BlogGang.com : : sirivinit : สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (3)

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (3)

อนุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช

ปราบดาภิเษก

ภายหลังจากที่สร้างพระราชวังกรุงธนบุรีเสร็จสิ้นแล้ว ทรงจัดการบ้านเมืองให้อยู่ในความสงบเรียบร้อยพอสมควร บรรดาแม่ทัพ นายกอง ขุนนาง ข้า
ราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน ตลอดทั้งสมณะพราหมณาจารย์และอาณาประชาราษฎร์ทั้งหลาย

จึงพร้อมกันกราบบังคมทูลอัญเชิญขึ้นทรงปราบดาภิเษก เป็นพระมหากษัตริย์ ณ วันพุธ เดือนอ้าย แรม ๔ ค่ำ จุลศักราช ๑๑๓๐ ปีชวด สัมฤทธิศก ตรงกับวันที่ ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๓๑๑

ทรงพระนามว่า พระศรีสรรเพชญ์ หรือ สมเด็จพระบรมราชาที่ ๔ แต่เรียกขานพระนามของพระองค์ติดปากว่า สมเด็จพระเจ้าตากสิน หรือ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

ตอนแรกพระองค์ทรงคิดที่จะปฏิสังขรณ์พระนครศรีอยุธยา ให้กลับคืนเป็นดังเดิม แต่แล้วหลังจากตรวจดูความพินาศของเมือง ทรงเล็งเห็นว่าสภาพบ้านเมืองในขณะนั้นอยู่ในสภาพเสียหายยับเยินมาก เกินกว่ากำลังความสามารถที่มีอยู่

จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อพยพผู้คนและทรัพย์สินลงมาทางใต้ และตั้งราชธานีใหม่ขึ้นที่เมืองธนบุรี เรียกนามว่า กรุงธนบุรีศรีมหาสมุทร

ปรากฏว่าที่เมืองลพบุรี มีพระบรมวงศานุวงศ์ของราชวงศ์อยุธยามาพำนักอยู่เป็นจำนวนมาก สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงรับสั่งให้คนไปอัญเชิญมายังเมืองธนบุรี พระองค์ทรงขุดพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าเอกทัศ ขึ้นมาถวายพระเพลิงตามโบราณราชประเพณี

ปลายรัชสมัย

ในตอนปลายรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้เกิดกบฏขึ้นที่กรุงศรีอยุธยา พวกกบฎได้ปล้นจนพระยาอินทรอภัย ผู้รักษากรุงเก่าจนต้องหลบหนีมายังกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีมีรับสั่งให้พระยาสรรค์ขึ้นไปสืบสวนเอาตัวคนผิดมาลงโทษ

แต่พระยาสรรค์กลับไปเข้ากับพวกกบฎ และยกพวกมาปล้นพระราชวังที่กรุงธนบุรีในวันแรม ๑๑ ค่ำ เดือน ๔ ตรงกับวันที่ ๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๓๒๔ บังคับให้สมเด็จพระเจ้าตากสินออกผนวช และคุมพระองค์ไว้ที่พระอุโบสถวัดอรุณราชวราราม แล้วพระยาสรรค์ได้ตั้งตนเป็นพระเจ้าแผ่นดิน

เหตุการณ์ภายหลังจากนั้นไม่แน่ชัด โดยมีความเชื่อหลายประการด้วยกัน

สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก (ทองด้วง) และเจ้าพระยาสุรสีห์ (บุญมา) ซึ่งไปราชการทัพเมืองเขมร และยกกำลังเข้าตีเมืองเสียมราฐ เมื่อทราบข่าวการจลาจลในกรุงธนบุรี จึงได้รีบยกทัพกลับ ขณะนั้นเป็นเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕

เมื่อสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกมาถึงในวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ ก็ได้สืบสวนเรื่องราวความวุ่นวายที่เกิดขึ้น และจับกุมผู้ก่อการกบฎมาลงโทษ รวมทั้งให้ข้าราชการปรึกษาพิจารณาความที่มีผู้ฟ้องร้อง กล่าวโทษว่าสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงเป็นต้นเหตุ

