อาณาจักรโบราณทวาราวดีที่นครปฐม... วัดธรรมศาลา ชมหลวงพ่อโตศิลาองค์ใหญ่ หลังจากผมพาท่านไปชมค้างอยู่ที่พระประโทน และจุลประโทนเจดีย์เสียหลายวัน วันนี้ได้ฤกษ์พาท่านไปชมหลวงพ่อโตองค์ใหญ่สมัยทวาราวดีที่วัดธรรมศาลา วัดธรรมศาลาถ้ามาจากกรุงเทพฯ ตามเส้นเพชรเกษม ก็จะอยู่ถึงก่อนสะพานเข้าเมืองนครปฐมสัก 3 กิโลเมตร โบสถ์วัดธรรมศาลาหลังเก่า ลิงแสมที่วัดธรรมศาลา เข้าไปในซอยตรงไปยังวัด ฝูงลิงแสมเดินไปมา มาที่นี่ทำไม... ไม่ใช่พามาดูลิงนะ แต่ก็เพราะว่าที่นี่มีเจดีย์เก่าทวาราวดีอยู่ และนอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปศิลาองค์ใหญ่สมัยทวาราวดีอยู่ด้วย มาครับ ก่อนอื่มผมจะพาไปดูเจดีย์ทวาราวดีของวัดธรรมศาลา นั่นไงครับ เนินดินตรงนั้น... ทุกวันนี้เจดีย์โบราณ ดูไกลๆ เหมือนเป็นแค่เนินดิน มีต้นหญ้าต้นไทรขึ้นคลุม เนินวัดธรรมศาลา แต่พอเดินไปดูใกล้ๆ จะเห็นกองอิฐเก่าๆ อิฐก่อนใหญ่... อิฐทวาราวดี เพราะแต่เดิมที่นี่เป็นเจดีย์เก่า ที่พังทลายลง ผมไม่เจอประวัติการขุดแต่ง แต่เจอโพรงนี่... จะเรียกโพรง หรืออุโมงค์ หรือช่อง หรืออะไรก็ตาม แท้จริงก็คือช่องที่ขุดเข้าไปในเจดีย์ คงเพื่อเอาบางสิ่งที่บรรจุภายในออกมา และโพรงนี่จึงกลายเป็นที่มาของตำนานเรื่องทางเนินพระ เป็นตำนานที่ว่ากันว่าสมัยโบราณเจดีย์ที่ธรรมศาลา เจดีย์วัดทุ่งพระเมรุ และที่เนินวัดดอนยายหอม มีอุโมงค์เชื่อมถึงกัน และในยามสงครามโพรงเหล่านี้คือทางเข้าสู่เส้นทางใต้ดิน แต่แท้จริงเรื่องนี้ว่ากันว่าเป็นเพียงตำนาน ที่นำมาเล่าเสริมแต่งให้โพรงหรืออุโมงค์ที่ถูกขุดบนซากเจดีย์พวกนี้มีที่มา แท้จริงไม่มีข้อมูลว่าซากเจดีย์เหล่านี้ถูกขุดไปแต่เมื่อใด แต่โพรงนี้มีนานมากแล้ว จนเกิดเป็นตำนานขึ้นได้ เอาหละไปชมหลวงพ่อโตศิลาองค์ใหญ่กัน ในพระอุโบสถใหม่ มีพระประธานองค์ใหญ่เพิ่งสร้างใหม่ตามรูปแบบของพระพุทธรูปสมัยทวาราวดี สิ่งที่สังเกตเห็นชัดคือเม็ดพระสกใหญ่ แต่ผมไม่ได้ต้องการพามาดูหลวงพ่อโตองค์นี้ ผมจะพาไปดูพระศิลาสมัยทวาราวดี พระประธานในอุโบสถหลังใหม่ คล้ายพุทธศิลปแบบทวาราวดี ถ้าดูจากแผนที่ดาวเทียมจะเห็นว่าเมืองโบราณนครปฐมมีคูเมืองโดยรอบเส้นทางที่จะเข้าสู่เมืองมีเส้นทางน้ำอยู่สายหนึ่งเป็นสาขาของลำน้ำนครชัยศรี เป็นเส้นทางสู่ทะเล ตรงโค้งน้ำก่อนเข้าเมืองมีวัดอยู่...