แม่น้ำซันสการ์(Zanskar) เป็นแม่น้ำในเขตลาดักห์ที่จะไหลไปรวมกับแม่น้ำสินธุ(Indus) ในช่วงหน้าหนาวผิวหน้าของแม่น้ำซันสการ์จะกลายเป็นน้ำแข็งซึ่งชาวพื้นเมืองในเขตแม่น้ำซันสการ์จะติดต่อโลกภายนอกโดยใช้การเดินเท้าบนแม่น้ำที่เป็นน้ำแข็ง ด้วยเส้นทางสัญจรอื่นๆ ถูกหิมะตัดขาดไม่อาจใช้งานได้

เส้นทางเดินเท้าอันสุดโหดสายนี้กลายเป็นเส้นทางที่คนรู้จักขึ้นมาเพราะDiscovery channel และ National Geographic channel ต่างถ่ายทำสารคดีเกี่ยวกับการเดินเท้าบนแม่น้ำน้ำแข็งที่ชาวซันสการีใช้ในช่วงหน้าหนาวเผยแพร่สู่สาธารณะชน(ซันสการี=Zanskari=ชาวซันสการ์)

สารคดีเรื่อง In The Heart of Himalaya - Zanskar Valley - India  เป็นสารคดีที่Thai PBSเคยนำมาออกอากาศ เคยดูนานพอควรแล้ว เป็นเรื่องของพ่อที่พาลูกสองคนเดินเท้าไปบนแม่น้ำซันสการ์ในช่วงหน้าหนาว เพื่อส่งลูกไปเข้าเรียนก่อนเปิดเทอม ภาพที่เห็นเป็นความลำบากลำบน ไม่นึกไม่ฝันว่าผมเองจะได้มาเดินเท้าในเส้นทางเดียวกันนี้ 

ช่วยกันมองหาแม่น้ำซันสการ์ หาเจอมั้ย เอ้า! ผมจะบอกให้ ที่ด้านขวาบนใต้คำว่าCHINA จะเห็นคำว่า Indus(แม่น้ำสินธุ)  ใต้คำว่า Indus จะเห็น...นั่นแหละครับ แม่น้ำZanskar (ภาพจาก //en.wikipedia.org/wiki/File:Indus_river.svg)

แม่น้ำซันสการ์ที่ผิวหน้าปกคลุมด้วยน้ำแข็งไหลมาบรรจบกับแม่น้ำสินธุในหน้าหนาว

สักเก้าโมงกว่ารถก็พาชาวคณะออกจากเลห์มุ่งสู่แม่น้ำซันสการ์ สู่แค้มป์เริ่มต้นที่เราจะนอนพักกันในคืนแรก เส้นทางหวาดเสียวพอตัว ด้วยเส้นทางคับแคบ บางช่วงข้างทางเป็นเหวเป็นไหล่เขาสูงชันด้านล่างเป็นลำน้ำ มีช่วงหนึ่งรถเอียงวูบผมถึงขั้นร้อง "เฮ่ย!" ออกมาด้วยความหวาดเสียว จนสาวน้อยที่นั่งด้านหน้าหันมายิ้ม มองผมอย่างนึกขัน---ก็ดีที่ผมไม่ร้อง "ว้ายยยยยย!"

ทัศนียภาพอันสวยงามแต่น่าหวาดเสียว บางช่วงรถเอียงวูบจนผมตกใจร้อง "เฮ้ย!" 

