ปรางค์พะโค ... อยากเล่าเรื่องโคราชบ้านเอง



ในวันที่ทำให้ว่าง

ได้ขับรถเที่ยว จากโคราชไปปักธงชัย

จากปักธงชัยไปเขื่อนลำมูลบน ครบุรี ... เขื่อนลำมูลบน ... Present Continuous Baby



จากเขื่อนลำมูลบนไปเขื่อนลำแชะ ครบุรี ... Follow Me .... บนเส้นทางไปหาดทรายทอง เขื่อนลำแชะ อ.ครบุรี นครราชสีมา

จากเขื่อนลำแชะไปปรางค์พะโค โชคชัย








มาจากครบุรี เข้าโชคชัย เคยเล็ง ๆ ว่าอยากแวะปรางค์พะโค

ไม่ทราบว่าอยู่ที่ไหน พอเห็นชื่อวัดปรางค์พะโคขวามือก็เลี้ยวแว๊ปไปเลย

ไม่ใช่ เพราะ วัดก็คือวัดปรางค์พะโค หาใช่ตัวปรางค์ไม่

ถามเณรที่ีวัด บอกว่าอยู่ติดถนนใหญ่

ให้เลี้ยวออกทางใหญ่ไปไม่เกิน 50 เมตร อยู่ซ้ายมือ








ที่เหลืออยู่คือ สองปรางค์ที่ล้อมสีเหลืองไว้



ที่เราเลี้ยวออกมาจากวัด ในแผนที่ คือถนน รพ.ส่งเสริมสุขภาพบ้านพะโค ต.กระโทก












ปรางค์พะโค ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตกของถนนสาย 224

(ทล.224 คือ จากอำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา - อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์)

ที่บ้านพะโค ต.กระโทก อ.โชคชัย








ในสมัยโบราณกองคาราวานเกวียนที่เดินระหว่างไทยกับประเทศเขมร

จะพักแรมที่บ้านด่านเกวียนเป็นแห่งแรก

และพักที่ด่านกระโทกเป็นด่านที่สอง

แล้วต่อไปเรื่อย ๆ จนถึงประเทศเขมร



คำว่า"กระโทก"

มีผู้สันนิษฐานว่า ในป่าบริเวณนี้ "ต้นกระโทกโรก" ... เราไม่ทราบว่าคืออะไร...

จึงได้ตั้งชื่อว่า "ด่านกระโทกโรก"

เพี้ยนไปเป็น "ด่านกระโทก"

และตั้งชื่อว่า บ้านกระโทก



ในสมัยรัชกาลที่ 5

ทรงจัดระเบียบการปกครองออกเป็นมณฑล จังหวัด และอำเภอ

ได้ยกฐานะด่านกระโทก ขึ้นเป็นอำเภอกระโทก เมื่อ พ.ศ. 2449

และจากพระราชบัญญัติขนานนามสกุล

คนในนครราชสีมาจะใช้ชื่ออำเภอลงท้ายนามสกุล

แต่ที่อำเภอกระโทกนี้มีลักษณะเฉพาะในการตั้งนามสกุล

คือจะตั้งเรียงลำดับอักษร ตั้งแต่ ก ถึง ฮ

ตามระยะห่างจากตัวที่ว่าการอำเภอ

เริ่มจาก ก ซึ่งอยู่ใกล้อำเภอที่สุด

ถ้าใครมีนามสกุลเป็นอักษร ฮ

เช่น ฮุยกระโทก แสดงว่าบ้านอยู่ไกลจากตัวอำเภอสุดกู่

ท่านว่าการตั้งนามสกุลเช่นนี้ มีประโยชน์ สำหรับการปกครองพื้นที่


ปี พ.ศ. 2488 ทางราชการตอนนั้น

เห็นว่า คำว่า “กระโทก” ไม่เพราะ ... แต่เราว่าภาษาถิ่น เพราะทุกคำ ...

