Ikebana Composition กับงานเผาของผม

บอกก่อนว่า entry นี้ ไม่ได้เน้นเรื่องการทำภาพ เพราะไม่ได้มีอะไรพิเศษน่าสนใจ
ใช้แค่เทคนิคพื้นฐานธรรมดา คนทำโฟโต้ชอปเป็นสักระยะ ทำได้ทุกคนอยู่แล้ว
ออกจะอายๆ อยู่หน่อย เพราะภาพนี้งานหยาบมากจริงๆ เพราะรีบทำรีบส่งรีบเผางาน
ถ้าใครเห็นภาพแล้วว่าสวย ตื่นตาตื่นใจ แสดงว่ายังเป็นมือใหม่ (ฮา..)
ใครที่ถ่ายภาพเป็นสักปีสองปี ใช้โฟโต้ชอปเป็น จะเห็นข้อบกพร่องในภาพชัดเจน

แต่ก่อนจะไปถึงภาพ ซึ่งไม่ค่อยสำคัญเท่าไหร่ มาดูเบื้องหลังภาพดีกว่า
เพราะเป็นหัวข้อหลักของตอนนี้
ผมว่าแนวคิด ที่มาของภาพ และเรื่องเบื้องหลัง สำคัญมากกว่าเบื้องหน้า
และเอาไปใช้ประยุกต์ใช้ให้ประโยชน์ได้มากกว่า ในการพัฒนาการถ่ายภาพสำหรับแต่ละคน

ภาพชิ้นนี้เป็นภาพที่ผมส่งการบ้าน มีที่มาจากภาพนี้ครับ
นี่คืออิเคะบานะ (Ikebana) ศิลปะในการจัดดอกไม้ของญี่ปุ่น
ภาพนี้เป็นตัวอย่างภาพเขียนการจัดดอกไม้แบบ Rikka




อิเคะบานะ มีประวัติยาวนานนับเป็นพันปี ผ่านการปรับปรุงพัฒนามาตลอดเวลา
มีบุคลิกเฉพาะตัวที่แตกต่างไปจากการจัดดอกไม้ของชาติอื่น เห็นแล้วรู้ได้ทันทีว่าเป็นอิเคะบานะ
โดยเฉพาะแบบ Rikka ที่เป็นการจัดดอกไม้แบบเป็นทางการ ที่มีองค์ประกอบซับซ้อนที่สุด
มีสิ่งที่น่าสนใจ ที่เราสามารถจะเอามาใส่ในภาพถ่ายได้หลายส่วน

แต่ก่อนอื่น มาถอดองค์ประกอบของอิเคะบานะกันก่อน
ถ้าเราลดรูปองค์ประกอบต่างๆ ของอิเคะบานะ (ผมเน้นที่การจัดแบบริกกะ)
ลงมาให้เหลือจุด และเส้นแบบพื้นฐาน
เราจะพบว่าอิเคะบานะนั้น ประกอบด้วยเส้นหลักสามเส้น เส้นรองสามเส้น จุดหลักสามจุด

จุดสีแดงคือจุดปลายของกิ่งหลักสามกิ่ง คือ Ten-Jin-Chi หรือสวรรค์-มนุษย์-โลก
สามจุดนี้คือองค์ประกอบหลัก จะอยู่ในรูปสามเหลี่ยมด้านไม่เท่า วางเอียงไม่สมมาตรใน Space สามมิติ ผมแสดงให้ด้วยเส้นสีเหลือง

สิ่งที่น่าสนใจมากคือ การวางตัวนี้ไม่ได้อยู่อย่างมั่วๆ มันมีที่อยู่ของมันที่แน่นอนในจักรวาล
ตัวเลขของขนาดและตำแหน่ง จะแปรไปตามแต่ละสำนักที่จะสอน แต่ส่วนใหญ่ ถ้าเอามาวัดกันแล้ว
อัตราส่วนความยาวของแต่ละด้านของสามเหลี่ยมสีเหลือง จะใกล้เคียงกับสัดส่วนทอง
ตำแหน่งของกิ่งรองก็จะวางตัดแต่ละด้านของสามเหลี่ยมที่ตำแหน่งสัดส่วนทองเช่นกัน ตรงที่ผมทำเส้นสีน้ำเงินไว้
และจุดสีแดงก็จะสัมผัสกับ Fibonacci Spiral ใน Space 3 มิติอีกเช่นกัน




