หากมองดูชื่อหนังสือ ‘วิทยายุทธ์เซน’
เราอาจคิดว่านี่คือหนังสือสอนวิธีการต่อสู้หรือเอาชนะศัตรูคู่แข่ง
แต่หากอ่านไปเรื่อย ๆ จะพบว่านี่คือ หนังสือสอนการนั่งสมาธิแบบญี่ปุ่น
ที่เรียกว่า ‘ซาเซน’ มากกว่าด้วยซ้ำ
ท่านไทเซน เดชิมารุ เกิดในตระกูลซามูไร ท่านเป็นพระเซนที่เข้าใจหลักการต่อสู้
อาจกล่าวได้ว่าท่านนำ ‘หลักการต่อสู้’ กับ ‘หลักปฏิบัติธรรม’
มาหลอมรวมกันได้อย่างลงตัว
วิทยายุทธ์การต่อสู้ของญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็น การยิงธนู ไอกิโด คาราเต้ ยูโด ยิวยิตสู เคนโด
ล้วนมีรากเหง้ามาจากแนวคิดของเซนและบูชิโดทั้งสิ้น
บูชิโด วิถีซามูไรหรือวิถีนักรบมีหลักอยู่ 7 ประการ
1.การตัดสินใจอย่างถูกต้อง สงบ เยือกเย็น
2.ความกล้าหาญ
3.ความเมตตากรุณา
4.ความสุภาพ และการกระทำอย่างถูกต้อง
5.ความจริงใจและการพูดความจริง
6.เกียรติยศและความรุ่งโรจน์
7.ความจงรักภักดีและการอุทิศตน
วิถีนักรบ คือ การต่อสู้ ไม่ใช่การแข่งขันกีฬา
มันไม่ใช่การฝึกฝนตนเพื่อเอาชนะผู้อื่น
แต่เป็นการต่อสู้กับจิตใจของตนเอง โดยเอาชนะความอ่อนแอในใจตน
โดยนัยยะของคำ ‘วิถีนักรบ’ หรือ ‘วิถีแห่งสงคราม’
ยังสามารถแปลว่า ‘หยุดต่อสู้’ --- ดั่งการสอดดาบคืนสู่ฝักได้อีกด้วย
การฝึกฝนตนในแง่วิทยายุทธ์ ทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตประจำวัน
คือ การตระหนักรู้ในทุกขณะจิต ไม่ว่าเรากำลังทำอะไรอยู่
จะกิน นอน เดิน นั่ง ทำกิจกรรมต่าง ๆ ล้วนแล้วแต่เป็นการฝึกฝนตนทั้งสิ้น
คำถามของนักสู้ส่วนใหญ่ คือ มักจะถามว่าตนจะเป็นคนแข็งแรงที่สุดได้อย่างไร ?
จะมีอำนาจมากที่สุดได้อย่างไร ? จะทำจิตให้รู้แจ้งให้เร็วที่สุดได้อย่างไร ?
ฯลฯ
คำถามเหล่านี้เป็นคำถามที่ไร้สาระและไม่มีประโยชน์กับการฝึกฝนตนเลย !
เมื่อมีคนถามท่านไทเซน เดชิมารุว่า
“ผมจะต้องฝึกฝนสมาธิไปอีกกี่ปี (จึงจะรู้ธรรม)?”
ท่านตอบว่า “จนกว่าเธอจะตาย”
การฝึกฝนวิทยายุทธ์ก็ไม่ต่างกัน
มันไม่ใช่การเรียนรู้หรือลงมือทำสิ่งนั้นสิ่งนี้
ไม่ใช่การลงมือทำเพื่อจะสร้าง
แต่เราต้องเป็น “สิ่งนี้” ในทุกขณะจิต
“เป็นสิ่งนี้ในทุกขณะจิต” และ “สงบสยบความเคลื่อนไหว”
หลายปีก่อนมีการประลองดาบเคนโดที่เมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น
ปรมาจารย์เคนโดสองท่านอายุ 80 กว่า
ทั้งสองยืนประจันหน้ากัน ปลายดาบจ่อไปที่ปลายดาบของอีกฝ่าย
หลังจากปราศจากการเคลื่อนไหวในราว 5 นาที
กรรมการได้ประกาศให้ทั้งสองฝ่าย --- เสมอกัน !!!
