หลากความเชื่อเกี่ยวกับยา ที่คนไทยคิดว่าเข้าใจถูก#2 by-หมอแมว-
ดีใจมากๆเลย blogที่แล้ว คุณหมอแมว เจ้าของบทความที่เอามาลง แวะเข้ามาทักทาย ขอบคุณคุณหมอแมวมากค๊า .........................................................
หลากความเชื่อเกี่ยวกับยา ที่คนไทยคิดว่าเข้าใจถูก#2 by-หมอแมว- กลับมาอีกแล้วครับ สำหรับหัวข้อนี้ หลังจากที่พิมพ์ตอนแรกไปได้1เดือนพอดี หลากความเชื่อเกี่ยวกับยา ที่คนไทยคิดว่าเข้าใจถูก by-หมอแมว- หลังจากพิมพ์ไปก็ลองดูว่าจะมีอะไรเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ .... ผลคือ ไม่... คนที่มาที่โรงพยาบาลก็ยังมีความเชื่อแบบเดิม
ไม่เป็นไร เรามาว่าของเรากันต่อ อย่างน้อยผมต้องทำให้ใครบางคนเข้าใจได้บ้างสิน่า
6. ห้ามฉีดยาตอนมีประจำเดือน ตอนแรกความเชื่อนี้ ผมยังติดค้างเอาไว้ เพราะว่ายังไม่มีข้อมูลมากพอ แต่หลังจากเวลาผ่านไป1เดือน ผมได้ลองสอบถามดูจากคนไข้บางคนที่มาตรวจรักษาครับ ถามทั้งเด็ก กลางคน ชรา ก็แปลกใจบ้างที่ว่ามีความเข้าใจเช่นนั้นอยู่ไม่น้อย โดนหมากัด จะฉีดบาดทะยักพิษสุนัขบ้า ก็ไม่ให้ฉีด โดนตะปู จะฉีดบาดทะยักก็ไม่ให้ฉีด เมื่อถามว่าทำไมก็บอกว่าโบราณห้ามไว้....(อยากถามว่าโบราณแค่ไหนที่มีเข็มฉีดยาใช้ แต่ก็ไม่กล้า) เหตุผลที่ให้ต่างๆกันไปครับ กลัวกันไปต่างๆนาๆ อันดับ 1 กลัวไข้ทับระดู... ซึ้งปวดหัวมาก เพราะว่าคำว่าไข้ทับระดูในภาษาชาวบ้านนั้นแยกได้เป็นความหมายที่กว้างมาก บางครั้งยายกับแม่กับลูกมาพร้อมกัน ต่างก็มีความหมายของคำว่าไข้ทับระดูไม่ตรงกัน... แต่โดยรวมก็คือ อาการครั่นเนื้อครั่นตัวไม่สบายปวดท้อง ไปจนถึงการมีไข้จริงๆที่วัดได้ และอาจรวมไปถึงการติดเชื้อในอวัยวะสืบพันธุ์ อันนี้อยากบอกว่าไม่จริงครับ แต่ก็ปวดหัวกลับมาอยู่ดี เพราะว่ายาที่มักจะยัดเยียดให้คนไข้ฉีดทั้งหลายมักเป็นพวกบาดทะยัก ซึ่งหมอมักต้องกึ่งบังคับให้ฉีดเพราะว่าถ้าเป็นแล้วถึงตาย.... ส่วนผลข้างเคียงของวัคซีนบาดทะยักคือ.. ปวดกล้ามเนื้อ...(ชาวบ้านทั่วไปก็จะบอกว่า นี่ไง ไข้ทับระดู) อันดับ 2 กลัวเลือดไหลไม่หยุด .... ซึ่งเวลาโดนฉีดไปแล้วก็ไม่เห็นว่าจะไหลไม่หยุดสักที อันดับ 3 กลัวเป็นหนองใน หรือติดเอดส์...(อืม มันไม่ติดหรอกครับ)
ผมขอสรุปว่า ไม่แตกต่างครับ ถ้าฉีดอย่างถูกวิธี
7. ยาหมดอายุที่1เดือน ผมไม่ทราบว่าเป็นความเชื่อทั่วไปหรือเป็นเฉพาะพื้นที่นี้ เรื่องมีอยู่ว่าผมกำลังตรวจคนไข้อยู่ในห้องฉุกเฉินช่วงเย็น ก็มีคนเดินเข้ามา บอกว่าไม่สบาย เป็นหวัด จะมาขอยาฆ่าเชื้อ ว่าแล้วเขาก็หยิบยาขึ้นมาแผงนึงบอกว่าได้ไปเมื่อเดือนก่อน กินไปสามวันหายแล้วก็เลยเก็บอีกแผงไว้ .. นี่ผ่านมาเดือนหนึ่งแล้วเป็นอีกก็จะมาขอยาเดิม
