BlogGang.com : : กัมม์ - สร้างกรุงศรีอยุธยา

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว

สร้างกรุงศรีอยุธยา

สมเด็จพระรามาธิบดี ที่ ๑ (พระเจ้าอู่ทอง)

.........................................................................................................................................................

เรื่อง สร้างกรุงศรีอยุธยา

เหตุ ที่จะเกิดปัญหาเรื่องนี้ เนื่องมาจากความข้องใจที่ได้อ่านพงศาวดารถึงเรื่องการสร้างกรุงศรีอยุธยา ว่าเป็นเพราะที่กรุงศรีอยุธยากุ้งปลาชุมบ้าง เป็นเพราะเกิดโรคห่าขึ้นที่เมืองเดิมบ้าง ฯลฯ น่าจะมีความสำคัญอื่นในทางการเมือง และฐานที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ของกรุงศรีอยุธยาดูก็เหมาะสำหรับที่จะปกครองอาณาจักรไทยครั้งนั้นมากกว่าอย่างนี้

ปัญหา การที่พระเจ้าอู่ทองมาสร้างกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีนั้น เป็นเพราะกรุงศรีอยุธยาเป็นทำเลที่มีอาหารการกินอุดม และเพราะเกิดโรคห่าขึ้นที่เมืองอู่ทองเดิมเท่านั้นหรือ หรือว่ามีเหตุลึกลับอื่นทางการเมืองแฝงอยู่ เพราะพิจารณาดูฐานที่ตั้งภูมิศาสตร์ดูจะเป็นเพราะความบังคับทางการเมืองมากกว่าอย่างอื่น

ตอบ เรื่องสร้างกรุงศรีอยุธยานี้ ในพงศาวดารที่พิมพ์ไว้แล้วฟังไม่ได้ ความหนึ่งที่ว่าพระเจ้าอู่ทองลงมาจากเมืองเทพนคร คิดดูผู้แต่งเห็นโลกเป็นเหมือนสวนสราญรมย์มีปลามากก็ย้ายลงมาอยู่ ดูคล้ายๆ กับว่าพลเมืองนั้นใส่กระเป๋าลงมาได้ง่ายๆ เหมือนของเล็กๆ น้อยๆ ก็การอพยพพลเมืองนั้นเป็นเรื่องใหญ่จะทำกันอย่างนั้นดูฟังยาก อีกความหนึ่งในพงศาวดารเหนือว่าพระเจ้าอู่ทองหนีห่ามาจากเมืองสุพรรณ มีจริงอยู่เพียงมาแต่สุพรรณ และบางทีจะมีห่าด้วย แต่คงไม่ใช่ห่าเป็นเรื่องใหญ่

แต่เหตุที่มาตั้งกรุงศรีอยุธยานั้นมันมีอยู่อย่างหนึ่งไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย เป็นเรื่องหารตั้งประเทศแข่งเมืองสุโขทัย จับตรงที่สามแพร่งเพื่อจะบีบจมูกกรุงสุโขทัยทีเดียว การมาตั้งก็เพียรมาเป็นเวลาถึงสามสิบปี ไม่ใช่ของเร็ว ดูไม่ใช่เรื่องห่า เพราะเหตุไรคิดดูไม่ใช่ของง่าย แต่ก็ไม่เกินปัญญาคนนัก พอจะเห็นได้ เมื่อก่อนกรุงสุโขทัยตั้งเป็นอิสระนั้น เป็นเมืองของพวกขอมอยู่ตลอดไป ขอมตั้งเมืองละโวเป็นราชธานี ๆ ของขอมอยู่ใกล้ๆกับกรุงศรีอยุธยา และข้อสำคัญอยู่ที่ว่า ผู้แต่งพงศาวดารไม่ได้สังเกตตรงที่เมืองอยุธยานั้น ว่าเป็นประตูบ้านของกรุงสุโขทัย การตั้งเมืองอยุธยานั้นเป็นการจับประตูบ้านทีเดียว ฉะนั้นจึงไม่เป็นการเล็กน้อยเลย และไม่ใช่เป็นการที่ทำได้เร็ว

เมืองอยุธยาเดิมเรียกว่าเมืองอโยธยา พิจารณาดูให้ละเอียดจะเห็นได้ว่าเมืองเดิมนี้ตั้งก่อนเมืองอู่ทองมาถึงหลายปี คงเป็นที่ลุ่ม เป็นทำเลเรือ คงสังเกตได้ในพงศาวดารหลวงประเสริฐฯ ขึ้นปูมวันสร้างพระเจ้าพนัญเชิงก่องสร้างกรุงศรีอยุธยาหลายปี การสร้างพระโตเช่นนี้คิดดูง่ายๆ ก็จะเห็นว่าต้องสร้างในที่ๆมีคนมาก ในพงศาวดารก็รับอยู่แล้วว่าเป็นเมืองอยู่ และว่าพระเจ้าอู่ทองมาอยู่ที่เวียงเหล็ก วัดพุทไธศวรรย์ก่อน

