคยในวัฒนธรรมไทย ดิฉันได้ไปศึกษาหนังใหญ่ใน หลายๆวัดก็พบว่าผู้หญิงไม่ได้รับอนุญาตให้เชิดหนังใหญ่ พระสงฆ์ที่นั้นได้อธิบาย ประวัติหนังใหญ่ให้กับกลุ่มผู้ฟัง ดิฉันยังได้เห็นการย่างก้าวและการเคลื่อนไหวของ ตัวแสดงที่ทราบว่าโรงละครภัทราวดี ในกรุงเทพฯ มาฝึกท่าทางให้ อย่างที่สองคือละครเงาแบบดั้งเดิมของชาวบ้านภาคใต้ของประเทศไทย เรียกว่า หนังตะลุง เป็นรูปแบบศิลปะที่ใช้เพื่อการเฉลิมฉลองและเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ภาคใต้ ใช้หนังสัตว์เชิดช่นกัน มีตัวเอก ตัวตลก 15 ตัว พระฤๅษี และยักษ์ เนื้อเรื่องมีพื้นฐานมาจากชีวิตชนบท เสียดสีการเมืองและสังคม และยังเป็นสื่อกลาง บอกข้อมูลด้านสุขภาพและชุมชนโดยใช้ภาษาถิ่นภาคใต้ หลังจากที่ดิฉันสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ก็ไปเข้าร่วมกับคณะ ละครชุมชนที่เรียกกันว่า"กลุ่มมะขามป้อม"เป็นอาสาสมัครสำหรับโครงการสื่อ ขนาดเล็กเพื่อคนรากหญ้า เริ่มต้นด้วยหุ่นมือใช้เป็นเครื่องมือช่วยสอนใน ปี พ.ศ. 2540 พวกเราก็เริ่มสร้างละครเงาขึ้นมา และดิฉันก็ยังเป็นอาสาสมัครของ ศูนย์สตรีศึกษาเพื่อฝึกความเป็นผู้นำของสตรีและดิฉันเคยเป็นนักแสดงอิสระ ในปี 2542 และได้ก่อตั้งคณะการแสดงพระจันทร์พเนจรและการเดินทางที่ไม่สิ้นสุด ทำงานกับองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรหลายแห่งในการรณรงค์ในชุมชนเพื่อความ หลากหลายของประเด็นในสังคม จานีน: แล้วละครเงาในประเทศอื่นๆ เป็นอย่างไรบ้างคะ มณฑาทิพย์: ในเอเชียมี วายังกูลิตละครเงาที่สวยงามจากประเทศอินโดนิเชียและ อินเดีย จีนก็มีละครเงาแบบสั่น สองปีที่ผ่านมาพวกเรามีโอกาสเข้าร่วมเทศกาล ละครเงานานาชาติ ที่เมือง SchwaebischGmund ประเทศเยอรมนีพวกเขามีการ แสดงหลากหลายชนิดเช่น หุ่นเงาจากร่างกายและมือ ละครเงาพื้นบ้าน ละครเงา อิงเทพนิยาย เรื่องเหนือธรรมชาติ และเรื่องโบราณจากอิตาลี เมื่อดิฉันได้มีโอกาสเห็นละครเงาร่วมสมัยหลายๆอย่างก็รู้สึกมีความมั่นใจในการ แสดงของพวกเราเพราะมีรูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์และเป็นนิทานที่สำคัญเกี่ยวกับ การอนุรักษ์ธรรมชาติ วันที่ 16-21 ตุลาคม พ.ศ 2549 คณะพระจันทร์พเนจรจะไป ยังเยอรมนี ละครเงาและบทเพลงเป็นจุดสำคัญของเทศกาลปีนี้ งานเทศกาลจะเน้น ในเรื่องนักแสดงละครเงาสามารถเปลี่ยนบทเพลงให้กลายเป็นภาพได้อย่างไรและ ละครเงาจะเป็นสิ่งที่น่าตื่นเต้นและน่าสนใจเป็นพิเศษ จานีน: ทำไมละครเงาจึงเป็นรูปแบบศิลปะที่สำคัญในความตั้งใจของคุณ I went to study Nang Yai in many temples, I found that this performance didn't allow women to play the shadows. The monks explained the history of Nang Yai to the audiences. I eventually learned the steps and movement of the actors from Patravadee theatre in Bangkok. The second one is a famous traditional shadow theatre for the villagers in the south of Thailand, Nang Taloong. It is the art form used for celebrations and is a part of life in south of Thailand. It is also uses leather displays. It has protagonists and 15 jokers, hermits and giants. The story is based on rural life satirizes politics and society. It was used as a medium to inform people about healthand community and it used the southern Thai dialect.  After I graduated from Chiang Mai University, I went to join a community theatre called "Makampom group," as a volunteer for a grass-roots micro- media project. Starting with hand puppets used as teaching aids in 1997 we began to produce shadow theatre. I also was a volunteer for a women's study center in legal training for a women's leadership program and I was a freelance actress in an Experimental and Physical Theatre. In 1999, I founded the Wanderingmoon Performance Group&Endless Journey, working with non-governmental organizations and community campaigns for a variety of social issues. JY: What about other shadow theatres in other countries? MS: In Asia we have Wayang Kulit, a beautiful shadow play from Indonesia, and India. China also has vibrant shadow theatre. For the pasttwo years we have had an opportunity to join the International Shadow Theatre Festival in Schwaebisch Gmund Germany They had many kinds of productions: shadow puppets from bodies and hands, drama shadows, fairy-tale shadows, avant garde stories and classical Italian stories. When I had a chance to see so much contemporary shadow theatre in the last two years, I felt confident in performing our work. We have a unique form and an important tale about environmental preservation. On 16-21 October 2006, the Wandering Moon will go to Germany. "Shadow Theatre and Music" is the focal point of the 2006 festival. Music plays a central role in more than half of the productions. This festival will concentrate on how shadow players can change music into visual images and it promises to be especially