The Helsinki Bus Station Theory: Finding Your Own Vision in Photography

สถานีรถประจำทางสถานีหนึ่งอยู่ใจกลางเมือง ในสถานีมีชานชลาจำนวนหลายสิบชานชลา และแต่ละชานชลามีหมายเลขประจำชานชลา สำหรับรถประจำทางแต่ละสายเช่น 21, 71, 58, 33, 19 เป็นต้น และรถประจำทางทุกสาย จะเดินทางออกจากเมือง ผ่านป้ายหยุดรถประจำทางที่ห่างกันป้ายละ 1 กิโลเมตร 

รถทุกคันที่ออกจากสถานีจะออกเดินทางไปในทางเดียวกันอย่างน้อยก็ 1 สถานี  และจากนั้นแยกเดินทางไปในเส้นทางต่างๆ แต่ก็ยังมีรถอีกบางสาย ยังเดินทางในเส้นทางเดียวกันอีกระยะ แต่เมื่อถึงยังสถานีต่อไป บางสายก็ร่วมทางกันต่อไป บางสายก็แยกกันไปอีกเรื่อยๆ ทุก 1 กิโลเมตร

แต่ละป้ายหยุดรถ จะแทนที่แต่ละปีในชีวิตการถ่ายภาพ สมมุติว่าเราเริ่มศึกษาการถ่ายภาพโดยสนใจไปที่การถ่ายภาพนู้ด บน Platinum Print ก็เหมือนกับการขึ้นรถประจำทางสาย 21 (ใช่แล้วมันคือตัวเลขของปี 1921 ที่เป็นปีตัวแทนของเทคนิคนี้) ใช้เวลา 3 ปี (หรือคือ 3 ป้ายหยุดรถ) ศึกษาการถ่ายภาพ เน้นไปที่นู้ด และ Platinotype เมื่อเรามาแวะที่ Boston Museum of Art ก็พบว่ารถของเราอยู่ในเส้นเดียวกับรถประจำทางหมายเลข 71 ของ Irving Penn และเมื่อไปที่จุดหยุดรถหน้าพิพิธภัณฑ์ในปารีส ยังเจอรถของ Bill Brandt (หมายเลข 58) จอดอยู่ตรงนั้นอีก

นั่นคือเราก็ได้ตระหนักว่า สิ่งที่ทำมาตลอด 3 ปีนั้น มีคนทำมาแล้วจำนวนมากมาย และจำนวนไม่น้อยเป็นผู้ที่ขึ้นทำเนียบผู้มีชื่อเสียงยิ่งใหญ่ไปเรียบร้อยแล้ว ถ้าเราทำต่อไป มันก็จะไม่มีทางทำอะไรใหม่ๆ หรือยิ่งใหญ่กว่านั้นได้ ดังนั้นเราก็เลยลงจากรถประจำทาง นั่งแท็กซี่กลับไปที่สถานี แล้วเลือกขึ้นรถประจำทางคันใหม่ที่ชานชลา หรือบางทีที่เรานั่งไปหลายสถานี เราก็นั่งแท็กซี่ย้อนกลับมาไม่กี่สถานีเพื่อรอรถประจำทางคันใหม่ที่เดินทางไปในเส้นทางใกล้เคียงกัน 

สิ่งที่นักถ่ายภาพแต่ละคนมักจะถูกคนอื่นบอกมาตลอดเวลา คือสิ่งที่เราทำอยู่นั้น มีคนอื่นทำมาแล้วอย่างเช่น ....... (เติมคำในช่องว่างด้วยชื่อของนักถ่ายภาพที่มีชื่อเสียง) เราไม่มีทางที่จะทำอะไรได้ดีกว่านั้น ควรไปหาแนวทางใหม่ๆ จะดีกว่า

ปัญหาก็คือ ไม่ว่างเราจะลงจากรถคันนี้ ไปขึ้นรถคันใหม่ไม่ว่าจะกี่ครั้งกี่หน เราก็จะเจอเหตุการณ์เดิมๆ แบบนี้ทุกครั้ง เพราะไม่ว่าการถ่ายภาพแนวใด ก็จะมีคนที่ทำมาก่อนแล้ว และสำเร็จแล้วไปเสียทุกเรื่อง 

แล้วเราจะแก้ปัญหาเรื่องการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ในการถ่ายภาพได้อย่างไร

อาร์โน ราฟาเอล มิคคินแนน บอกว่าวิธีง่ายๆ เลยคือ อยู่บนรถคันเดิมอย่าลงจากรถ อย่าย้ายไปไหน 

เมื่อเลือกรถประจำทางคันที่คุณชอบแล้ว ก็เดินทางไปกับมัน เมื่อรถเดินทางไปเรื่อยๆ ผ่านแต่ละจุดหยุดรถ รถประจำทางบางสายอาจจะร่วมทางกันบ้าง บางสายก็จะแยกทางออกไป ถึงแม้ว่าในช่วงเริ่มต้น รถที่หยุดที่จุดหยุดรถเดียวกันจะมาก แต่เมื่อผ่านไปหลายๆ จุด ก็จะน้อยลงเรื่อยๆ  

ในตอนต้นเราออกเดินทางมาเส้นทางเดียวกับ รถหมายเลข 58 ของ บิล แบรนด์ และหมายเลข 71 ของ เออร์วิ่ง เพนน์ มาหลายสถานี แต่ว่าในที่สุด เมื่อผ่านจุดหยุดรถจุดใดจุดหนึ่ง รถประจำทางของเราก็จะแยกออกจากคันอื่นจนได้ รถหมายเลข 71 อาจจะวิ่งไปกับเรานานหน่อย แต่ก็จะแยกออกจากกันในจุดหนึ่งอยู่ดี ในที่สุดรถประจำทางของเราก็จะเดินทางไปยังเส้นทางใหม่แต่เพียงคันเดียวเท่านั้น

หากเรายังคงมั่นคงกับแนวคิด มั่นคงกับสิ่งที่ทำให้เราสนใจในการถ่ายภาพแต่เริ่ม และเดินทางในเส้นทางที่ทำให้เราหลงใหลการถ่ายภาพของเราไปเรื่อยๆ โดยไม่หยุดกลับไปเริ่มต้นใหม่ในแนวทางของคนอื่น ในที่สุดในวันหนึ่ง เราก็จะไปถึงจุดๆ หนึ่งที่ไม่เคยมีใครเดินทางมาถึงมาก่อน

Stay on the bus, continue stay on the bus, keep pushing, keep going, keep pressing yourself forward. And finally, you’ll find yourself somewhere in the new world.

-------------------------------------------------------

ย่อความ และเรียบเรียงใหม่จากปาฐกถาของ Arno Rafael Minkkinen 

หัวข้อ The Helsinki Bus Station Theory: Finding Your Own Vision in Photography 

เนื่องในวันจบการศึกษาของนักศึกษา The New England School of Photography, Boston, MA ปี 2006