อาการคล้ายภูมิแพ้ แต่น่ากลัวกว่าที่คิด

เมื่อวันที่ 25 ธ.ค.67 เฟซบุ๊ก "Worawut Uthumpirat" ซึ่งเป็นหมอฟันท่านหนึ่ง ออกมาแบ่งปันเรื่องราวพบว่า ป่วยเป็นมะเร็งหลังโพรงจมูก หลังคลำเจอก้อนที่คอ โดยระบุข้อความว่า 

แม้ว่าเราจะดูแลตัวเองดีมากแค่ไหน แต่สิ่งที่ไม่คาดคิดก็แวะเวียนเข้ามาหาชีวิตเราได้เสมอ 

ในวันที่ฉันเป็นมะเร็งหลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal Carcinoma ,NPC)

เมื่อปลายเดือน พค. 67 ขณะขับรถกลับบ้าน จู่ๆ ก็คลำคอเล่น แล้วพบว่า มันมีก้อนขึ้นที่คอด้านขวา ประมาณ 2 -3 ซม. บริเวณหลังกกหู ใต้คาง คลำไม่เจ็บ จากที่เรียนมา ก้อนที่คลำไม่เจ็บคือ ต้องเอ๊ะ แล้วเพราะถ้าคลำเจ็บ อาจจะเกิดจากการติดเชื้อแถวๆ หู คอ จมูก ปาก กลับบ้านไป ก็จัดการ กินยาฆ่าเชื้อ กินไป 1 สัปดาห์ไม่ยุบ เท่าเดิม

ระหว่างนั้นก็ขูดหินปูน(ทั้งที่ไม่มีหินปูน 555) เพราะก่อนหน้านี้รู้สึกว่า เหงือกอักเสบไหม เพราะมันรู้สึกคาวเลือดในปาก แต่ใช้ไหมขัดฟันแปรงฟัน ทุกมื้ออาหารนะ ก็เลยไปหาหมอหูคอจมูก รพ. เอกชนแห่งหนึ่ง ก็เลยขอ FNA ก้อนที่คอเลย(FNA = Fine Needle Aspiration การเจาะเอาชิ้นเนื้อไปตรวจ)ก็ตรวจชุดใหญ่
ทั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อวัณโรค มะเร็ง ร่วมกับ ultrasound คอ ก็เจอต่อมน้ำเหลืองโตแค่ด้านเดียว

ระหว่างรอผลก็มารีวิวตัวเองว่า Primary น่าจะมาจากอะไรนะ ก็มีชื่อหนึ่งโผล่ขึ้นมาคือ มะเร็งหลังโพรงจมูก เจอคนอายุไม่มาก 20-40ปี ก็เจอบ่อย พบมากในคนเชื้อสายจีน แถวๆจีน ไต้หวัน เจอบ่อยมาก ผู้ชายเป็นมากกว่าหญิง 3 เท่า 

ซึ่งเมื่อย้อนไปเมื่อปลายปี 66 จำได้ว่าหูอื้อบ่อย ไปดูดขี้หูหลายทีมาก(มันคืออาการเริ่มแรก เมื่อเซลล์มันขยายตัวไปปิด ท่อยูสเตเชียลของหู) และอาการคาวเลือดในปาก รวมถึงเศษน้ำมูกที่มีเกล็ดเลือด (บางคนมีเลือดกำเดาไหล) ร่วมกับอาการหายใจข้างซ้ายได้ข้างเดียวแบบโฟล(flow)ดี แต่รูจมูกขวาเหมือนมี obstruct(อุดกั้น) ขวางทางลมและเป็นเหมือนภูมิแพ้บ่อย

