ราชบัณฑิตยสถาน

วันนี้ ถือ โอกาส มาอัพบล็อก หลังจาก ไม่ค่อยได้ เข้ามาหลายวัน ชักจะคิดถึง โลกไซเบอร์ แต่หลังจากที่คิด ไว้หลายเรื่อง มากๆ ว่า จะเขียนเรื่องอะไร สุดท้าย ขอเขียน เรื่อง ของ ราชบัณฑิตยสถานแล้วกันค่ะ เพราะ ช่วงนี้ ได้ฟังรายการ รู้รักภาษาไทย รายการนวิทยุ ช่วงเจ็ดโมงเข้า รู้สึก รัก หน่วยงาน นี้ จังเลย ก้อเลย อยากเขียนถึง ลองอ่านดู นะคะ เป็นส่วนหนึ่ง ที่อยากนำเสนอ ส่วนท่านใด ที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติม ก็เชิญ ได้ที่ เวปไซค์ ของ ราชบัณฑิตยสถาน เลยค่ะ

//www.royin.go.th/th/home/index.php






ราชบัณฑิตยสถาน เป็นส่วนราชการ มีฐานะเป็นกรม ไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวงหรือทบวง แต่อยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี


ประวัติความเป็นมา

ราชบัณฑิตยสถานเป็นหน่วยงานที่แยกมาจากราชบัณฑิตยสภาเดิม ซึ่งเป็นเป็นหน่วยงานที่ทำงานทั้งทางวิชาการและปฏิบัติการในด้านหนังสือตำราวรรณคดี โบราณคดีและประณีตศิลป์

ต่อมาหลังจากที่ประเทศไทยได้เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตยเมื่อวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕ รัฐบาลได้เห็นว่า การจะทำนุบำรุงประเทศให้เจริญก้าวหน้าตามแบบอารยประเทศได้ ประเทศไทยจะต้องมีผู้ทรงความรู้ทัดเทียมกับประเทศที่มีความเจริญทางวิชาการ และจะต้องมีสถาบันที่เป็นแหล่งรวมนักวิชาการสาขาต่าง ๆ เพื่อจะได้ติดต่อแลกเปลี่ยนความรู้กับองค์การปราชญ์ของนานาประเทศแล้วทำการค้นคว้า วิจัย จัดทำเป็นตำราออกเผยแพร่สู่ประชาชนและนักศึกษา รัฐบาลจึงได้ยกเลิกราชบัณฑิตยสภา แล้วตั้งหน่วยงานขึ้นใหม่ ๒ หน่วยงาน คือ ราชบัณฑิตยสถาน และ กรมศิลปากร ซึ่งที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรได้มีมติให้ความเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยราชบัณฑิตยสถานให้ประกาศใช้เป็นกฎหมายได้ เมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ ซึ่งถือเป็นวันสถาปนาราชบัณฑิตยสถาน ราชบัณฑิตยสถานในสมัยนั้นมีฐานะเป็นนิติบุคคล ได้รับเงินอุดหนุนจากรัฐบาลตามสมควรและให้นายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาการ

ใน พ.ศ. ๒๔๘๕ สภาผู้แทนราษฎรได้ตราพระราชบัญญัติราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๘๕ ขึ้นใช้แทนพระราชบัญญัติฉบับ พ.ศ. ๒๔๗๖ โดยกำหนดให้นายกรัฐมนตรีเป็นผู้เลือกราชบัณฑิตก่อนนำความกราบบังคมทูล และฐานะของราชบัณฑิตยสถานเปลี่ยนไปเป็นทบวงการเมือง อยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี

ต่อมามีการตราพระราชบัญญัติราชบัณฑิตยสถาน (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๘๗ แก้ไขปรับปรุงพระราชบัญญัติฉบับ พ.ศ. ๒๔๘๕ ในบางมาตรา โดยให้ที่ประชุมราชบัณฑิตเป็นผู้เลือกภาคีสมาชิก แล้วเสนอนายกรัฐมนตรีนำควากราบบังคมทูลพระกรุณาทรงแต่งตั้งเป็นราชบัณฑิต และฐานะของราชบัณฑิตยสถานเปลี่ยนเป็นหน่วยงานอิสระขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี ตามมาตรา ๒๗ แห่งพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๖) พุทธศักราช ๒๔๘๕

