ประเพณีวิ่งควายบ้านบึง: ความสนุกและความผูกพันของชาวไร่ชาวสวนชลบุรี
ประเพณีวิ่งควายของอำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี ถือเป็นหนึ่งในประเพณีที่มีความเก่าแก่และมีเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ซึ่งมีประวัติยาวนานกว่า 100 ปี ชลบุรีถือเป็นจังหวัดเดียวในประเทศไทยที่รักษาประเพณีนี้ไว้ โดยประเพณีวิ่งควายเป็นประเพณีของชาวไร่ชาวสวนและเกษตรกรอย่างแท้จริง ซึ่งให้โอกาสในการพบปะสังสรรค์ และประกวดความสมบูรณ์ของควายที่เลี้ยงดูอย่างดี การที่ควายตัวไหนจะดูสมบูรณ์กว่ากันจึงกลายเป็นการประกวดที่น่าสนุกสนานและเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตคนในพื้นที่นี้
ในอดีต งานวิ่งควายของบ้านบึงจะจัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับเทศกาลออกพรรษา วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ที่มีการทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะ ในช่วงนี้ ชาวไร่ชาวสวนจะนำสินค้ามาจำหน่าย เช่น กล้วย มะพร้าว ใบตอง และข้าวเหนียว โดยบรรทุกมาด้วยเกวียนเพื่อขายให้กับชาวบ้านและร้านค้าต่าง ๆ ซึ่งนำไปใช้ทำข้าวต้มหางเพื่อใส่บาตรหรือใช้ในครัวเรือน ควายที่ใช้บรรทุกสินค้าก็จะถูกพักไว้ตามลานวัดต่าง ๆ หลังจากจับจ่ายสินค้าเสร็จ ชาวบ้านก็ถือโอกาสนี้พบปะกัน และในที่สุดก็กลายเป็นการนำควายมาวิ่งแข่งกันรอบตลาดด้วยความสนุกสนาน
เมื่อเวลาผ่านไป การวิ่งควายก็เริ่มมีความหลากหลายและสีสันมากขึ้น ชาวบ้านได้เริ่มตกแต่งควายให้สวยงาม เช่น ทำถุงสวมเขาควาย ตกแต่งเชือกจูงควาย ปฏักเฆี่ยนควาย และตกแต่งหน้าควายตามแบบของแต่ละคน นอกจากนั้นยังมีการแต่งตัวคนขี่ควายให้สวยงามและวิจิตรพิสดารมากยิ่งขึ้น การแต่งควายและคนขี่นี้กลายเป็นสิ่งที่ต้องทำในเทศกาลวิ่งควาย ทำให้บรรยากาศเต็มไปด้วยสีสันและความครื้นเครง
ในปัจจุบัน แม้ว่าไม่มีการนำเกวียนบรรทุกสินค้าเข้าตลาดเหมือนในอดีต แต่เทศกาลวิ่งควายก็ยังคงมีการนำควายมาวิ่งทุกปี และลานวัดต่าง ๆ ก็กลายเป็นสถานที่พักควายในช่วงเทศกาลนี้ อีกหนึ่งความเชื่อของชาวบ้านคือ หากใครเกิดเจ็บป่วย เจ้าของควายจะบนบานศาลกล่าวด้วยการนำควายมาวิ่งแก้บน จนกลายเป็นประเพณีที่สืบต่อกันมาถึงปัจจุบัน
ประเพณีวิ่งควายบ้านบึง ไม่เพียงแต่แสดงถึงความรักและความผูกพันระหว่างชาวไร่ชาวสวนกับควาย แต่ยังเป็นเครื่องหมายของความร่วมมือและความสามัคคีของชุมชน สร้างความสนุกสนานและความภาคภูมิใจให้กับชาวบ้าน ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้ประเพณีนี้ยังคงอยู่และสืบสานต่อมาอย่างยาวนาน-----------------------------------------------------------------------------