บทความพิเศษ บัณฑูร ล่ำซำ :ชูธงวัฒนธรรม สู้ทุน"เทศ" อย่าทำอะไร เกินตัว

บัณฑูร ล่ำซำ :ชูธงวัฒนธรรม สู้ทุน"เทศ" อย่าทำอะไร เกินตัว

หมายเหตุ "มติชนสุดสัปดาห์"

บทความพิเศษนี้เรียบเรียงจากปาฐกถาพิเศษ ของ นายบัณฑูร ล่ำซำ
ประธานเจ้าหน้าที่บริหารธนาคารกสิกรไทย จำกัด (มหาชน) เรื่อง
"การบริหารจัดการธุรกิจในยุคทุนเทศทับทุนไทย" ในงานดินเนอร์ทอล์ค
ของ คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ร่วมกับสมาคมนักศึกษาเก่า มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จัดขึ้นเมื่อวันที่ 9
กันยายน 2549 ณ โรงแรมลีการ์เดนส์ จังหวัดสงขลา


มีรายละเอียดดังนี้



ทุนนั้นมี 2 แบบ คือ (1)
กลัวว่าทุนข้างนอกจะเข้ามาและทำได้ดีกว่าและครอบงำไทย (2)
กลัวว่าเงินทุนจากข้างนอกจะไม่มาที่ไทยแล้วจะโยกย้ายไปที่อื่น
ซึ่งเงินทุนนั้นมีทั้งอยากให้อยู่และอยากให้ไป
โดยการที่ทุนนั้นจะอยู่หรือไปก็เป็นสิทธิของทุนนั้นๆ
เนื่องจากจะต้องหาผลตอบแทนที่ดีที่สุดไปเรื่อยๆ


กรณที่ทุนเข้ามาแล้วเราไม่ชอบก็คือเมื่อเขาเข้ามาแล้วชนะเรา
คือทำธุรกิจได้ดีกว่าเรา

เช่น ธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่ที่เห็นได้ชัดในขณะนี้
เมื่อเข้ามาเปิดในไทยปัจจุบันมีอยู่จำนวนมาก พร้อมทั้งมีสิ่งที่ดีกว่า
ราคาดีกว่าและทำให้ผู้บริโภคหันหน้าเข้าหาร้านเหล่านี้ในขณะที่ร้านชำแบบ
เดิมของคนไทยสู้ไม่ได้เนื่องจากผู้บริโภคมีความต้องการสิ่งที่สามารถให้
ผลตอบแทนที่ดีที่สุด เพราะผู้บริโภคทุกคนย่อมมีโจทย์ในใจของตนว่าจะทำอย่างไรให้เงินใน
กระเป๋าของตนได้มาซึ่งผลตอบแทนที่ดีที่สุด


เมื่อร้านชำได้รับผลกระทบตรงนี้จึงมีการประท้วงขึ้น
ส่งผลให้ความกดดันเหล่านั้นไปอยู่ที่ภาครัฐว่าจะมีการจัดการอย่างไร
จะแก้ไขด้วยวิธีใด หรือว่าจะมีการออกกฎหมายทุนต่างชาติหรือไม่


ขณะเดียวกัน ก็จะมีการเปิดการค้าเสรีที่ยังไม่สามารถทำกันได้เนื่องจากไม่มีใครยอมใคร
เปรียบเทียบได้กับการเล่นฟุตบอลที่ไม่มีใครเล่นตามกติกา 100%
เชื่อว่าการเจรจาจะไม่จบลงอย่างง่ายๆ


ทั้งนี้ จากการที่การเจรจานั้นยังตกลงกันไม่ได้
เป็นเพราะว่าโลกเราในปัจจุบันไม่มีใครที่สามารถสั่งใครได้
แม้แต่ประเทศมหาอำนาจอย่างอเมริกาเองก็ตาม




ในความรู้สึกของผมที่โตมากับฝรั่ง ได้เรียนรู้ระบบของฝรั่งมาโดยตลอด
การที่ตกลงกันไม่ได้เป็นเพราะการแบ่งทรัพย์ของโลกยังไม่ลงตัว
แบ่งทรัพย์ในอนาคตไม่ได้เพราะทุกคนจะต้องดูแลเลี้ยงดูผู้คนของตัวเอง


