|
|
ย้ำคิดย้ำทำ ใช่ความรอบคอบหรือไม่ ?
ย้ำคิดย้ำทำ ใช่ความรอบคอบหรือไม่ ?
โดย พญ.สมรัก ชูวานิชวงศ์?
ขอยกกรณีตัวอย่างบางส่วนให้ท่านผู้อ่านพิจารณา
ส้ม เป็นเด็กหญิงหน้าตาน่ารัก และรับผิดชอบดี แต่มีอยู่หนึ่งเรื่องที่ทำให้เกิดความเอือมระอา ไม่สามารถเป็นที่เข้าใจได้ของพ่อแม่ เพราะเธอมักจะเหลือข้าวไว้ในจาน ไม่เคยเลยที่จะรับประทานให้เกลี้ยง สิบกว่าปีผ่านมาคุณแม่ต้องทำใจว่าตนไม่สามารถอบรมฝึกฝนลูกในเรื่องนี้ได้ คุณพ่ออุตส่าห์เข้ามาช่วยทางอ้อมโดยการยกเรื่องของชาวนาต้องยากลำบากขนาดไหน จึงจะสามารถผลิตข้าวมาให้เรารับประทานได้ ซึ่งส้มก็จะรีบเลี่ยงเอาจานข้าวไปไว้ในครัวโดยแอบเหลือเศษข้าวติดจานเอาไว้เช่นเคย
ปอม อายุ 7 ขวบ อยู่ในครอบครัวปกติธรรมดา เคยเห็นพ่อกับแม่ทะเลาะกันบ้าง ปอมก็เคยโดนคุณพ่อดุอยู่ๆ เขาก็หลุดคำพูดด่าพ่อด่าแม่ ถึงแม้ปอมจะมาสารภาพว่าไม่ได้อยากพูดแบบนี้กับพ่อแม่ แต่ก็หยุดตัวเองไม่ได้ จนช่วงหลังปอมยังขอร้องไม่ให้พ่อแม่เปิดทีวีในช่วงมีข่าวในพระราชสำนัก บางทีก็จะปิดหูตัวเองหรือวิ่งหนี ถ้าพ่อแม่ไม่ยอมปิดทีวี
ธิดา เป็นสาวรุ่นๆ ไม่ค่อยใส่ใจเรื่องความสะอาดเรียบร้อยของตนเอง แต่เธอกลับปักใจมุ่งอยู่กับการจัดรองเท้าให้วางเป็นคู่ๆ เสมอ ไม่ว่าจะเป็นเวลาใดที่เธอเห็นคนถอดร้องเท้าไว้ไม่เรียงกัน เธอต้องแอบไปจัดหรือแอบเขี่ยให้มันเข้าคู่กันให้ได้ทุกทีไป
พิมพ์ เป็นทุกข์มากที่เมื่อโดยสารรถหรือเดินอยู่บนสะพานลอย จะต้องมีความคิดผุดขึ้นมาสั่งให้เธอกระโดดเธอต้องพยายามควบคุมตัวเองไม่ให้ทำตามความคิดนั้น เธอกลัวว่าวันหนึ่งเธอจะควบคุมตัวไว้ไม่ไหว อยากจะเลี่ยงการโดยสารรถ แต่ทำได้ยากเพราะต้องเดินทางไปทำงานทุกวัน
ชิด เรียนอยู่ปี 3 มีโอกาสไปค่าย บังเอิญไปเกี่ยวหนามข้างทาง พอกลับมาไม่นานก็มีความกังวลอย่างมากว่าตนเองจะติดโรคเอดส์ที่อาจมีคนป่วยเคยไปเกี่ยวหนามจากต้นไม้ต้นนี้มาก่อน ชิดไปขอเจาะเลือดเพื่อตรวจเชื้อเอดส์หลายครั้ง ได้รับคำยืนยันว่าผลเลือดเป็นลบ และไม่ติดเชื้อแน่นอน แต่ชิดก็ไม่สามารถคลายความหวาดกลัวนี้ได้ปัง
ยังมีอีกหลายรูปแบบที่ทำให้เกิดความทุกข์แก่เจ้าตัว เกิดความกดดันกับคนรอบข้างในอาการรูปแบบต่างๆ ของการย้ำคิดย้ำทำไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ หญิงหรือชาย เขาเหล่านี้พยายามต่อสู้ที่จะหยุดยั้งความคิดที่แปลกไปจากคนทั่วไป หรือความคิดที่เขารู้ว่าไม่สมเหตุสมผล บางคนก็ต้องพยายามกำจัดหรือควบคุมพฤติกรรม ที่รบกวนการงาน การใช้ชีวิตตามปกติ หรือแม้แต่บางการกระทำก่อให้เกิดปัญหาสัมพันธภาพกับคนรอบขาง เป็นการต่อสู้ที่ต้องใช้พลังงานทางจิตใจ และเวลา แต่ผลลัพธ์กลับเป็นการเพิ่มความเครียดความกังวลซ้ำหนักไปอีก
