ซ่อมกล้องหลังจากเกิดแผ่นดินไหว ...
เมื่อกล้องโทรทรรศน์ที่สามารถเห็นวันที่บนเหรียญเล็กๆ ที่อยู่ไกลออกไปเป็นกิโลเมตร ถูกเขย่าขึ้นลง คุณจะเริ่มมองหาจุดเสียหายที่ตำแหน่งไหน นี่เป็นเป้าหมายที่นักวิทยาศาสตร์, วิศวกร และช่างเทคนิคกำลังเผชิญตั้งแต่ที่ฮาวายมีแผ่นดินไหวสองครั้งซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวันอาทิตย์ที่ 15 ตุลาคม ด้วยความรุนแรง 6.7 และ 6.0 ตามลำดับ แผ่นดินไหวในวันนั้นเป็นครั้งที่ใหญ่ที่สุดที่เกิดขึ้นกับฮาวายในรอบ 20 ปี ขณะที่การเก็บกวาดที่หอสังเกตการณ์ในฮาวายยังคงดำเนินต่อไป แต่โดยรวมแล้วกล้องโทรทรรศน์ก็ปลอดภัยโดยเสียหายเพียงเล็กน้อย
เจมิไนเหนือเตรียมตัวสำรวจในช่วงกลางคืน ในภาพช่วงเปิดสำรวจเคลื่อนเปิดออกและปล่องระบายอากาศก็เปิดออกเต็มที่ด้วย จะเห็นความสวยงามในยามอาทิตย์อัสดง
เมานาคี(Mauna Kea) อยู่บนเกาะฮาวาย เป็นที่อยู่ที่สูงของหอสังเกตการณ์ 13 แห่งที่ดำเนินงานโดยองค์กรมากกว่า 20 แห่งรอบโลก หอสังเกตการณ์ทั้งหมดตั้งอยู่บนยอดที่สูงประมาณ 4200 เมตรจากระดับน้ำทะเล เพิ่งเสร็จสิ้นการสำรวจในช่วงกลางคืนเมื่อแผ่นดินไหวก่อตัวขึ้น กล้องส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในไฮโล(Hilo) ทางฝั่งตะวันออกของเกาะซึ่งมีความเสียหายเพียงเล็กน้อย อย่างไรก็ตาม กล้องโทรทรรศน์แคนาดา-ฝรั่งเศส-ฮาวาย(CFHT) และหอสังเกตการณ์ W.M. Keck มีที่ตั้งดำเนินการอยู่ในคามูลา(Kamuela) ทางตะวันตกของเมานาคี หลังคาและชั้นวางของทั้งหมดล้มลง
กล้องโทรทรรศน์ทั้ง 13 ตัวบนยอดเมานาคีของฮาวายฟื้นสู่สภาพปกติหลังจากแผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม หอสังเกตการณ์ที่เห็นในภาพ(จากขวาไปซ้าย) ก็คือ กล้องเคก I และ II(โดมคู่ขนาดใหญ่สีขาว), อุปกรณ์กล้องโทรทรรศน์อินฟราเรดของนาซ่า(โดมสีเงินด้านหน้าของโดมเคกคู่), กล้องซูบารุ(โครงสร้างสีเงินในเงาของเคก I), CFHT อยู่ใจกลางภาพ, กล้องเจมส์ เคิร์ก แมกซ์เวลล์(สะท้อนแสงในเงาด้านหลัง CFHT) กล้องเจมิไนขนาด 8 เมตร และกล้องขนาด 88 นิ้วของมหาวิทยาลัยฮาวาย
เมื่อการสั่นสิ้นสุดลง การตรวจสอบก็เริ่มขึ้น หลังจากพบว่าไม่มีผู้ใดเสียชีวิต ก็มีการประเมินตัวล๊อคกล้องและป้องกันผลจากแผ่นดินไหว หอสังเกตการณ์ส่วนใหญ่รายงานว่าตัวล๊อคหลวมหรือไม่ก็หัก และเครื่องป้องกันภัยจากแผ่นดินไหวก็ทำงานของมันได้ดี กล้องเคก I ขนาด 3 ร้อยตันแย่ที่สุดโดยมีการเลื่อนทางแนวนอนไปประมาณ 2.5 เซนติเมตร แต่ก็กลับมาพร้อมทำงานกับท้องฟ้าได้ ปัญหาเกี่ยวกับระบบขับเคลื่อนกล้องทำให้กล้องเคก II ยังคงหยุดทำงานอย่างน้อยก็จนกระทั่งสิ้นเดือนตุลาคม ความเสียหายกับกล้องทั้งสองตัวอาจจะมากกว่านี้ถ้าแผ่นดินไหวเกิดขึ้นเร็วกว่านี้อีก 2 ถึง 3 ชั่วโมง ก่อนที่ระบบเบรกและป้องกันภัยจากแผ่นดินไหวจะทำงานตลอดช่วงกลางวัน กล้องโทรทรรศน์เสี้ยวมิลลิเมตร เจมส์ เคิร์ก