เมื่อพูดถึงคำว่า “Jet Lag” แค่ชื่อก็บอกแล้วนะคะว่า ต้องเป็นอะไรที่เกี่ยวกับ “เครื่องบิน“ แน่นอน ความจริงแล้ว อาการ Jet Lag เกิดได้จากหลาย ๆ สาเหตุ เช่น การเปลี่ยนกะทำงาน เป็นต้น แต่สำหรับตอนนี้ เราไปเจาะประเด็นกันที่ การเดินทางข้าม Time Zone ค่ะ

ออกตัวก่อนว่า ขอเขียนคร่าว ๆ เท่าที่มีความรู้นะคะ เดี๋ยว “ผู้เชี่ยวชาญ“ ตัวจริง มาแล้ว จะมาติเราได้ เกิดมีผู้เชี่ยวชาญ โผล่มาจริง ๆ ก็ขอความกรุณา แวะมาให้ความรู้นะคะ ไม่ต้องมาติว่า เขียน “เกือบถูกหมด“ ค่ะ เพราะแบบนั้น ถือว่า “มือไม่พาย เอาเท้าราน้ำ“ ค่ะ

เคยได้ยินป่ะคะ คนที่เพิ่งกลับมาจากเมืองนอก มักจะพูดคำว่า “แหม คราวนี้ Jet Lag เล่นงานหนักมากจ๊ะ“ เหอ เหอ มาสารภาพเลยว่า แต่ก่อนนี้ ได้ยินแบบนี้ เอ่อ…งง เจ้าค่ะ เค้าพูดไรว่ะ หมายถึงอะไร ? แต่ว่า ด้วยความกลัว “เสียฟอร์ม“ เข้าตำรา “ยอมโง่ ดีกว่าเสียฟอร์ม“ กระเหรี่ยงตกดอย เช่นเรา มีรึจะถาม อิอิ

ไม่ถามค่ะ นั่งอมภูมิว่า ข้านี้รู้แล้ว ไม่ต้องอธิบาย หุ หุ หลงโง่เป็นควาย อยู่หลายปีดีดัก จนทางบ้านเห็นแวว ขายนาส่งควายอย่างเรา ไปเปิดหูเปิดตาเมืองนอก ควายเลยรู้แจ้งเห็นจริงว่า Jet Lag นั้น คือ จะใด ?

มาอเมริกาครั้งแรก โห้…นอกจากไฟล์ททรหด นั่งจนก้นด้าน หิวซกด้วย เพราะว่า กินแซนวิชบนเครื่องไม่ได้ ตอนนั้นมากับ SAS (Scandinavian Air System) โฮ๊ะ โฮ๊ะ แซนวิชเค้านะ เอาไปปากหัวหมาแตกได้เลย แข็งชิปโป้ง ใครจะไป “แดะ“ ลง

พอมาเหยีบบแผ่นดินลุงแซมปุ๊ป มาถึงตอนบ่าย ๆ ค่ะ กลับถึงบ้านได้แป๊ปเดียวเองค่ะ โห้…ง่วงนอนมากมาย ลืมตาไม่ขึ้นเลย …นั่นแหละค่ะ “ควาย“ จึงเริ่มซึมซับ คำว่า Jet Lag แหม มันทรมาน เหมือนที่เค้าว่ากันจริง ๆ วุ้ย

เหอะ ๆ “ควาย“ นอนมาราธอนค่ะ เหมือนมานอน ไม่ใช่มาเที่ยว นอนทั้งวันทั้งคืน เกือบจะหนึ่งอาทิตย์เต็ม ๆ ทุก ๆ วันพอซักบ่าย ๆ จะง่วงมาก เพราะว่า บ่ายโมงที่เพ็นซิลเวเนีย ก็คือ ตีหนึ่งเมืองไทย “ควาย“ เป็นเด็กอนามัยค่ะ ปกติสี่ทุ่มก็นอนแล้ว (ตอนนั้นอ่ะนะ) หึหึ ปัจจุบัน ตีหนึ่งยังไม่หลับไม่นอนเลย

