สมาบัติ ตอนที่ 5 รูปสมาบัติหรือรูปฌาน ฌานหรือสมาบัติที่กล่าวมาแล้วทั้ง ๔ อย่างนี้ ท่านเรียกว่ารูปฌาน หรือรูปสมาบัติ ถ้ายังไม่สำเร็จมรรคผลเพียงใด ท่านเรียกว่าโลกียสมาบัติ หรือโลกียฌาน ถ้าเจริญวิปัสสนาญาณจนสำเร็จมรรคผลตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไป ท่านเรียกว่า โลกุตตรสมาบัติ หรือโลกุตตรญาณ ศัพท์ว่า โลกุตตระ ตัดออกเป็นสองศัพท์ มีรูปเป็น โลกะ และ อุตตระ สนธิคือเอาโลกะกับอุตตระมาต่อกันเข้า เอาตัว อ. ออกเสีย เอาสระอุผสมกับตัวตัว ก. เป็นโลกุตตระ โลกะ แปลตามศัพท์ว่าโลก อุตตระ แปลว่าสูงกว่า รวมความว่าสูงกว่าโลก โลกุตตระท่านจึงแปลว่าสูงกว่าโลก โลกุตตรฌาน แปลว่าฌานที่สูงกว่าโลกโลกุตตรสมาบัติ แปลว่าสมาบัติที่สูงกว่าโลก หมายความว่ากรรมต่างๆ ที่โลกนิยมนั้น ท่านพวกนี้พ้นไปแล้ว แม้บาปกรรมที่ชาวโลกต้องเสวยผล ท่านที่ได้โลกุตตระ ท่านก็ไม่ต้องรับผลกรรมนั้นอีก เพราะกรรมของชาวโลกให้ผล ท่านไม่ถึง ท่านจึงได้นามว่าโลกุตตรบุคคล รวมความว่าฌานประเภทที่กล่าวมาแล้วนั้นเป็นรูปฌาน เพราะมีรูปเป็นอารมณ์ เรียกตามชื่อสมาบัติว่า รูปสมาบัติ สำหรับรูปฌาน หรือรูปสมาบัตินั้น มีแยกออกไปอีก ๔ อย่าง ดังจะกล่าวให้ทราบต่อไป อรูปสมาบัติหรืออรูปฌาน ๑. อากาสานัญจายตะ เพ่งอากาศ ๆ เป็นอารมณ์ ๒. วิญญาณัญจายตะ กำหนดหมายเอาวิญญาณเป็นอารมณ์ ๓. อากิญจัญญายตนะ กำหนดว่าไม่มีอะไรเลยเป็นอารมณ์ ๔. เนวสัญญานาสัญญายตนะ กำหนดหมายเอาการไม่มีวิญญาณ คือไม่รับรู้รับทราบอะไรเลยเป็นสำคัญ ทั้ง ๔ อย่างนี้เรียกว่าอรูปฌาน เพราะการเจริญไม่กำหนดหมายรูปเป็นอารมณ์ กำหนดหมายเอาความไม่มีรูปเป็นอารมณ์ จึงเรียกว่าอรูปฌาน ถ้าเรียกเป็นสมาบัติ ถ้าเรียก สมาบัติ ๘ ท่านที่ทรงสมาบัติในรูปสมาบัติ ๔ และทรงอรูปสมาบัติอีก ๔ รวมทั้งรูปสมาบัติ ๔ อรูปสมาบัติ ๔ เป็นสมาบัติ ๘ ผลสมาบัติ คำว่าผลสมาบัติ ท่านหมายถึงการเข้าสมาบัติตามผลที่ได้ ผลสมาบัตินี้จะเข้าได้ต้องเป็นพระอริยเจ้าตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไป ท่านที่เป็นพระอริยเจ้าที่ไม่ได้สมาบัติแปดมาก่อน ท่านเข้านิโรธสมาบัติไม่ได้ ท่านก็เข้าผลสมาบัติ คือท่านเข้าฌานนั่นเอง ท่านได้ฌานระดับใด ท่านก็เข้าระดับนั้น แต่ไม่ถึงสมาบัติแปดก็แล้วกัน และท่านเป็นพระอริยเจ้า จะเป็น พระโสดา สกิทาคา อนาคามีอรหันต์ก็ตาม เมื่อท่านเข้าฌาน ท่านเรียกว่าเข้าผลสมาบัติ ท่านที่ไม่เป็นพระอริยเจ้าเข้าฌาน ท่านเรียกว่าเข้าฌาน เพราะไม่มีมรรคผล ต่างกันเท่านี้เอง กิริยาที่เข้าก็เหมือนกัน ต่างกันแต่เพียงว่า ท่านเป็นพระอริยเจ้า หรือไม่ใช่พระอริยเจ้าเท่านั้นเอง นิโรธสมาบัติ นิโรธสมาบัติ ท่านที่จะเข้านิโรธสมาบัติได้ ต้องเป็นพระอริยะขั้นต่ำตั้งแต่พระอนาคามีเป็นต้นไป และพระอรหันต์เท่านั้น และท่านต้องได้สมาบัติแปดมาก่อน ตั้งแต่ท่านเป็นโลกียฌาน ท่านที่ได้สมาบัติแปด เป็นพระอริยะต่ำกว่าพระอนาคามีก็เข้านิโรธสมาบัติไม่ได้ ต้องได้มรรคผลถึงอนาคามีเป็นอย่างต่ำจึงเข้าได้ ผลของสมาบัติ สมาบัตินี้ นอกจากจะให้ผลแก่ท่านที่ได้แล้ว ยังให้ผลแก่ท่านที่บำเพ็ญกุศลต่อท่านที่ได้สมาบัติด้วย ท่านสอนว่าพระก่อนบิณฑาตตอนเช้ามืดที่ท่านสอนให้เคาะระฆังก็เพื่อให้พระวิจัยวิปัสสนาญาณ และเข้าฌานสมาบัติ เพื่อเป็นการสนองความดีของทายกทายิกาผู้สงเคราะห์ในตอนเช้าพระที่บวชใหม่ก็ทบทวนวิชาความรู้และซักซ้อมสมาธิเท่าที่จะได้ ผลของสมาบัติมีอย่างนี้ ๑. นิโรธสมาบัติ สมาบัตินี้เข้ายาก ต้องหาเวลาว่างจริง ๆ เพราะเข้าคราวหนึ่งใช้เวลาอย่างน้อย ๗ วัน อย่างสูงไม่เกิน ๑๕ วัน ใครได้ทำบุญแก่ท่านที่ออกจากนิโรธสมาบัตินี้ จะได้ผลในวันนั้น หมายความว่าคนจนก็จะได้เป็นมหาเศรษฐีในวันนั้น ๒. ผลสมาบัติ เป็นสมาบัติเฉพาะพระอริยเจ้า ท่านออกจากผลสมาบัติแล้ว สมาบัตินี้เข้าออกได้ทุกวันและทุกเวลา ท่านที่ทำบุญแด่ท่านที่ออกจากผลสมาบัติ ท่านผู้นั้นจะมีผลไพบูลย์ในความเป็นอยู่ คือมีฐานะไม่ฝืดเคือง ๓. ฌานสมาบัติ ท่านที่บำเพ็ญกุศลแก่ท่านที่ออกจากฌานสมาบัติ จะทรงฐานะไว้ด้วยดีไม่ยากจนกว่าเดิม มีวันแต่จะเจริญงอกงามขึ้นเป็นลำดับ เข้าผลสมาบัติ ก่อนที่จะเลยไปพูดเรื่องอื่น เกิดห่วงการเข้าผลสมาบัติขึ้นมา จึงขอย้ำถึงเรื่องเข้าผลสมาบัติเพื่อให้ท่านผู้อ่านได้เข้าใจสักนิด การเข้าผลสมาบัติ กับเข้าฌานสมาบัติ ต่างกันอยู่หน่อยหนึ่ง คือการเข้าฌานสมาบัติ ท่านสอนให้ทำจิตให้ห่างเหินนิวรณ์ คือระมัดระวังมิให้นิวรณ์เข้ามารบกวนใจเมื่อจิตว่างจากนิวรณ์แล้ว อารมณ์ของสมาธิก็ไม่มีอะไรรบกวน เข้าฌานสมาบัติได้ทันที สำหรับผลสมาบัตินั้น เป็นสมาบัติของพระอริยเจ้าท่านเข้าดังนี้ เมื่อท่านพิจารณาว่าเวลานี้ธุระอย่างอื่นไม่มีแล้วมีเวลาว่างพอที่จะเข้าผลสมาบัติได้ ท่านก็เริ่มเข้าสู่ที่สงัด นั่งตั้งกายตรง ดำรงจิตมั่นคงแล้วก็พิจารณาสังขารตามแบบวิปัสสนาญาณ โดยพิจารณาในวิปัสสนาญาณทั้ง ๘ ย้อนไป ย้อนมา หรือพิจารณาตามแบบขันธ์ห้ารวม คือพิจารณาเห็นว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณทั้งห้าอย่างนี้ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เราไม่มีในขันธ์ห้า ขันธ์ห้าไม่มีในเรา อย่างนี้ก็ได้ตามแต่ท่านจะถนัด รวมความว่า ท่านเป็นพระอริยะ เพราะท่านพิจารณาวิปัสสนาญาณแบบใดท่านก็พิจารณาแบบนั้น เพราะท่านคล่องของท่านอยู่แล้วเมื่อพิจารณาขันธ์ห้าจนอารมณ์ผ่องใสแล้ว ท่านก็เข้าสมาบัติตามกำลังฌานที่ท่านได้ อย่างนี้เป็นวิธี เข้าผลสมาบัติ เพราะท่านพิจารณาวิปัสสนาญาณก่อนจึงเข้าฌาน นำมากล่าวเพิ่มเติมไว้เพื่อท่านผู้อ่านจะได้รับทราบไว้ แต่สำหรับท่านที่เป็นพระอริยเจ้านั้น ไม่มีอะไรจะสอนท่าน ********************** ปล. ขอบคุณครับ ที่ติดตามอ่านจนจบครับ โมทนา่ สาธุๆๆ ที่มา เวปพลังจิต ทำนองเพลง ลาวม่านแก้ว   Create Date : 08 สิงหาคม 2552 36 comments Last Update : 9 สิงหาคม 2552 0:01:40 น. Counter : 1682 Pageviews. Share Tweet

