เหตุนี้การลงพื้นที่ศึกษาความเป็นไปของชุมชนจึงเป็นภาพที่พวกเราเห็นๆกันเช่นทุกปี ยิ่งเฉพาะกับค่ายอาสาฯปีที่9 ซึ่งเน้นการกระจายทีมงานค่ายไปสู่ระดับภูมิภาคเพื่อให้แต่ละภาคมีอิสระที่จะออกแบบค่าย โดยดึงลักษณะของท้องถิ่นตนเองซึ่งมีความแตกต่างกัน มาเป็นประเด็นการทำงาน ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มนักศึกษาภาคใต้สนใจเรื่องสิทธิมนุษยชน กลุ่มนักศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือสนใจเรื่องสิทธิและทรัพยากรในชุมชน เป็นต้น สายของวันเสาร์ที่  13 มิถุนายนที่ผ่านมาพวกเราได้มีโอกาสเฝ้าสังเกตการณ์การรวมตัวของกลุ่มนักศึกษาพื้นที่ภาคเหนือ รวม 14กลุ่ม ซึ่งแม้บางกลุ่มจะเป็นน้องใหม่ หรือยังมีประสบการณ์ทำงานค่ายที่ไม่มากนัก หากแต่ละคนก็ต่างตั้งใจที่จะฝึกฝีมือกันอย่างเต็มที่

ปอ-ดิลก หาญพล  ผู้ประสานงานค่ายอาสา ภาคเหนือ บอกว่า ก่อนจะไปสู่ประเด็นปัญหา การลงพื้นที่เพื่อฝึกทักษะการทำงานในระดับพื้นที่ กิจกรรมการฝึกทักษะทำค่ายเปรียบเสมือนบันไดขั้นแรกๆที่จะปูพื้นฐานของการทำค่าย ในลักษณะต่างๆ เช่น  การฝึกทักษะขอความร่วมมือกับชุมชน การสัมภาษณ์หาข้อมูลการเข้าใจในวัฒนธรรมเฉพาะของชุมชน การพิจารณาถึงประเด็นที่มีความขัดแย้ง เป็นต้น “ทักษะเช่นนี้ คือแบบฝึกหัดที่เป็นส่วนหนึ่งในการเตรียมความพร้อมเยาวชนทำค่ายอาสาฯ โดยมีวัตถุประสงค์ให้นักศึกษาสามารถมองภาพรวมของงานค่ายได้ สามารถสะท้อนปัญหาของชุมชนที่จะลงพื้นที่ได้อย่างชัดเจน แหลมคมขึ้น ก่อนที่นักศึกษาจะกลับไปเขียนโครงการในโอกาสต่อไป” ปอกล่าว  ตารางกิจกรรมตลอด 3 วัน นับแต่12-14 มิถุนายนที่ผ่านมา ของเยาวชนที่สนใจร่วมงานค่ายอาสาฯ ในรอบของพื้นที่ภาคเหนือ จึงเต็มไปด้วยการตระเวนลงพื้นที่ชุมชน เก็บข้อมูลและสรุปผลในรูปแบบต่างๆกัน ทั้งการตระเวนพูดคุยกับชาวบ้านซึ่งเป็นการหาข้อมูลเกี่ยวกับชุมชน การลงพื้นที่สำรวจพิกัดที่มีข่าวว่าจะมีการสร้างโรงงานอุตสาหกรรม รวมไปถึงการสรุปความคิดเพื่อนำไปเขียนโครงการ

นุ่น -อัญชลี ไชยวงศ์ นักศึกษาชั้นปีที่1 มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ซึ่งเพิ่งเคยร่วมกิจกรรมค่ายอาสาฯ เป็นครั้งแรก บอกความรู้สึกว่า กิจกรรมในครั้งนี้เปรียบเสมือนแบบฝึกหัดจริง หลังจากเรียนเคยได้ ยินจากคำบอกเล่า อย่างไรก็ตามสิ่งที่ประทับใจของตนคือการได้ร่วมพูดคุยกับชาวบ้านถึงประเด็นสาธารณะที่อาจนำพาความเปลี่ยนแปลงมาสู่ชุมชน เห็นการเตรียมข้อมูลที่จะนำมาแบ่งปันกันของชาวบ้าน ซึ่งสะท้อนได้ว่าทุกคนสามารถเป็นนักปฏิบัติการทางสังคมพร้อมที่จะทำประโยชน์ สมกับจุดประสงค์หนึ่งของค่ายอาสาฯ “งานค่ายอาสาฯได้เปลี่ยนมุมมองของหนูที่จะสนใจเรื่องรอบๆตัว ในขณะเดียวกันก็ช่วยพัฒนาตนเองจากภายใน อย่างการลงพื้นที่ครั้งนี้สอนให้เรากล้าพูดในที่สาธารณะ สอนให้รับฟังคนอื่น ฝึกทักษะทำงานร่วมกับคนที่มีความหลากหลาย” 

หรืออย่าง แชมป์-วิศวะ ชาตรีกุล นักศึกษาชั้นปีที่2 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วิทยาเขตลำปาง เล่าว่า เคยผ่านกิจกรรมการทำค่ายมาบ้างในรั้วมหาวิทยาลัย และพบว่าแต่ละกิจกรรมมีรูปแบบได้หลากหลาย มีกลุ่มเป้าหมายแตกต่างกัน แต่การทำร่วมกับชุมชนในลักษณะลงพื้นที่เช่นนี้จำเป็นต้องมีทักษะที่รอบด้าน เริ่มตั้งแต่เรื่องพื้นฐานง่ายๆ อย่างการเล่นเกม เพื่อดึงสมาธิก่อนเข้าเนื้อหา การเข้าหาชาวบ้าน ชักชวนชาวบ้านให้ร่วมเสวนาในประเด็นที่เราต้องการ  หรือการบอกข้อมูลที่ชาวบ้านอาจไม่เคยรู้มาก่อน“การทำค่าย คงไม่ใช่แค่การไปลงพื้นที่ทำอะไรสักอย่างหนึ่งแล้วจบ แต่ต้องมีเป้าหมายให้ชัดเจนว่าจะนำไปสู่อะไร การฝึกวางแผน และคิดอย่างเป็นระบบจึงเป็นทักษะเบื้องต้นที่จะทำให้เราทำงานได้ดี” กิจกรรมของเยาวชนภาคเหนือหนนี้จึงเปรียบเสมือนหลักสูตรพื้นฐานของการทำค่ายอาสาฯ เพื่อปูทางไปสู่การเป็นนักปฏิบัติการทางสังคมอย่างที่หลายคนมุ่งหวัง สำหรับหลักสูตรการทำค่ายอาสาเพื่อเป็นนักปฏิบัติการทางสังคมจะประกอบไปด้วยเนื้อหากว้างๆคือ การเข้าใจตนเองและผู้อื่น การเข้าใจชุมชนและสังคม การเชื่อมโยงปัญหาผ่านเครื่องมือลงศึกษาชุมชน สังคม การงานรณรงค์และสื่อสารสาธารณะ และพัฒนาโครงการให้สอดคล้องกับปัญหาในพื้นที่โดยระหว่างนี้เยาวชนที่ร่วมกิจกรรมค่ายอาสาฯต่างอยู่ระหว่างร่วมกิจกรรมฝึกทักษะเรียนรู้เรื่องการทำงานค่ายในแต่ละพื้นที่ของตนเอง ก่อนจะสรุปความคิดและนำเสนอโครงการต่อคณะกรรมการพิจารณาในโอกาสต่อไป