วัดนี้ก็คือวัดธรรมศาลา... วัดเก่าตั้งแต่สมัยทวาราวดี อาจารย์วินัย กล่าวไว้ในหนังสือของแกว่า มีบันทึกในแผนที่ของปโตเลมีที่เรียกเมืองโบราณแห่งหนึ่งว่า...Agimutha ซึ่งน่าจะหมายถึง อภิมุทรา หมายถึงเมืองที่มีพระใหญ่ แล้วเมืองนครปฐมโบราณมีพระใหญ่ไหม... น่าจะมีนะ ผมเห็นเม็ดพระศก(ขนดเกลียวเส้นผมของพระพุทธรูป)ขนาดใหญ่กว่ากำปั้นผมที่อนุสาวรีย์วัดพระประโทณ แต่ไม่เห็นองค์พระพุทธรูป และพระพุทธรูปองค์ใหญ่อยู่ไหน ไปชมกันครับ มีข้อมูลบอกว่าพระใหญ่อาจจะอยู่ที่ธรรมศาลานี้ เพราะเป็นจุดที่เป็นโค้งน้ำ... ก่อนเข้าเมือง ซึ่งถ้าสัญจรมาจากปากแม่น้ำจะต้องใช้ลำน้ำที่กล่าวนี้เข้าสู่เมืองทวาราวดี และตรงโค้งน้ำนี้ถ้าสร้างพระพระพุทธรูปใหญ่ที่นี่ก็คงจะดูเด่นเป็นสง่า ไปเดินหากัน... เขาว่ากันว่าพระศิลาเคยกองไว้ที่ศาลาข้างโบสถ์เก่า ศาลาข้างโบสถ์หายไปแล้ว.... อ้อ... ได้ความว่าเขารื้อทิ้งแล้ว แต่ศิลาก้อนใหญ่น่าจะยังอยู่นะ อ้า... นั่นเจอแล้ว... อยู่ที่ใต้ร่มไม้ตรงกองวัสดุก่อสร้างนั่นไง นี่แหละ... หลวงพ่อโตองค์ใหญ่.... มีขนาดใหญ่กว่าหลวงพ่อขาวที่อยู่หน้าองค์พระ ส่วนของพระเศียรสูง 1.4 เมตร พระอุระใหญ่ถึง 2 เมตร สังเกตดูบนก้อนหินมีการสลักร่องรูปตัวT ซึ่งเอาไว้ยึดติดระหว่างก้อนด้วยสลักโลหะ เทคนิคที่ใช้ยึดก้อนหินใหญ่เข้าด้วยกันในยุคโบราณ แต่ก่อนเคยมีศาลาที่รวบก้อนหินเหล่านี้ไว้ แต่ภายหลังการสร้างอุโบสถหลังใหม่ ซากหักพังของพระพุทธรูปศิลาสมัยทวาราวดี ถูกทิ้งไว้ไม่ไยดี กองรวมกับวัสดุก่อสร้าง ภาพเก่าของกองศิลาที่ถูกกองรวมไว้ใต้ศาลา พระอุโบสถหลังใหม่ที่กำลังก่อสร้าง วันนี้ก้อนศิลาที่เคยเป็นพระพุทธรูปองค์ใหญ่ บัดนี้สูญหายไปเสียมาก... รวมถึงธรรมจักรทวาราวดีที่เคยกองรวมกันอยู่ พระศิลาขนาดใหญ่ในวันนั้น วันนี้เป็นเพียงแค่เศษก้อนหิน... และอีกไม่นานก้อนหินเหล่านี้ก็คงสูญหายไป สูญหายไปในรอยเวลา... คงเหมือนเรื่องราวเก่าๆ ที่ถูกลบเลือนไปกับกาลเวลา... คงเป็นแบบนั้น... ขอบคุณพี่มณ ที่เล่าเรื่องราวเก่าๆ ของพื้นที่วัดธรรมศาลาให้ฟังในวันนั้น วันนี้ขอจบเพียงเท่านี้ ขอสันติสถิตในดวงใจ   Create Date : 07 ตุลาคม 2552 8 comments Last Update : 12 ตุลาคม 2552 14:51:41 น. Counter : 3375 Pageviews. Share Tweet