มาอ่าน สมาบัติ ตอนที่ 5 ค่ะ พี่ไผ่ ระมัดระวังมิให้นิวรณ์เข้ามารบกวนใจ เมื่อจิตว่างจากนิวรณ์แล้ว อารมณ์ของสมาธิก็ไม่มีอะไรรบกวน นิวรณ์นี่ตัดยากจังค่ะ รบกวนตลอด หลับฝันดี ราตรีสวัสดิ์ค่ะ พี่ไผ่   โดย: พ่อระนาด 9 สิงหาคม 2552 0:03:41 น.

ว่าจะมาเจิมแต่โดนพี่ปุ๊กตัดหน้าไปแล้วค่ะ เดี๋ยวตุ๊กตาค่อยๆตามอ่านนะคะพี่ไผ่   โดย: tukta (tukta510 ) 9 สิงหาคม 2552 0:21:06 น.

พี่โรส แวะมาเยี่ยมค่ะ คุณไผ่ ฝันดีนะคะ   โดย: นายกุหลาบ 9 สิงหาคม 2552 1:32:31 น.

สวัสดียามเช้าครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 9 สิงหาคม 2552 8:13:15 น.

ต้องฝึกขนาดไหนหนอ....ถึงจะเข้านิโรธสมาบัติได้ เทียบกันแล้ว หางอึ่งยังยาวเกินไป......... มีความสุข กับวันหยุดนะค่ะ...   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 9 สิงหาคม 2552 12:26:51 น.

มาขอบคุง อิๆๆๆ ว่างเฉพาะวันหยุด วันธรรมดา ไม่มาแต่คิดถุง โจจัง   โดย: พลังชีวิต 9 สิงหาคม 2552 13:40:16 น.