ข้อมูลทางการแพทย์
โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder : OCD) เป็นโรคทางจิตเวชโรคหนึ่ง ที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก และเข้าใจของคนในสังคม หลายปีก่อนถูกเข้าใจว่าเป็นโรคที่พบได้น้อย แต่เมื่อมีการศึกษาใหม่จึงพบว่าเป็นโรคที่มีความชุกประมาณครึ่งหนึ่งของโรคซึมเศร้าทีเดียว คือ ในหนึ่งร้อยคนจะเป็นโรคย้ำคิดทำได้ 2 3 คน แต่คนเหล่านี้มักไม่ค่อยเปิดเผยให้คนอื่นทราบ เพราะอายหรือไม่รู้ว่ามีการรักษา เฉลี่ยแล้วต้องทนทุกข์แอบซ่อนอาการเอาไว้ 5 10 ปี จึงค่อยมาขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ บางคนมีอาการเพียงย้ำคิด หรือย้ำทำเท่านั้น บางคนมีทั้งย้ำคิดร่วมกับย้ำทำ แต่บางคนอาจเป็นอาการทำอะไรจะทำช้ามากๆ จนคน รอบข้างหัวเสียบ่อยๆ กับพฤติกรรมของเขาหรือเธอ บางคนก็มีพฤติกรรมเป็นแบบแผน คล้ายเป็นเคล็ด เช่น เดินหน้าสองถอยหนึ่งและเคาะๆ ๆ
ประเด็นการย้ำคิดย้ำทำที่พบบ่อยจะเกี่ยวกับเรื่องเพศ เช่น ชอบมองเป้ากางเกงผู้ชาย คิดว่าคนอื่นคิดว่าตนชอบมองหน้าอกผู้หญิง
ความรุนแรง เช่น คิดจะทำร้ายตนเองหรือคนอื่น
ศาสนา เช่น คิดลบหลู่สิ่งศักดิ์สิทธิ์
ความสกปรก เช่น กลัวความสกปรกมาก ไม่ยอมจับเงินไม่กล้ากลืนน้ำลาย ต้องล้างมือบ่อยๆ
ความปลอดภัย เช่น ตรวจเช็คเตาแก๊ส ล็อคประตู
อาการของโรคสะท้อนถึงแก่นลึกๆ ของจิตใจที่มีความกลัวต่อความมั่นคงของชีวิต ยากต่อการเข้าถึง รับรู้ และจัดการได้ จึงมีการใช้กลไกทางจิตซับซ้อนหลายทอด สิ่งที่ปรากฏต่อการรับรู้ของตนเองและผู้อื่น จึงดูเหมือนไม่สมเหตุสมผล
บางกรณีอาจอธิบายด้วยทฤษฎีการเรียนรู้อย่างมีเงื่อนไข คือ ตัวกระตุ้นที่เป็นกลาง จับคู่กับตัวกระตุ้นที่ทำให้เกิดความกลัว หลังจากนั้น หากมีตัวกระตุ้นที่เป็นกลางเพียงลำพัง ก็ทำให้เกิดความกลัวได้
- คิดเรื่องพ่อป่วย ทำให้เกิดความกังวลว่าพ่อจะตายจากไป
- คิดว่าพ่อป่วยพร้อมๆ กับกินข้าวเกลี้ยงจาน กังวลว่าพ่อจะตายจากไป
- กินข้าวเกลี้ยงจาน พ่อจะต้องตายจากไป จึงพยายามกินข้าวไม่ให้เกลี้ยงจานเพื่อไม่ต้องเผชิญกับการตายของพ่อ อ่านดูแล้วท่านคิดเห็นอย่างไร
ไม่ใช้เรื่องไร้สาระแน่ เพราะสมองของคนเราในระหว่างการพัฒนาการที่ยังไม่ถึงวุฒิภาวะเซลล์สมองได้บันทึกประมวลผลไว้เรียบร้อยหากไม่มีการแก้ไขการบันทึกของสมองสิ่งเหล่านี้ก็จะคงอยู่แม้กาลเวลาจะ ผ่านไปนานแค่ไหนก็ตามทิ้งไว้แต่ช่องว่างระหว่างความจริง และสิ่งที่บันทึกไว้ในหน่วยความจำและการตีความ