ประมาณบ่ายรถก็ถึงจุดเริ่มต้นของการเดินเท้า มองลงในหุบ ภาพของแม่น้ำน้ำแข็งอยู่เบื้องล่าง ที่เห็นเป็นจุดๆ คล้ายมดดำบนพื้นสีขาวของแม่น้ำน้ำแข็งนั่นคือคนนะครับ ที่ต่างค่อยๆ เดินไต่เขาลงไปยังจุดกางเต็นท์ที่เห็นริมแม่น้ำนั่น

กว่าจะลงถึงแม่น้ำ เหนื่อยและทุลักทุเลกันน่าดู เพราะมันทั้งสูงทั้งชัน ดีที่พวกเราเดินมาแต่ตัวกับสัมภาระติดตัวเล็กน้อย กระเป๋าใบใหญ่ของหนักลูกหาบช่วยขนให้

จุดกางเต็นท์เป็นลานทรายริมแม่น้ำ เต็มไปด้วยกรวด ทราย และฝุ่น

ลูกหาบบางส่วนเตรียมหุงหา บ้างขนสัมภาระลงจากถนนโน่น 

บ้างก็จัดเตรียมเต็นท์ให้ชาวคณะ หนึ่งเต็นท์นอนสองคน เมื่อเต็นท์กางเสร็จเราไปเอาสัมภาระ ฟูกและถุงนอนซึ่งเป็นถุงนอนขนเป็ดสองถุงต่อหนึ่งคน การขนของในที่อากาศเบาบางเหนื่อยมากๆ

ทัศนียภาพจากลานกางเต็นท์ ฟ้าใสดี แอบสงสัยว่าถ้าหิมะตกมาปกคลุมเขาแล้งๆ พวกนี้คงสวยดี

อุณหภูมิสัก -10 องศาเซลเซียส ต้นไม้ที่ยังพอมีสีเขียวให้เห็นแถวนี้ก็เห็นมีแต่พวกที่ดูคล้าย หญ้าถอดปล้อง สนหางม้า(พวก Equisetum sp.)  แต่ดูต้นแล้งๆ แห้งๆ ผิวต้นกร้าน และไม่สูงเหมือนที่ผมเคยเห็น

บนฟ้ามีนกสีดำบินไปมา สักพักก็บินลงมาไม่ใกล้ไม่ไกลจากจุดกางเต็นท์ หากินเศษอาหารที่คนมาTrekking ทิ้งไว้  เพราะเป็นนกที่ไม่มีในไทย ใช้เวลาพอควรกว่าจะหาข้อมูลในเน็ตเจอ มันคือ Alpine Chough หรือ Yellow-billed Chough, (Pyrrhocorax graculus)  //indiabiodiversity.org/observation/show/323759 — ที่ Zanskar River

บ่ายแก่ๆ วันนั้น ชาวคณะก็พักผ่อนพูดคุย บางคนปีนเขาขึ้นไปถ่ายภาพจากมุมสูง บางคนไปหัดเดินบนน้ำแข็ง ส่วนผมบ่นให้กานต์ฟังว่าหนาวจริงๆ หนาวจนรู้สึกว่าอ่อนแอ แล้วจะเดินฝ่าฟันไปกับเส้นทางนี้ไหวไหม

"มึงไม่ต้องห่วง ถ้ามึงไม่ไหว ก็ต้องมีคนอื่นไม่ไหว" กานต์ว่า

เหมียวกับเปิ้ลก็คุยกันว่าถ้าเกิดเดินไม่ไหวจะกลับก่อนได้ไหม จากการเที่ยวถามหาคำตอบของเปิ้ลทำให้ได้ความจากทีมชาวเลห์ว่า "ถ้าเกิดมีคนป่วยหรือไม่ไหวจริงๆ ก็จะรีบพาออกมา ไม่ต้องห่วง"

นั่นคือความท้อแท้ของพวกเราต่อความหนาวเย็นในวันแรก ยิ่งค่ำลงก็ยิ่งหนาวขึ้น หนาวจนท้อ แต่จะบ่นมากไปก็กลัวคนอื่นรำคาญ แต่ก่อนจะไปกินข้าวเย็นผมก็ไม่วายบ่นให้กานต์ฟังอีก

"อูยยยย.... กานต์... กรู หนาววววว" 

"ไบร์ท...กรูก็หนาวววว..." กานต์ตอบ

"เดี๋ยวกินข้าวเสร็จมากินเหล้ากัน" กานต์บอกผมรีบตอบตกลง เหล้าคงทำให้เราอบอุ่นขึ้นได้บ้าง