ผมขออ้างงานวิจัย Form Structure of Ikebana โดย Mika SAITO กับ Shigeru FURUYA
ที่ทำการวิเคราะห์โครงสร้าง กับองค์ประกอบของอิเคะบานะ มาประกอบ
การให้น้ำหนักองค์ประกอบในแต่ละส่วน จากตัวอย่างนี้จะให้น้ำหนักที่ Chi เยอะ เพื่อถ่วงน้ำหนัก Ten กับ Jin เพราะตำแหน่ง Ten มันเยื้องไปทาง Jin มาก
ด้านล่างซ้ายจะเป็นไดอะแกรมของตำแหน่งกิ่งหลักทั้งสามกิ่ง ในหลายๆ แบบ ว่าอยู่ในรูปสามเหลี่ยมด้านไม่เท่า วางเอียงไม่สมมาตร
บางภาพจะเห็นว่าตำแหน่ง Ten ไม่เยื้องศูนย์กลางมาก ก็จะใช้ Chi ถ่วงด้วยน้ำหนักที่น้อยกว่า
หรือ ตำแหน่ง Jin มีน้ำหนักมากกว่าปกติ ก็จะปรับ Ten มาทาง Chi เพื่อถ่วงน้ำหนักกัน




คราวนี้มาดูอัตราส่วนความยาวของกิ่งหลักทั้งสามกิ่งบ้าง ถ้าเทียบอัตราส่วนทีละคู่ ก็จะไปในทางเดียวกันกับอัตราส่วนทอง
การปรับมุมกิ่งแต่ละกิ่งก็จะไม่เท่ากัน
Ten มักจะตั้งตรง หรือเอียงเล็กน้อย
Jin ทางซ้ายจะเอียงมาด้านหน้าเล็กน้อย
Chi ทางขวาจะเอียงลงมาอยู่ใกล้แนวระนาบมากกว่า และเอียงมาด้านหน้ามากกว่าใคร
น่าสนใจว่าที่ปลายกิ่งจะอยู่ใกล้กับตำแหน่งพื้นผิวก้นหอยสามมิติมาก

พื้นผิวก้นหอยสามมิติ จะสร้างจาก Fibonacci Spiral (ที่สร้างขึ้นจากสัดส่วนทองอีกที)
อธิบายยาก เอาเป็นว่าตามไปกระทู้หว้ากอกระทู้นี้ดีกว่าครับ
//www.pantip.com/cafe/wahkor/topic/X9707494/X9707494.html

ขนาด ตำแหน่ง และสัดส่วนต่างๆ ของอิเคะบานะสอดคล้องกับ Golden Ratio อย่างมาก
ไม่เว้นแม้แต่ส่วนประกอบเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งเรื่อยย่อยๆ ขอข้ามไป เดี๋ยวจะยาวเกิน




การบ้านผมก็เริ่มจากตรงนี้ คือพยายามจัดองค์ประกอบโดยให้ส่วนต่างๆ ของภาพเป็นไปแบบเดียวกับอิเคะบานะ

อ้อ… ลืมบอกไป การบ้านนี้เป็นการบ้านวิชา History of Visual Communication นะครับ
หัวข้อ Appropriation หรือการก็อปงานของเขา มาเป็นของเรา
อย่างที่ผมเคยบอกไว้ ศิลปะไม่ได้เกิดจากสูญญากาศ แต่ศิลปะทุกชิ้น จะยืนอยู่บนไหล่ (หรือหัวก็ได้) ศิลปะชิ้นก่อนหน้า
หลังจากเราเรียนศิลปะที่ใช้ในการสื่อสารตั้งแต่ยุคหินมาจนถึงศิลปะสมัยใหม่แล้ว ก็ต้องสร้างงานของตัวเองหนึ่งชิ้น โดยวางพื้นฐานบนงานศิลปะใดก็ได้

พอทำ Research and Analysis แล้ว ผมก็เริ่มเผา
เอ่อ.. หมายถึงทำงานมอบหมาย

จัดดอกไม้มันง่ายไป ถ่ายรูปดีกว่า เอาแบบจัดองค์ประกอบโดยใช้ความรู้ที่หามาดีกว่า
(….เหตุผลจริงๆ คือดอกไม้แพง)


หลังจากเดินหามาเป็นอาทิตย์ ผมก็เจอต้นไม้ต้นนี้ครับ
ผมเห็น Ten-Jin-Chi ของกิ่งไม้พวกนี้ ว่ามันวางตำแหน่งได้เหมาะดี เพียงแต่ต้องหามุมเหมาะๆ
เดินวนหาตำแหน่งที่จะวางกล้อง อยู่สักพัก




ความรู้ที่อยากแบ่งปันคือ การถ่ายรูป เป็นการจับเอารูปทรงสามมิติ มาอัดลงไปในพื้นที่สองมิติ ดังนั้น มันย่อมทำให้เหมือนกันทุกประการไม่ได้แน่นอน
มันจะเกิดความบิดเบือนขึ้นเสมอ โดยไม่มีทางเลี่ยง (ไม่นับความผิดเพี้ยนบิดเบือนจากอุปกรณ์)
เรื่องใหญ่ที่เราจะเจอ คือ Perspective Distortion หรือความบิดเบือนทางทัศนมิติ ของใกล้ดูใหญ่ ของไกลดูเล็ก
ทั้งๆ ที่ความเป็นจริง มันไม่ได้เล็ก หรือใหญ่แบบที่เราเห็นในภาพ แต่เป็นข้อจำกัดของการแปลงสิ่งของสามมิติ เป็นภาพสองมิติ

