การผลิตถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพด
พลังงานเชื้อเพลิงที่ยังคงเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคทั่วโลก โดยเฉพาะเชื้อเพลิงที่ใช้สำหรับหุงต้ม ปิ้ง ย่าง ในครัวเรือน และร้านอาหารต่างๆ แต่ปัจจุบันมีให้เหลือใช้ไม่มากนัก จึงมีความจำเป็นที่จะต้องหาวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาผลิตเป็นเชื้อเพลิงทดแทน
อำเภอศรีรัตนะ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นแหล่งปลูกข้าวโพดหวานและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แหล่งใหญ่ของจังหวัด ผลผลิตที่ได้หลังจากแกะเมล็ดแล้ว ซังข้าวโพดจึงเป็นวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรที่มีจำนวนมากที่ถูกทิ้งโดยเปล่าประโยชน์และมีการเผาทำลายเพิ่มมากขึ้นในงาน วันถ่ายทอดเทคโนโลยีการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์หลังนา เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2555 ที่ ต.นาส่วง อ.เดชอุดม จ.อุบลราชธานี ได้มีโอกาสร่วมพูดคุยกับกลุ่มเกษตรกรต้นแบบที่นำเอาซังข้าวโพดเหลือใช้มาเพิ่มมูลค่าและนำผลงานมาจัดแสดงภายในงานด้วยคุณจุมพล หอมชาติ ประธานกลุ่มถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพดบ้านเหล็ก ม.10 ต.ศรีรัตนะ อ.ศรีรัตนะ จ.ศรีสะเกษ ได้มีการจัดตั้งกลุ่มถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพดเพื่อแปรสภาพสิ่งของเหลือใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดแทนการเผาทำลาย หรือปล่อยทิ้งไว้ให้เปล่าประโยชน์ ปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิกทั้งหมด 70 คน ชุมชนมีพลังงานเชื้อเพลิงใช้เอง สามารถลดรายจ่ายในเรื่องของพลังงานเชื้อเพลิง ในขณะเดียวกันเกษตรกรในกลุ่มยังมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการผลิตถ่านอัดแท่งจำหน่ายอีกด้วย และชุมชนสามารถได้พึ่งพาตนเองได้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง วัตถุดิบหลัก :1. ซังข้าวโพดเผาบดละเอียด 10 ส่วน2. แป้งมันสำปะหลัง 1 ส่วน3. น้ำ 7 ส่วนวัสดุ/อุปกรณ์อื่นๆ :1. เครื่องบดถ่าน2. เครื่องผสมวัตถุดิบ3. เครื่องอัดแท่ง ขั้นตอนการผลิต :1.นำซังข้าวโพดที่แกะเมล็ดออกแล้ว (ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์หรือข้าวโพดหวาน) มาเผาให้เป็นถ่าน นำไปบดให้ละเอียดด้วยเครื่องบด2. ผสมซังข้าวโพดเผาบดละเอียด กับ แป้งมันสำปะหลังและน้ำ ตามอัตราส่วนที่กำหนด (10:1:7) 3. นำส่วนผสมทั้งหมดเข้าเครื่องอัดถ่าน ความยาวของก้อน 20-25 ซม. เสร็จแล้วนำไปตากแดดประมาณ 3-4 แดด เพื่อไล่ความชื้นออกไปให้หมด จากนั้นก็นำไปใช้งานหรือบรรจุถุงจำหน่ายได้** หมายเหตุ **- กรณีไม่มีเครื่องบดถ่าน เกษตรกรสามารถนำซังข้าวโพดมาตำด้วยครกได้- กรณีไม่มีเครื่องผสมวัตถุดิบ เกษตรกรสามารถผสมวัตถุดิบในวัสดุอุปกรณ์อื่นๆได้- กรณีไม่มีเครื่องอัด เกษตรกรสามารถใช้ท่อ PVC เหนียว หรือ ท่อเหล็ก ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางตามความเหมาะสม ความยาวประมาณ 20-25 ซม. โดยนำเอาวัตถุดิบที่ผสมกันแล้วอัดหรือตำให้แน่น แล้วดันก้อนถ่านที่ได้นำไปตากแดด 3-4 แดด เพื่อไล่ความชื้นอีกครั้งจุดเด่นของถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพด : - ให้ความร้อนสม่ำเสมอ ไม่แตกประกายไฟ ไร้ควันเรียบเรียงโดย : อภัย นามเพ็ง จนท. Farmer Info สถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน จ.อุบลราชธานี------------ ^ ^ --------------แหล่งอ้างอิง : จุมพล หอมชาติ. ประธานกลุ่มถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพดบ้านเหล็ก. สัมภาษณ์, 28 มีนาคม 2555