BlogGang.com : : sirivinit : อ่านตะวันออกจากคำบอกฝรั่ง อ็องรี มูโอต์-ราชินีศุภยาลัต

อ่านตะวันออกจากคำบอกฝรั่ง อ็องรี มูโอต์-ราชินีศุภยาลัต

ศิวพร อ่องศรี

หลังจากชมภาพแกะพิมพ์สวยๆ จากหนังสือ "บันทึกการเดินทางของ อ็องรี มูโอต์" ไปเมื่อวันอาทิตย์ที่แล้ว อาทิตย์นี้มีสรุปเนื้อหาของงาน เสวนา "อ่านตะวันออก จากคำบอกฝรั่ง" ในหนังสือ "บันทึกการเดินทางของ อ็องรี มูโอต์" และ "ราชินีศุภยาลัต จากนางกษัตริย์สู่สามัญชน" ที่มติชน อคาเดมี มาเล่าสู่กันฟัง

กรรณิกา จรรย์แสง ผู้แปลหนังสือ "บันทึกการเดินทางของ อ็องรี มูโอต์" กล่าวว่า อ็องรี มูโอต์ เป็น นักธรรมชาติวิทยาที่เดินทางมาศึกษาเรื่องราวในภูมิภาคนี้ การเดินทางและชีวิตของเขาเป็นเหมือนโศกนาฏกรรมโรแมนติก เพราะมูโอต์เสียชีวิต ที่ลาว

จากนั้นบันทึกของเขาก็ได้รับการพิมพ์ ครั้งแรก ในปี ค.ศ.1863 ในวารสารภาษาฝรั่งเศส และต่อมาได้มีการพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษ ซึ่ง นักวิชาการสรุปตรงกันว่านี่เป็นบันทึกที่เปิดตัว นครวัดให้คนตะวันตกได้รู้จักรวมถึงสยามด้วย

"แรงบันดาลใจในการแปลหนังสือเล่มนี้ เกิดขึ้นตอนไปเรียนที่ฝรั่งเศส มีความสนใจอยากรู้ว่า ฝรั่งเขาคิดเขียนอะไรถึงเมืองไทยบ้าง ดังนั้นเวลา ไปเจอหนังสืออะไรก็จะซื้อเก็บไว้ เล่มนี้ไปเจอ ที่หอสมุดแห่งชาติฝรั่งเศสจึงซื้อมาอ่าน ที่ประทับใจคือรูปภาพที่อยู่ในเล่ม

และเมื่อได้อ่านเนื้อหาก็ รู้สึกว่า ฝรั่งคนนี้เขียนถึงสยาม-เขมรได้ตรงใจกับตัวเองมากที่สุด"

หนังสือเล่มนี้เป็นทั้งบันทึกการเดินทางและอ่านได้หลายมิติ มิติแรกจะอ่านเป็นบันทึกการเดินทางของ มูโอต์ ซึ่งมูโอต์นอกจากจะสนใจเก็บพืชพันธุ์สัตว์ ในเขตร้อนแล้ว ยังสนใจในชีวิตผู้คนและสังคม มูโอต์จะคล้ายกับนักท่องเที่ยวที่ถ่ายทอดอารมณ์ของคนฝรั่งเศสที่ชอบจิกกัด

และวิพากษ์วิจารณ์เมืองและโครงสร้างสังคมบ้านเรา คือเห็นอะไรก็จะวิพากษ์วิจารณ์ไปหมดตามประสาฝรั่งในยุคนั้น

"อีกมุมหนึ่งที่ประทับใจคืองานเขียนของเขาแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการตั้งใจทำงาน เพราะการเดินทางในดินแดนที่ต้องเผชิญกับภูมิอากาศและผู้คนที่ไม่รู้จัก เป็นอะไรที่อัศจรรย์ในชีวิตของคนคนหนึ่ง ในฐานะคนแปลจะต้องทำงานหนักมากขึ้นในการค้นคว้าว่า เขาเขียนเรื่องต่างๆ นั้นเรารู้จักสิ่งที่เขียนมากน้อย แค่ไหน"

ด้าน สุภัตรา ภูมิประภาส ผู้แปลหนังสือ "ราชินีศุภยาลัต จากนางกษัตริย์สู่สามัญชน" กล่าวว่า หนังสือเล่มนี้พิมพ์ครั้งแรกตั้งแต่กษัตริย์ธีบอและราชินีศุภยาลัตยังมีพระชนม์ชีพอยู่ เป็นการเปิดประวัติศาสตร์ 100 ปีที่หายไปของพม่า

