BlogGang.com : : sirivinit : กรณีสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทูลขอพระธิดาพระเจ้ากรุงจีน (4)

กรณีสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทูลขอพระธิดาพระเจ้ากรุงจีน (4)

สุทธิศักดิ์ ระบอบ สุขสุวานนท์
alek_lovely2519@hotmail.com
//www.facebook.com/Sutthisak Suksuwanon

มายาคติในพระราชพงศาวดารไทย

กรณีหลวงนายฤทธิเป็นอุปทูตไปเมืองจีน

เหตุการณ์เมื่อครั้งสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีโปรดเกล้าฯ ให้จัดแต่งคณะทูตอัญเชิญพระราชสาสน์ และเครื่องราชบรรณาการไปยังราชสำนักจีนใน พ.ศ. ๒๓๒๔ ไม่ปรากฏว่ามีบันทึกอยู่ในพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และพระราชพงศาวดารกรุงสยาม ฉบับบริติชมิวเซียม

แต่กลับมีกล่าวไว้ในพระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ซึ่งเป็นพระราชพงศาวดารไทยลำดับสุดท้าย ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ครองราชย์ พ.ศ. ๒๓๙๔-๒๔๑๑) โปรดเกล้าฯ ให้ชำระใน พ.ศ. ๒๓๙๘ ความว่า

ครั้นลุศักราช ๑๑๔๓ ปีฉลูตรีศก [พ.ศ. ๒๓๒๔ - ผู้เขียน] ทรงพระกรุณาให้แต่งทูตานุทูตจำทูลพระราชสาส์น คุมเครื่องราชบรรณาการลงสำเภาออกไป ณ เมืองจีนเหมือนตามเคยมาแต่ก่อน และปีนั้นโปรดให้หลวงนายฤทธิเป็นอุปทูตออกไปด้วย

พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ตามต้นฉบับตัวเขียนของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้เรียบเรียงขึ้นใน พ.ศ. ๒๔๑๒ ได้กล่าวสำทับถึงเรื่องหลวงนายฤทธิเป็นอุปทูตออกไปเมืองจีนในห้วง พ.ศ. ๒๓๒๔ ว่า

...และหลวงฤทธิ์ราชภาคิไนยซึ่งเปนอุปทูตออกไปกรุงปักกิ่งนั้นกลับเข้ามาถึง จึ่งโปรดให้แต่งเรือลงไปรับที่เมืองสมุทรปราการ ท่านทั้งหลายจึ่งเรียกว่าเจ้าปักกิ่ง โปรดตั้งเปนสมเดจพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศร์ พระนามเดิมเจ้าฟ้าทองจีน ให้ตั้งอยู่สวนมังคุต... เปนพระโอรศสมเดจพระเจ้าพี่นางเธอพระองค์ใหญ่...

หากยึดถือตามข้อมูลในพระราชสาสน์ไปเมืองจีน ของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีเมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๔ หลวงนายฤทธิผู้นี้ควรมีบรรดาศักดิ์เป็นแต่เพียง นายฤทธิ นายเวรมหาดเล็ก สันนิษฐานว่าได้ติดตามไปกับคณะทูตสำรับที่ ๒ ของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช ซึ่งคุมสิ่งของนอกราชบรรณาการออกไปพระราชทานลิปูตาทัง จงตกหมูอี และนายห้างวาณิชจีน เพราะคณะทูตบรรณาการของพระยาสุนทรอภัยมีหลวงพิไชยเสน่หาทำหน้าที่เป็นอุปทูตอยู่ก่อนแล้ว

แต่พึงสังเกตว่า คณะทูตสำรับที่ ๒ นี้มีขุนนางชั้นผู้ใหญ่ติดตามไปในคณะหลายคนด้วยกัน ได้แก่ พระยาราชสุภาวดี หลวงราไชย หลวงศรียศ และหลวงราชมนตรี จึงย่อมเป็นไปไม่ได้ที่นายฤทธิจะได้รับการแต่งตั้งให้เป็นอุปทูต

หากคณะทูตสำรับที่ ๒ นี้มีขุนนางผู้มีตำแหน่งเป็นอุปทูตอยู่จริง ตำแหน่งนี้ก็ควรเป็นของพระยาราชสุภาวดี หรือขุนนางผู้มียศถาบรรดาศักดิ์รองลงไป จึงเป็นไปไม่ได้ที่นายฤทธิจะมีตำแหน่งเป็นถึงอุปทูต ตามที่กล่าวอ้างไว้ในพระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา และพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ตามต้นฉบับตัวเขียนของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) แต่อย่างใดไม่

ตามทรรศนะของข้าพเจ้าเห็นว่า การที่ผู้ชำระพระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ได้แต่งเติมเรื่องราวของนายฤทธิเข้าไปใหม่อย่างพิสดารนั้น ก็คงด้วยต้องการยอพระเกียรติเจ้านายต้นราชวงศ์จักรีเป็นสำคัญ

เนื่องจากนายฤทธิผู้นี้ เป็นพระโอรสของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ กรมพระเทพสุดาวดี พระเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มีพระนามเดิมว่า ทองจีน ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศ อันนับเนื่องอยู่ในราชตระกูลของปฐมกษัตริย์ราชวงศ์จักรี

แม้กรุงธนบุรีจะดำรงอยู่เพียงชั่วระยะเวลาอันสั้นแค่เพียง ๑๕ ปีเท่านั้น แต่ก็เป็นช่วงเวลาสำคัญยิ่ง ต่อการฟื้นฟูความสัมพันธ์ทางพระราชไมตรีและการค้าระหว่างสยามกับจีน ซึ่งสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีมีพระราชหฤทัยมุ่งมั่น ในการโน้มน้าวให้ราชสำนักจีนยินยอมรับรองพระองค์ในฐานะพระเจ้ากรุงสยามพระองค์ใหม่ ทั้งนี้ก็เพื่อผลประโยชน์ของประเทศชาติบ้านเมืองเป็นสำคัญ

ขอขอบคุณ

มติชนออนไลน์

สุทธิศักดิ์ ระบอบ สุขสุวานนท์

ภุมวารสวัสดิ์วัฒนาค่ะ

Create Date : 21 มิถุนายน 2554

Last Update : 21 มิถุนายน 2554 21:09:41 น.

0 comments

Counter : 757 Pageviews.