Bloggang.com : สมาชิกหมายเลข 4149951 :

◐◑↔“จำวัด” “จำพรรษา” และ “จำศีล” จำอะไรเยอะแยะมากมาย แล้วทำไมถึงต้องจำ

ทั้ง “จำวัด” “จำพรรษา” และ “จำศีล” ทั้ง 3 คำนี้ ล้วนแต่เป็นคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น
.
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายของคำทั้งสามนี้ ไว้ว่า
.
จำวัด เป็นคำกริยา หมายความว่า นอนหลับ (ใช้กับภิกษุสงฆ์)
จำพรรษา เป็นคำกริยา หมายความว่า อยู่ประจำที่วัด 3 เดือนในฤดูฝน (ใช่แก่พระสงฆ์)
ส่วน จำสีล ก็เป็นคำกริยาเช่นกัน หมายความว่า ถือศีล, รักษาศีล
ทั้งนี้ล้วนแต่มีคำว่า “จำ” ที่เป็นคำกริยา หมายถึง กำหนดไว้ในใน เช่น จำหน้าได้
.
แต่เมื่อพิจารณาตามความหมายของคำว่า จำวัด, จำศีล, จำพรรษา แล้ว จะพบว่าคำว่า “จำ” นั้น ที่นำมาประสมคำใหม่นั้นไม่น่าจะมีความหมายตรงกับคำดังกล่าว ดังนั้นจึงสันนิษฐานว่าไม่ใช่คำที่มีอยู่ในภาษาไทย
.
แล้วคำว่า “จำ” มีที่มาจากอะไร? แปลว่าอะไร?
.
ในพจนานุกรมเขมรฉบับพุทธศาสนบัณฑิตย์ ฉบับ พ.ศ. 2512 ให้ความหมายของคำว่า “จำ” ไว้ว่า “เผ้าอยู่ไม่ให้ไปไหน, อยู่ดูแลรักษา” และคำนี้ปรากฏใช้อยู่ในภาษาเขมรโบราณตั้งแต่สมัยพระนคร โดยปรากฏอักขรีวิธีการเขียนที่ต่างกันแต่ยังมีความหมายเหมือนเดิน ได้แก่ จํ, จม และ จำ
.
นอกจากนี้ยังพบตัวอย่างการใช้คำดังกล่าวในศิลาจารึกเขมรโบราณ เช่น
“จม ต วฺระ อายหงฺสาปุระ” แปลว่า เฝ้าซึ่งพระ ณ หงสาปุระ
“ถเว ตโปวน จำวรฺษ” แปลว่า ทำตโปวนจำพรรษา
.
และหากนำคำนี้มาประสมกับ วัด พรรษา และ ศีล แทนคำว่า จำ ในความหมายขของภาษาไทย จะได้ความหมายเป็น จำวัด จะหมายถึง เฝ้าอยู่ที่วัด (นอน), จำพรรษา จะหมายถึง “เฝ้าอยู่ไม่ไปไหนในฤดูฝน” และ จำศีล จะหมายถึง “อยู่รักษาศีล” นั่นเอง
.
.
📌 แลหลังคำเขมร-ไทย
☑️ รศ.ดร. ศานติ ภักดีคำ
🛒 https://bit.ly/2ZNMsfI
.
#แลหลังคำเขมร_ไทย
#ภาษาไทย #ภาษาเขมร #คำยืม
#matichonbook

ที่มา https://www.facebook.com/matichonbook/photos/a.134217036642989/2951669191564412/?type=3

Create Date : 13 กุมภาพันธ์ 2563

0 comments

Last Update : 13 กุมภาพันธ์ 2563 8:20:33 น.

Counter : 949 Pageviews.