"พี่พร้อมยัง" เสียงซ้งแว่วมา ก่อนหน้านั้นกานต์ได้ชวนซ้งให้มาเจอกับพวกเราที่เต็นท์

"เดี๋ยว พี่กินข้าวก่อน" กานต์บอก 

ทานข้าวเสร็จ กรอกน้ำร้อนใส่กระติกกลับมาเต็นท์ กานต์เรียกซ้งบอก "พร้อมแล้ว"  สักพัก เหมียว ซ้ง ก็มา และเปิ้ลก็ตามเข้ามารวมพลอัดกันอยู่ในเต็นท์ กานต์งัดเอาเหล้าออกมาจากกระเป๋าใบใหญ่

เทอร์โมมิเตอร์วัดอุณหภูมินอกเต็นท์อยู่ที่ -15 องศาเซลเซียส หนาวจัง พวกเราจิบเหล้าที่ผสมด้วยน้ำอุ่น แม้ว่าการกินเหล้ากับน้ำอุ่นนั้นคนไทยไม่นิยมทำกันก็ตาม น้ำร้อนทำให้เหล้ากลิ่นแรงจนฉุนแต่อุณหภูมิที่หนาวจับใจกินเหล้ากับน้ำเย็นๆ คงไม่ไหว ดื่มกันไปพูดคุยบ่นถึงความสนุกและความไม่สบายตัวจนสบายใจ เรื่องสนุกที่ทำให้เราหัวเราะจนน้ำตาไหลก็เริ่มพร่างพรู อากาศในเต็นท์เริ่มอบอุ่น ดูอุณหภูมิในเต็นท์พบว่าอยู่ที่ +10 องศาเซลเซียส อุ่นจนถอดถุงมือและหมวกคลุมหัวออกได้

พอดึกได้เวลาแยกย้ายรู้สึกไม่อยากให้ทุกคนกลับเพราะการที่คนมารวมกันในที่แคบๆ ทำให้อากาศอบอุ่นขึ้น คนอื่นก็เช่นกันบอกว่านอนอัดกันในเต็นเดียวกันได้ไหมเพราะไม่อยากกลับไปเจอความเย็นยะเยือกที่เต็นท์ตัวเอง แต่ก็อย่างว่าถึงเวลาก็ต้องลาจาก

เข้านอนคืนแรกในความหนาวเย็น รูปซิปปิดเต็นท์ เอาถุงนอนซ้อนถุงนอน พอจะรูดซิปถุงนอนซิปก็ติดรูดไม่ขึ้นทั้งสองถุงเล่นเอาหอบตัวโยนเหนื่อยมากๆ กับการรูดซิปที่รูดไม่ขึ้น 

นึกว่าจะนอนไม่หลับแต่ก็หลับได้ไม่ยากนัก แต่ต้องตื่นขึ้นกลางดึกเพราะความหนาวเหน็บ เพราะซิปถุงนอนที่รูดไม่ขึ้นทำให้หน้าอกเย็น ต้องค่อยๆ ตะแคงตัวปรับถุงนอนให้ซิปไปอยู่ด้านข้างแล้วหลับต่อ ตื่นเช้าขึ้นมามองไปทางกานต์ ก็เห็นถุงนอนรูดไม่ขึ้นและก็ปรับซิปมาด้านข้างเหมือนกัน เจอปัญหาเดียวกันสนุกกันไปเลย

นี่ละครับ คืนแรกของ  Chadar-The Frozen River Trekking - การเดินเท้าท่องไปบนแม่น้ำที่พื้นผิวแม่น้ำถูกปกคลุมด้วยน้ำแข็ง หวังว่าคงมีความสุขกับสาระและบัญเทิง

ขอขอบคุณ

ExitSong.com
Leh Crazy ชุมชนคนรักเลห์

ขอความสุขและสันติสถิตในดวงใจ

จบตอน 4

ไปตอนที่ -1-/-2-/-3-/-4-/-5-