ซาลาแมนเดอร์ยักษ์จีน ซาลาแมนเดอร์ยักษ์จีน (จีนตัวย่อ: 娃娃鱼--หว่าหว้าหวี่ หมายถึง "ปลาทารก", พินอิน: wāwāyú, อังกฤษ: Chinese Giant Salamander)
เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำที่มีขนาดใหญ่ที่สุดโลก ที่ยังคงสืบทอดเผ่าพันธุ์มาจนถึงปัจจุบัน
มีลักษณะรูปร่างหัวกลมแบนใหญ่ ลำตัวแบน ตาเล็กมาก ปากกว้างมาก ภายในปากมีฟันขนาดเล็กจำนวนมาก ที่สามารถใช้ขบกัดได้เป็นอย่างดี
หางยาวมีแผ่นหนังคล้ายครีบ ขาสั้น 4 ข้าง มีนิ้ว 4 นิ้ว ลำตัวสีน้ำตาลกระหรือดำและสามารถเปลี่ยนสีได้ตามสภาพแวดล้อม
โดยถือว่าเป็นซากดึกดำบรรพ์มีชีวิตอีกจำพวกหนึ่ง ซึ่งอาศัยอยู่บนโลกเป็นเวลากว่า 300 ล้านปีมาแล้ว
ขนาดเมื่อโตเต็มที่ยาวได้ถึงเกือบ 2 เมตร อาศัยอยู่เฉพาะลำธารน้ำที่มีคุณภาพน้ำในเกณฑ์ดี สภาพน้ำไหลแรง มีอุณหภูมิต่ำ
พบในป่าดิบทางตอนกลางและตอนใต้ของจีนเท่านั้น เช่น มณฑลส่านซี, มณฑลชิงไห่, มณฑลเสฉวน, มณฑลกวางตุ้ง, มณฑลเจียงซู และมณฑลกวางสี เป็นต้น
หากินในเวลากลางคืน กินอาหารจำพวก ปลาและสัตว์มีกระดองชนิดต่าง ๆ โดยปกติแล้วเป็นสัตว์ที่อยู่อย่างสงบ แต่สามารถจะฉกกัดได้อย่างรุนแรงและดุร้ายเมื่อถูกรบกวน
มีฤดูผสมพันธุ์ในช่วงเดือนสิงหาคมถึงกันยายน วางไข่ได้ครั้งละ 500 ฟอง โดยที่ตัวผู้เป็นผู้ดูแล ไข่มีใช้เวลาฟักประมาณ 50-60 วัน และมีอายุยืนได้ถึง 30 ปี
ปัจจุบัน ซาลาแมนเดอร์ยักษ์จีน อยู่ในสภาพที่ใกล้จะสูญพันธุ์อย่างวิกฤต เนื่องจากสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยถูกทำลาย และถูกจับไปทำเป็นอาหาร ซึ่งเนื้อมีรสชาติเหมือนเนื้อไก่
ปัจจุบัน มีการเพาะขยายพันธุ์ซาลาแมนเดอร์ยักษ์จีน เพื่อการนำไปทำเป็นอาหารและอนุรักษ์ เช่น มณฑลหูหนาน โดยสถานะของซาลาแมนเดอร์ยักษ์จีน ในบัญชีของไซเตสจัดให้อยู่ในบัญชีหลายเลข 1
คือ (Appendix I) ห้ามค้าขาย ห้ามมีไว้ในครอบครอง ยกเว้นเพื่อการศึกษาวิจัยหรือเพาะขยายพันธุ์
ซึ่งบางตัวพบมีสภาพเป็นอัลบิโน่ด้วย ภายในฟาร์มต้องจัดสภาพแวดล้อมให้เหมือนกับสภาพถิ่นที่อยู่อาศัยจริง ๆ ในธรรมชาติด้วย คือ เหมือนกับลำธารในถ้ำหรือน้ำตก
ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
จันทรวารศุภสวัสดิ์ ปรีดิ์มนัสสวัสดิ์สิรินะคะ