เปิดเวทีการจัดสรรคลื่นความถี่และการกำกับดูแลทีวีดิจิตอล : โอกาส ความท้าทาย และอุปสรรคในการปฏิรูปสื่อ อ.เศรษฐศาสตร์ จุฬาฯ สะกิด กสทช. เผยข้อมูลโครงข่าย หวัง กสทช. ชัดเจนก่อนโค้งสุดท้าย...

เมื่อวันที่ 17 พ.ค. นางสาวสุภิญญา กลางณรงค์ กรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) และกรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการโทรทัศน์ (กสท.) กล่าวในงานสัมมนา หัวข้อ การจัดสรรคลื่นความถี่และการกำกับดูแลทีวีดิจิตอล : โอกาส ความท้าทาย และอุปสรรคในการปฏิรูปสื่อว่า ขณะนี้ขอให้มีเกณฑ์กติกาบิวตี้คอนเทสต์ของทีวีสาธารณะเพื่อเปิดพื้นที่เจรจา พร้อมทั้งตั้งข้อสังเกตว่า จำนวนช่องสาธารณะทั้งหมด 12 ช่อง ขณะนี้ไทยพีบีเอส 2 ช่อง ช่อง 5 และช่อง 11 จำนวน 2 ช่อง เหลือเพียง 8 ช่อง ภาครัฐจะเหมาไปหมดเลยจริงๆ โดยไม่แบ่งให้ภาคประชาชนบ้างเลยหรือไม่

กรรมการ กสทช. กล่าวต่อว่า ขณะนี้รูปแบบการให้ใบอนุญาตของทีวีดิจิตอล แบ่งออกเป็น ช่องสาธารณะ คือการแจก ส่วนช่องธุรกิจ คือ การประมูล แต่การดำเนินการต้องมีกลไก พร้อมยอมรับว่า ที่ผ่านมาการกำหนดหลักเกณฑ์ให้ใบอนุญาตมีหลายเรื่องที่คิดไม่ถึงว่าจะมีนัยต่อการแข่งขัน เช่น การวางหลักทรัพย์ค้ำประกันในการประมูลช่องธุรกิจ เพราะรายเล็ก และรายกลางจะไม่สามารถเข้ามาร่วมประมูลได้ แม้ว่าจะเป็นเรื่องเทคนิค แต่ก็เป็นเรื่องที่ดีมากที่มีการเปิดโปงออกมา แต่ก็มีการแย้งกันว่า ถ้าไม่มีเงินมาจะประมูลอย่างไร นอกจากนี้ยังระบุว่าแทบไม่น่าเชื่อว่าการทำงานของ กสทช. ที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันนี้ไม่ค่อยแคร์สาธารณะมากเท่าไร ขณะที่ส่วนตัวไม่ต้องการดับเครื่องชน แต่ต้องการให้ใช้เกณฑ์กติการ่วมกัน

นายเทพชัย หย่อง ที่ปรึกษาสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ กล่าวว่า ในเวทีเสวนาแต่ครั้งส่วนใหญ่จะมีเสียงข้างน้อยมาทั้งนั้น เพราะเสียงส่วนใหญ่ไม่ค่อยให้ความร่วมมือ อีกทั้งคำว่าการปฏิรูปสื่อแทบไม่เคยได้ยินคนใน กสทช. พูดเลย นอกจากนางสาวสุภิญญา ขณะเดียวกันทุกหน่วยงานที่คิดว่าตัวเองกำลังจะได้พยายามวิ่งเต้นเต็มที่ อาทิ ตำรวจบางคนซ้อมเปิดหน้ารายงานข่าวแล้ว เพราะเตรียมเข้าสู่ทีวีสาธารณะ ทั้งนี้ กระบวนการสรรหา กสทช. เมื่อ 10 ปีที่แล้ว ที่เคยพูดเรื่องการกำกับดูแลกลับเป็นสิ่งที่ถูกวางไว้ เพราะการจัดสรรไว้ 10 ปีที่แล้ว เพราะคนที่ได้รับเลือกพยายามทำตามที่คนเลือกตัวเองเข้ามา

“ส่วนตัวยังมองไม่ออกว่า ทีวีความมั่นคงหน้าตาเป็นอย่างไร หน่วยงานของรัฐทั้งหลายที่กำลังเล็งจะได้ทีวี คำถามคือ จะเอาไปทำอะไร ถ้ามาในนามของกระทรวงจะกลายเป็นกระบอกเสียง และโฆษณาชวนเชื่อ สุดท้ายคำว่าสาธารณะคืออะไร แต่ก็ตีความได้ไม่ยาก คือ ต้องอยู่บนพื้นฐานความต้องการสาธารณะ” ที่ปรึกษาสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ กล่าว