ใน พ.ศ. ๒๔๙๕ ราชบัณฑิตยสถานยังคงเป็นหน่วยงานอิสระ แต่เปลี่ยนมาขึ้นตรงต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๐๑ ขึ้นตรงต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๑๕ มีสถานภาพเป็นส่วนราชการที่ไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวง มีฐานะเป็นกรม และอยู่ในบังคับบัญชาของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ

พ.ศ. ๒๕๔๔ ได้มีพระราชบัญญัติราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๔ โดยยกเลิกพระราชบัญญัติราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๘๕ และฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๔๘๗ พระราชบัญญัติฯ ฉบับนี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาฉบับกฤษฎีกา เล่ม ๑๑๘ ตอนที่ ๑๐๔ ก เมื่อวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๔ และใช้มาจนถึงทุกวันนี้


หน้าที่ของราชบัณฑิตยสถาน มีดังนี้

๑. ค้นคว้า วิจัย และบำรุงสรรพวิชาแล้วนำผลงานที่ได้สร้างสรรค์ออกแผยแพร่ให้เป็นคุณประโยชน์แก่ประเทศและประชาชน

๒. ติดต่อและแลกเปลี่ยนความรู้ และประสานงานทางวิชาการกับองค์กรปราชญ์ และสถาบันทางวิชาการอื่นๆทั้งในประเทศและต่างประเทศ

๓. ให้ความเห็น คำแนะนำ และคำปรึกษาทางวิชาการแก่นายกรัฐมนตรี หรือคณะรัฐมนตรี

๔. ให้บริการทางวิชาการแก่ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานอิสระตามรัฐธรรมนูญ องค์การมหาชน หน่วยงานอื่นของรัฐ สถาบันการศึกษา หน่วยงานของเอกชนและประชาชน

๕. ดำเนินงานเกี่ยวกับการจัดทำพจนานุกรม สารานุกรม อักขรานุกรม อนุกรมวิธาน การบัญญัติศัพท์วิชาการสาขาต่างๆ รวมทั้งการจัดทำพจนานุกรมศัพท์ภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทยและงานวิชาการอื่นๆ

๖. กำหนดหลักเกณฑ์ต่างๆเกี่ยวกับการใช้ภาษาไทย การอนุรักษ์ภาษาไทยมิให้แปรเปลี่ยนไปในทางที่เสื่อม และการส่งเสริมภาษาไทย ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชาติให้ปรากฏเด่นชัดยิ่งขึ้น

๗. ปฏิบัติการอื่นตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของราชบัณฑิตยสถาน

ราชบัณฑิตยสถาน มีวิสัยทัศน์ คือ

ราชบัณฑิตยสถาน เป็นสถาบันหลักของเครือข่ายทางปัญญาแห่งชาติ และเป็นองค์การพัฒนาความรู้ที่สามารถเป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการ”

สมาชิกของราชบัณฑิตยสถาน มี ๓ ประเภท

๑. ภาคีสมาชิก เป็นผู้มีคุณสมบัติและคุณวุฒิตามที่กำหนดที่สมัครเข้าทำการร่วมกับราชบัณฑิตยสถาน

๒. ราชบัณฑิต เป็นภาคีสมาชิกที่ได้รับคัดเลือกให้เป็นราชบัณฑิต ซึ่งนายกรัฐมนตรีจะนำความกราบบังคมทูลเพื่อทรงพระกรุณามีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเป็นราชบัณฑิตโดยคำแนะนำของสภาราชบัณฑิต