อ่ะค่ะ นอกจากอาการ อยากจะนอนอยู่ตลอดเวลาแล้ว Jet Lag ก็ยังมาอีกหลายหน้าตา เช่น ร่างกายอ่อนแอ เพลีย ไม่มีแรง, หงุดหงิดง่าย, ความจำสั้น ย้ำคิดย้ำทำ, กระหายน้ำ คอแห้ง (เนื่องจากร่างกายขาดน้ำ) ซึ่งบางครั้ง อาจทำให้ปวดหัว ผิวแห้ง และคัดจมูก, และ มือเท้าบวม

เนื่องจากในห้องโดยสาร (Cabin) ใช้ระบบหมุนเวียนอากาศ ภายในตัวเครื่อง เขียนให้หรูไปงั้นแหละ แต่อีกนัยก็คือ คุณนั่งสูดอากาศเก่า ๆ ตดกลิ่นเดิม อยู่เป็นสิบชั่วโมงค่ะ คิดดูล่ะกันว่า นอกจากกลิ่นตดแล้ว ยังมีเชื้อโรคลอยไปลอยมา อีกมากมายแค่ไหน โห้..นึกแล้วสยอง

ดังนั้น บางคนที่สุขภาพไม่ค่อยดี (เช่นเรา) หลังเดินทางไกล ๆ แบบนี้ มักจะไม่สบาย เจ็บคอ เป็นไข้ จับไข่ เอ้ย…ไม่มีไข่ให้จับค่ะ ดังนั้น ก่อนเดินทางจะควร ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง เพราะจะต้องไปนั่งต่อสู้ กับเจ้าตัวเชื้อโรค อีกหลายชั่วโมงค่ะ

NASA -- ใช่แล้วค่ะ องค์การอวกาศนาซ่า ที่เค้าส่งยานอวกาศไปโน้นมานี่อ่ะนะคะ ทำการวิจัย และประเมินว่า คุณจะต้องเผชิญกับอาการ Jet Lag 1 วัน สำหรับทุก ๆ 1 Time Zone ที่คุณข้าม ตัวอย่างเช่น จากกรุงเทพมานิวยอร์ค คุณข้าม 12 Time Zones ดังนั้น ตามหลักเทคนิค จะต้องใช้เวลา 12 วัน กว่าจะหมดอาการ Jet Lag ค่ะ ทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับสุขภาพของแต่ละบุคคลค่ะ (เคยสงสัยเหมือนกันนะว่า พวกที่เค้ามาทัวร์อเมริกา 9 วันอ่ะ เค้าไม่เหนื่อยกันหรือไงก็ไม่รู้)

แหม วันนี้เขียนเป็นเรื่องเป็นราววุ้ย รู้สึกภูมิใจ บอกไม่ถูก อิอิ

อ่า…รู้จักเจ้าตัว Jet Lag แล้ว คราวนี้ไปดูกันว่า อะไรเป็นตัวต้นเหตุ ให้เจ้าวายร้ายนี้ มาวุ่นวายกับเรานะคะ

1. การข้าม Time Zone อันนี้บอกไปแล้วตอนแรก ยิ่งข้ามมาก Time Zone เจ้าวายร้าย ก็จะยิ่ง “ดื้อ“ มากขึ้นค่ะ ปัจจุบันนี้นักวิทยาศาสตร์ยังเถียงกัน (ไม่จบ) ว่าบินจากตะวันออกไปตะวันตก หรือตะวันตกไปตะวันออก ถึงจะเกิดอาการ Jet Lag มากกว่า

สำหรับ กระเหรี่ยงตกดอย เวลากลับมาอเมริกา จะตายซะให้ได้ค่ะ นอนจน ตบตีกับสามีมาแล้ว เหอะ เหอะ แห๊ม…มาหาว่าเรานอนกินบ้านกินเมือง มันน่าตบป่ะค่ะ ?