สวัสดีค่ะ น่าเสียดายจังค่ะ ไปตรงไหน ๆ ก็มีแต่ซากปรักหักพัง เฮ้อ หวนหาวันวานอีกแล้วค่ะ มีความสุขกับวันหยุดนะคะ   โดย: raya-a 10 ตุลาคม 2552 16:34:03 น.

คุณแน่ใจเหรอว่าเป็นซากของพระพุทธรูป(มั่ว)   โดย: ข้าวหลาม IP: 202.149.25.241 30 พฤศจิกายน 2552 23:15:23 น.

-คุณข้าวหลาม เป็นข้อสันนิษฐานที่ผมอ้างตาม อาจารย์ วินัย ครับผม อย่างไรก็ตาม แม้มันจะใช่หรือไม่ใช่มันก็เป็นโบราณวัตถุที่น่าสนใจ อยู่ไม่น้อยครับผม   โดย: bite25 4 ธันวาคม 2552 13:02:36 น.

ปี ๓๖ ผมเคยบวชที่วัดธรรมศาลานี้ ด้วยความอยากรู้เลยลองมุดเข้าไปในโพรง ดูจากภายในแล้วน่าจะเป็นเจดีย์เก่า ไม่มีกล้องติดเข้าไปบันทึกความทรงจำ แต่ภายในไม่มีอะไรเหลือมีแต่ความว่างเปล่า อีกไม่นานปากโพรงคงถูกดินถมจะเข้าไปดูยาก   โดย: คนแถวนั้น IP: 125.25.37.16 12 มกราคม 2553 23:49:41 น.

หนูฝันเห็นวัดธรรมสถิตที่ไหนสักแห่งกำลังจะพังค่ะกำลังหาที่มันคุ้นตาอยู่   โดย: เชียงใหม่ IP: 124.157.236.29 21 กุมภาพันธ์ 2553 19:01:21 น.

ดูยังไง ก็ไม่รู้ว่าเคยเป็น ศิลา องค์พระมาก่อน งง นะ ...อาจจะไม่ใช่นักโบราณคดีมั๊ง แต่ก็น่าเสียดาย หากเป็นของศักดิ์สิทธิ์จริง (ก้อ.. ไม่น่าโดน (ทิ้ง)เป็นของไร้ค่า .. ถ้ามีฤทธิ์จริง ลิง ที่อยู่ใกล้ ๆ คงลุม จิ๊กหัว คนเอาของศักดิ์สิทธิ์ ไปวางแล้วหล่ะ .. เพราะเราไม่คิดว่า (ไม่ได้ดูถูก) แต่อาจเพราะ ของจิงโดน ซื้อจากนายทุนไปแล้วน่ะซิ .....ถ้าอย่างงั้น (ก้อ.. ) โอละเห่ ..หนอ..ชาวไทย สาธุ.....   โดย: น้ำเปล่า IP: 171.4.95.70 27 พฤศจิกายน 2554 15:21:23 น.

solo2500 //www.thaibike.com โทร.0891704629ปั่นเดี่ยวท่องเที่ยวตามวัดทั่วไทยปั่นมา 9ปีแล้วค้าบผม   โดย: นาย solo2500เทพเทวา55 IP: 183.89.20.197 7 พฤษภาคม 2555 11:40:21 น.

สนใจเรื่องราวเมืองเก่าของนครปฐมมากๆ คุณเคยคิดมั้ยว่าเมืองนครปฐมอาจจะเป็นเมืองที่ยิ่งใหญ่ และเจริญรุ่งเรือง ไม่แพ้ เมืองสุโขทัยกับอายุธยา แต่ไม่ค่อยมีผู้คนสนใจ ขนาดเทศบาลเก่ายังขุดเจอสันกำแพงอ่ะ ยังมีวัดพระประโทน ทุ่งพระเมรุ วัดดอนยายหอม ดูดิแต่ละที่น่าสนใจทั้งนั้น มีเจดีย์เก่าที่เทคนิคนครปฐมด้วย อาณาจักรนี้น่าสนใจขนาดไหน อยากให้คนนครปฐมสนใจอย่างผมบ้าง   โดย: ครถม IP: 118.172.176.23 16 เมษายน 2556 16:51:05 น.