รายละเอียดสำคัญที่พบใน สภาวะข้อเข่าเสื่อม โรคข้อเข่าเสื่อม ตอน1

ในประเทศไทยปัญหาโรคกระดูกและข้อ
ที่ไม่ได้เกิดจากการบาดเจ็บยังพบอยู่เป็นจำนวนมาก
ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมสึกหรอของข้อต่อต่างๆ
ของร่างกายภายหลังการใช้งานมานาน

ภาวะข้อเสื่อมตามสภาพร่างกายนั้นจึงเกิดขึ้นกับทุกคน
เมื่อมีอายุมากขึ้น แต่จะเป็นปัญหาสำหรับ
ภาวะข้อเสื่อมที่ทำให้เกิดอาการปวดเท่านั้น

โรคข้อเสื่อมเป็นโรคที่พบได้บ่อยที่สุดถึงร้อยละ 50
ของจำนวนผู้ป่วยที่ไปพบแพทย์ด้วยอาการปวดข้อ
ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป บางรายพบตั้งแต่อายุ 30 ปี
พบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย 3 : 1 และ
มีอาการปวดรุนแรงมากกว่า ในจำนวนนี้พบว่าเป็นอาการ
ของข้อเข่าเสื่อมและอักเสบ ถึงร้อยละ28.34
เนื่องจากเป็นข้อที่รับน้ำหนักและใช้งานมาก

การรักษาผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมนับว่า
มีความสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยมีความสามารถ
ในการดูแลช่วยเหลือตนเอง ลดอาการปวด
ลดอาการแทรกซ้อน ชะลอการเสื่อมของข้อ
ป้องกันความพิการและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

คำจำกัดความ
โรคข้อเสื่อม (osteoarthritis-OA)
เป็นโรคของข้อที่เกิดจากการเสื่อมของกระดูกอ่อนข้อต่อ(articular cartilage)
การเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากกระบวนการเสื่อมจะไม่สามารถกลับสู่สภาพเดิมและ
อาจทวีความรุนแรงขึ้นตามลำดับ

ระบาดวิทยาของโรคข้อเสื่อม

โรคข้อเสื่อมเป็นโรคข้อที่พบบ่อยที่สุด พบประมาณร้อยละ 10
ของประชากรที่มีอายุเกิน 55 ปีและเป็นต้นเหตุให้เกิดภาวะ
ทุพพลภาพในผู้หญิงสูงอายุเป็นอันดับต้นๆ

จากการสำรวจในประเทศไทยพบโรคข้อเสื่อมมีความชุก11.3-45.6
และจากการศึกษาโดย ภาพรังสีข้อเข่าของคนอายุ 80 ปี
ในต่างประเทศ พบความชุกของโรคนี้สูงถึงร้อยละ50

ปัจจัยเสี่ยง

โรคข้อเข่าเสื่อมม ปัจจัยเสี่ยง ได้แก่

1.อายุเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุด
อายุที่มากขึ้นจะมีความชุกของข้อเข่าเสื่อมเพิ่มขึ้น

2. โรคเมตาบอลิค (metabolic) โรคข้อเข่าเสื่อม
พบบ่อยขึ้นในรายที่มีการเปลี่ยนแปลงของ
cartilage matrix เชน่ โรคเกาท์ โรคเกาท๊ยม
โรคhemochromatosis มีผลทำให้ cartilage matrix
แข็งขี้น กว่าปกติ ทำให้การรับส่งแรงของข้อเข่าเปลี่ยนแปลงไป

3. โรคข้อที่มีการอักเสบ (inflammatory joint disease)
ผลจากเยื่อบุข้ออักเสบทำให้เกิดการทำลาย โครงสร้างของกระดูกอ่อน
เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์

4.ความอ้วน บางรายงานพบวาโรคข้อเสื่อมเป็นมากขึ้นในคนอ้วน
โดยเฉพาะเพศหญิงและเกิดกับ ข้อที่รับน้ำหนัก เช่นข้อเข่า

