หนังสือเซนในบ้านเรามีแปลออกมาจำหน่ายอยู่ช่วงหนึ่งเมื่อหลายปีก่อน
ที่นิยมมากที่สุด คือ นิทานเซน ซึ่งอ่านง่าย เข้าใจง่าย ชวนให้คิด
แต่ในอีกด้านหนึ่ง ก็มีนักแปลหลายท่านได้แปล โกอานเซน
หรือ คำสอนเซนแบบปริศนาธรรมออกมาด้วยเช่นกัน
ซึ่งรูปแบบโกอานนี้จะอ่านยาก เข้าใจยากกว่านิทานเซน
อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนเซนจะได้รับความนิยมเพียงชั่วขณะหนึ่งเท่านั้น
ก่อนจะค่อย ๆ เลือนหายไปตามกาลเวลา
และคำสอนพุทธศาสนาก็ได้จำแนกแยกออกไปหลายสายธารและหลากรูปแบบ
ขึ้นอยู่กับความชอบ ความศรัทธาของคนในยุคนั้น ๆ
ผมอ่านมังกรเซนเล่มนี้น่าจะเป็นรอบที่ 3 หรือ 4 แล้ว
ทุกครั้งที่อ่านก็ยังชอบ --- ชอบในวิธีการสอน ชอบในวิธีการคิด
เชื่อว่าถ้าหากผมมีโอกาสได้บวชเป็นพระ ผมคงจะอยากบวชเป็นพระในนิกายเซนมากที่สุด !
เพราะดูจะตรงกับจริต และความชอบส่วนตัวของผมมากที่สุด
ผมชอบนิทานเซนเรื่องนี้ เป็นการสะท้อนลักษณะวิธีการสอนแบบเซนได้เด่นชัดที่สุด
--------------------------------------------------
ครั้งหนึ่ง ยังมีชายคนหนึ่งหากินด้วยการเป็นนักย่องเบา
ลูกชายของเขาเห็นพ่อชราทำงานเช่นนั้น ก็ขอให้พ่อสอนวิชาการขโมยนั้นให้เขา
เพื่อเขาจะได้ช่วยพ่อ ผู้เป็นบิดาก็ตกลง
คืนนั้นนักย่องเบาพาบุตรชาย ลอบเข้าไปในบ้านหลังหนึ่ง
เจาะช่องที่กำแพงแล้วพากันมุดเข้าไปในบ้าน ทั้งสองไปหยุดที่หน้าตู้ใบใหญ่
พ่อไขดานของตู้ใบนั้น สั่งให้ลูกชายเข้าไปในตู้
พลันคนเป็นพ่อก็ปิดตู้ ลั่นดานตามเดิม ส่งเสียงร้องโซยวาย
ทำให้คนในบ้านตื่นขึ้นมา แล้วหนีออกมาจากบ้านหลังนั้นกลับบ้าน
คนในบ้านพบเห็นช่องที่กำแพง แต่ไม่พบว่าข้าวของหายแต่อย่างใด
ลูกชายผู้ถูกขังในตู้สับสนงุนงงต่อการกระทำของพ่อ
เขารู้ว่าปัญหาของเขาตอนนี้ คือ หนีออกไปจากตู้ที่ขังเขา แต่จะทำอย่างไร ?
เขาจึงส่งเสียงเลียนแบบหนู เสียงเหมือนหนูกำลังแทะผ้าภายในตู้
เจ้าของบ้านจึงสั่งสาวใช้เปิดตู้ใบนั้น
เมื่อตู้เปิดออก สาวใช้ถือเทียนไขยื่นเข้ามา พลันเขาก็เป่าเทียนนั้นดับ
วิ่งพรวดออกมา มุดหนีไปทางช่องที่เจาะไว้ หลายคนในบ้านไล่ตามเขามา
ลูกชายนักย่องเบายกหินก้อนหนึ่งทุ่มลงสระน้ำ
ส่งเสียงร้องเหมือนว่าเขาตกน้ำ คนที่ไล่ตามก็หยุด เข้าใจผิดว่าโจรตกน้ำ
แล้วค้นหาโจรในสระ เขาถือโอกาสนั้นวิ่งกลับไปถึงบ้าน
เมื่อเห็นหน้าพ่อ เขาร้อง
“ทำไมพ่อจึงขังฉันในตู้ ?”
“จงอย่าถามคำถามโง่ ๆ จงเล่ามาว่าเจ้าหนีออกมาได้อย่างไร ?”
ลูกชายเล่าวิธีหนีออกมา พ่อพยักหน้ากล่าวว่า
“บัดนี้เจ้าได้เรียนรู้วิชาขโมยแล้ว”
-------------------------------------------------------
เซน --- มักจะสอนแบบไม่สอน
สอนศิษย์ท่ามกลางความงุนงง ความสงสัย
เมื่อพ้นไปจากการคิด พ้นไปจากความสงสัย
พ้นไปจากการแสวงหาคำถาม-คำตอบ
เมื่อ ‘การค้นหา’ หยุดลง ‘การค้นพบ’ ก็เกิดขึ้นโดยตัวมันเอง
ท่านโดเก็น อาจารย์เซนชาวญี่ปุ่น ได้สอนไว้ว่า
“สรรพสัตว์ในจักรวาลนี้ มีพุทธภาวะอยู่ในตัวอยู่แล้ว
อาจเรียกชื่อต่างกันออกไปบ้าง อรหันต์กับปุถุชนไม่มีความแตกต่างกันแต่อย่างใด
ความแตกต่างอยู่ที่ว่าใครเห็นพุทธภาวะภายในตนหรือไม่
และสามารถลอกเปลือกที่ห่อหุ้มอยู่ออกไปได้หรือไม่
เปลือกนั้น คือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน
การเข้าไปสู่พุทธภาวะจึงต้องแสวงหาจากภายในตนเอง
ไม่ใช่จากภายนอก”
หรือหากพิจารณาคำสอนนี้ให้ถ่องแท้
จะพบว่านี่คือหลักการของการฝึกฝนเซนอย่างแท้จริง
“ก่อนฝึกเซน แม่น้ำเป็นแม่น้ำ ภูเขาเป็นภูเขา
เมื่อปฏิบัติเซน จะเห็นว่าแม่น้ำไม่ใช่แม่น้ำ ภูเขาไม่ใช่ภูเขา
เมื่อบรรลุธรรม แม่น้ำก็เป็นแม่น้ำ ภูเขาก็เป็นภูเขา”
หนังสือไม่อาจทำให้ใครตรัสรู้
ตัวอักษรไม่อาจทำให้ใครบรรลุธรรม
ธรรมต้องทำ ถ้าไม่ทำ ไม่มีวันรู้
เซนก็เช่นเดียวกัน
ต้องลงมือทำ ทำไปตามธรรม
เมื่อถึงจุดนี้ที่การค้นหาจบสิ้นลง
การค้นพบจะนำพาเราไปสู่โลกใหม่
ซึ่งจะเปลี่ยนแปลงชีวิตเราอย่างสิ้นเชิง !
| Create Date : 17 มกราคม 2567 |
| Last Update : 17 มกราคม 2567 7:00:37 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 56 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
 |
|
