|
| 1 | 2 |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
|
|
|
|
|
|
|
เจ้าหลวงเชียงใหม่
พระเจ้ากาวิละ
พระเจ้ากาวิละ พระบรมราชานราธิบดีศรีสุริยวงศ์ องค์อินทสุรศักดิ์สมญามหาขัติยราชาไชย
พระราชประวัติ
พระเจ้ากาวิละเป็นบุตรของเจ้าฟ้าชายแก้วซึ่งตอนนั้นเป็นเจ้าเมืองลำปาง กับนางจันทาเทวี เป็นหลานปู่คนแรกของพระยาสุลวฤาชัยกับแม่เจ้าพิมพา ในจารึกหลังพระพุทธรูปหินวัดเชียงใหม่เรียกนางพิมมลาส่วนตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่เรียก นางพิมพา เป็นต้นตระกูล ณ เชียงใหม่ ณ ลำพูน ณ ลำปาง และเชื้อเจ็ดตน พระเจ้ากาวิละสมภพเมื่อจุลศักราช ๑๑๐๔ ปีจอ จัตวาศก (พ.ศ. ๒๒๘๕) เมื่อบวชอยู่นั้นอาจารย์ให้ชื่อว่า"เจ้าขนานกาวิละ" มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันรวม ๑๐ คน เป็นหญิง ๓ คน ชาย ๗ คน ดังนี้ ๑. เจ้ากาวิละ (ได้เป็นเจ้าหลวงเชียงใหม่)
๒. เจ้าคำสม (ได้เป็นเจ้าหลวงนครลำปาง)
๓. เจ้าน้อยธรรม (ต่อมาได้เป็นเจ้าหลวงธรรมลังกาเจ้าหลวงเชียงใหม่องค์ที่ ๒)
๔. เจ้าดวงทิพ (ได้เป็นเจ้าหลวงนครลำปาง)
๕. เจ้าหญิงศรีอโนชา (ต่อมาได้เป็นพระอัครชายาเธอเจ้าศรีอโนชาในกรมพระราชวังบวรมหาสุรสีหนาท)
๖. เจ้าหญิงสรีวัณณา ๗. เจ้าหมูหล้า (ได้เป็นอุปราชเมืองนครลำปาง)
๘. เจ้าคำฝั้น (ต่อมาได้เป็นเจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้นเจ้าหลวงเชียงใหม่องค์ที่ ๓)
๙. เจ้าหญิงสรีบุญทัน
๑๐. เจ้าบุญมา (ได้เป็นเจ้าหลวงเมืองลำพูน)
เจ้ากาวิละมีบุตร-ธิดา ๕ คน ได้แก่
๑. เจ้าน้อยสุริยวงศ์ (ได้เป็นราชบุตรเชียงใหม่)
๒. เจ้าหนานสุริยวงศ์ (ได้เป็นพระยาบุรีรัตน์เมืองเชียงใหม่ ภายหลังได้เป็นพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์เจ้าหลวงเชียงใหม่องค์ที่ ๖)
๓. เจ้าหนานมหาวงศ์ (ได้เป็นเขยเจ้าลำพูน)
๔. เจ้าหญิงคำใส
๕. เจ้าหนานไชยเสนา (เป็นเขยพระยาเชียงใหม่คำฝั้น)
พระเจ้ากาวิละถึงแก่พิราลัยในจุลศักราช ๑๑๗๗ (พ.ศ. ๒๓๕๘) เดือนยี่เหนือแรม ๔ ค่ำ วันพุธ ยามแตรบอกเวลาเข้าสู่เที่ยงคืน รวมเวลาปกครองเมืองเชียงใหม่นาน ๓๒ ปี รวมพระชนมายุได้ ๗๔ ปี
ผลงาน
อาณาจักรล้านนาสมัยราชวงศ์มังรายตกอยู่ภายใต้การปกครองของพม่าตั้งแต่ พ.ศ. ๒๑๐๑ เป็นต้นมาบางช่วงก็เป็นอิสระ บางช่วงก็ขึ้นกับกรุงศรีอยุธยา นับเป็นเวลาที่ประชาชนพลเมืองต่างก็ได้รับความเดือดร้อนนานาประการอันเกิดจากการกดขี่ข่มเหงของพม่า ซึ่งมีโป่อภัยคามินีแม่ทัพปกครองเมืองเชียงใหม่ขณะนั้น เจ้าฟ้าชายแก้วบิดาของเจ้ากาวิละเป็นเจ้าเมืองลำปางในฐานะเมืองขึ้นของพม่า เจ้ากาวิละและเจ้าดวงทิพน้องชายถูกพม่าใช้ให้ยกกองทัพไปตีเมืองเวียงจันทน์ได้พร้อมกับนำธิดาเจ้าเมืองเวียงจันทน์ชื่อนางสามผิวไปถวายพระเจ้าอังวะ นับแต่นั้นมาเมืองลำปาง ลำพูน เชียงใหม่ เชียงราย เชียงแสน หัวเมืองล้านนาทั้งหมดตกอยู่ใต้อำนาจพม่า