แต่เรื่องนี้ทำให้ผมสามารถควบคุมขนาดความยาวของ Ten-Jin-Chi ให้มีขนาดใหญ่ยาวแบบชาวยุโรป หรือเล็กสั้นไซส์เอเชียตามที่ต้องการได้
โดยการปรับระยะห่างจากกล้องให้ ใกล้ ไกล และเปลี่ยนมุมมอง ก้ม เงย หรือขยับซ้ายขวา
ทั้งหมดนี้เพื่อให้แต่ละกิ่งอยู่ห่างจากกล้องในตำแหน่งที่ต้องการ ซึ่งจะส่งผลต่อตีฟ
ซึ่งจะส่งผลให้ขนาดของกิ่งหลักแต่ละกิ่งเปลี่ยนไป เมื่อเทียบกับกิ่งอื่น และองค์ประกอบโดยรวมของภาพอีกที

เทคนิคนี้ ผมใช้พื้นฐานการถ่ายรูปที่ว่า **เปอร์สเป็คตีฟ ขึ้นอยู่กับระยะห่างเพียงอย่างเดียวเท่านั้น** มาใช้

เอาล่ะ เอาเป็นว่าผมพอใจในตำแหน่งกล้องตำแหน่งนี้ ที่ทำให้ได้องค์ประกอบ ของกิ่งหลักสามกิ่งลงตัว

ผมใช้โคนต้นเป็นเหมือนแจกันที่จะเป็นฐานในการจัดดอกไม้ องค์ประกอบของ Ten กับ Jin ลงตัว
แต่ Chi มันโล่งไปนิด และที่ปากแจกันไม่มีอะไรเลย
ผมเลยลองถอดเสื้อแจ๊คเกตไปวางดูซิ เผื่อจะดีขึ้น




มันก็ดูตลก และฮาๆ ดี ตอนแรกกว่าจะส่งอันนี้แหละเป็นการบ้าน
แต่ว่าคิดไปแล้วมันออกจะดูถูกสติปัญญาตัวเองไปหน่อย
งานเผาก็จริง แต่ถ้าเผากันหยาบขนาดนี้ อายชาวบ้านว่ะ

ปัญหาคือเสื้อแจ๊คเกตมันน้ำหนักเยอะกว่าองค์ประกอบอื่นมาก
และกลายเป็นถ่ายเสื้อไป ไม่ใช่ถ่ายอิเคะบานะ

ผมลองเปลี่ยนเป็นเอาแฟลชไปวางแทนบ้าง จะได้เบาหน่อย
คือทั้งดัวมีแต่กล้องกะแฟลช ไม่ได้พกอะไรไปเลย เลยไม่รู้จะเอาอะไรไปวาง

อาจารย์ที่สอนถ่ายรูปผมบอกว่า
“Having something you don’t need better than need something you don’t have”

เอาแฟลชโขกหัวตัวเองโทษฐาน ครูสอนไม่จำไปสองที แล้วก็เริ่มถ่ายได้




อ้อ ที่ฉากหลัง กับค่าแสงเปลี่ยนไปเรื่อยๆ คือ ระหว่างจัดพร็อพ ผมก็จัดองค์ประกอบกับตีฟ
พร้อมกับเช็คค่าแสงที่พอเหมาะไปเรื่อยๆ ด้วย
ไม่ได้ทำแยกขั้นตอน ทำรวมกันไปเลยทีเดียว

พอเอาแฟลชไปวาง ก็นึกขึ้นมาได้ว่า มันแฟลชนี่หว่า ไม่ใช่สาก
ต้นไม้ก็ไม่ใช่ลูกของฟิล์มกะแอนนี่ ทำไมไม่เปิดแฟลชละ ยังไงก็ไม่โดนชาวเหลิมไทยในพันทิปด่า
จนต้องขึ้นดราม่าแอดดิคส์แน่อยู่แล้ว

ก็เลยเปิดแฟลช



อื้อหือ.. น่าเกลียดอิ๊บอ๋าย

แต่ผมสังเกตเห็นว่า ที่กิ่งของต้นไม้ มันสว่างโดดเด้งออกมา
งี้ผมควรจะเปิดแฟลชดีกว่า จะได้แยกกิ่งออกจากฉากหลังได้
นี่ถ้ามีแฟลชหลายตัว จะยิงเน้นที่กิ่งหลักทีละกิ่งเลย