exciting and interesting. JY: Why is shadow theatre an important art form? MS: Because it is at the same time an old and new means of expression. Alternative Media Development is considered a major tool for both governmental and private organizations. Without alternative media development, there's no variety of tools to apply to different target groups. Many organizations focus on data and problems and it happens that they are strongly supported unlike those who focus on tools. Most people think tools are not as important as issues despite the fact that good and reachable information comes from meaningful approaches. Once upon a time, there was a woman who fell in love with a shadow the first time she laid eyes on it. Day after day, night after night, she traveled with a shadow puppet. People started to call her "Aunty Tip." On her way, she met other "Moons" traveling just like her. They gathered and called themselves: "The Wandering Moon Performing Group & Endless Journey." Soon the Moons became part of a special performance: "Shadow Theatre." It was said that shadow has a life. Once the Sun sets and the Moon comes out to play, it is sometimes full of joy jumping out of the screen, sometimes sad as if waiting to be discovered. Most of their performances have stories... stories that make people wonder and make them carry on the journey. Contemporary shadow theatre is a science and art that is still a mystery in the country. Though many people have seen it, its mystery still attracts people to come closer and closer until they feel the magic for themselves. Shadow Theatre offers freedom for the imagination. No other performances precisely prove the power of what Antoine de Saint-Exupéry, the author of The Little Prince, once said: "What is essential is invisible to the eyes." Every time we perform a shadow play, many miracles happen to both performers and audiences. There are thousands of questions we cannot find the answer to. The curiosity of children and grown-ups endlessly pushes them back stage after the performance ends, to see what magic is hidden behind the thin white screen. In every performance, one thing is not forgotten--shadow has its own life though it is made by people and the truth behind such beauty is actually a fragile piece of paper. All puppets have their time to expire. Every journey we take articulates the fact that some day what we're seeing will be gone. One day you'll never see any of them again. You might miss their last performance on the screen. Though similar shadows might be made, they will never ever be the same ones. The only thing left behind is memory and what we can feel with our hearts. Every puppet has a different shadow just like its creators. In shadow theatre workshops, the ugliest puppet unbelievably turns to be the most beautiful in the world of shadow. The shyest children become the most full-hearted and energetic puppeteers feeling what is in their hands. In many journeys, light and shadow enchant the audience. This is what is special in telling stories with shadow theatre. The puppeteers/ performers are in a magical, mysterious space. We have traveled far and still see this world of shadow creating new meanings on stage, and many more to be discovered. Only those using their hearts will be there. 
เข้ามาสารภาพว่า ไม่เคยได้ดูละครเวทีหรือละครเงาอะไรเนี่ยกะเค๊าเลย (เชยไปรึเป่า) ไม่ค่อยได้มีโอกาสน่ะ ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมบ้านค่า
โดย: NathalieNoelle
 วันที่: 5 สิงหาคม 2551 เวลา:18:59:06 น.ไม่เคยดูละครเงาเหมือนกันค่ะ แต่กว่าจะสำเร็จมาได้ก็เอาการน่ะค่ะ
โดย: jiney6 (สวยตลอดกาล
) วันที่: 6 สิงหาคม 2551 เวลา:1:22:07 น.เคยเอาไฟฉายเล่นละครเงาตามชนบท
เพราะไม่อยากรบกวนไฟชาวบ้าน ปรากฏแสงไม่พอ เล่นไปเล่นมาดูน่ากลัว เลยเอาตะเกียงจ้าวพายุมาเสริม ค่อยหายกลัวกัน แต่ความจริงก็น่าจะเล่นเป็นละครผีๆไปเลยก็ดี ละครเงาหรือละครหุ่น จะถูกนำไปใช้งานบ่อยมาก ในกรณีที่คนแสดงไม่อยากจะเปิดเผยหน้าตาชัดแจ้ง ได้ยินแต่เสียงก็พอไหว โดย: กูรูขอบสนาม
วันที่: 6 สิงหาคม 2551 เวลา:23:03:22 น.มาอ่านนะครับ คุณชอบเพลงนี้เหรอครับ เพราะเนอะ ชอบเหมือนกันเลย
โดย: MM (ongchai_maewmong
) วันที่: 7 สิงหาคม 2551 เวลา:0:12:48 น. |
SwantiJareeCheri
 ฝากข้อความหลังไมค์ Rss Feed  Smember ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [?]
All Blog
|
|||||||||||||
| Pantip.com
| PantipMarket.com
| Pantown.com
| © 2004 BlogGang.com
allrights reserved.
|
||||||||||||||
สบายดีอยู่ไหม
ไม่ได้เข้ามาหลายวันครับ