ปี พ.ศ. ๒๓๑๒ โป่อภัยคามินีถึงแก่กรรม พระเจ้าอังวะแต่งตั้งโป่มะยุง่วนมาครองเมืองเชียงใหม่เนื่องจากชอบใช้ผ้าขาวโพกหัวชาวเมืองจึงเรียกโป่หัวขาว พ.ศ. ๒๓๑๓ พม่าพยายามอย่างยิ่งที่จะให้ชาวล้านนาตกเป็นทาสของพม่าทั้งด้านวัฒนธรรมด้วย จึงมีประกาศให้บรรดาหัวเมืองขึ้นล้านนา ให้ผู้ชายสักขาดำ ให้ผู้หญิงขวากหู ใส่ม้วนลานตามแบบลัทธิธรรมเนียมพม่า ในยุคนั้นพม่ากำลังเรืองอำนาจ เพราะสามารถรบชนะกรุงศรีอยุธยาเมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๐ ความเสียหายของกรุงศรีอยุธยาครั้งนั้นมากมาย จนเมื่อพระเจ้าตากสินกู้อิสรภาพคืนแล้วจะบูรณะก็เหลือกำลังจึงย้ายเมืองไปตั้งอยู่ที่กรุงธนบุรี แม่ทัพสำคัญของพม่าที่ตีกรุงศรีอยุธยา คือ โป่เจียกหรือโป่สุพลา ต่อมาได้ปกครองเมืองเชียงใหม่
เมื่อพระเจ้ากรุงธนบุรีกำจัดอำนาจของพม่าให้หมดไปจากแผ่นดินไทย จึงได้รับความร่วมมือจากผู้นำชาวไทยเป็นอย่างดีดังเช่น เจ้ากาวิละกับน้องชายทั้งหมด ซึ่งขณะนั้นอยู่ที่เมืองนครลำปางทำกลอุบายให้พม่าเชื่อว่าคนไทยสวามิภักดิ์ต่อพม่า แต่พม่าก็ไม่หลงเชื่อกลับจับตัวเจ้าฟ้าชายแก้วผู้บิดาของเจ้ากาวิละและน้องทั้งหกพันธนาการและจำคุกไว้ หากปรากฏแน่ชัดว่าเจ้ากาวิละและน้องทั้งหกคิดทรยศก็จะประหารชีวิตเจ้าฟ้าชายแก้วเสีย กองทัพของเจ้ากาวิละพร้อมกับกองทัพของพระเจ้าธนบุรี โดยการประสานความร่วมมือกับนายน้อยวิฑูรย์กับน้อยสมพมิตรชาวเชียงใหม่ ซึ่งอยู่กับพม่าเปิดประตูเมืองเชียงใหม่ให้กองทัพไทยเข้าตีเมืองเชียงใหม่ได้จากพม่าสำเร็จ เมื่อวันอาทิตย์ เพ็ญเดือน ๕ เหนือ (เดือน ๓ ใต้) ปีมะเมีย ฉศก ปี พ.ศ ๒๓๑๗(จ.ศ.๑๑๓๖) ขณะนั้นเจ้ากาวิละอายุได้ ๓๒ ปี
เกียรติคุณ
เมื่อเจ้ากาวิละสามารถขับไล่กำลังพม่าออกจากเมืองเชียงแสนได้ไพร่พลมาถวายกษัตริย์ แต่ในปีพ.ศ. ๒๓๒๕ มีการผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน คือ เจ้าพระยาจักรีได้ปราบดาภิเษก เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีพระเจ้าอยู่หัวทรงถือเป็นความชอบที่เจ้ากาวิละนำข้าวของและไพร่พลถวาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเจ้ากาวิละซึ่งขณะนั้นอายุได้ ๔๐ ปี เป็นพระยามังราวชิรปราการกำแพงแก้ว ครองเมืองเชียงใหม่และในยุคนี้เรียกว่า ยุค "เก็บผักใส่ซ้าเก็บข้าใส่เมือง" คือ ไปชักชวนหรือตีเมืองเล็กเมืองน้อยได้ก็นำไพร่พลเมืองมารวมกันที่เวียงป่าซาง แบ่งผู้คนไปไว้ตามที่ต่าง ๆ ที่เมืองร้าง เช่น ลำปาง ลำพูน และเชียงใหม่ ในยุคนี้ตีได้ดินแดนกว้างไกลไปถึงลุ่มแม่น้ำสาละวินและสิบสองปันนา โดยเฉพาะที่เคยเป็น "เขตน้ำหนังดินมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ"
ขอบคุณข้อมูลจาก คนเมืองดอทคอมครับ และเสียงเพลงนี้ก็อปมาจากบ้านคุณอุ้มสี ขอบคุณครับ
Create Date : 29 กุมภาพันธ์ 2551 |
|
76 comments |
Last Update : 29 กุมภาพันธ์ 2551 9:37:18 น. |
Counter : 1129 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: Aedjung IP: 203.144.196.10 29 กุมภาพันธ์ 2551 9:38:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: ลุงกล้วย 29 กุมภาพันธ์ 2551 9:41:54 น. |
|
|
|
| |
