คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

สัญลักษณ์ของพระอุโบสถวัดพระศรีรัตน ศาสดาราม โดยคติของจักรวาลหรือจากไตรภูมิ แนวความคิดในการก่อสร้างพระอุโบสถหลังนี้จะเป็นสัญลักษณ์ของ เขาไกรลาส อันเป็นจุดสูงสุดของดินแดนชมพูทวีป

ภูเขาที่เป็นที่อยู่ของพระอิศวรที่ตั้งอยู่กลางป่าหิมพานต์

สัญลักษณ์ของพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม มีคติที่มาจากไตรภูมิกถาหรือจักรวาลทัศน์ ของความเชื่อพระอุโบสถหลังนี้จึงเป็นสัญลักษณ์ของเขาไกรลาส อันเป็นจุดสูงสุดของดินแดนชมพูทวีป ภูเขาอันเป็นที่อยู่ของพระอิศวร ภูเขาที่ตั้งอยู่กลางป่าหิมพานต์

(สัญลักษณ์สำคัญของพระอิศวรที่ปรากฏในที่นั้นคือ รูปปั้นโคสีขาวที่หน้าพระอุโบสถ ซึ่งหมายถึง โคอุสุภราชอันเป็นพาหนะของพระอิศวร)

สัญลักษณ์สำคัญที่บ่งบอกความเป็นจุดศูนย์กลาง ของชมพูทวีปก็คือ ภาพของครุฑและนาค ที่ฐานของพระอุโบสถหลังนี้

วิมานฉิมพลี หรือ สิมพลี เป็นที่อยู่ของครุฑที่เชิงเขาก็คืออยู่ที่ฐานของพระอุโบสถส่วนนาคทั้งหลายเป็นสัญลักษณ์ของสระอโนดาตซึ่งเป็นสระที่อยู่ในป่าหิมพานต์

จุดมุ่งหมายของการเน้นความเป็นเขาไกรลาสก็คือ ความเป็นศูนย์กลางแห่งชมพูทวีป ชมพูทวีปนั้นมีความสำคัญคือเป็นที่อยู่ของมนุษย์ซึ่งมี 2 ส่วน

ส่วนที่ 1 เรียก มัชฌิมประเทศ

ส่วนที่ 2 เรียก ปัจจันตประเทศ

ในมัชฌิมประเทศนี้เป็นที่บังเกิดแห่งพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอรหันต์ พระจักรพรรดิ พราหมณ์ เศรษฐี ผู้มีบุญมาเกิด

พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม จึงเป็นสัญลักษณ์อันหมายถึง ดินแดนแห่งความรุ่งเรือง ดินแดนของผู้มีบุญ ดินแดนของพระพุทธศาสนา ดินแดนที่จะมีพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้น

หน้า 6

ขอบคุณ
ข่าวสดออนไลน์
คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์
คุณชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

อาทิตยวารสิริวิบูลย์ค่ะ

Create Date : 08 เมษายน 2555
Last Update : 8 เมษายน 2555 12:17:20 น.		0 comments
Counter : 1641 Pageviews.
Share Tweet