แต่ถ้าคุณทิ้งไว้มากกว่านี้ เซลล์จะขยายไปเบียดเส้นประสาทตา ทำให้ตาเข กลอกตาด้านที่เป็นโรคไม่ได้ หรือกระจายไปสมอง อาจจะทำให้ปวดหัวปวดแบบทนไม่ได้ ใบหน้าชา หรือถ้าขยายเข้าโพรงจมูก การรับกลิ่นอาจเพี้ยน หรือกระจายไปต่อมน้ำเหลืองทั้งสองข้าง แสดงว่า เริ่มเป็นเยอะนะครับ(ตอนรู้ว่าเป็น นั่งกรอกตาไปมาทุกวัน ขำตัวเอง)อาการทั้งหมด ท่านต้องไปตรวจกับหมอหู คอ จมูก นะครับ***

โรคนี้มันอาการเหมือนภูมิแพ้เลย ส่งผลให้กว่าจะรู้ตัว อาจลุกลามบานปลายไปมากแล้ว

วันไปฟังผล อาจารย์หมอบอกผลเจอ carcinoma (มะเร็งของเยื่อบุผิว) ก็เลยค่อนข้างแน่ใจว่า น่าจะมาจากจมูก เลยเล่าอาการ ขอส่งโพรงจมูก ก็เจอก้อนที่โพรงจมูกขวา ก็เลยต้องตัดไปตรวจ
เลยขอ refer(ส่งต่อผู้ป่วย)ไปที่รพ.มหาราช ปรึกษาเพื่อนหมอ และได้คุยกับอาจารย์หัวหน้าภาครังสีรักษา รพ.มหาราช

ปัจจุบันที่รพ.มหาราชมีเครื่องฉายแสงแบบปรับความเข้มรังสี(VMAT,IMRT) แล้ว คือคุมปริมาณรังสี ลด side effect(ผลข้างเคียง)ให้น้อยลง ปรับทิศทางรังสีให้ตรงเป้าหมายมากขึ้น
ผลตัดชิ้นเนื้อก็เป็น Undifferentiated non-keratinized Carcinoma(มะเร็งโพรงจมูก)ถือว่าโชคดีที่เป็นตัวนี้ ค่อนข้างตอบสนองต่อฉายแสงและคีโมที่ดี หลายๆpaper บอกว่า ถ้าเจอระยะแรกๆมีโอกาสหายขาดสูง 80-90% เซลล์นี้น่าจะสัมพันธ์กับเชื้อ EBV ที่ทุกคนก็มีในตัวเหมือนๆกันแต่ถูก re-activate จากปัจจัยหลายๆอย่าง เช่นพวกมลพิษ อาหารแปรรูป อาหารเนื้อแดง อาหารที่มีไนโตรซามีน เช่นพวกปิ้งย่าง เบคอน ไส้กรอก กุนเชียง บลาๆ
CT scan ศีรษะลำคอ ปอด ตับ Bone Scan พบว่ายังไม่มีการแพร่กระจายไปไหน เป็นระยะ2. T2N1M0 at least

หลังจากนั้นก็ส่งไปทำฟันก่อนเลย เข้าไปที่ภาคทันตกรรม รู้จักพี่ๆน้องๆหมอทุกคน ฟันปกติหมด ฟันคุดเอาออกหมดแล้ว ต้องทำฟันก่อนเพราะหลังฉายแสงไปแล้ว การถอนฟันแม้เพียงซี่เดียว
อันตรายมากครับ เพราะมีโอกาสเกิดภาวะกระดูกตายได้ ถ้าต้องถอนฟัน หลังฉายแสง แล้วต้องเข้าเครื่อง Hyperbaric Oxigen ร่วมด้วย

ส่วนขูดหินปูน ผ่านช่วงพักฟื้น เช็ค เม็ดเลือดขาวโอเครดี สามารถทำได้ ส่วนการรักษา ก็จะเป็นการฉายแสงร่วมกับคีโม คีโมก็มีทั้งแบบ Weekly(ทุกวีค)ฉายแสงไป คีโมไป แล้วก็ Adjuvant Chemo แบบนอน รพ.5-6วัน จำนวน 3 ครั้ง