5. ปัจจัยการรับแรงกระทำที่ข้อเข่าเบี่ยงเบนไป
(adverse mechanical factors)
เช่น การใช้งานมากเกินไปทำให้แนวเข่าโก่งงอกว่าปกติ หรือ
การได้รับบาดเจ็บของข้อ

6. พันธุกรรม (heredity) โรคข้อเสื่อมมีหลักฐาน
การถ่ายทอดทางพันธุกรรม แต่ที่ตำแหน่งของ
ข้อเข่ามีหลักฐานทางพันธุกรรมน้อยกว่าที่ข้อนิ้วมือ

7.กีฬาและการออกกำลัง ประเภททเส่ี่ยง คือ
ประเภทที่มีการกระแทกที่ รุนแรงและซ้ำที่ข้อต่อ และ
กิจกรรม ประเภทที่มีโอกาสเกิดการบาดเจ็บจากการกระแทก

พยาธิวิทยา

กระดูกอ่อนข้อต่อจะมีลักษณะเริ่มนุ่มกว่าปกติ
สีเปลี่ยนจากใสเป็นสีเหลือง มีการแตกของผิวข้อ

ระยะต่อมากระดูกผิวข้อเริ่มบางลง กระดูกส่วนใต้ข้อต่อกระดูกอ่อน
หนาตัวขึ้น (subchondral bone sclerosis)
มีกระดูกงอกบริเวณขอบกระดูก (marginal osteophyte)
มีผลให้พิสัยการเคลื่อนไหวลดลง
เกิดการตายของ subchondral bone เป็นหย่อมๆ (bone cyst formation)

อาการโรคข้อเข่าเสื่อม

1.อาการปวด มีลักษณะปวดตื้อๆ ทั่วๆ ไปบริเวณข้อ
ไม่สามารถระบุตำแหน่งชัดเจนได้และมักปวดเรื้อรัง

อาการปวดจะมากขึ้นเมื่อมีการใช้งาน หรือลงน้ำหนักลงบนข้อนั้นๆ
และจะทุเลาลงเมื่อพักการใช้งาน
เมื่อการดำเนินโรครุนแรงขึ้นอาจทำให้มีอาการปวดตลอดเวลา
หรือปวดในช่วงเวลากลางคืนร่วมด้วย

2.ข้อฝืด (stiffness) พบได้บ่อย จะมีการฝืดของข้อ
ในช่วงเช้าและช่วงหลังจากการพักข้อนานๆ
เช่นหลังจากตื่นนอนหรือนั่งนานๆ แต่มักไม่เกิน 30 นาที
อาจพบอาการฝืดเกิดขึ้นชั่วคราวในท่างอ หรือ
เหยียดข้อในช่วงแรกที่เรียกว่า ปรากฏการณข์อฝืด (gelling phenomenon)

อาการแสดงของข้อเข่าเสื่อม
1.ระยะแรก อาจมีอาการข้อเข่าบวมเล็กน้อยและข้อฝืด

2.ระยะท้าย ข้อบวมและผิดรูป (swelling and deformity)
เป็นลักษณะข้อเข่าโก่ง (bow legs) หรือ
(knock knee) ข้อที่บวมเป็นการบวมจากกระดูกงอก (osteophyte)
และ/หรือมื ของเหลวในข้อ(effusion) มีการสูญเสียการเคลื่อนไหว
และการทำงานของข้อ ข้อเข่าเหยียดและ /หรืองอไม่สุด
กล้ามเนื้อ รอบหัวเข่าอ่อนแรง ผู้ป่วยเดินไม่สะดวก
อาจมีเสียงดังกรอบแกรบ (crepitus) ในข้อขณะเคลื่อนไหว

โปรดติดตามตอนที่2ได้ตอนต่อไป

Create Date : 15 ตุลาคม 2556		0 comments
Last Update : 15 ตุลาคม 2556 10:39:00 น.
Counter : 1068 Pageviews.
Share Tweet