แวะมาอ่านเรียบร้อยแล้วค่ะ....... กำลังหาอะไรอ่านเพลินๆไปเรื่อย...... จิตตกค่ะ...วันนี้รู้สึกไม่ค่อยสนุก กำลังหาอะไร มาแก้อยู่ ก็เลยใช่วิธีฟังเพลง.....แต่กรรมไปเจอเพลงเศร้า หนักเข้าไปอีก เอาใหม่หาวิธีใหม่.....   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 9 สิงหาคม 2552 14:18:35 น.

ขอบคุณสำหรับแตงโมเย็นชื่นใจยามบ่ายที่กำลังทำงานหัวฟูให้เสร็จพรุ่งนี้ค่ะไม่ได้เข้ามาเติมใจตั้งหลายวันสงสัยเจ้ากรรมนายเวรเล่นงานมีแต่งานมากมายค่ะ555แต่คิดถึงความสุขใจที่นี้เสมอนะค่ะ มีความสุขในทุกเวลานะค่ะ   โดย: นู๋ดีค่ะ (kun_isara ) 9 สิงหาคม 2552 16:31:52 น.

เชียงใหม่ฝนตกทั้งวันเลยครับพี่ และดูท่าทางตอนเย็นนี้จะตกหนักเลยล่ะครับ   โดย: กะว่าก๋า 9 สิงหาคม 2552 16:41:27 น.

เก็บหมดเร้ววววว วิธีก็คือ....แอบไปงีบมานิดหนึ่ง ตื่นมาสบายยยยยย ป่านนี้คุณไผ่ ก็คงกำลังไปแอบเก็บอยู่ที่ไหนมั่งแน่ๆเลย   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 9 สิงหาคม 2552 17:53:43 น.

++สวัสดียามสายค่ะคุณหมึกสีดำ++ กลัยณมิตรคนดีแห่งเรา ขอบคุณน้ำใจที่สดใสเหมือนอาหารว่างที่นำเสนอ ต้องขอโทษนะค่ะไม่ได้แวะทักทายหลายวันเลยค่ะ งานเรายุ่งจังเลย ต้องหางานเพิ่มรายได้คนที่ต้องพี่งพาเราค่ะ จะทิ้งให้ไม่ดูดีก็ไม่หวายค่ะ เพราะทุกคนดีมีน้ำใจให้เราล้นเปื่ยม ต่างคนต่างต้องพึ่งพาซึ่งกันและกันนะค่ะท่าน 555555 **คุณแคทผู้มั่นคง**..เปลี่ยนเป็น**คุณแคทผู้มั่งคั่ง** ถูกจายยยเป็นที่สุดค่ะท่าน แต่อย่าให้เป็น **คุณแคทผู้คุ้มคลั่ง** มายอาววววนะ.เดี๋ยวตัวครายตัวมานนนะ เวลาโหมดดดคลั่ง เหอออออออออออออ อะไรกันนิ..เราไม่ได้แวะหาไม่กี่วันตอนที่ 5แล้วเหรอค่ะ เหออออออออออ..คุณแคทเวลาจะคุยธรรมะนิ ต้องทำจิตตกให้มากๆๆเลยค่ะ ถึงจะเข้าถึงหลักธรรม แฮะๆๆวันนี้จิตปรกติค่ะ เข้าไปมายถึงแฮะ ขอใช้สมาธิแป๊บนะค่ะ สรุปขั้นที่1 มายผ่านจะไปถึงขั้นที่ 5ได้ไงนิ ขอใช้ฌานสักพักนะค่ะ ปล..สีนก..สวยจังเลยค่ะ ขอบคุณมากนะค่ะ..มีความสุขมากๆๆนะ แล้วจะแวะหานะค่ะ เรามีความรู้สึกเหมือนรู้จักคุณจังเลยค่ะ หลายอย่างดูคล้ายเหมือนคนรู้จัก อาจจะมองเข้าไปถึงสมาบัติ..เพื่อเดินทางไปสู้กระแสจิตมัง เลยรู้สึกเหมือนเราเป็นกัลยณมิตรที่ดีต่อกันมานานละ คุณแคทช่างคิดเสมอค่ะ ยินดีในไมตรีที่มอบให้เสมอนะค่ะ มีความสุขนะค่ะ ปล..สีนก..สวยจังเลยค่ะ ขอบคุณมากนะค่ะ..มีความสุขมากๆๆนะ แล้วจะแวะหานะค่ะ   โดย: catt.&.cattleya.. 9 สิงหาคม 2552 17:58:33 น.