ปัจจุบันมีการตรวจพบความผิดปกติในโครงสร้างและการทำงานของสมองของผู้ป่วยโรคย้ำคิดย้ำทำ พบความผิดปกติในระบบการทำงานของสารสื่อประสาทซีโรโทนิน พบว่ายาที่ออกฤทธิ์ในการปรับการทำงานของซีโรโทนินในสมองสามารถรักษาอาการย้ำคิดย้ำทำได้ พบว่าโรคนี้มีความเกี่ยวพันกับกรรมพันธุ์ด้วย
ในการรักษาโรคย้ำคิดย้ำทำในปัจจุบัน ที่ได้ผลดีคือยาประมาณครึ่งหนึ่งจะได้ผลดีทั้งผู้ป่วยและคน รอบข้างไม่ต้องเหนื่อยล้ากับความคิดและการกระทำซ้ำๆ เหล่านั้น บางส่วนต้องเสริมด้วยการบำบัดอื่นที่สำคัญอีกอย่าง คือ สิ่งแวดล้อมที่ก่อให้เกิดปฏิสัมพันธ์และความยุ่งยากต่อจิตใจของผู้ป่วยเป็นปัจจัยที่ซ้ำเดิม ค้ำยันให้อาการนี้คงอยู่ต่อไป ได้แก่
- การที่สมาชิกในครอบครัวเข้ามาช่วยเหลือเกื้อหนุนผู้ป่วยมากเกินไป
- ปฏิสัมพันธ์ที่ทำให้เกิดความกังวลก็จะเพิ่มความรุนแรงของอาการ เช่น พ่อแสดงท่าทีเข้มงวดแข็งกร้าวกับลูกชาย แม่ที่บ่นมาก และเข้ามายุ่งวุ่นวายกับเรื่องส่วนตัวของลูกสาว เป็นต้น
การเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ อาจเป็นอย่างคงเส้นคงวาต่อไป ยาวนาน บางคนมีอาการขึ้นๆ ลงๆ อาจสงบไปนาน และเป็นขึ้นมาใหม่ บางคนอาจเกิดภาวะวิตกกังวล ซึมเศร้าซ้ำซ้อนขึ้นมาได้ บางคนเป็นโรคซ้ำคิดย้ำทำอย่างเดียว บางคนก็พบร่วมกับโรคทางจิตเวชอื่นๆ เช่น พบร่วมกับโรคจิตเภท โรคแพนิก โรคกลัวสังคม โรคออทิสติก Tics Tourettes disorder บางคนอาการไม่รุนแรง แต่บางคนรุนแรงรักษายาก
ท่านที่มีประสบการณ์กับโรคย้ำคิดย้ำทำ ท่านสามารถขอรับการบำบัดรักษาจากจิตแพทย์ได้ ไม่จำเป็นต้องรอจนทนไม่ไหวค่ะ
| Create Date : 07 พฤษภาคม 2552 |
| Last Update : 7 พฤษภาคม 2552 20:09:05 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 609 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
|
|
Location :
กรุงเทพ Thailand
[Profile ทั้งหมด]
|
 ฝากข้อความหลังไมค์
 Rss Feed
 Smember
 ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]
|
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต
.....ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า, พระองค์นั้น
อะระหะโต
.....ซึ่งเป็นผู้ไกลจากกิเลส
สัมมาสัมพุทธัสสะ
.....ตรัสรู่ชอบได้โดยพระองค์เอง
~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~ * ~
Blog นี้เอาไว้เก็บเนื้อหาที่เป็นประโยชน์ เอาไว้อ่านเองค่ะ ไว้ว่าง ๆ ค่อยกลับมาอ่าน ส่วนใหญ่ก็ก็อป ๆ มากจากคนอื่นค่ะ ต้องขอขอบคุณ ณ ที่นี้นะคะ
ขอขอบคุณสมาชิกทุกท่าน ที่แบ่งปันของแต่งบล็อกสวย ๆ ให้มาแต่งบล็อกนี้
และขอขอบคุณทุกท่านที่ Vote ให้ด้วยนะคะ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