การรักษาขึ้นกับขนาดก้อนเซลล์ บางรายมีการลุกลามมาก ก้อนขนาดใหญ่ 5-6 cm หรือมากกว่า หรือก้อนต่อมน้ำเหลืองมีสองข้าง หรือมีก้อนเหนือไหปลาร้า (ก้อนต่อมน้ำเหลืองเหนือไหปลาร้า แสดงว่า มีโอกาสแพร่กระจายสูง) อาจจะให้ยาคีโมนำไปก่อน -Neoadjuvant Chemo ให้ก้อนเล็กลง แล้วค่อยตามด้วยฉายแสง ก็จะได้ผลดีครับ ยาคีโม ยาก็จะกดเม็ดเลือดทั้งแดงทั้งขาว เกล็ดเลือดต่ำลง อาจจะต้องเก็บตัวนิส ป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน

ยาที่ได้รับ เป็น Cisplatin อ้วกเด่น /5FU เป็นแผลทั้งปาก ท้องเสีย เด่น ผมร่วงบ้าง  คีโมเข็มสอง เจ็บปากจนกินน้ำไม่ไหวจ้า ขาดน้ำ 
ติดเชื้อกระเพาะปัสสาวะ เคราะห์ดี ที่ไม่ Sepsis(ติดเชื้อในกระแสเลือด)ไม่งั้นวุ่นวายอีก เพราะเม็ดเลือดขาวต่ำติดเชื้อง่ายกว่าปกติมาก Side effect เยอะมากจริงๆ

การฉายแสงบริเวณศีรษะและลำคอ น้ำลายน้อย รับรสพัง กินเผ็ดไม่ได้ เจ็บปากเจ็บคอ น้ำลายจะกลับมาประมาณ 1-2ปี ได้แค่ไหนแค่ไหน จากการสอบถามเพื่อนๆร่วมโรคหลายท่าน น่าจะกลับมา 50-60% จริงๆวางแผนจะใช้ยากระตุ้นน้ำลาย แต่มันมีผลต่อการเกิดต้อหิน ถึงจะน้อยและเช็คความดันตาปกติ แต่ก็ไม่ได้ใช้ครับ

ส่วนต่อมรับรส หลังฉายแสง 2-3 เดือนก็จะค่อยๆกลับมา เริ่มจากโคนลิ้น -เปรี้ยว-เค็ม -หวาน ช่วงแรกรสมันจะเพี้ยนไปหมด กินหวาน รู้สึกขม กินมะระสดๆได้เลยจืดมาก รสแรกที่จะได้มาคือเปรี้ยว แนะนำดื่มชามะนาว มะนาวโซดา

การดูแลอื่นๆ ล้างจมูก แนะนำเป็นแบบพ่นฝอยละอองน้ำเกลือใช้ดีครับ ไม่เกิดน้ำไปคั่งที่หูชั้นกลางด้วย แต่ถ้าล้างแบบบีบน้ำเกลือ ระวังอย่าบีบแรงมากเกินไป หูอาจจะอื้อได้เหมือนกัน ตามด้วยอักเสบ ใช้แบบละอองฝอยพ่นแล้วเงยหน้า หมุนคอให้มันไหลลงคอไป

ตอนนี้ F/U(ติดตามผลการรักษา)หลังรักษา 3 เดือน ก้อนทั้งหลังโพรงจมูกและที่ต่อมน้ำเหลือง ยุบหายไปหมดแล้ว แต่ก็ต้อง F/U ต่อไปยาวๆ เดือนหน้าก็จะกลับไปทำงานแล้ว ถ้าเช็คเลือด ทุกอย่างโอเครดีแล้ว