คนเล่าเรื่องนี้เป็นนางกำนัล ที่มวนยาถวายราชินีศุภยาลัต โดยเล่ากับผู้เขียนคือ แฮโรลด์ ฟิลดิ้ง-ฮอลล์ ซึ่งคาดว่าน่าจะพูดภาษาพม่า ก่อนจะเขียนเป็นภาษาอังกฤษ

"ข้อเด่นคือคนอ่านจะเห็นมุมที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน เช่นเรื่องความอ่อนหวานของราชินีศุภยาลัต แต่สิ่งที่สอดคล้องกันหมด คือ ความขี้หึงมหาโหดของพระนางศุภยาลัต เห็นสิ่งที่พระนางให้ความสนใจคือพระสวามีและลูก พระนางไม่ใช่คนสวย แต่บุคลิกดีมีอำนาจ

มีวิธีจัดการกับคนรอบข้าง เป็นคนฉลาดในการวางตัวจึงมีคำกล่าวว่า ถ้าไม่รักพระนางก็จะเกลียดไปเลย"

ด้าน ดร.ชาญวิทย์ เกษตรศิริ นักประวัติศาสตร์ กล่าวว่า หนังสือสองเล่มนี้ มีความน่าสนใจมาก นอกจากอ่านแล้วจะต้องซื้อเก็บไว้ด้วย เพราะทำให้ได้เปิดหู เปิดตา มองกว้างไกล มองข้ามพรมแดนแผนที่ประเทศไทยออกไปได้

โดยเฉพาะหนังสือบันทึกการเดินทางของอ็องรี มูโอต์ ต้องใช้ระยะเวลาถึง 150 ปีจากการพิมพ์ในอังกฤษและฝรั่งเศสและจนเป็นภาษาไทยในที่สุด

"หนังสือบันทึกการเดินทางอ็องรี มูโอต์ นั้น เมื่ออ่านแล้วรู้สึกเจ็บและคัน เพราะมูโอต์มีการพูดจิกกัดอยู่ตลอดเวลา เช่นประโยค ที่ว่า "ชาวสยามนั้นสังเกตง่ายแต่แรกเห็น จากกิริยาท่าทางเฉื่อยแฉะเกียจคร้าน และหน้าตาดูเซื่องๆ เซ่อๆ จมูกออกจะแบนแทบทุกคน โหนกแก้มสูง ดวงตาแลดูทื่อๆ หามีแววฉลาดไม่..."

กรณีที่สงสัยว่ามูโอต์เป็นสายลับหรือไม่นั้นไม่สำคัญ เพราะผลงานของมูโอต์เป็นการเปิดโลกอินโดจีนให้กับชาวตะวันตกได้เห็น

ส่วนหนังสือราชินีศุภยาลัตเป็นหนังสือที่ตรงไปตรงมาอ่านสบาย ทำให้มองเห็นพระเจ้าธีบอกับพระนางศุภยาลัตในมุม มองที่เป็นมนุษย์ไม่ใช่เทพ คนที่เคยอ่านหนังสือพม่าเสียเมืองของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช

จะมีฉากสังหารหมู่สำเร็จโทษพระบรมวงศานุวงศ์และขุนนางฝ่ายตรงข้ามพระองค์จำนวนถึง 80 พระองค์ ภายในพระราชวังมัณฑะเลย์ ทำให้คนอื่นมองว่าพระนางศุภยาลัตเป็นคนโหดเหี้ยม

แต่แฮโรลด์ ฟิลดิ้ง-ฮอลล์ ผู้เขียนกลับมองว่า พระเจ้าธีบอ และพระนางศุภยาลัตนั้นเป็นเพียงปุถุชนคนธรรมดา และยังเด็ก เพราะพระเจ้าธีบอมีอายุเพียง 20 และพระนางศุภยาลัตอายุแค่ 19 เท่านั้น ไม่น่าเชื่อว่าจะทำการแบบนี้ได้

หน้า 5

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
คุณศิวพร อ่องศรี

อาทิตยวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 13 ธันวาคม 2558

Last Update : 13 ธันวาคม 2558 13:44:26 น.

0 comments

Counter : 748 Pageviews.