แมกซ์เวลล์(JCMT) กำลังรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการตามรอบตำแหน่งที่แน่นอนของกล้องเมื่อมันเคลื่อนไปตามแกนอซิมุท ข้อมูลจากการเคลื่อนไปบอกถึงการวัดมุมที่ผิดจากรายงานที่บันทึกไว้ แม้ว่าที่ CFHT จะไม่มีกระจกแตกหรือ CCD เสียหาย แต่ช่างเทคนิคก็พบว่า encoder ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ตามรอยการเคลื่อนที่ของกล้องให้แน่ใจว่าชี้ไปในตำแหน่งที่ถูกต้อง ได้พังไป Christian Veillet ผู้อำนวยการบริหารของหอสังเกตการณ์แห่งนี้รายงานว่า encoder ตัวใหม่ที่ทำขึ้นได้ในไม่กี่วัน ก็ถูกติดตั้งและก็ทำงานได้ดี ในช่วงกลางวันของวันที่ 16 ตุลาคม ปัญหาที่พบส่วนใหญ่ก็ได้รับการแก้ไขและช่างเทคนิคก็เพียงแต่รอให้อากาศปลอดโปร่งพอที่จะประเมินระบบชี้และตามเป้าของกล้องได้ และก็เป็นจริงอย่างที่คาดไว้ เมื่อปัญหาเกิดขึ้น Peter Michaud จากกล้องโทรทรรศน์เจมิไนเหนืออธิบายว่าเมื่อทีมงานได้ตรวจสอบและแก้ไขการเคลื่อนของกล้องในแกนอัลตาซิมุท พวกเขาก็พบปัญหาบางอย่างเกี่ยวกับกลไกที่ควบคุมกระจกทุติยภูมิ การซ่อมหน่วยนี้ก็เสร็จสิ้นในเวลาอันสั้น เมื่อกระแสไฟขัดข้องก็มีการตระหนักถึงปัญหาเกี่ยวกับเครื่องมือที่ร้อนขึ้น กล้องโทรทรรศน์บางตัวที่อยู่บนยอดจะต้องอยู่ในห้องที่ติดตั้งเครื่องปรับอากาศให้ต่ำกว่าจุดเยือกแข็งในเวลากลางวันเพื่อรักษาอุปกรณ์ให้ใกล้เคียงกับอุณหภูมิกลางคืน เพื่อป้องกันช่วงเวลาที่คลายความเย็นที่นานและความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากอุณหภูมิเปลี่ยนแปลง กล้อง CCD จะถูกเก็บให้เย็นตลอดเวลาที่ติดตั้งกับกล้องโทรทรรศน์ CCD ที่ใช้กับโฟโตมิเตอร์อินฟราเรดนั้นไวมาก Andy Adamson จากกล้องโทรทรรศน์อินฟราเรดของสหราชอาณาจักร รายงานว่าเครื่องมืออุ่นขึ้นแต่ก็ยังใช้งานได้ในช่วงที่อากาศปลอดโปร่งเมื่อวันที่ 18 ตุลาคม Veillet จาก CFHT รายงานว่าระบบได้ส่งภาพคุณภาพดีจากช่วงเวลาเปิดหน้ากล้องหนึ่งๆ กลับมา ภาพเหล่านี้แสดงดาววิ่ง(star trail) ซึ่งบ่งชี้ถึงปัญหาการตามดาว การตรวจสอบแสดงปัญหาจากระบบขับเคลื่อน RA ที่ติดตั้ง encoder เล็กน้อย การกระแทกทำให้ encoder อ่านตำแหน่งของกล้องพลาดไป จนกว่าปัญหานี้จะถูกแก้ไข นักดาราศาสตร์ก็ต้องระวังจุดปัญหานี้ ดูเหมือนว่าเครื่องมือที่มีปัญหาจากแผ่นดินไหวมากที่สุดบนเมานาคีจะเป็นกล้องโทรทรรศน์ช่วงตาเห็นขนาดเล็กที่ดำเนินงานโดยมหาวิทยาลัยฮาวายและ Very Long Baseline Antenna(VLBA) อุปกรณ์ตัวหลังสามารถเจาะทะลุผ่านสภาพอากาศที่เต็มไปด้วยเมฆและยืนยันสถานการทำงานเต็มที่ได้
แหล่งข่าว
astronomy.com : scopes get repairs after quakes
rook (sararook@hotmail.com) : รายงาน
Create Date : 03 ธันวาคม 2549 |
|
6 comments |
Last Update : 3 ธันวาคม 2549 16:02:13 น. |
Counter : 1376 Pageviews. |
|
|
|
ยังระลึกถึงคุณอยู่เสมอค่ะ ไว้ร้านลงตัวเมื่อไหร่ คงได้กลับมาอัพบล็อกและเยี่ยมเยือนกันเหมือนเดิมค่ะ
มีความสุขกับทุกๆวันนะคะ