นายเทพชัย กล่าวต่อว่า เรื่องคลื่นความถี่ ต้องทำให้เป็นเรื่องที่ทุกคนสนใจ เพราะสื่อในสังคมประชาธิปไตยสำคัญมาก ต่อจากนี้ องค์กรวิชาชีพสื่อต้องทำเรื่องนี้เป็นหลัก โดยให้สังคมตระหนักว่าสื่อที่จะเกิดขึ้นมีผลกระทบต่อประเทศชาติอย่างไร ทั้งนี้ สิ่งที่กำลังเดินหน้า คือ การประมูลช่องธุรกิจ ซึ่ง กสทช. ทำให้เกิดขึ้นแล้วเพราะเป็นสิ่งที่หลายฝ่ายรอมานานและดีกับสังคมไทย เพราะจะทำให้คนไทยมีโอกาสเลือกมากขึ้น ขณะเดียวกันต้องมีกลไกกำกับ เพราะนอกจากการเข้ามาทำคลื่นแล้ว ยังมีเรื่องที่ต้องพิจารณาอีกมาก ต่างจากหนังสือพิมพ์ที่ไม่มีใครสามารถกำกับดูแลได้ ซึ่งองค์กรวิชาชีพสื่อต้องมาร่วมกัน นอกจากนี้ยังให้กำลังใจ NBTC WATCH ที่ได้ดำเนินการติดตามนโยบายสื่อและโทรคมนาคมมาอย่างต่อเนื่อง เพราะต้องมีองค์กร กลไกในสังคมเข้ามาตรวจสอบการทำงานของ กสทช. และเกิดกระแสให้เข้าใจว่าการทำเรื่องคลื่นความถี่ไม่ใช่หน้าที่ของ กสทช. แต่คือหน้าที่ของทุกคน

นางสาวนวลน้อย ตรีรัตน์ อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า มองว่าการปฏิรูปสื่อสมัยนี้เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก เพียงแต่การต่อสู้ในอำนาจรัฐ และอำนาจทุนไม่ใช่เรื่องง่าย ประเด็นที่สาธารณะอาจจะไม่เข้าใจคือทีวีชุมชน คือ ทีวีที่ไม่ออกอากาศทั่วประเทศ เพราะฉะนั้น เวลามีปัญหาจึงไม่ใช่เรื่องทั้งประเทศ และเวลามีปัญหาถกเถียงเกี่ยวกับเรื่องทีวีสาธารณะ จะไปเอาเรื่องทีวีชุมชนมาใช้แทนไม่ได้

อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวต่อว่า ขณะนี้มีการพูดถึงแต่เรื่องการประมูลทีวีดิจิตอล แต่ไม่มีการพูดถึงเรื่องโครงข่าย จะมีการประมูลหรือไม่ ราคาเท่าไร มีแต่ระบุว่าอย่าไปประมูลช่องรายการ เพราะหากราคาโครงข่ายแพง ราคาต้นทุนก็จะสูงมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอของคณะอนุกรรมการฯ ว่า จะทำอย่างไรให้คนที่ได้ใบอนุญาตโครงข่าย ม่ได้ทำช่องรายการได้ ซึ่งประเทศไทยยังไม่มีการพูดถึงเรื่องนี้เลย แต่มีความเป็นไปได้ว่าจะให้ได้ แต่โดยส่วนตัวเห็นด้วยกับคณะอนุกรรมการที่ไม่ควรให้

นางสาวนวลน้อย กล่าวด้วยว่า เห็นด้วยกับข้อมูลทางเศรษฐศาสตร์ ของนายธวัชชัย จิตรภาษ์นันท์ กสทช. ด้านเศรษฐศาสตร์ ที่ระบุว่าไม่เห็นด้วย ที่ให้ประมูล 1 ชั่วโมง เพราะผู้ที่ทำธุรกิจจะรู้กำลังตัวเอง การกำหนด 1 ชั่วโมง เป็นเรื่องตลก ไม่เห็นส่งผลดีต่อการประมูล และไม่เห็นด้วยกับประเด็นทางเศรษฐศาสตร์ ของนายพรเทพ เบญญาอภิกุล อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ระบุว่าไม่ควรเปิดเผยตัวตนของผู้ประมูล และเรื่องสำคัญกว่าการจัดสรรคลื่นคือให้ประชาชนเข้าใจเรื่องนี้และสามารถมีปากเสียง มีส่วนร่วม จนถึงอำนาจการต่อรอง.