ผมก็บอกไปว่าเดี๋ยวจ่ายยาไปแผงเดียวแล้วกันเพราะยังมีแผงเดิมที่ได้จากโรงพยาบาล... เขาก็แกะยาออกจากซองแล้วเทลงถังขยะตรงข้างๆทันที ทั้งยาฆ่าเชื้อและยาแก้ปวดยาขับเสมหะ (ราคารวมตามร้านขายยาคือ70-80บาท)แล้วก็สั่งให้ผมจ่ายยาให้เต็มจำนวน เรื่องแบบนี้เกิดบ่อยในจังหวัดที่ผมอยู่ครับ สอบถามไปจะแบ่งเป็ฯสองกลุ่ม กลุ่มแรกเป็นคนที่ใช้สิทธิ30บาทอย่างไร้จิตสำนึก คิดแค่ว่าจ่าย30บาทแล้วจะทำอย่างไรก็ได้ ส่วนนี้มีกว่าครึ่ง กลุ่มที่สอง มีความเชื่อว่ายาที่ได้มาจะหมออายุที่1เดือน ส่วนที่ซองยามีเขียนว่าหมดอายุปีหน้า เป็นการเขียนหลอกให้เก็บยาไว้กินต่อนานๆ
ที่จริงแล้วโดยทั่วไป ยาจะมีอายุราว5ปีหลังจากผลิต หากเก็บรักษาอย่างถูกวิธี ยาบางอย่างเก็บได้นานกว่านั้น บางอย่างได้น้อยกว่านั้น ในโรงพยาบาล จะมีเภสัชกรที่คอยคุบเรื่องยาอยู่ หากพบว่ายาใดใกล้หมดอายุ ก็จะสัลบสับเปลี่ยนยานั้นไปยังโรงพยาบาลใกล้เคียงที่ใช้ยานั้นมากกว่า และก่อนจ่ายยาจะต้องเผื่อเวลาไว้ว่าคนไข้ต้องกินยานั้นหมดก่อนยาหมดอายุจริงสัก6เดือนถึง1ปีอยู่แล้ว
8. ถ้ากินยาแล้วไม่หาย แปลว่าหมอให้ยามาผิด เป็ฯความเชื่อที่เจอได้บ่อยในการทำงานจริง อย่างเช่นบางครั้งคนไข้มาตอนเช้า กลับไปกินยาไปเม็ดนึงไม่หาย กลับมาอีก กินยาไปอีกเม็ดก็ไม่หาย ตอนเย็นก็กลับมาโรงพยาบาลอีก โรคหลายโรค เป็นโรคที่ต้องใช้เวลาในการรักษา....บางโรคเป็นโรคแห่งความเสื่อม สิ่งที่เสียไปแล้วร่างกายเราเอากลับมาไม่ได้ บางโรคปล่อยตัวให้เป็นมานาน การจะควบคุมก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เป็นโรคกระเพาะมา1ปี เป็นทุกวัน การกินยาเม็ดเดียวก็คงไม่หายได้.... เป็นโรคถุงลมโป่งพอง เตือนแล้วก็ยังไม่หยุดสูบบุหรี่ การกินยาฉีดยาพ่นยาก็คงไม่ดีขึ้น
คนไข้อายุ30กว่าๆ เป็นโรคกระเพาะมาหลายปี ที่หัวกระดาษหลายแผ่นระบุไว้ว่าเคยมารักษาหลายครั้ง มีปัญหาเรื่องกินยากลุ่มสเตียรอยด์และNSAIDs(แก้ปวดเมื่อยทั้งหลาย) รวมทั้งเมื่อได้ยาไปก็ไม่ยอมกินโดยบอกว่ารสชาติไม่ดี เมื่อมาตรวจก็ได้บ่นว่าหมอคนก่อนๆที่รักษาว่าจัดยาไม่ถูก ...... ที่ว่าจัดยาไม่ถูกก็คือ กินแล้วรู้สึกว่าไม่หายทันที ก็เลยไม่กิน สู้ยาที่แกกินอยู่เดิมไม่ได้ กินแล้วหายปวดเป็นปลิดทิ้ง
ผมก็พยายามอธิบายเท่าที่ทำได้ แต่ไม่รู้แกจะรู้ตัวแค่ไหนว่าเจ้ายาวิเศษที่แกซื้อมากินเองนั่นแหละเป็นสาเหตุของโรคกระเพาะ
9. ท้องเสียต้องกินยาให้หยุดถ่าย จึงแปลว่าหาย หลายครั้งจะมีคนไข้มาด้วยเรื่อง ท้องเสีย จะมาขอยาแก้ท้องเสีย พอได้ไปก็จะเบ้หน้าว่า ให้มาผิดตัว สิ่งที่ต้องการไม่ใช่น้ำเกลือซอง หรือยาฆ่าเชื้อเม็ดๆ แต่ต้องการยาหยุดถ่าย....
ที่จริงท้องเสียส่วนใหญ่ไม่ได้ต้องการการให้ยาฆ่าเชื้อเลย เพราะว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัสและแบคทีเรียธรรมดาเป็ฯส่วนมาก แต่ที่เป็ฯปัญหาก็คือกลุ่มโรคที่เวลาติดเชื้อแล้วมีการลามไปทำลายลำไส้หรือติดเชื้อเข้าสู่กระแสเลือดต่างหาก กลไกการถ่ายเป็นหนึ่งในกลไกการป้องกันตัวจากการลุกลามของเชื้อ เพราะจะคอยสลัดเชื้อให้หลุดออกไปเสมอ ไม่ให้เข้าทำลายลำไส้ได้ง่ายสะดวกดายนัก
สิ่งที่จำเป็ฯต้องทำคือ ให้น้ำเกลือ ทดแทนเกลือแร่ที่เสียไป..... และเมื่อเสียไปทางตูด ก็ต้องกินเข้าไปถ้ายังมีแรงกินได้ ต่อมาก็คือพิจารณาว่าจะให้ยาฆ่าเชื้อไหม ซึ่งโดยส่วนใหญ่ไม่มีความจำเป็ฯต้องให้ ส่วนการให้ยาหยุดถ่ายต้องพิจารณาเป็นกรณีไปว่ามีโอกาสเกิดการติดเชื้อรุนแรงหรือไม่ หากไม่มีข้อห้าม หมอก็จะสั่งให้ แต่ถ้ามีข้อห้ามหมอก็จะไม่สั่ง
แต่ในชีวิตที่เจอมา ในที่สุดเมื่อออกไปคนเหล่านี้ก็จะไม่เชื่อและไปซื้อตามร้านขายยาและกลับมาโรงพยาบาลด้วยการติดเชื้อในกระแสเลือดอย่างรุนแรง
10. เวลาจะบอกว่ากินยาอะไร ให้เอายามาให้ดู สิ่งที่เราต้องการไม่ใช่เม็ดยาครับ แต่เป็นซองยา เพราะว่าเม็ดยานั้น เมื่อลงไปดูกันจริงๆ เราแยกกันได้ยากหากไม่บอกว่าคนไข้เป็นโรคอะไร ไม่ว่าคุณจะจบทางสายอาชีพเภสัชมาโดยตรงหรือไม่ก็ตาม การนำตัวยามาตัวเดียว หมอและเภสัชบอกไม่ได้ว่าเป็นยาอะไรหรอกครับ นี่ก็รวมทั้งการไม่เอายาตัวนึงไปใส่ในซองอื่น ซึ่งผมเจอมาสดๆร้อนๆ คุณป้าเอายามาให้แล้วบอกว่าหมอสั่งตัวนี้ให้กินสองเดือน ผมก็พาซื่อเติมยาให้อีกเดือนนึงตามชื่อยาที่ปรากฎ เนื่องจากชนิดยาและอาการกับการรักษาไปกันได้(เรียกว่าถ้าเดิมไม่สั่งอยู่ก็จะสั่งให้อยู่ดี) แต่ปรากฎว่ามันเป็ฯอีกตัวนึง ซึ่งทางห้องยาจำได้ว่ายาตัวนี้ ไม่มีรูปร่างอย่างนี้ในโรงพยาบาล.... ทั้งที่ป้าแกก็ยืนยันว่ารับยาจากโรงพยาบาล ซักไปมาจึงรู้ว่าแกเก็บเอาไว้ในซองของอีกตัวยานึง....
และนี่ก็เป็นส่วนเล็กๆอีกส่วนที่อยากนำเสนอครับ ปล. อย่ากินยาผิดนะครับ
โดย : หมอแมว อีเมล์ : mor_kaew@hotmail.com วันที่ : 2005-06-29 01:01:33
|
Create Date : 11 ธันวาคม 2548 |
|
3 comments |
Last Update : 12 ธันวาคม 2548 0:05:42 น. |
Counter : 1041 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: meaw_ja (meaw_ja ) 12 ธันวาคม 2548 16:40:53 น. |
|
|
|
| |
โดย: ยัยบี๋ 13 ธันวาคม 2548 15:50:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: noom_no1 14 ธันวาคม 2548 3:19:44 น. |
|
|
|
|
|
|
|