2. สภาพร่างกายการเดินทาง (Pre-flight condition) คือ ถ้าก่อนเดินทาง เราเหนื่อย นอนไม่พอ ตื่นเต้น กังวล หรือเมา เมื่อถึงปลายทาง เจ้าตัว Jet Lag ก็จะจู่โจมมากขึ้นค่ะ

ดังนั้น “ควาย“ อย่างดิฉัน มักแนะนำคนอื่น ๆ ว่า ก่อนเดินทาง ควรจะจัดเตรียมของให้เรียบร้อย ล่วงหน้า จะได้ไม่ต้องห่วงหน้าพะวงหลัง ลืมโน่นลืมนี่ จัดเสร็จเรียบร้อย ก็มานั่งรอยหน้ารอยตา เป็นคุณนายได้เลย (อิอิ เริ่มวางมาดคุณนายได้เลยค่ะ ก็ในอีกไม่กี่ชั่วโมง คุณจะไป “ขี่เครื่องบิน“ แล้วนี่)

สำหรับคนที่บอกว่า เห้ย…ไม่เป็นไร เดี๋ยวไปนอนบนเครื่อง อยากจะบอกว่า นอนบนเครื่อง ยังไง ๆ ก็ไม่เหมือนนอนที่บ้านค่ะ พักผ่อนให้พอก่อนเดินทางดีกว่าค่ะ จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง พร้อมที่จะเผชิญสิ่งต่าง ๆ ค่ะ

3. ความแห้งของอากาศ ในตัวเครื่อง แม้ว่าเครื่องบินรุ่นใหม่ ๆ จะถูกออกแบบมา ให้มีความชื้นภายในห้องโดยสารมากขึ้น แต่ก็ยังไม่เพียงพอค่ะ ดังนั้น แนะนำให้ดื่มน้ำมาก ๆ ถ้าเป็นไปได้ ควรงดเว้น ชา กาแฟ น้ำผลไม้ และสิ่งมึนเมาค่ะ น้ำเปล่านี่แหละค่ะ ดีที่สุด

เอ่อ … อันนี้กระเหรี่ยงแนะนำได้ค่ะ แต่ทำไม่ได้ เพราะชอบเมาบนเครื่องค่ะ

4. แอลกอฮอลล์ ที่ระดับความสูง 30,000 ฟุต เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งหลาย จะมีฤทธิ์เพิ่มขึ้น 2-3 เท่าตัว ดังนั้น ไวน์หนึ่งแก้ว ที่คุณดื่มบนเครื่องบิน จะเหมือนกับคุณดื่ม 2-3 แก้ว บนพื้นดินค่ะ นอกจากนี้แอลกอฮอล์ ยังทำให้ร่างกายขาดน้ำด้วย ถ้าคิดจะดื่มของมึนเมาจริง ๆ อย่าลืมดื่มน้ำมาก ๆ ด้วยค่ะ ไม่งั้นจะปวดหัวอย่างแรง

5. อาหารและเครื่องดื่ม ถ้าไม่จำเป็น ก็แนะนำให้ทานน้อย ๆ ค่ะ ส่วนชาและกาแฟ บนเครื่องบินนั้น จะแก่กว่าปกติมาก อาจทำให้ปวดท้องได้ ดังนั้น ทานอาหารแต่จำเป็นค่ะ ถึงที่หมายแล้วค่อย “ซัดโล้ด“

6. ขาดการออกกำลังกาย หลาย ๆ คน คงเคยได้ยินคำว่า "Economy Class Syndrome” อันนี้ไม่ใช่โรค “คนจน“ ค่ะ แหม เห็นคำว่า Economy เลยนึกว่า เป็นโรคแพ้ชั้นประหยัด ใช่มั้ยล่ะ ? ยอมรับมาเดี๋ยวนี้เลยนะ

