เกือบ17 ปีแล้วที่กล้องอวกาศฮับเบิลได้เปิดหน้าต่างสู่จักรวาล
ผลงานของกล้องอวกาศฮับเบิลนำมาซึ่งความรู้ความเข้าใจและเผยความลี้ลับของจักรวาลมากมาย และหลังจากการติดตั้งกล้อง Advanced Camera for Surveys (ACS) เมื่อปี 2002 นักดาราศาสตร์ก็ตื่นตาตื่นใจมากยิ่งขึ้นกับภาพเทหวัตถุในจักรวาลที่คมชัดอย่างที่ไม่เคยเห็นกันมาก่อน
ต่อไปนี้คือผลงานล่าสุดบางส่วนของกล้องอวกาศฮับเบิล มาดูกันว่ามีอะไรบ้าง
|
|
|
1 .เนบิวลาปู
ภาพแรกคือภาพเนบิวลาปู (Crab Nebula) ซากของดาวฤกษ์ที่ระเบิดเป็นซุปเปอร์โนวา (Supernova) เมื่อปี 1054 จากหลักฐานบันทึกของชาวจีนและญี่ปุ่นรวมทั้งชาวพื้นเมืองของอเมริกาด้วย ชาวจีนบันทึกไว้ว่าซุปเปอร์โนวานี้มีสว่างอยู่นานหลายเดือนและ มองเห็นได้แม้ในเวลากลางวัน
เนบิวลาปูมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 6 ปีแสง อยู่ห่างจากโลก 6,300 ปีแสง ในกลุ่มดาววัว (Taurus)มันเป็นเนบิวลาที่โดดเด่นที่สุด เพราะเป็นหลักฐานการระเบิดซุปเปอร์โนวาชิ้นแรก.
กล้องอวกาศฮับเบิลเคยบันทึกภาพเนบิวลาปูมาแล้วหลายครั้งแต่ภาพล่าสุดนี้เป็นภาพที่มีความละเอียดสูงมาก
|
|
|
2.เนบิวลานายพราน
ภาพเนบิวลานายพราน (Orion Nebula) เป็นอีกภาพหนึ่งที่มีความละเอียดสูงมาก เนบิวลานายพรานเป็นเนบิวลาที่สว่างที่สุดในท้องฟ้า และ สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า อยู่ในกลุ่มดาวนายพราน (Constellation Orion) ห่างจากโลก 1,500 ปีแสง
จุดเด่นของเนบิวลานี้ก็คือ
เป็นเนบิวลาที่กำลังแสดงให้เราเห็นกระบวนการและบริเวณที่มันให้กำเนิดดาวฤกษ์และระบบดาวเคราะห์จากเมฆก๊าซและฝุ่นซึ่งยุบตัวลง
ในภาพจะเห็นดาวฤกษ์เกิดใหม่ซึ่งมีขนาดต่าง ๆ กัน
มากกว่า 3,000 ดวงซ่อนตัวอยู่ใต้ฝุ่นและก๊าซซึ่งมีลักษณะคล้ายที่ราบสูง ภูเขา และหุบเขา ทำให้หลายคนนึกถึงแกรนด์ แคนยอน ในสหรัฐอเมริกา
|
|
|
3 .กาแล็กซี M 101
นี่คือภาพกาแล็กซีกาแล็กซี่กังหัน (Spiral Galaxy)ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและให้รายละเอียดมากที่สุดเท่าที่กล้องอวกาศฮับเบิลเคยถ่ายไว้
M101 กาแล็กซี่ยักษ์หรือกลุ่มกาแล็กซี่
อยู่ไกลจากโลกถึง 24 +/- 2 ล้านปีแสงในกลุ่มดาวหมีใหญ่ (Constellation Ursa Major)
มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 170,000 ปีแสง
ใหญ่กว่ากาแล็กซี่ทางช้างเผือกเกือบเท่าตัว ประกอบด้วยกาแล็กซี่ถึง 9 กาแล็กซี่
|
|
|
4.ซีนา
กล้องอวกาศฮับเบิลได้เผยโฉมหน้าของ "ซีนา" (Xena) เทหวัตถุที่รู้จักกันในฐานะดาวเคราะห์ดวงที่ 10 ของระบบสุริยะให้เราเห็นอย่างชัดเจน
ทีมนักดาราศาสตร์นำโดยไมเคิล บราวน์
ค้นพบซีนาหรือชื่อ 2003 UB 313 ในขณะนั้นเมื่อปี 2003 ด้วยกล้องโทรทรรศน์ภาคพื้นดินซึ่งตอนนั้นเห็นมันเป็นเพียงจุดเล็กๆเท่านั้น
ตอนนี้ซีนาหรือชื่อใหม่ว่าอีริส
ได้กลายมาเป็นดาวเคราะห์แคระตามดาวพลูโตไปแล้วการศึกษาโดยใช้กล้องอวกาศฮับเบิลพบว่าซีนามีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง1,490 ไมล์ ใหญ่กว่าพลูโตซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1413ไมล์ เพียงเล็กน้อย
|
|
|
5.กาแล็กซี่ NGC 5866
ไม่บ่อยนักที่เราจะเห็นกาแล็กซี่ในลักษณะหันข้างมายังโลก นี่คือภาพกาแล็กซี่ NGC 5866 ในกลุ่มดาวมังกร (Constellation Draco) ห่างจากโลก 45 ล้านปีแสง ซึ่งกำลังหันข้างมายังโลก
ภาพที่คมชัดของกล้องฮับเบิล
แสดงให้เห็นฝุ่นบางๆคล้ายๆฟองแบ่งกาแล็กซี่นี้ออกเป็นสองซีก และตรงใจกลางหรือนิวเคลียสของกาแล็กซี่ล้อมรอบด้วยกระเปาะสีแดงเรื่อๆ ขณะที่บริเวณที่อยู่ของดาวฤกษ์ซึ่งเป็นแถบสีน้ำเงินขนานไปกับแนวฝุ่น
|
|
|
6.กาแล็กซี่ Arp 220
เมื่อกาแล็กซี่ชนกันหรือรวมกันเป็นหนึ่งเดียว อะไรจะเกิดขึ้น?