จับเค้าในพงศาวดารสุโขทัย สุโขทัยนั้นมีอำนาจมากอยู่ในรัชกาลพระร่วง คือ พระเจ้ารามคำแหง รัชกาลเดียว ได้ละโว้อยุธยาลงไปจนนครศรีธรรมราชเป็นอาณาเขตต์ เสวยราชย์นานราว ๔๐ ปีจึงสวรรคต พระเจ้าเลอไทยได้รับรัชทายาท อำนาจเสื่อม เมืองมอญเป็นขบถ พงศาวดารพะม่าว่าทางกรุงสุโขทัยปราบก็ปราบไม่ลง พวกพระเจ้าราชาธิราชตั้งตัวขึ้นเป็นใหญ่เป็นอิสระแต่นั้นมา ในเวลาที่เมืองสุโขทัยเสื่อมอำนาจนั้นเอง พวกใต้คือพวกละโว้ราชธานีขอม แต่เป็นของไทย คือคนไทยในพระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ว่าเจ้าเมืองอู่ทองนี้ไม่ใช่เชื้อวงศ์อู่ทอง แต่เป็นเขย ในพงศาวดารเหนือว่าเป็นลูกเศรษฐีนั้นไม่จริง เข้าใจว่าพระเจ้าอู่ทองคงเป็นเชื้อทางละโว้ไปเป็นเขยเมืองอู่ทอง และคบคิดกับพระยาอู่ทองตั้งเป็นอิสระ ไม่ช้าทางกรุงสุโขทัย พระยาเลอไทยก็สวรรคต

พระยาลือไทยมหาราชได้ราชสมบัติ จะปราบก็ปราบไม่ลง กำลังไม่พอจะปราบกรุงศรีอยุธยา จึงขอเป็นไมตรีกับพระเจ้าอู่ทองเป็นการเสมอกัน ไมตรีนี้เป็นมาตลอดสมัยพระเจ้าอู่ทอง มีอยู่ในกฎหมายลักษณะลักพาปรากฏความว่า นายสามขลาทูลพระเจ้าอู่ทองว่าข้ารักเจ้าบ่าวรักนาย พาผู้คนไปสระหลวงสองแควสุโขทัยชะเลียง ฯลฯ เดี๋ยวนี้เมืองท่านเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันแล้ว จะไปตามจับผู้คนท่านได้หรือไม่ ความนี้เป็นหลักไมตรีระหว่างสองพระนคร

พวกพระเจ้าอู่ทองสังเกตดูไม่ค่อยจะกลมเกลียวกันนัก คือราชวงศ์ลพบุรีฝ่ายพระเจ้าอู่ทอง กับราชวงศ์สุพรรณบุรีฝ่ายพระมเหสี ถ้าดูพงศาวดารด้วยความสังเกตจะเห็นได้ว่า เมื่อพระเจ้าอู่ทองครองกรุงศรีอยุธยาแล้ว ได้มอบให้พระราเมศวรรัชทายาทไปครองเมืองลพบุรี คือเมืองเดิม กับให้ขุนหลวงพงั่วซึ่งต่อมาเป็นพระบรมราชาไปครองเมืองสุพรรณ ซึ่งเป็นเมืองของอัครมเหสี ในตำนานพระพุทธสิหิงค์กล่าวว่า พระบรมราชาองค์นี้อยากตีเมืองสุโขทัยนัก หากขัดด้วยพระเจ้าอู่ทองไม่เห็นชอบด้วย จึงจำยอม ไมตรีระหว่างกรุงสุโขทัยกับกรุงศรีอยุธยาจึงดีตลอดสมัยพระเจ้าอู่ทอง

เมื่อพระเจ้าอู่ทองสวรรคตแล้ว พระบรมราชาได้ราชสมบัติ ยกทัพไปตีเมืองสุโขทัยทันที และตีจนได้เมือง ด้วยเหตุที่วงศ์ลพบุรีและวงศ์สุพรรณเป็นญาติห่าง เป็นสองเชื้อสาย เมื่อพระบรมราชาสวรรคต เจ้าทองลั่นเสวยราชย์ พระราเมศวรจึงจับฆ่าเสีย และเมื่อพระรามราชาครองราชย์ต่อพระราเมศวร ก็ปรากฏว่าวิวาทกันกับพระยามหาเสนา พระยามหาเสนาไปเชิญนครอินทร์ หลานพระบรมราชาพงั่วมาปราบปราม เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ ไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย ต้องการเวลาและการค้นคว้าอีกมาก.

.........................................................................................................................................................

คัดจากบันทึกรับสั่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ประทาน หม่อมราชวงศ์ สุมนชาติ สวัสดิกุล

Create Date : 09 พฤษภาคม 2550

Last Update : 9 พฤษภาคม 2550 10:38:06 น.

0 comments

Counter : 1484 Pageviews.