รอบ 3-4 ปีที่ผ่านมาคงปฏิเสธไม่ได้ว่าวงการไอทีแข่งกันดุเดือดมาก เราเห็นการผงาดขึ้นมาของบริษัทอย่างแอปเปิล กูเกิล ซัมซุง ที่ขี่กระแสมากับอุปกรณ์พกพา เราเห็น “ขาลง” ของไมโครซอฟท์และโซนี่ที่ต้องปรับตัวขนานใหญ่ รวมถึงบริษัทขาใหญ่ในอดีตอย่างโนเกีย และแบล็กเบอร์รี่ที่แทบจะหมดบทบาทในตลาดมือถือ นอกจากนี้ยังมีบริษัทหน้าใหม่จากจีนอีกหลายรายที่น่าจับตามอง

ถ้าคุณผู้อ่านเคยผ่านตา “สามก๊กไอที” ในคอลัมน์ตอนเก่าๆ ของผมมาบ้าง บริษัทที่เป็นแกนนำของทั้งสามก๊กอันได้แก่ กูเกิล แอปเปิล ไมโครซอฟท์ ล้วนแล้วแต่เป็นบริษัทสัญชาติอเมริกันทั้งนั้น ส่วนบริษัทผู้ผลิตสินค้าไอที มือถือ แท็บเล็ตที่กำลังมาแรงก็ล้วนแต่เป็นบริษัทฝั่งเอเชีย ทั้งเกาหลี ญี่ปุ่น ไต้หวัน และจีน

คำถามคือบริษัทฮาร์ดแวร์ฝั่งอเมริกันที่เคยครองโลกคอมพิวเตอร์อย่าง HP และ Dell หายไปไหน?

ลองนึกดูสิครับว่าเราเคยได้ยินข่าวอุปกรณ์ใหม่ๆ ที่น่าสนใจของ HP กับ Dell ครั้งล่าสุดเมื่อไรกันแน่ น่าจะนานมากๆ แล้วใช่ไหมครับ?

คำตอบคือทั้งสองบริษัทนี้ยังไปได้ดีในตลาดไอทีขององค์กร ขายเซิร์ฟเวอร์และโน้ตบุ๊กให้กับองค์กร แถมทั้งคู่ก็ยังเริ่มหันหัวเรือไปทำซอฟต์แวร์สำหรับองค์กรบ้างแล้ว (จากเดิมที่มีเฉพาะฮาร์ดแวร์เพียงอย่างเดียว)

ตลาดพวกนี้คนทั่วไปเข้าไม่ค่อยถึง ไม่ค่อยหวือหวา แต่ทำกำไรให้มหาศาล ดังนั้นในแง่การเงินแล้ว HP และ Dell ยังสบายๆ ชิลๆ

แต่ในตลาดสินค้าคอนซูเมอร์ที่ใกล้ชิดกับผู้ใช้ทั่วไปมากกว่า สองบริษัทนี้สอบตกอย่างรุนแรงครับ

ต้องอธิบายก่อนว่าทั้ง HP และ Dell มองเห็นโอกาสของตลาดอุปกรณ์พกพาเช่นเดียวกับบริษัทอื่นๆ และพยายามอย่างมากที่จะบุกเข้ามาในตลาดพวกนี้เช่นกัน แต่สุดท้ายทำไม่สำเร็จครับ

HP เคยคิดการใหญ่ถึงขนาดซื้อบริษัท Palm ทำระบบปฏิบัติการบนอุปกรณ์พกพาของตัวเองแข่งกับแอปเปิลและกูเกิล แต่สุดท้ายมาตกม้าตายเพราะปัญหาการเมืองภายในบริษัทเองที่ผู้บริหารระดับสูงและบอร์ดทะเลาะกันอย่างรุนแรง ถึงขนาดต้องเปลี่ยนตัวซีอีโอไปหลายคนในช่วงปี 2010-2011 กว่าจะลงตัวก็ตกขบวนรถไฟสายมือถือไปเรียบร้อยแล้ว

ซีอีโอคนปัจจุบันของ HP คือเม็ก วิทแมน อดีตซีอีโอหญิงของอีเบย์ ต้องใช้ยุทธศาสตร์ “รักษาเนื้อรักษาตัว” หยุดคิดการใหญ่และหันมาแก้ปัญหาภายในบริษัทเสียก่อน ช่วงหลังๆ เราจึงเห็น HP เน้นแต่โน้ตบุ๊กและคอมพิวเตอร์แบบไม่หวือหวา และเพิ่งประกาศทำแท็บเล็ต Android ตัวแรกเมื่อเร็วๆ นี้เอง

คงต้องใช้เวลาอีกสักพักกว่าศึกภายในของ HP จะยุติ และบริษัทจะกลับมาสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ จนเป็นที่ฮือฮาอีกครั้ง

มาดูฝั่งของ Dell กันบ้างครับ

Dell สร้างชื่อมาจากการผลิตคอมพิวเตอร์แบบสั่งประกอบได้ และขี่กระแสโน้ตบุ๊กบูมในช่วงต้นๆ ทศวรรษ 2000 มาได้อย่างสบายๆ ทำให้ผู้ก่อตั้งและซีอีโอไมเคิล เดลล์ วางมือและหาคนอื่นมาเป็นซีอีโอแทน แต่แล้วธุรกิจของ Dell ช่วงปี 2005 เป็นต้นมาเริ่มตันๆ จนเสียแชมป์ยอดขายโน้ตบุ๊กให้กับ HP ทำให้สุดท้ายแล้วไมเคิล เดลล์ ต้องกลับมาเป็นซีอีโออีกครั้งในปี 2007

Dell ยุคใหม่พยายามแก้ปัญหาภายใน และพยายามแตะๆ เข้ามายังอุปกรณ์พกพาโดยเกาะกระแส Android กับเขาด้วย ปัญหากลับเป็นว่า Dell ดันไม่เอาจริงกับ Android มากนัก ผลิตภัณฑ์ที่ออกมาไม่โดดเด่นและน่าสนใจเท่าไร (ทั้งที่เป็นคนบุกเบิกตลาดมือถือจอใหญ่เป็นรายแรกๆ ก่อนซัมซุงด้วยซ้ำ) จนสุดท้ายก็ต้องยกเลิกสายการผลิตไปชั่วเวลาหนึ่ง และเพิ่งกลับมาทำแท็บเล็ต Android อีกครั้งเมื่อเร็วๆ นี้เช่นกัน

ล่าสุด ไมเคิล เดลล์ เห็นว่าสถานการณ์ของบริษัทนั้นเริ่มแย่ ปรับตัวช้า โครงสร้างเทอะทะ จึงรวบรวมเงินทุนจากพันธมิตรทางการเงินมาขอซื้อหุ้นของ Dell คืนเพื่อออกจากตลาดหลักทรัพย์ จะได้มีอิสระในการบริหารงานมากขึ้น และหวังว่า Dell จะคล่องตัวและออกผลิตภัณฑ์ได้รวดเร็วขึ้นในระยะยาว ตอนนี้กระบวนการซื้อหุ้นคืนยังไม่เสร็จสิ้นดี คงต้องใช้เวลาอีกสักพักกว่าจะเห็น Dell ยุคใหม่ครับ

ทั้ง Dell และ HP เป็นพันธมิตรใกล้ชิดกับไมโครซอฟท์มายาวนาน สองบริษัทนี้รู้วิธีปรับแต่งระบบปฏิบัติการวินโดวส์ให้ใช้งานบนโน้ตบุ๊กได้ดี แต่เมื่อถึงยุคที่โน้ตบุ๊กลงวินโดวส์เป็นสินค้าที่ไม่เซ็กซี่อีกต่อไป ทั้งสองบริษัทกลับไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับกระแส Android ได้เร็วเท่ากับผู้ผลิตสินค้าฝั่งเอเชีย ทำให้ตกขบวนรถไฟสายอุปกรณ์พกพาไปอย่างน่าเสียดาย

ผมมองว่าทั้งสองบริษัทนี้กลับมาผลิต Android ควบคู่ไปกับแท็บเล็ต Windows 8 เป็นยุทธศาสตร์ที่ดีในเบื้องต้น แต่ในระยะยาวแล้วต้องทำการบ้านอีกเยอะถึงจะกลับมาไล่ตามคู่แข่งจากฝั่งเอเชียทัน ต้องสร้างนวัตกรรมที่เหนือกว่าแบบก้าวกระโดดเท่านั้นจึงจะกลับมาเป็นบริษัทที่น่าสนใจได้อีกครั้ง