ภาพกาแล็กซี่ Arp 220 ซึ่งเกิดจากการชนกันของสองกาแล็กซี่แสดงให้เราเห็นว่ามันไม่ได้พังทลายไป แต่กำลังให้กำเนิดดาวฤกษ์ใหม่ๆจำนวนมากที่บริเวณใจกลางของฝุ่นและก๊าซที่มีความหนาแน่นสูง ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 5,000 ปีแสง
นักดาราศาสตร์เชื่อว่า
ลักษณะเช่นนี้จะทำให้เกิดดาวฤกษ์หนักหรือดาวฤกษ์มวลมากจำนวนมากและพวกมันจะอยู่กันเป็นกระจุก
ปรากฏการณ์การรวมกันของกาแล็กซี่เช่นนี้
คล้ายกับการรวมกันของกาแล็กซี่ในช่วงแรกๆของจักรวาลซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมดา
|
|
|
7.นิคและไฮดรา
ปี 2005 กล้องอวกาศฮับเบิลค้นพบดวงจันทร์บริวารขนาดเล็ก
ของดาวเคราะห์แคระพลูโตจำนวนสองดวง ให้ชื่อว่า นิค(Nix) และ (Hydra) นิคและไฮดรามีแสงสลัวๆกว่าพลูโตประมาณ 5,000 เท่าและอยู่ห่างจากพลูโตราวสองถึงสามเท่าของดวงจันทร์คารอนดวงจันทร์ขนาดใหญ่ของดาวพลูโตซึ่งค้นพบเมื่อปี 1978
|
|
|
8.กระจุกกาแล็กซีหัวกระสุน
นักดาราศาสตร์เพียรพยายามค้นหาสสารมืด (Dark Matter)
สสารที่มองไม่เห็นมาช้านาน ในที่สุดก็ประสบความสำเร็จจากผลงานของกล้องอวกาศฮับเบิลและกล้องอวกาศรังสีเอ๊กซ์จันทรา
ภาพกระจุกกาแล็กซี 1E 0657-56 หรือกระจุกกาแล็กซีหัวกระสุน
ซึ่งเกิดจากการชนกันของกระจุกกาแล็กซี่ขนาดใหญ่สองกระจุก เผยให้เห็นการแยกออกจากกันระหว่างสสารมืดกับสสารธรรมดา
|
|
|
9 .กาแล็กซีแรกหลังบิ๊กแบง
กล้องอวกาศฮับเบิลสามารถส่องย้อนอดีตไปได้ไกล
จนเกือบถึงการระเบิดบิ๊กแบง จุดกำเนิดของจักรวาล ด้วยความสามารถที่สูงยิ่งนี่เองทำให้มันพบกาแล็กซี่มากกว่า 500 กาแล็กซี่ที่มีอยู่เมื่อไม่ถึงพันล้านปีหลังการระเบิดบิ๊กแบง
นักดาราศาสตร์บอกว่า
นี่คือการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ที่ประมาณค่ามิได้ในการที่เราจะทำความเข้าใจการกำเนิดของกาแล็กซี่
|
|
|
10 .ดวงจันทร์ผ่านหน้าดาวยูเรนัส
ถ้าไม่ใช่เพราะกล้องอวกาศฮับเบิล เราคงไม่เห็นภาพเช่นนี้
นี่คือภาพดวงจันทร์แอเรียล(Ariel) ดวงจันทร์น้ำแข็งขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 700 ไมล์ของดาวยูเรนัสกำลังโคจรผ่านหน้าดาวยูเรนัส ซึ่งเห็นเป็นจุดสีขาว ส่วนจุดสีดำคือเงาของมัน
แม้ว่าขณะนี้กล้อง ACS กล้องตัวหลักจะใช้การไม่ได้
แต่ภารกิจของ กล้องอวกาศฮับเบิลก็ยังดำเนินต่อไปโดยนักวิทยาศาสตร์จะใช้กล้อง WPPC 2 แทนกล้อง ACS
|
|
ขอขอบคุณ ข้อมูลที่มีประโยชน์จาก นสพ.ข่าวสด
เพื่อร่วมกันสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้บนโลกอินเตอร์เน็ต
ผู้มีบทความทางด้านวิทยาศาสตร์น่ารู้
สามารถส่งผลงานของท่านมาได้ที่ arunee@teeneemedia.com
|
|
| |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [