1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30
นิพพานกับความเป็นอนัตตา
นิพพาน ...อนัตตา
นิพพาน พุทธพจน์กล่าวถึง นิพพาน และบัญญัติว่าเป็น อนัตตา ปรากฏในวินัยปิฎกปริวาร พระไตรเล่มที่ ๘ ความว่า สังขารทั้งปวง ที่ปัจจัยปรุงแต่ง ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา พระนิพพาน และบัญญัติ ท่านวินิจฉัยว่าเป็นอนัตตา ( อ้างอิง อนิจฺจา สพฺเพ สงฺขารา ทุกฺขานตฺตา จ สงฺขตา นิพฺพานญฺเจว ปณฺณตฺติ อนตฺตา อิติ นิจฺฉยา. : วิ.ป. ๘/๒๕๘/๑๙๔. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๐๐. ) อรรถกถาอธิบายว่า คำว่า ท่านวินิจฉัยว่า เป็นอนัตตา คือ ท่านวินิจฉัยแล้วว่าเป็น อนัตตา ( อ้างอิงจาก อนตฺตา อิติ นิจฺจยาติ อนตฺตา อิติ วินิจฺฉิตา. : วิ.อ.๓/๒๕๗/๔๒๒. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๓๔.) การแปลอย่างนี้ เพราะ นิพฺพานํ เป็น นปุงสกลิงค์ ปณฺณตฺติ เป็น อิตถีลิงค์ เป็นประธานทั้ง ๒ บท นิจฺฉยา เป็นกิริยานามกิตก์ ประกอบเป็นอิตถีลิงค์เพราะอยู่ใกล้บทกว่า ปณฺณตฺติ หลักการประกอบวิภัตติวจนะ และลิงค์ของบทที่เกี่ยวข้องเป็นวิเสสนะเป็นกิริยาของบทนามนามหลายบท และต่างลิงค์กัน จะประกอบวิภัตติและลิงค์อนุวัตรตามบทนามนามที่อยู่ใกล้ เรื่องนิพพานและบัญญัติเป็นอนัตตานี้ ที่ท่านนำมากล่าวไว้คู่กัน ฎีกาได้อธิบายเหตุผลไว้ว่า ในคำนี้ว่า นิพฺพานญฺเจว ปญฺญตฺติ ในพระบาลีมีอธิบายว่า เพราะการบัญญัติว่า บุคคลเป็นต้นอันเป็นสมมติสัจจะ ซึ่งท่านอาศัย สังขตธรรมบัญญัติไว้ ไม่ควรที่จะกล่าวว่าประกอบด้วยลักษณะสอง คือ อนิจจลักษณะและทุกขลักษณะ ซึ่งกำหนดเป็นวัตถุธรรมที่ประกอบด้วยความเกิดขึ้นและความพินาศไปเพราะไม่มีอยู่โดยปรมัตถ์ แต่ควรที่จะกล่าวว่าเป็นอนัตตา เพราะเว้นจากความเป็นอัตตาที่กำหนดโดยความเป็นผู้กระทำและเป็นผู้เสวยผลการกระทำ เพราะฉะนั้น แม้บัญญัตินี้พร้อมด้วยนิพพานซึ่งเป็นสิ่งที่มีอยู่ ท่านกล่าวว่า วินิจฉัยว่าเป็น อนัตตา เพราะเสมอกันโดยความเป็นอสังขตะ. จริงอยู่สมมติแม้ไม่มีอยู่ก็เป็นอสังขตะ เพราะไม่ถูกปัจจัยใดๆ กระทำขึ้น ( อ้างอิงจาก วิมติ.ฎีกา ๒/๒๕๗/๓๕๑. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๓๗. ) พระนิพพานมิใช่บัญญัติ นั่นก็คือ ทั้งพระนิพพานและบัญญัติต่างก็เป็นอสังขตะ ท่านจึงนำมากล่าวไว้คู่กัน แต่ก็เป็นคนละอย่างกัน คือ นิพพานก็อันหนึ่ง บัญญัติก็อันหนึ่ง ซึ่งท่านพระพุทธทัตตเถระ ได้แสดงไว้ในคัมภีร์อภิธัมมาวตาร ว่า นิพพานกับบัญญัติเป็นคนละอย่างกัน ความว่า ว่าโดยปรมัตถ์ พระนิพพานเป็นสภาวะอย่างหนึ่งที่มีอยู่นั่นเทียว ก็พระนิพพานนั้นมิใช่เป็นสิ่งที่ไม่ปรากฏซึ่งต่างจากปกติของพวกปกติวาที ต่างจากอัตตาของพวกเดียรถีย์ และต่างจากเขากระต่ายที่ไม่ปรากฏอยู่ ถามว่า ถ้าพระนิพพานเป็นเพียงบัญญัติไซร้ ข้อนั้นไม่ถูกต้องเพราะอะไร เพราะจิตและเจตสิกธรรมทั้งหลายที่รับพระนิพพานเป็นอารมณ์นั้น เป็นสิ่งที่มีสภาวธรรมที่บุคคลไม่ควรกล่าวว่าเป็นอดีต ปัจจุบัน หรืออนาคต เป็นอารมณ์... เพราะฉะนั้น พระนิพพาน จึงไม่ใช่เป็นเพียงบัญญัติ และเพราะภาวะที่พระนิพพานเป็นบัญญัติ จึงไม่ถูกต้อง ( อ้างอิงจาก อภิ.วตาร. ๗๗๑/๑๐๔-๑๐๕. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๔๑. ) เสียงเค้าว่ากันพรรณนั้น
Create Date : 03 เมษายน 2552
51 comments
Last Update : 3 เมษายน 2552 18:17:51 น.
Counter : 1337 Pageviews.
โดย: รัชชี่ (รัชชี่ ) 3 เมษายน 2552 19:08:42 น.
โดย: รัชชี่ (รัชชี่ ) 3 เมษายน 2552 19:08:43 น.
โดย: รัชชี่ (รัชชี่ ) 3 เมษายน 2552 19:12:17 น.
โดย: ns IP: 124.120.17.240 3 เมษายน 2552 20:35:37 น.
โดย: วนิส 4 เมษายน 2552 11:13:13 น.
โดย: yoja 4 เมษายน 2552 13:23:10 น.
โดย: ดวงตาสวรค์ (ดวงตาสวรรค์ ) 4 เมษายน 2552 21:33:06 น.
โดย: coji 5 เมษายน 2552 11:27:03 น.
โดย: yoja 7 เมษายน 2552 13:26:04 น.
โดย: kai (aitai ) 10 เมษายน 2552 10:02:01 น.
โดย: รยา (raya-a ) 10 เมษายน 2552 15:29:00 น.
โดย: Nissan_n 10 เมษายน 2552 18:02:45 น.
โดย: I_sabai 11 เมษายน 2552 19:28:56 น.
โดย: minporee 11 เมษายน 2552 23:30:00 น.
โดย: ซอมพอแสด 12 เมษายน 2552 10:21:48 น.
โดย: coji 12 เมษายน 2552 11:17:27 น.
โดย: นู๋ดีค่ะ (kun_isara ) 13 เมษายน 2552 13:42:53 น.
โดย: To-ne-T 17 เมษายน 2552 3:05:18 น.
โดย: minporee 17 เมษายน 2552 19:54:20 น.
โดย: หนิง IP: 125.25.221.117 19 เมษายน 2552 17:18:49 น.
โดย: minporee 24 เมษายน 2552 14:40:24 น.
Location :
สุราษฏร์ธานี Thailand
[ดู Profile ทั้งหมด]
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [? ]
ไม่ใช่คนดี แต่เบื่อหน่ายที่จะทำในสิ่งที่เลวร้าย งานเขียนทุกชิ้นในบล็อกนี้ถึงจะเป็นของผู้เขียน อนุญาตให้คัดลอก ดัดแปลงหรือนำไป เผยแพร่ต่อด้วยวิธีใดๆ ก็ได้ ตามใจผู้ที่ต้องการปรารถนา ผู้เขียนไม่ต้องเครดิต ไม่ต้องอ้างอิง ขอให้ผู้ที่นำไปเผยแพร่เป็นคนดี แค่นี้ก็ชื่นใจแล้ว Non Copyright Act B.E. 2537