เอาแฟลชมาเคาะหัวตัวเองอีกสองที
สำนึกช่างภาพบอกว่า ทำไมตูไม่เอาแฟลชมาเยอะกว่านี้วะ หรือแผ่นสะท้อนแสงก็ยังดี
โป้กๆ นี่แน่ะ.. สอนไม่จำ
สำนึกนักเรียนขี้เกียจบอกว่า งานเผาโว้ย งานเผา ส่งพรุ่งนี้ รีบๆ ถ่ายรีบๆ กลับ จะได้ไปทำการบ้านต่อ

ผมลองย้ายตำแหน่งแฟลช กับปรับเปลี่ยนการเปิดรับแสง การให้แสงไปเรื่อยๆ
ประมาณเกือบร้อยภาพผ่านไป ผมก็พอใจที่ภาพนี้ และตัดสินใจว่าพอดีกว่า ค่ำแล้ว เดี๋ยวถูกตีหัวปล้นกล้อง

ภาพมันยังไม่ค่อยดีเท่าไหร่ กิ่งหลักไม่ค่อยชัด กิ่งรอง และกิ่งที่ไม่เกี่ยวก็ชัดเกิน
...ตอนนี้ผมต้องการไสยศาสตร์

Photoshop is the photographer’s best friends.




ส่วนในโฟโต้ชอป ไม่ต้องอธิบายยาวนะครับ เพราะไม่ใช่เทคนิคลึกลับอะไร
ใช้ภาพเดียวพอ

เริ่มจากชั้นล่างสุด ผมเปิดไฟล์เป็น Smart Object อย่างที่เคยบอกไว้ทุกครั้ง
ก็อปขึ้นมาชั้นนึงกันเน่า แล้วคลิ๊กขวาบนเลเยอร์นั้นเพื่อ Rasterize เอาไว้เผื่อปรับแต่งอะไร
ชั้นถัดขึ้นมาเป็นการปรับCurve ของภาพทั้งภาพให้คอนทราสท์จัดขึ้น
ชั้นถัดขึ้นมาอีกคราวนี้ผม Mask ด้านหน้า กับต้นไม้ไว้ เพื่อปรับฉากหลังให้มืดลงไปอีก

แล้วก็เริ่มทำขาวดำ ปกติผมจะลด Saturation แล้วค่อยปรับโทนทีละจุด แต่คราวนี้อย่างที่บอกว่างานเผา
ใช้ convert to black & white กันดื้อๆ เลือก Preset ที่เป็น Infrared เพื่อให้ต้นไม้หลักเด้งขึ้นมา
มีการปรับแชนแนลสีเหลืองกับเขียวขึ้นมา แล้วกดสีอื่นลงไป หน่อยนึง จะได้เว่อร์ๆ

สร้าง Layer ใหม่ เลือกเป็น Overlay แล้วติ๊กเครื่องหมายให้ถม neutral gray ลงไปด้วย
ผมจะ Dodge & Burn ด้วยแปรงสีขาวดำบนนี้ ไม่ได้ทำบนภาพ มันจะได้ปรับแก้กันง่ายๆ
ที่จริงควรแยกเป็นหลายๆ ชั้น แยกทำกันไปแต่ละส่วนของภาพ สักสามสี่ชั้น แต่อันนี้รีบ เลยทำชั้นเดียวพอ
ขั้นตอนนี้แหละที่หยาบสุดในกระบวนการทั้งหมดของงานชิ้นนี้ คุยอวดใครไม่ได้เลยเชียว
เอาแปรงป้ายปื้ดๆ ขาวมั่ง ดำมั่ง แผลบเดียว เสร็จ ไม่เนียนด้วย
คือจะสี่ทุ่มแล้ว ตัว Essay ยังไม่ได้เขียน เลยไม่มีเวลาประณีต ไม่งั้นคืนนี้ไม่ได้นอน

เสร็จแล้ว ก็ปรับ Level อีกนิดหน่อย
จะได้ฉายขึ้นจอ กับพิมพ์ภาพได้ ไม่หลุดนอกเรนจ์ของกระดาษกับเครื่องฉายภาพ

พอ.. เลิก ไปเขียนรายงานต่อ



.

---

ป.ล. เพื่อความสมบูรณ์ โปรดตามไปเสพดร่าม่าเรื่องแฟลชได้ที่นี่ครับ
แต่ตอนนี้เว็บดราม่ามันติดไวรัสอยู่ ถ้าใช้ IE บน วินโดวส์ อย่าเพิ่งเข้า
OS อื่น หรือ Browser อื่น เข้าได้ตามสบายไม่ต้องไปสนใจคำเตือน


//drama-addict.com/?p=20101





//drama-addict.com/?p=20243

Create Date : 27 กันยายน 2553 Last Update : 27 กันยายน 2553 8:44:07 น. Counter : 3042 Pageviews.		1 comments
Share Tweet