จึงคิดแทนคนพื้นบ้านให้เปลี่ยนเป็น "โชคชัย "

จากการที่สถานที่นี้

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

ยกทัพมาปราบชุมชนเจ้าพิมาย (กรมหมื่นเทพพิพิธ)

ณ บริเวณบึงกระโทก และสนามหน้าเทศบาลตำบลโชคชัย

ได้รับชัยชนะ


คำขวัญว่า

ของดีหมี่กระโทก แหล่งเรียนรู้ปรางค์พะโค เสียงสากเหมิ่งดังก้องบ้านกระโทก


***



สากเหมิ่งเป็นสากที่ทำจากไม้กะหาด ไม้พะยูง หรือรากไทรโยงขนาดใหญ่

เป็นสากที่ใช้มือตำข้าวเม่า แล้วจะเกิดเลียง เหมิง เหมิ่ง

ทีจะดังไป 5- 10 กม. ยิ่งตอนดึกสงัดยิ่งดัง

ในอดีต เป็นเสียงเรียกให้หนุ่ม ๆ มุ่งหน้าเดินไปคุย (เกี้ยว) สาวใน

ปัจจุบันตำข้าวเม่าสากเหมิ่ง ยังมีอยู่ที่อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา



***


กลับมาปรางค์พะโค

เป็นปราสาทสามหลัง ... คิดว่านี่คือสิ่ง ที่บอกว่ามีสามหลัง









ตั้งอยู่บนผังรูปตัวที

หลังกลางหันหน้าไปทางตะวันออก








อีกสองหลังหันหน้าเข้าหากัน ... เหลือหลังด้านทิศเหนือ








สันนิษฐานว่าเป็นศาสนสถานของศาสนาฮินดู

ในพุทธศตวรรษที่ 16 (พ.ศ. 1501-1599 )

ปรางค์หลังกลาง








เมื่อก่อนหน้า เห็นมีรูปของ ... ถึงโคนขา ส่วนบนไม่มี

ตอนนี้ที่เราไปเห็นแต่เสา และซุ้มประตู














ปรางค์หลังทิศเหนือ








ทับหลัง ( ด้านใต้) หน้ากาลคายมาลัย ละที่ (เรา) ไม่เคยเห็นคือมีลำตัวเป็นสิงห์








ประตูหลอกด้านข้าง ( ด้านตะวันออก )








ฤษีในท่าโยคาสนะประคองอัญชลี








ลวดลายสลักในฐานแต่ละชั้น








ประตูหลอกด้านหลัง ( ด้านเหนือ )








ประตูหลอก ( ด้านตะวันตก )













หินที่วางอยู่รอบ ๆ มีลวดลายสลักสวยงามมาก
































อยากมีคนบรรยายจริง ๆ ว่าเป็นรูปของใคร ที่กำลังยกมือแบกอะไร
































ที่มือถือสังข์








ถ้าต่อจิ๊กซอได้คงสวยมาก








เพราะลวดลายชัดเจน เดิม ๆ









กลุ่มบล็อก ... อยากเล่าเรื่องโคราชบ้านเอง



Create Date : 14 มกราคม 2556
Last Update : 28 กุมภาพันธ์ 2561 15:13:53 น.
Counter : 6166 Pageviews.

20 comments
มหาสงกรานต์ '67 (รักโดรนมาก) สมาชิกหมายเลข 7777777
(17 เม.ย. 2567 18:18:19 น.)
พาเที่ยววัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร ขอพรวัดเก่าใจกลางเมืองรับปีใหม่ไทย นายแว่นขยันเที่ยว
(15 เม.ย. 2567 13:57:04 น.)
วัดพระธาตุเสด็จ อำเภอเมือง ลำปาง tuk-tuk@korat
(14 เม.ย. 2567 13:54:44 น.)
++ พระมหาธาตุเจดีย์โฆสปัญโญศรีพนม ++ wicsir
(13 เม.ย. 2567 10:29:52 น.)
  
สวัสดีก่อนเลิกงานครับ พี่ตุ๊ก
ลวดลายสลักบนหินสวยงามมากครับ
(เข้าบล็อกไม่ได้ครับ)
โดย: เศษเสี้ยว IP: 180.183.179.75 วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:16:52:30 น.
  
น่าสนใจครับ
แถวๆอีสานมีปรางค์แบบนี้เยอะ
แต่ยังขาดการนำเสนอสู่สาธารณชน
ให้ทราบถึงเรื่องราวความเป็นมาครับ
โดย: wicsir วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:18:31:14 น.
  


ตามนั้นหล่ะคร๊าบบบบบบบ 555
โดย: พันคม วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:19:30:36 น.
  
ลวดลายงาม ชัดเจนเหมือนพี่ตุ๊กว่าเลยค่ะ อยากจะช่วยบรรยาย แต่ไม่ทราบอะไรเลย ปรางค์พะโค ถ้าดูจากป้ายก็เป็นสถานที่ท่องเที่ยวนะคะ เงียบดีจัง

จาก กระโทก เป็น โชคชัย

ภาษาถิ่นเพราะ และบอกถึงความเป็นท้องถิ่นนั้นๆ นะคะ


โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:20:03:22 น.
  