“ควาย“ ขอนำเสนอ ถึงโรคนี้ค่ะ ไม่มีอะไรค่ะ มันคือ อาการเส้นเลือดอุดตัน (deep vein thrombosis) จากการนั่งในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง โดยที่ไม่ได้เคลื่อนไหวกล้ามเนื้อ อย่างเพียงพอ วิธีง่าย ๆ ที่สามารถช่วยได้ ก็คือ เดินไปเดินมาในเครื่องบิน (อย่าลืมดูว่า สัญญาณรัดเข็มขัดขึ้นหรือเปล่านะคะ เดี๋ยวพี่แอร์ตีเอาค่ะ)

อันนี้เป็นอีกหนึ่งสาเหตุว่า ทำไม “ที่นั่งริมทางเดิน“ ถึงดีกว่า นอกจากไปเข้าห้องน้ำง่ายแล้ว คุณยังสามารถเดินไปเดินมา ได้สะดวกขึ้นด้วย

หลาย ๆ สายการบิน จะภาพยนตร์แสดงการ ออกกำลังกาย ขณะนั่งอยู่บนเครื่อง ถ้าทำตามได้จะดีมากเลยค่ะ จะช่วยให้กล้ามเนื้อและเส้นเลือด ได้ทำงานบ้าง จะให้ดีควรจะถอดรองเท้า ถ้ารู้สึกว่า เท้าบวม ไม่ต้องตกใจค่ะ ดื่มน้ำเยอะ ๆ พอถึงที่หมาย อาการบวม จะหายไปเอง

หลาย ๆ สนามบิน เช่น ที่โตเกียว จะมีห้องอาบน้ำ (ที่โตเกียว เสีย 5 เหรียญ ต่อ 30 นาที) ถ้ามีโอกาส อาบน้ำเปลี่ยนเสื้อผ้าเสียหน่อย ก็ดีค่ะ ช่วยให้ผ่อนคลาย และสดชื่น นอกจากนี้ ยังช่วยให้กล้ามเนื้อและเส้นเลือด คลายตัวได้ด้วย จะช่วยลดอาการของ Jet Lag ได้เยอะเลยทีเดียว (อิอิ เราอาบทุกครั้ง)

สรุปว่า Jet Lag สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนค่ะ แต่อาจจะไม่อยู่ในระดับเดียวกัน บางคนเป็นมาก บางคนเป็นน้อย แล้วแต่สภาพร่างกายของแต่ละบุคคล

นอกจากอาการ ที่ได้บอกไปข้างต้นแล้ว จากประสบการณ์ส่วนตัว นอกจากจะอยากนอนมาก ๆ แล้ว บางทีอาจจะมีอาการ ตื่นมากลางดึก แล้วไม่รู้ว่าตัวเองอยู่ที่ไหน แบบว่า จะงง ๆ ถ้าเป็นแบบนี้ก็ไม่ต้องตกใจค่ะ สักพักก็จะได้สติเองค่ะ

อันนี้เราเป็นบ่อยมาก ตื่นมาประมาณตีสาม ตีสี่ แล้วไม่แน่ใจว่า อยู่เมืองไทย หรืออเมริกา อันนี้ถ้าเป็นไปได้ ในวันแรก ๆ ที่มาถึงปลายทาง (ช่วงที่ยังมีอาการ Jet Lag นะคะ) ลองหา ไฟดวงเล็ก ๆ ติดไว้หัวนอนดู และอย่าลืมหาน้ำแก้วโต ๆ ไว้ข้างเตียงด้วยค่ะ เพราะตื่นมาแล้ว จะหิวน้ำมากกกกกกก

แค่นี้ก่อนนะคะ หวังว่าจะได้รับประโยชน์ ข้อมูลบางส่วน ได้มาจาก Encyclopedia นะคะ นอกจากนั้น ก็เป็นประสบการณ์ส่วนตัวค่ะ ย้ำอีกทีว่า ไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญในด้านใด ๆ ทั้งสิ้น กรุณาใช้วิจารณญาณ ในการอ่านด้วยค่ะ

Create Date : 14 กันยายน 2549
Last Update : 17 กันยายน 2549 8:14:19 น.		75 comments
Counter : 4861 Pageviews.
Share Tweet