BlogGang.com : : amulet108 : คนชายขอบ (คอลัมน์ รู้ไปโม้ด)

คนชายขอบ (คอลัมน์ รู้ไปโม้ด)

คนชายขอบ

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com

น้าชาติ อย่างไรถึงจัดเป็น คนชายขอบ หมายถึงชนกลุ่มน้อยหรือชาวเขาหรือเปล่า ขอขอบคุณน้าชาติที่มีคอลัมน์นี้มาให้เยาวชนหูตากว้างไกล ขอบคุณค่ะ

เพลงสวย

ตอบ เพลงสวย

น้าชาติได้คำตอบเรื่อง "คนชายขอบ" หรือ marginal people จากเอกสารประกอบคำบรรยายวิชาทฤษฎีสังคมศาสตร์ว่าด้วยการพัฒนา โดย ดร.นภาพร อติวานิชยพงศ์ สำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ว่า คำว่า "ชายขอบ" ตามคำศัพท์ทั่วไปหมายถึง ส่วนริมหรือปลาย เช่น ชายผ้า ชายแดน ซึ่งมีนัยไปในทางกายภาพหรือภูมิศาสตร์

แต่ความหมายในเชิงสิทธิมนุษชน "ชายขอบ" หมายถึงการอยู่วงนอก การไม่มีส่วนโดยตรงในการคิดตัดสินใจ ในทางสังคมวิทยา กลุ่มคนที่เป็นชายขอบ หมายถึงกลุ่มคนที่ยังไม่ถูกกลืนเป็นส่วนหนึ่งของคนกลุ่มใหญ่อย่างสมบูรณ์ แต่ได้ทิ้งวัฒนธรรมเดิมของตนไปบางส่วน เป็นคำที่มักใช้กับกลุ่มคนที่อพยพย้ายเข้ามาอยู่ใหม่

สำหรับกระบวนการทำให้คนหรือกลุ่มคนใดกลายเป็นชายขอบ (Marginalization) เป็นภาวะหรือกระบวนการที่บุคคล หรือกลุ่มบุคคล ถูกปฏิเสธหนทางที่จะเข้าถึงการได้ในตำแหน่งสำคัญและเป็นสัญลักษณ์ทางเศรษฐกิจ ศาสนา อำนาจทางการเมืองในสังคมหนึ่งๆ

โดยที่กลุ่มคนชายขอบนั้นไม่จำเป็นต้องเป็นชนกลุ่มน้อยของสังคม แต่อาจเป็นชนกลุ่มใหญ่ของสังคม เช่น ในยุคที่ประเทศแอฟริกาใต้ตกอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษ คนผิวดำ ซึ่งเป็นเจ้าของประเทศ ถูกกีดกันออกจากการมีส่วนร่วมในการปกครองของรัฐบาลที่เป็นคนผิวขาว

หรือในยุคที่โคลัมบัสค้นพบทวีปอเมริกา และต่อมามีชาวอังกฤษอพยพไปอยู่ยังประเทศอเมริกา ซึ่งมีชนเผ่าอินเดียแดงเป็นเจ้าของและเป็นคนส่วนใหญ่ของทวีปอเมริกาเหนือ แต่คนอินเดียแดงถูกทำให้กลายเป็นคนชายขอบภายใต้การปกครองของรัฐบาลผิวขาว เป็นต้น

กระบวนการเกิดคนชายขอบ จึงเป็นกระบวนการที่ไม่ได้เกิดจากกลุ่มคนที่เป็นคนชายขอบ แต่เกิดจากการถูกทำให้กลายเป็นคนชายขอบ โดยผู้ที่มีอำนาจเหนือกว่า

ในทางเศรษฐ ศาสตร์การเมือง ความเป็นชายขอบหมายถึง ผู้ที่ด้อยอำนาจ คนที่ต้องขึ้นต่อคนกลุ่มใหญ่ และคนยากไร้ในแนวคิดยุคหลังสมัยใหม่ คนเหล่านี้เรียกรวมๆ ว่ามีสถานะเป็น คนอื่น ดังนั้น การทำให้เป็น คนอื่น จึงมีความหมายเช่นเดียวกับการทำให้เป็นคนชายขอบ หมายความในการกีดกันหรือเบียดขับคนบางกลุ่มออกจากสังคม ไม่ว่าจะเป็นบริบททางภูมิศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม การเมือง และสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มชาติพันธุ์ที่ถูกเรียกว่า เป็นกลุ่มคนโลกที่ 4

การนิยามว่าใครคือคนชายขอบในประเทศไทย อาจจะไม่สามารถชี้วัดลงไปอย่างตายตัว เนื่องจากความเป็นชายขอบต้องพิจารณาโดยการเปรียบเทียบภายในบริบทของสังคมที่พูดถึง

เช่น หนังสือที่จัดพิมพ์โดยสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้ระบุว่า ชาวไทยภูเขา หรือกลุ่มชาติพันธุ์ที่อยู่บนพื้นที่สูง เป็นประชาชนกลุ่มที่ด้อยสิทธิมากที่สุด ซึ่งถือเป็นการสรุปโดยเปรียบเทียบกับคนไทยที่ไม่ใช่กลุ่มชาติพันธุ์

แต่ถ้าพิจารณาเฉพาะในกลุ่มคนไทยที่ไม่ใช่กลุ่มชาติพันธุ์ คนชายขอบอาจหมายถึง ผู้ไร้อำนาจ ซึ่งได้แก่การไร้อำนาจในทางเศรษฐกิจและการเมือง อันเป็นผลมาจากการไม่มีทรัพย์สินและปัจจัยการผลิต การขาดโอกาสทางการศึกษา การเข้าไม่ถึงสิทธิในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ และการเข้าถึงสวัสดิการของรัฐ

ในทำนองเดียวกัน ถ้าพิจารณาเฉพาะกลุ่มกรรมกรในภาคเอกชน ลูกจ้างประจำที่ทำงานอยู่ในสถานประกอบการย่อมมิใช่คนชายขอบ เพราะมีรายได้ประจำ มีความมั่นคงในการทำงานในระดับหนึ่ง และมีโอกาสเข้าถึงสวัสดิการแรงงานภายใต้ระบอบการประกันสังคมและได้รับการคุ้มครองสิทธิแรงงานจากกฎหมายคุ้มครองแรงงาน

ในขณะที่ลูกจ้างประเภทอื่นๆ เช่น ผู้รับงานไปทำที่บ้าน ลูกจ้างแรงงานภายนอก และแรงงานข้ามชาติ (ต่างด้าว) กลายเป็น คนชายขอบ เนื่องจากไม่มีสิทธิและสวัสดิการดังกล่าว

Create Date : 23 ตุลาคม 2556

Last Update : 23 ตุลาคม 2556 0:44:21 น.

0 comments

Counter : 1139 Pageviews.