สวัสดีค่ะคุณไผ่ ตามมาอ่านค่ะ ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมบล็อกค่ะ ไม่ค่อยได้อัพบล็อกเลย ไม่ค่อยสบาย แล้วก็ยุ่งๆกับงานอยู่ สบายดีนะคะ...   โดย: Arinchaya 9 สิงหาคม 2552 19:21:13 น.

วันนี้... รู้สึกเหนื่อยใจนิดหน่อย เลยแวะมาทักทายช้าไปนิดนึง แค่กำลังสงสัยในบางเรื่อง หวังว่า...มันจะไม่เป็นอย่างที่คิด ช่วงนี้ มีเรื่องไม่ค่อยสบายใจ เป็นเอามากเลยตอบช้าหน่อยคะ เห่อ............เหนื่อยใจ ดูแลสุขภาพด้วยนะคะ   โดย: บุปผาลีลาวดี 9 สิงหาคม 2552 20:23:09 น.

คุณไผ่ขา วันนี้ธัญไม่ค่อยสบายค่ะ เลยไม่ได้แวะมาเมื่อเช้า อย่าบ่นกันนะคะ... คืนนี้ธัญมาส่งเข้านอนนะคะ   โดย: tanjira 9 สิงหาคม 2552 20:45:42 น.

ขอบคุณที่แวะเยี่ยม..นะคะ Myspace Stuff   โดย: พรหมญาณี 9 สิงหาคม 2552 21:04:13 น.

นอนหลับฝันดีนะคะ   โดย: redclick 9 สิงหาคม 2552 21:26:34 น.

ฝันดีน๊ะค๊ะ   โดย: หมวยเล็ก_รักไม่ช่วยอะไร 9 สิงหาคม 2552 21:45:28 น.

โมทนา่ สาธุๆๆ ก่อนนอนด้วยคน   โดย: หมวยเล็ก_รักไม่ช่วยอะไร 9 สิงหาคม 2552 21:50:46 น.

คุณไผ่.....อยู่เหรอเปล่าเอ่ย ว่าจะชวนไปขโมยดอกบัวซะหน่อย สงสัย....ไม่อยู่   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 9 สิงหาคม 2552 22:34:56 น.

แวะมาอนุโมทนาค่ะคุณไผ่ พี่โรสไปซื้อดอกไม้ มาแจกน้องๆ มาฝากคุณไผ่ด้วย ขอให้ฝันดีค่ะ   โดย: นายกุหลาบ 9 สิงหาคม 2552 22:49:57 น.

น่ารักจริงๆ ฮิฮิคุณไผ่มีของมาให้ดื่มด้วย อนุโมทนาสาธุกับสมาบัติ ตอนที่ 5 ด้วยค่ะ ขอให้ในธรรมค่ะ นอนหลับฝันดีค่ะ   โดย: Budratsa IP: 62.167.23.39 10 สิงหาคม 2552 0:13:30 น.

สวัสดีเช้าวันจันทร์สดใส เริ่มวันใหม่ของสัปดาห์อย่างมีความสุขนะค่ะคุณไผ่   โดย: ดอกฝิ่นในสายลมหนาว 10 สิงหาคม 2552 6:12:27 น.

//i187.photobucket.com/albums/x238/yutthatok/NO3.jpg - ตอนนี้ผมทำได้แค่เพียงกำหนดลมหายใจเข้า-ออก (พุท...โธ) เองอ่ะครับ   โดย: พี่รี่+ต๊อก 10 สิงหาคม 2552 6:15:43 น.

สวัสดียามเช้าครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 10 สิงหาคม 2552 8:11:18 น.

สวัสดีค่ะ...คุณไผ่ขา เมื่อคืนนอนหลับรึป่าวคะ ธัญคงมึนน่ะค่ะ..หยิบรูปผิดมาส่งคุณไผ่ ต้องขอโทษอย่างสูงเลยนะคะ... วันนี้คุณไผ่มีความสุขมากๆกับวันดีๆนะคะ   โดย: tanjira 10 สิงหาคม 2552 8:33:09 น.