มะเร็งโพรงจมูกและคอหอย (NPC) เป็นโรคที่พบได้ยากในหลายๆ ส่วนของโลก โดยคิดเป็นน้อยกว่า 1% ของมะเร็งทั้งหมด มะเร็งโพรงจมูกเป็นมะเร็งที่พบได้น้อย และมีผู้ป่วยน้อยกว่า 1 รายต่อประชากร 100,000 คน ในเกือบทุกส่วนของโลก (รวมทั้งสหรัฐอเมริกา)ในแต่ละปี อย่างไรก็ตามในบางพื้นที่ เช่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแอฟริกาเหนือ อุบัติการณ์จะสูงกว่ามาก โดยอยู่ที่เกือบ 25% ของมะเร็งทั้งหมด 

มีสาเหตุหลายประการ เช่น ความอ่อนไหวทางพันธุกรรม การได้รับไนโตรซามีนสูงในอาหารและการติดเชื้อไวรัส Epstein-Barr (EBV) หรือ human herpesvirus 4 (HHV4) เป็นไวรัสที่พบมากที่สุดตัวหนึ่งในมนุษย์และมักแพร่กระจายผ่านของเหลวในร่างกาย โดยเฉพาะน้ำลาย

สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกวัย โดยส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นระหว่างอายุ 40-60 ปี และพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง ในอัตราส่วน 3:1 
ผู้ป่วยมักมีอาการบวมที่คอ มีอาการของการอุดตันของโพรงจมูก หรือหูชั้นกลางอักเสบจากซีรัม (เนื่องจากการอุดตันของท่อยูสเตเชียน) อาการที่พบได้น้อย ได้แก่ อัมพาตของเส้นประสาทสมอง ปวดศีรษะและเสียงดังในหู

ที่อเมริกาก็มีผู้ป่วยโรคนี้เช่นกัน หญิงชาวเอเชียอายุ 74 ปี มาพบแพทย์ประจำตัวด้วยอาการไอ น้ำมูกไหล และน้ำมูกไหลลงคอมา 3 เดือน การตรวจร่างกายพบว่า มีก้อนเนื้อแข็งทั้งสองข้างที่คอด้านหน้า ไม่เจ็บ ผู้ป่วยได้รับการรักษาไซนัสอักเสบขณะทำการตรวจเอกซเรย์ด้วย

เนื่องจากการระบายน้ำเหลืองของโพรงจมูก NPC จึงมีอัตราการแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองในบริเวณที่สูงอย่างน่าตกใจ การแพร่กระจายทางเลือดอาจเกิดขึ้นได้เช่นกัน โดยกระดูก ปอด และตับเป็นจุดร่วมของการแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่น 

การรักษา NPC มีการรักษาด้วยรังสีเอกซ์พลังงานสูงเพื่อฆ่าหรือหยุดการเติบโตของเซลล์มะเร็ง มะเร็งโพรงหลังจมูกเป็นมะเร็งที่ไวต่อรังสี ดังนั้นจึงมักใช้วิธีนี้ในการรักษาร่วมกับการใช้เคมีบำบัดแบบนีโอแอดจูแวนต์หรือเคมีบำบัดควบคู่กัน

มีอัตราการรอดชีวิต 5 ปี ของ NPC(มะเร็งโพรงจมูกและคอหอย)ในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา ปัจจุบันสูงกว่า 75% 
ปัจจัยที่ส่งผลเสีย ได้แก่ อายุที่มากขึ้นเมื่อได้รับการวินิจฉัย เพศชาย เนื้อเยื่อที่สร้างเคราติน และการแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่น



ที่มา :

เฟซบุ๊ก "Worawut Uthumpirat

Nonkeratinizing Undifferentiated Nasopharyngeal CarcinomaNational Institutes of Health (NIH) (.gov)htarticles › PMC3597164

https://actchealth.com/nasopharyngeal-cancer-treatment

Create Date : 31 มกราคม 2568 Last Update : 31 มกราคม 2568 18:44:06 น. Counter : 293 Pageviews.		0 comments
(โหวต blog นี้)  Share Tweet