๓. ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ได้แก่บุคคลผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งมีชื่อเสียงเกียรติคุณดีเด่น เป็นที่ประจักษ์ในประเภทวิชาสาขาใดสาขาหนึ่ง ที่อยู่ในหน้าที่ของราชบัณฑิตยสถาน และได้ให้ความร่วมมือปฏิบัติงานทางวิชาการ อันเป็นประโยชน์แก่กิจการของราชบัณฑิตยสถาน ซึ่งนายกรัฐมนตรีจะนำความกราบบังคมทูลเพื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเป็นราชบัณฑิตยสถานกิตติมศักดิ์ โดยคำแนะนำของสภาราชบัณฑิต

นายกราชบัณฑิตยสถาน และอุปนายกราชบัณฑิตยสถาน

นายกราชบัณฑิตยสถาน เป็นราชบัณฑิตผู้ได้รับเลือกจากสภาราชบัณฑิต มีอำนาจหน้าที่ในการเป็นผู้แทนของราชบัณฑิตยสถานในการดำเนินงาน ติดต่อ แลกเปลี่ยนความรู้ และประสานงานทางวิชาการกับองค์การปราชญ์ และสถาบันทางวิชาการอื่นๆทั้งในประเทศและต่างประเทศกำกับดูแลการปฏิบัติงานของราชบัณฑิตยสถานด้านวิชาการให้เป็นไปตามนโยบาย ข้อบังคับ ระเบียบ และมติของสภาราชบัณฑิต แต่งตั้งคณะกรรมการวิชาการประจำสาขาวิชาต่างๆเพื่อดำเนินการตามอำนาจหน้าที่ของราชบัณฑิตยสถานและแต่งตั้งคณะกรรมการเพื่อทำการใดๆอันอยู่ในหน้าที่ของสภาราชบัณฑิต

อุปนายกราชบัณฑิตยสถาน มีอำนาจหน้าที่ในการปฏิบัติหน้าที่แทนนายกราชบัณฑิตยสถาน ตามที่ได้รับมอบหมาย และรักษาการแทนนายกราชบัณฑิตยสถาน

สภาราชบัณฑิต มีอำนาจหน้าที่ ในการวางนโยบายในการดำเนินงานให้ความเห็นชอบในการกำหนดประเภทวิชาของสำนัก และการแบ่งวิชาแต่ละประเภทเป็นสาขาวิชาต่างๆ ให้ความเห็นชอบในการจัดตั้ง การรวม หรือการแยกสำนัก ให้ความเห็นชอบในการออกข้อบังคับและวางระเบียบการดำเนินงานของสภาราชบัณฑิต เลือกนายกและอุปนายกราชบัณฑิต รวมทั้งมีมติให้ความเห็นชอบในการแต่งตั้งราชบัณฑิตและราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์

คณะผู้บริหารของราชบัณฑิตยสถาน ในปัจจุบันประกอบด้วย

นายกราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์อรรถสิทธิ์ เวชชาชีวะ

อุปนายกราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์ ดร.ชัยอนันต์ สมุทรวณิช ศาสตราจารย์ ดร.ปัญญา บริสุทธิ์

ประธานสำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ศาสตราจารย์พิเศษ จำนง ทองประเสริฐ

ประธานสำนักวิทยาศาสตร์ ศาสตราจารย์ ดร.ปกรณ์ อดุลพันธุ์

ประธานสำนักศิลปกรรม คุณหญิงกุลทรัพย์ เกษแม่นกิจ

เลขานุการสำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ดร.โสภา ชูพิกุลชัย สปิลมันน์

เลขานุการสำนักวิทยาศาสตร์ นายนิพนธ์ ทรายเพชร

เลขานุการสำนักศิลปกรรม รองศาสตราจารย์อัศนีย์ ชูอรุณ

เลขาธิการราชบัณฑิตยสถาน เลขานุการกรม ผู้อำนวยการกองธรรมศาสตร์และการเมือง กองวิทยาศาสตร์ กองศิลปกรรม

อ้างอิง นิตยสาร สกุลไทย ฉบับที่ 2611 ปีที่ 51
ประจำวัน อังคารที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547

Create Date : 17 พฤศจิกายน 2550		13 comments
Last Update : 17 พฤศจิกายน 2550 11:25:22 น.
Counter : 968 Pageviews.
Share Tweet