สวัสดีค่ะ แวะมาอ่านแล้วค่ะ วันนี้ยายมีความสุข ลูกๆหลานๆของยายแอบเข้าบล๊อก มาอวยพรวันแม่ แค่นี้แหละ ยายอายุเพิ่มขึ้นอีก 3ปีแล้วค่ะ ...   โดย: กัดหมอน 10 สิงหาคม 2552 8:35:42 น.

สวัสดียามเช้าค่ะคุณไผ่ ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมกันบ่อย ๆ   โดย: ชีวิตมีลีลา 10 สิงหาคม 2552 8:49:31 น.

สวัสดีตอนเช้าค่ะพี่ไผ่..อัปบล็อกใหม่แล้วเมื่อวานแพทยุ่งมากเลยมาอ่านวันนี้...หยุดวันแม่พาคุณแม่ไปไหนรึเปล่าจ๊ะ...แพทจะพาแม่ไปกินข้าวจ้า...   โดย: ตัวp_box 10 สิงหาคม 2552 9:27:57 น.

ทานกลางวันยังเอ่ย....... สงสัย....จะยุ่งอยู่ เอามื้อกลางวันมาส่งค่ะ.....   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 10 สิงหาคม 2552 11:42:30 น.

สวัสดีวันจันทร์สีเหลืองค่ะคุณไผ่(เรียกตามข้่างบนค่ะ)... ขอให้มีความสุขกาย สบายใจนะคะ... ขออนุโมทนาสาธุด้วยนะคะ ขอบคุณสำหรับของว่างค่ะ   โดย: หนุ่มน้อยแห่งลุ่มแม่น้ำบางปะกง 10 สิงหาคม 2552 13:55:45 น.

แวะมาส่งกลับบ้านตอนเย็นค่ะ รบกวนเช็คหลังไมค์ด้วยนะค่ะ   โดย: sawkitty 10 สิงหาคม 2552 17:48:36 น.

สวัสดีค่ะคุณไผ่ ขอบคุณสำหรับส้มที่นำไปฝากเมื่อวาน วันนี้จิ๋มเอาน้ำชาเย็นๆมาฝากค่ะ แก้กระหายน้ำ แก้ร้อน และก็มาตามเก็บข้อมูลสมาบัติด้วยค่ะ มีความสุขมากๆนะคะ คิดถึงเสมอค่ะ   โดย: busabap 10 สิงหาคม 2552 18:05:24 น.

สงสัย...วันนี้คุณไผ่จะต้องยุ่งอยู่แน่เลย หรือ....อารมฌ์ม่ายดี หรือเป็นอะไรหนอ รู้สึกซึมๆนะค่ะ   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 10 สิงหาคม 2552 18:14:36 น.

หวัดดีค่ะ พี่ไผ่ กำลังจะไปทานพอดีค่ะ พี่ไผ่ล่ะคะ ทานข้าวรึยัง ดีเลยค่ะ งั้นเด๋วจะมาอ่านนะคะ   โดย: พ่อระนาด 10 สิงหาคม 2552 19:24:39 น.

อนุโมทนาด้วยครับคุณไผ่   โดย: JohnV 10 สิงหาคม 2552 20:56:33 น.

ดีใจจัง....คุณไผ่คนเดิมกลับมาแล้ว เมื่อคืนก็ไม่มีอะไรนี้นา...... อ๋อ...คงเป็นช่วงกลางวันใช่ป่ะ ไม่มีอะไรหรอกค่ะ คนเก่งก็เงี้ย.... สงสัยตอนช่วงกลางวัน ไม่มีอะไรทำก็เลยหาเพลงฟังไปเรื่อย พอฟังไปเรื่อยๆ ก็เพลิน พอเพลินก็เคลิ้ม ทีนี้ก็ลงล๊อคพอดี เหมือนตอนจิตว่างๆ แล้วโดนอะไรจูงง่ายๆ ไม่รู้สิอธิบายไม่ถูก....... อ๋อ....คุณไผ่ง่วงนอนนี้เอง ถึงว่าจะพาไปดูสระบัวถึงไม่ยอมไป   โดย: นุ่มณอ่อนนุช 10 สิงหาคม 2552 21:40:30 น.