ดูจากยอดปรางค์ทั้ง3 ศิลปะคล้ายๆกันกับที่ปราสาทศรีขรภูมิ รูปหน้ากาลเป็นสิงห์คุ้นๆนึกไม่ออกว่าคล้ายที่ใหน ชื่อปราสาทพะโคนี่แปลกมาก อาจเป็นชื่อเก่าแก่ของเมืองโคราชาแล้วเปลี่ยนมาเป็นโคราช...
โดย: surya21 IP: 171.98.104.13 วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:20:28:16 น.
  
เพิ่งรู้จัก ปรางค์พะโค จากพี่ตุ๊กเลยค่ะ
น่าไปเดินชมมากๆ เลยค่ะ
โบราณสถานแบบนี้ เขามีคำอธิบายประกอบไหมค่ะเวลาไปดูหน่ะคะ


โดย: Sweety-around-the-world วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:20:44:10 น.
  
รูปชัดขึ้น พี่ตุ๊กเปลี่ยนกล้องใหม่หรอค่ะ


"ต้นกระโทกโรก" ขอเดาว่าเพี้ยนมาเป็นต้นกระทกรก รึป่าวค่ะ passion fruit หรือเสาวรสนะคะ
โดย: กรุ๊ปบีราศีสิงห์ วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:21:14:25 น.
  
ลวดลายสลักงดงามมากทุกก้อนค่ะ

โดย: ร่มไม้เย็น วันที่: 14 มกราคม 2556 เวลา:22:28:09 น.
  
โดย: Kavanich96 วันที่: 15 มกราคม 2556 เวลา:4:35:57 น.
  
ตามมาเที่ยวต่อกับพี่ตุ๊กค่ะ
โดย: tayya tatar วันที่: 15 มกราคม 2556 เวลา:12:23:49 น.
  
สวัสดีครับ
อยากรู้ครับว่าบริเวณนั้นเขาล้อมรั้วหรือเปล่าครับ แล้วมีคนดูแลไหมครับ ถ้าไม่มีอีกหน่อยคงไม่เหลือ แต่จะมีแต่ขยะกับพงหญ้า
โดย: จิรโรจน์ วันที่: 15 มกราคม 2556 เวลา:12:48:47 น.
  
Create Date : 14 มกราคม 2556
Last Update : 14 มกราคม 2556 15:19:14 น. 11 comments
Counter : 174 Pageviews.

โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 18 มกราคม 2556 เวลา:15:43:43 น.
  
ขอบตุณ คุณหมอตุ๊ก มากๆครับ อยู่โคราชมาก็นาน ยังไม่รู้เลยว่ามีโบราณสถานตรงนี้
โดย: จรูญ น้อยศรี ..คนหัวรถ ศิษย์ ศ.ว.ก. IP: 125.24.222.221 วันที่: 20 มกราคม 2556 เวลา:12:06:07 น.
  
โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 20 มกราคม 2556 เวลา:12:16:28 น.
  
Create Date : 14 มกราคม 2556
Last Update : 18 มกราคม 2556 15:44:24 น. 14 comments
Counter : 34 Pageviews.

โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 21 มกราคม 2556 เวลา:9:26:34 น.
  
Create Date : 14 มกราคม 2556
Last Update : 21 มกราคม 2556 9:27:18 น. 15 comments
Counter : 87 Pageviews.

โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 13 กุมภาพันธ์ 2556 เวลา:10:29:25 น.
  
ถ้าเป็นปรางค์แบไทย คงตอบว่าเทวดาแบกบนชั้นยอดละครับ
โดย: vet53 IP: 183.89.156.174 วันที่: 26 สิงหาคม 2558 เวลา:23:59:44 น.
  
โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 27 สิงหาคม 2558 เวลา:16:20:20 น.
  
สากเหมิ่ง เขาใช้มือ ไม่ใช่ใช้เท้าเหยียบเวลาตำนะครับ กรุณาแก้ไขข้อมูลด้วย
โดย: ครูตั้ม IP: 27.145.136.124 วันที่: 28 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:14:23:58 น.
  
ขอบพระคุณค่ะ
โดย: tuk-tuk@korat วันที่: 28 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา:15:11:25 น.
ชื่อ :
Comment :
 *ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
 

Tuk-tukatkorat.BlogGang.com

tuk-tuk@korat
Location :
นครราชสีมา  Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ผู้ติดตามบล็อก : 148 คน [?]

บทความทั้งหมด