การใส่ปุ๋ยเคมีและถ้าจะให้ดีเกษตรกรต้องมีคาถาและท่องคาถานี้ให้ขึ้นใจ คือ
“ใส่ปุ๋ยข้าวต้องใส่ให้ ถูกสูตร...ถูกเวลา...ถูกอัตรา...และถูกวิธี...”หรือเรียกว่า“สี่ถูก” เมื่อนำไปปฏิบัติให้ได้แล้วข้าวจะงาม ได้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพอีกดีด้วย
ถูกที่ 1 คือ ถูกสูตร (สูตรเหมาะสม) คือเลือกใช้สูตรปุ๋ยให้ถูกกับชนิดดิน คือ ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 1 หรือการใส่ปุ๋ยรองพื้น นาดินเหนียวต้องใช้ปุ๋ยสูตร 16-20-0 นาดินทราย ใช้ปุ๋ยสูตร 16-16-8 ถ้าใส่ปุ๋ยสูตรอื่นนอกจากนี้ได้ก็สามารถใส่ ได้แต่ไมควรปฏิบัติเพราะการใช้ปุ๋ยเคมีที่ไม่เหมาะสมกับชนิดของดินแล้วจะทำให้ปุ๋ยที่พืชกินไม่หมดตกค้างในดิน โครงสร้างดินเสีย แข็กระด้าง
ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 2 หรือการใส่ปุ๋ยแต่งหน้า ใช้ปุ๋ยสูตร 46-0-0
ถูกที่ 2 คือ ถูกเวลา (ช่วงเวลาเหมาะสม) คือ การใส่ปุ๋ยให้ถูกช่วงเวลาที่ข้าวต้องการและมีความพร้อมมากที่สุด คือใส่ครั้งที่ 1 หรือเรียกว่าการใส่ปุ๋ยรองพื้น ใส่หลังปักดำประมาณ 7-15 วันหรือสังเกตดูว่าข้าวเริ่มถอดใบใหม่เพราะเป็นช่วงที่ข้าวตั้งตัวได้แล้วหลังจากที่บอบช้ำจากการถอน การเตะกล้า การมัด การตัดและการขนย้าย จำเป็นต้องพักฟื้น ถ้าใส่ก่อนหรือหลัง 7-15 วันก็สามารถทำได้แต่ไม่ควรปฏิบัติเพราะใส่ก่อนข้าวยังไม่พร้อมที่จะกินปุ๋ยจึงทำให้ปุ๋ยที่ละลายเร็วสูญหายไปกับน้ำหรืออากาศ ใส่หลังไม่ดีเพราะการแตกกอจะน้อยกว่าใส่ครั้งที่ 2 หรือเรียกว่า การใส่ปุ๋ยแต่งหน้า ใส่ในระยะข้าวเริ่มตั้งท้อง สังเกตต้นข้าวเริ่มกลมหรือที่เรียกว่า “ต้นข้าวส่วย, แทงเหล็กใน” ข้าวนาปีใส่ช่วงประมาณวัน 5 – 15 กันยายน เพื่อเพิ่มจำนวนดอกหรือเมล็ดข้าวต่อรวงให้มาก เต็มเมล็ดและน้ำหนักดี
ถูกที่ 3 คือ ถูกอัตรา (ปริมาณเหมาะสม) คือ ปริมาณปุ๋ยที่ใส่ต่อไร่ให้เพียงพอและพอดีกับความต้องการของข้าวใส่ครั้งที่ 1 นาดินเหนียว ใช้สูตร 16-20-0 ใส่อัตรา 20-35 กิโลกรัมต่อไร่ นาดินทราย ใช้สูตร 16-16-8 ใส่อัตรา 20-35 กิโลกรัมต่อไร่ใส่ครั้งที่ 2 การใส่ปุ๋ยแต่งหน้าใช้ สูตร 46-0-0 ใส่อัตรา 2-5 กิโลกรัมต่อไร่ สูตร 21-0-0 ใส่อัตรา 5-10 กิโลกรัมต่อไร่
ถูกที่ 4 คือถูกวิธี (วิธีเหมาะสม) คือ การปฏิบัติในการใส่ปุ๋ยนอกจากจะใส่ปุ๋ยรองพื้นและปุ๋ยแต่งหน้าแล้วยังมีข้อปฏิบัติเพื่อให้การใช้ปุ๋ยเกิดประสิทธิภาพได้แก่
1.รู้ขนาดของนา เพื่อการใส่ปุ๋ยในปริมาณที่ถูกต้องไม่มากหรือน้อยเกินไป
2.เลือกชนิดปุ๋ยและอัตราปุ๋ยที่ใส่ให้เหมาะกับพันธุ์ข้าวและชนิดของดิน และใส่ตรงตามระยะเวลาที่ข้าวต้องการ
3.ปิดกั้นคันนาที่ล้อมรอบแปลงที่จะใส่ปุ๋ยให้เรียบร้อย ไม่ให้มีการไหลออกของน้ำในช่วงใส่ปุ๋ยเคมี จนกว่าจะใส่ปุ๋ยไปแล้ว 3-5 วัน
4.รักษาระดับน้ำในนาข้าวไม่ให้สูงมากนัก ระดับน้ำประมาณ 5-10 เซนติเมตร หรือ 1 ฝ่ามือ
5.สำรวจและกำจัดวัชพืชก่อนการใส่ปุ๋ยทุกครั้ง เพื่อไม่ให้วัชพืชแย่งปุ๋ยจากต้นข้าว
6.ใส่ปุ๋ยให้เพียงพอกับ ความต้องการของต้นข้าว
แหล่งที่มาของข้อมูล : ศูนย์ทางด่วนข้อมูลการเกษตร *๑๖๗๗ สถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน จ. อุบลราชธานี 
ผู้ติดตามบล็อก : 3 คน [