การเคลื่อนไหว เป็นการเผยจุดอ่อน
เพราะในการต่อสู้ สมาธิ สติ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
ศิลปะการต่อสู้ คือ การฝึกลมหายใจ ฝึกกำลังภายใน
เป็นวิธีฝึกจิตใจ เพื่อควบคุมตนเองตามวิถีซามูไรนักรบ
หายใจเข้าช้า ๆ หายใจลึก ๆ หายใจออกยิ่งช้ากว่า นานกว่า
นี่คือ วิธีฝึก “คิ” หรือ “ชี่”
การโจมตีคู่ต่อสู้ในขณะหายใจเข้าจะทำอันตรายได้มากที่สุด
และในขณะที่เราหายใจออกและโจมตี
จะเป็นช่วงเวลาที่เราใส่พละกำลังลงไปได้อย่างเต็มที่ !
การต่อสู้ คือ “ที่นี่และเดี๋ยวนี้”
ดุจเดียวกันกับ “การปฏิบัติธรรมกับปัจจุบันขณะ” ของตนเอง
ท่านไทเซน เดชิมารุ กล่าวไว้ว่า
“ปัญหาต่างๆของชีวิต ล้วนแต่แตกต่างกันไปสำหรับเราแต่ละคน
และเราแต่ละคนก็ต้องการวิธีแก้ไขแตกต่างกันไป
ดังนั้นเราแต่ละคนจึงต้องสร้างวิธีการของตัวเองขึ้นมา
ถ้าเธอเลียนแบบ เธอจะผิด เธอต้องสร้างด้วยตัวเธอเอง”
รูปแบบการต่อสู้ ไม่ต่างอะไรกับ รูปแบบการปฏิบัติธรรม
ไม่มีกฏเกณฑ์ตายตัว ไม่มีสูตรสำเร็จ
ทุกอย่างคือการเรียนรู้ ทุกขณะคือการก้าวไป
“เรียนรู้ชีวิต เรียนรู้ความตาย”
ความตายในวิถีนักรบหาใช่สิ่งที่ต้องหวาดหวั่นหวาดกลัว
เช่นเดียวกับความตายที่ไม่อาจทำร้ายจิตของผู้เข้าถึงธรรม
แม้ในยุคนี้เราไม่มีความจำเป็นต้องฝึกฝนวิทยายุทธ์เพื่อไปรบกับใครอีก
แต่อย่าลืม...ศัตรูที่น่ากลัวที่สุด
คือ จิตของตัวเราเอง
แพ้ใครแพ้ได้
แต่แพ้ใจตน...ทางถอยก็ไม่มี
ดีชั่วไม่รู้จิตตน จะพ้นทุกข์ได้อย่างไร ?
“การศึกษาวิถีทางของพุทธะ หมายถึงการศึกษาตัวเอง
การศึกษาตัวเอง คือ การละทิ้งอัตตา
การละทิ้งอัตตา คือ การกลายเป็นหนึ่งเดียวกันกับจักรวาล”
“ปราศจากตัวตน” เมื่อไม่มีผู้บุกตี ไม่มีผู้ตั้งรับ
ก็ไม่มีผู้แพ้ ผู้ชนะ ไม่มีศัตรู ไม่มีมิตร
จิตอันว่างเปล่าจากตัวตน ---- ย่อมเป็นจิตซึ่งอยู่เหนือพ้นความตาย
ไม่มีความตาย ก็ไม่มีความกลัว
ไม่มีความกลัว --- อาจเป็นสุดยอดวิชาการต่อสู้
แต่เหนือกว่านั้น คือ “เมตตา” และ “ให้อภัย”
เพราะมันทำลายความเกลียดโกรธ ทำลายการแข่งขันฟาดฟัน
ทำลายความอยากเอาชนะทั้งปวง
และนี่อาจนับได้ว่าเป็นสุดยอดวิทยายุทธ์อย่างแท้จริง
| Create Date : 19 มกราคม 2567 |
| Last Update : 19 มกราคม 2567 7:15:15 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 224 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
 |
|
