ชื่อวิทยาศาสตร์      :  Belamcanda
chinensis DC.

ชื่ออื่น ๆ    ว่านมืดยับ
ว่านหางช้าง  เชื่อกัง(จีน)   , Black Berry Lily, Leopard Flower  กล้วยไม้เพชรหึง หรือว่านเพชรหึง
(ภาคใต้)

 วงศ์         IRIDACEAE

 ลักษณะทั่วไป     :              

ต้น        เป็นพรรณไม้ขนาดเล็ก       ลำต้นกลมเป็นข้อ ๆ  มีความสูงประมาณ 50-120 ซม. ลำต้นนั้นจะเป็นสีเหลือง
และมีรากฝอยอยู่เป็นจำนวนมาก 

 ใบ        จะออกสลับกันเป็น 2 แถว
มีลักษณะเป็นแผ่นแบนคล้ายใบว่านน้ำ ตัวใบจะเป็นตรงยาว ตรงปลายแหลม          

 ดอก     จะออกเป็นช่อ ตรงยอด
และจะแตกแยกเป็น 2-3 ช่อมีกลีบรองดอกเป็นแผ่นยาว และบานตรงปลายแหลม
ดอกไม้วัดผ่าศูนย์กลางได้ 3-5 ซม.
ดอกหนึ่งจะมี
อยู่ประมาณ 5 กลีบ
เป็นดอกสีเหลือง มีจุดเป็นสีแดงเข้ม มีเกสรตัวผู้อยู่ 3 อัน เกสรตัวเมียมี 1 อัน มีลักษณะเป็นเส้นยาวหนา
ที่ตรงปลายจะแยกเป็นรอยตื้น ๆ ประมาณ 3 รอย และมีรังไข่อยู่ประมาณ 3 ห้อง          

 ผล       จะมีลักษณะเป็นผลยาวมี 3 พู
เมื่อผลสุกก็จะแตกออกเป็น 3 กลีบ
ภายในจะมีเมล็ดกลมเป็นสีดำ
 
  การขยายพันธุ์  โดยการเพาะเมล็ด 

 ส่วนที่ใช้      ใบ และเหง้า ใช้เป็นยา

 สรรพคุณ        ใบ       โดยนำเอาใบมา 3 ใบ แล้วปรุงเป็นยาต้ม ใช้เป็นยาระบายอุจจาระและ
รักษาระดูพิการของผู้หญิงได้ดี

                          เหง้า  ใช้แห้งประมาณ 5-10 กรัม นำไปต้มหรือบดเป็นผงกิน หรือใช้สด โดยการตำคั้นเอาแต่น้ำกิน
ใช้สำหรับภายนอก โดยการนำไปบดให้เป็นผงเป่าคอ หรือใช้ผสมทา เหง้าจะมีรสขม
และเย็นจัด แต่มีพิษ ใช้เป็นยารักษาอาการต่าง ต่าง ดังนี้คือ                    

                    1.  รักษาโรคคางทูม
โดยใช้เหง้าสดประมาณ 10-15 กรัม นำไปต้มกินหลังอาการวันละ  2 เวลา
                    2.  รักษาอาการท้องมาน
โดยใช้เหง้าสด นำมาคั้นเอาแต่น้ำกินบ่อย ๆ  
                    3.  รักษาอาการไอ
หรืออาการหอบหืด ใช้เหง้าแห้งประมาณ 6 กรัม มั่วอึ้งแห้งประมาณ 3 กรัม ขิงแห้งประมาณ 3 กรัม โส่ยชินแห้งประมาณ 2 กรัม
โงวบี่จี้แห้งประมาณ 2 กรัม จี่อ้วงแห้ง 10 กรัม และลูกพุทราจีนประมาณ 4 ผลนำมาต้มรวมกันเอาแต่น้ำกิน 
                    4.
รักษาอาการ
เจ็บคอ โดยใช้เหง้าสดประมาณ 15 กรัม
ผสมกับน้ำส้มสายชู ตำคั้นเอาช้ำชุบสำลีอมกลืนแต่น้ำช้าๆ
                   