เนื่องจากพระองค์ทรงเสียพระสติไป เพื่อมิให้เกิดปัญหายุ่งยากอีก สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงถูกสำเร็จโทษและเสด็จสวรรคต ในวันพุธ แรม 13 ค่ำ เดือน 5 ปีขาล แต่ยังเป็นตรีศก จ.ศ.1143 หรือตรงกับวันที่ ๑๐ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕

เมื่อพระชนมพรรษาได้ ๔๗ พรรษากับ ๑๕ วัน (ตามประชุมพระราชพงศาวดารภาค 8 จดหมายเหตุโหร) พระองค์พระราชสมภพและสวรรคตในเดือนเดียวกัน

แต่บางฉบับก็บอกว่าเป็นวันเดียวกัน ซึ่งยังไม่มีใครทราบเป็นที่แน่ชัด นักประวัติศาสตร์บางส่วนเชื่อว่าสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีไม่ได้ถูกสำเร็จโทษ แต่ทรงจงใจสละราชบัลลังก์เพื่อจะได้มิต้องชำระเงินกู้จากจีน

เมื่อทรงได้รับการปล่อยตัวอย่างลับ ๆ แล้วจึงเสด็จลงเรือสำเภาไปประทับที่เขาขุนพนม จังหวัดนครศรีธรรมราช เสด็จสวรรคตที่นั่นในปี พ.ศ. ๒๓๖๘ งานเขียนสำคัญที่กล่าวถึงเหตุการณ์ช่วงปลายรัชสมัย

แตกต่างจากในพระราชพงศาวดาร ที่มีชื่อเสียงเช่น เรื่องสั้นชุด ใครฆ่าพระเจ้ากรุงธน โดย หลวงวิจิตรวาทการ และ นวนิยาย ผู้อยู่เหนือเงื่อนไข? โดย สุภา ศิริมานนท์

พระมเหสี เจ้าจอม พระราชโอรส พระราชธิดา
พระมเหสีและเจ้าจอม
ทรงมีพระมเหสีและพระภรรยาเจ้า ดังนี้

พระอัครมเหสี
สมเด็จพระอัครมเหสี กรมหลวงบาทบริจา (สอน)

พระมเหสี
กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ (พระนามเดิมว่าเจ้าหญิงฉิม พระธิดาในพระเจ้านครศรีธรรมราช)

เจ้าจอมมารดาและเจ้าจอม

เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่ พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช)
เจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงปราง (พระธิดาในพระเจ้านครศรีธรรมราช)
เจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงจวน (พระธิดาในพระเจ้านครศรีธรรมราช)

เจ้าจอมมารดาอำพัน จันทโรจวงศ์ (ธิดาของอุปราชจันทร์แห่งเมืองนครศรีธรรมราช)
เจ้าจอมมารดาทิม (ธิดาของท้าวทรงกันดารทองมอญ)
เจ้าจอมมารดาเงิน

เจ้าจอมมารดาและเจ้าจอมอื่นๆ (ไม่ปรากฏนาม)
พระราชโอรสและพระราชธิดา
ทรงมีพระราชโอรส ๒๑ พระองค์ พระราชธิดา ๙ พระองค์ รวมทั้งสิ้น ๓๐ พระองค์ มีรายพระนาม ดังนี้

สมเด็จพระมหาอุปราช เจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์ (จุ้ย) ประสูติในสมเด็จพระอัครมเหสี กรมหลวงบาทบริจา ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๑ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๕ เป็นต้นราชสกุล "สินศุข" และ "อินทรโยธิน"

สมเด็จเจ้าฟ้าน้อย ประสูติในสมเด็จพระอัครมเหสี กรมหลวงบาทบริจา ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๑ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๕

สมเด็จเจ้าฟ้าชายทัศพงศ์ ประสูติในกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ (เจ้าหญิงฉิม) พระธิดาของพระเจ้านครศรีธรรมราช (หนู) เป็นต้นราชสกุล "พงษ์สิน"

สมเด็จเจ้าฟ้าชายนเรนทรราชกุมาร ประสูติในกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ เป็นต้นราชสกุล "รุ่งไพโรจน์"