โดย: merf1970 29 กุมภาพันธ์ 2551 9:44:22 น. |
|
|
|
| |
โดย: เจ้าจ๋อ(ตูดแดง) IP: 58.147.40.197 29 กุมภาพันธ์ 2551 9:52:31 น. |
|
|
|
| |
โดย: อุ้มสี 29 กุมภาพันธ์ 2551 10:40:25 น. |
|
|
|
| |
โดย: อาคุงกล่อง คล้องสายเดียว เดี๋ยวขำกลิ้ง (อาคุงกล่อง ) 29 กุมภาพันธ์ 2551 10:40:46 น. |
|
|
|
| |
โดย: pumpond 29 กุมภาพันธ์ 2551 11:16:34 น. |
|
|
|
| |
โดย: REX-REX 29 กุมภาพันธ์ 2551 14:05:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: Aedjung IP: 124.121.5.226 2 มีนาคม 2551 14:37:31 น. |
|
|
|
| |
โดย: ยิปซีสีน้ำเงิน IP: 124.121.51.50 2 มีนาคม 2551 19:19:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: แซนด์ซี 3 มีนาคม 2551 20:37:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: vpjeab 3 มีนาคม 2551 22:03:17 น. |
|
|
|
| |
โดย: แซนด์ซี 5 มีนาคม 2551 20:56:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: อุ้มสี 6 มีนาคม 2551 8:13:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: เราสองคน (ฝากเธอ ) 6 มีนาคม 2551 19:38:04 น. |
|
|
|
| |
โดย: มิน (มินทิวา ) 9 มีนาคม 2551 18:30:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: อุ้มสี 11 มีนาคม 2551 14:24:11 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 11 มีนาคม 2551 17:50:18 น. |
|
|
|
| |
โดย: แซนด์ซี 11 มีนาคม 2551 22:08:59 น. |
|
|
|
| |
โดย: เนระพูสี 15 มีนาคม 2551 13:57:04 น. |
|
|
|
| |
โดย: เนระพูสี 21 มีนาคม 2551 11:00:41 น. |
|
|
|
| |
โดย: อ้อม IP: 125.27.18.148 21 มีนาคม 2551 12:09:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: อุ้มสี 24 มีนาคม 2551 14:52:23 น. |
|
|
|
| |
โดย: BaVo316 26 มีนาคม 2551 10:37:37 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 28 มีนาคม 2551 19:04:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: จิชฎา 29 มีนาคม 2551 10:39:27 น. |
|
|
|
| |
โดย: ป้าหู้เองจ่ะ (fifty-four ) 2 เมษายน 2551 21:30:21 น. |
|
|
|
| |
โดย: BaVo316 4 เมษายน 2551 12:41:20 น. |
|
|
|
| |
โดย: มิน (มินทิวา ) 8 เมษายน 2551 3:52:34 น. |
|
|
|
| |
โดย: เนระพูสี 11 เมษายน 2551 19:37:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: แมว 1234 IP: 124.157.129.125 12 เมษายน 2551 2:18:40 น. |
|
|
|
| |
โดย: d__d (มัชชาร ) 12 เมษายน 2551 8:18:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: ป้าตุ้ย (amornsri ) 12 เมษายน 2551 8:52:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 12 เมษายน 2551 19:32:06 น. |
|
|
|
| |
โดย: nuuyin 13 เมษายน 2551 11:46:46 น. |
|
|
|
| |
โดย: pui29 21 เมษายน 2551 22:14:32 น. |
|
|
|
| |
โดย: ฟ้าดิน 24 เมษายน 2551 4:39:19 น. |
|
|
|
| |
โดย: haiku 18 พฤษภาคม 2551 21:02:06 น. |
|
|
|
|
|
|
|
รีบมาเจิมก่อน...กลัวมีคนแย่ง..ฮิฮิ