5. รักษาฝี
ที่เต้านมบวมมีหนองในระยะเริ่มแรก ให้ใช้เหง้าแห้ง 1 เหง้า
รากดอกไม้จีนแห้งประมาณ 10 กรัม นำมารวมกันบดให้เป็นผง
แล้วผสมน้ำผึ้งกิน
                    6.รักษาฝีประคำร้อยให้ใช้เหง้าแห้งเหลี่ยงเคี้ยว
แห่โกวเช่าแห้ง อย่างละเท่า ๆ กัน นำไปบดเป็นผง ผสมทำเป็นยาเม็ด
กินครั้งละ 6 กรัม หลังอาหาร
                    7. รักษาอาการผื่นคืนมีน้ำ
เหลืองที่ขาจากการทำนา ใช้เหง้าแห้ง
ใส่น้ำแล้วต้มให้เดือดผสมเกลือแกงเล็กน้อย แล้วทาตามบริเวณที่เป็น ทาวันละ 2 เวลาเช้า-เย็น          

ถิ่นที่อยู่     พรรณไม้นี้
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ หรือขึ้นเองตามหุบเขา           

 ข้อมูลทางคลีนิค   ใช้รักษาโรคผิวหนัง
เป็นผื่นคัน มีน้ำเหลืองจากการทำนาให้ใช้เหง้าแห้ง นำไปต้มให้เดือดแล้วกรอง
นำไปใส่เกลือแล้วคนจนละลายหมด พอน้ำอุ่น
ใช้ชะล้างบริเวณที่เป็นอาการคันก็จะหายไป ชะล้างอีกครั้งหนึ่งในวันรุ่งขึ้น
ผลผื่นแดงก็จะยุบและค่อย ๆ หายไป

 ข้อมูลทางเภสัชวิทยา   
                  1.มีฤทธิ์รักษาอาการอักเสบ tectoridin และ tectorigenin มีฤทธิ์ยับยั้งฤทธิ์ของ
เอนไซม์ hyaluronidase นอกจากนี้ยังรักษาอาการบวมอักเสบของหนูใหญ่ เนื่องจากเอนไซม์ hyaluronidase                 

                        2.สารสกัดด้วยแอลกอฮอล์
หรือด้วยน้ำจากเหง้าของพืชมีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำลาย ของกระต่าย
นอกจากนี้สารสกัดยังมีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นการสร้างเอสโตรเจนด้วย
แต่ไม่สามารถป้องกันอาการอักเสบของหนูเล็กที่เกิดจากการฉายรังสีเอ็กซ์
ในความเข้มสูง และไม่มีฤทธิ์เสริมฤทธิ์ยานอนหลับ พวกฟีโนบาบิโทน
ส่วนสารสกัดด้วยแอลกอฮอล์จากเหล้า ฉีดเข้ากระต่ายบ้าน
มีผลทำให้ความดันเลือดลดลงได้                        

                      3.มีฤทธิ์ในการยับยั้งการ
เจริญของเชื้อโรค นำน้ำต้มที่ได้จากการสกัด หรือน้ำแช่สกัดจากเหง้า
พบว่ามีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อกลาก (Tinea) และมีฤทธิ์ในการยับยั้งการ
เจริญของเชื้อโรค ที่ทำให้เกิดหนอง และมีเชื้อที่ทำให้คออักเสบ

             หวังว่าคงเป็นประโยชน์บ้างสำหรับคนรักต้นไม้
ทั้งหลาย พืชของไทยส่วนใหญ่จะเป็นสมุนไพรเกือบทั้งสิ้นแต่วิธีที่จะนำมาใช้
ส่วนไหน แก้อะไร ใช้อย่างไร คนรุ่นเราหายากที่จะรอบรู้
น่าเสียดายที่ภูมิปัญญาสมุนไพรพื้นบ้านต้องหายไปที่ละนิดทีละหน่อยในที่สุด
จะไม่เหลืออะไรเลย กินแต่ยาแค๊ปซูล ...........กินได้กินดี 
ขอบคุณมากครับ    สวัสดีครับ

Create Date : 03 กรกฎาคม 2553
Last Update : 3 กรกฎาคม 2553 18:15:36 น.		0 comments
Counter : 686 Pageviews.
Share Tweet