สมเด็จเจ้าฟ้าชายทัศไภย ประสูติในกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๕๘ ฐานเป็นชู้กับเจ้าจอมในวัง มีพระธิดาคือ เจ้าจอมมารดาน้อยในรัชกาลที่ ๔ เป็นต้นราชสกุล นพวงศ์ และ สุประดิษฐ์

สมเด็จเจ้าฟ้าชายสุพันธุวงศ์ ประสูติในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่ พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ได้รับการสถาปนาในรัชกาลที่ ๑ เป็น สมเด็จเจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์ กรมขุนกระษัตรานุชิต ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๕๒ ด้วยข้อหากบฏ

สมเด็จเจ้าฟ้าปัญจปาปี ประสูติในกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ เป็นพระชายาของพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเกศ กรมขุนอิศรานุรักษ์ ต้นราชสกุล อิศรางกูร

สมเด็จเจ้าฟ้าศิลา (ไม่ทราบนามพระมารดา) โปรดเกล้าฯ ลดพระยศ ได้เข้ารับราชการต่อมารัชสมัยรัชกาลที่ ๓ ได้บรรดาศักดิ์เป็นที่ พระยาประชาชีพ ทรงเป็นต้นราชสกุล "ศิลานนท์"

สมเด็จเจ้าฟ้าโกมล (ไม่ทราบนามพระมารดา)
สมเด็จเจ้าฟ้าบุปผา (ไม่ทราบนามพระมารดา)
สมเด็จเจ้าฟ้าสิงหรา (ไม่ทราบนามพระมารดา)
สมเด็จเจ้าฟ้าเล็ก (ไม่ทราบนามพระมารดา)

เจ้าจอมมารดาพระองค์เจ้าสำลีวรรณ ประสูติในเจ้าจอมมารดาอำพัน เป็นพระชายาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๕๒ ด้วยข้อหากบฏ เป็นต้นราชสกุล อิศรเสนา

พระองค์เจ้าชายอรนิกา ประสูติในเจ้าจอมมารดาอำพัน จันทโรจวงศ์ ธิดาพระยาอินท์อัคราช ต้นสกุล "จันทโรจวงศ์" ถูกสำเร็จโทษในรัชกาลที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๕๒

พระองค์เจ้าอัมพวัน ประสูติในเจ้าจอมมารดาทิม บุตรีของท้าวทรงกันดารทองมอญ
พระองค์เจ้าประไพพักตร์ ประสูติในเจ้าจอมมารดาเงิน

พระองค์เจ้าสุมาลี (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าธำรง (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าละมั่ง (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าจามจุรี (ไม่ทราบนามพระมารดา)

พระองค์เจ้าสังวาลย์ (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าคันธวงศ์ (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าเมฆินทร์ (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าอิสินธร (ไม่ทราบนามพระมารดา)

พระองค์เจ้าบัว (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าหนูแดง (ไม่ทราบนามพระมารดา)
พระองค์เจ้าสุดชาตรี (ไม่ทราบนามพระมารดา)

เจ้าพระยานครน้อย ประสูติในเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงปราง พระธิดาของพระเจ้านครศรีธรรมราช (หนู) (พระขนิษฐาในกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์) เป็นต้นราชสกุล "ณ นคร" "โกมารกุล ณ นคร" และ "จาตุรงคกุล"

เจ้าพระยานครราชสีมาทองอินทร์ ประสูติในเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงจวน พระธิดาของพระเจ้านครศรีธรรมราช (หนู) (ขนิษฐาของ กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์) ต้นราชสกุล "ณ ราชสีมา" อินทรกำแหง มหาณรงค์ คชวงศ์ อินทโสฬส ชูกฤส เนียมสุริยะ เชิญธงไชย อินทนุชิต ศิริพร นิลนานนท์

มีต่อตอนที่ 4 ค่ะ

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สิริสวัสดิ์วุธวาร ปรีดิ์มานกมลโรจน์ที่มาอ่านค่ะ

Create Date : 02 ธันวาคม 2552

Last Update : 4 พฤศจิกายน 2553 10:37:29 น.

0 comments

Counter : 1819 Pageviews.