กามวิราโค รูปวิราโค อรูปวิราโค นิโรธวิราโค. อเสสวิราคนิโรโธ, ดีบสนิทไม่มีส่วนเหลือ.
 
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งหรือไม่ปรุงแต่งมีประมาณเท่าใด วิราคะ คือ ธรรมอันย่ำยีความเมา ธรรมเครื่องกำจัดความกระหาย ความถอนเสียซึ่ง ความอาลัย ความเข้าไปตัดวัฏฏะ ธรรมเป็นที่สิ้นตัณหา ความคลายกำหนัด ความดับ นิพพาน เรากล่าวว่าเลิศกว่าธรรมเหล่านั้น ชนเหล่าใดเลื่อมใส ในวิราคะ ชนเหล่านั้นชื่อว่า เลื่อมใสในสิ่งเลิศ และวิบากอันเลิศย่อมมีแก่ชน ผู้เลื่อมใสในสิ่งเลิศ
 
อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต

หมายเหตุ ...

๑. นวโลกุตตรธรรม ได้แก่ มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑. อริยมรรค ๔ อริยผล ๓ เป็น สอุปาทิเสสนิพพาน อรหัตผล ๑ และ นิพพาน เป็น อนุปาทิเสสนิพพาน นี้ปริยายหนึ่ง. อริยมรรค ๔ และ อริยผล ๔ เป็น สอุปาทิเสสนิพพาน นิพพาน เป็นอนุปาทิเสสนิพพาน นี้อีกปริยายหนึ่ง. โดยทั้งสองปริยาย อนุปาทิเสสนิพพาน ได้แก่ ดับสนิทไม่มีส่วนเหลือ (อเสสวิราคนิโรโธ).

๒. ถ้าถึง "[อาสวะ]ขยญาณ" เป็นกิเลสนิพพาน เป็นการดับสนิทไม่มีส่วนเหลือ ของ อรหันตผลบุคคล ยังมีชีวิตินทรีย์อยู่ (อนุปาทิเสสนิพพาน) ปริยายแรก.
ถ้าถึง "นิพพาน" เป็นขันธนิพพาน เป็นการดับสนิทไม่มีส่วนเหลือ ของ อรหันตบุคคลที่นามดับรูปแตกแล้ว ไม่มีชีวิตินทรีย์อีกต่อไป ไม่นับว่าไปเกิดหรือดับหรือทั้งเกิดและดับที่ไหนอีก (อนุปาทิเสสนิพพาน) ปริยายที่สอง.

Photo Cr. Free Stock Photos, Royalty Free Stock Images & Copyright Free Pictures · Pexels