เช่น เรื่องของรองเท้าที่มีการผลิตในเมืองจีนแต่นำไปขายที่นิวยอร์ก
เมื่อมาวิเคราะห์ดูแล้วผู้ที่ได้ผลประโยชน์เรื่องของราคามากที่สุดคือนิวยอร์ก
ส่วนผู้ที่เป็นแรงงานนั้นได้ไม่มาก


ในขณะนี้ผลประโยชน์ส่วนมากอยู่ที่ซีกโลกตะวันตก เนื่องจากเขามีความรู้
มีคุณภาพและประสิทธิภาพ เนื่องจากเขามีความต้องการที่จะอยู่ดีกินดี
ด้านความกดดันทางการเมืองระหว่างประเทศระหว่างซีกโลกตะวันออก
และซีกโลกตะวันตก ในลักษณะการสร้างกติกาจะเป็นตะวันตกเท่านั้นที่จะชนะ
เนื่องจากเป็นผู้กำหนดขึ้นมาเองและได้คำนวณผลมาเรียบร้อยแล้ว
ถ้าเขาไม่ชนะก็จะทำการแก้ไขกติกานั้นใหม่


แล้วเราควรจะทำอย่างไรในการหาแนวทางกับโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอด
เวลาเช่นนี้ก่อนอื่นตั้งคำถามกับตัวเองว่าจะทำอย่างไรให้สามารถอยู่ได้
ไม่ใช่คนไทยถูกทุนเทศทับ ซึ่งคำถามเหล่านี้ไม่ได้คำตอบง่ายๆ
มันเป็นคำถามที่กว้างกว่านั้น ลึกกว่านั้น
คือ การที่ให้ประเทศไทยอยู่ได้ในโลกด้วยความเป็นคนไทย
วัฒนธรรมไทย ความเป็นไทยที่ภาคภูมิใจ
ซึ่งจะอยู่ได้อย่างไรในโลกที่เงินทุนต่างประเทศเข้ามาอย่างมหาศาล
หรือจะเป็นหน่วยเศรษฐกิจหนึ่งในโลกของทุน


เป็นโจทย์ที่น่าคิด



สําหรับธุรกิจสถาบันการเงินนั้นจะสู้กับกระแสโลกได้อย่างไร

ที่ผ่านมา มีข่าวตามหน้าหนังสือพิมพ์มากขึ้นเกี่ยวกับสถาบันการเงินจะทำอย่างไร
เพื่อรองรับกับการเข้ามาของทุนต่างชาติ

สถาบันการเงินก็ได้ขะมักเขม้นและมีการปรับเปลี่ยนการดำเนินงานและ
สู้อย่างเป็นไทย ปัญหาที่มากกว่าคือ ไทยจะเป็นแค่ลูกจ้างบริษัทต่างประเทศหรือว่าเป็นบริษัทลูกของต่างประเทศ
เราทุกคนเป็นเจ้าภาพในตัว ถ้าไม่ระวังจะถูกกลืนไปหมด


สถาบันการเงิน โดยเฉพาะธนาคารพาณิชย์ไทยส่วนมากนั้นการบริหารงานยังเป็นของคนไทย
โดยทุนที่เข้ามาเป็นทุนเทศ รวมถึงธนาคารกสิกรไทยด้วย
แต่การจัดการต่างๆ ยังเป็นของคนไทยอยู่ ซึ่งภูมิใจในขั้นหนึ่งว่าไม่ได้ล้มไป


วิกฤตเศรษฐกิจที่ผ่านมาเป็นเหมือนประตูที่ผุพังอยู่แล้ว
แค่ต่างชาติเอาเท้ามาบีบเบาๆ ก็พัง ไม่มีใครทำเราแต่เป็นเราที่ทำตัวเอง
หลงระเริงอยู่กับฟองสบู่

ในความเป็นจริงแล้วเวลาที่ล้มลงมาสิ่งที่ตามมาคือ ทุนใหม่เข้ามาทันทีเพราะทุนเก่าสูญ ทุนใหม่เข้ามาซื้อหุ้นในราคาที่ถูก
เมื่อปี 1998 ธนาคารได้มีการเพิ่มทุนโดยขายให้ต่างชาติในราคาหุ้นละ
88 บาท แต่แล้วเศรษฐกิจเอเชียก็ล้มอีกรอบทำให้ราคาหุ้นลดลงมาเหลือ
15 บาท เท่ากับเราหลอกต่างชาติได้

ระบบเศรษฐกิจไทยนั้นได้รับบทเรียนทำให้ไทยมีความระมัดระวังเพิ่มมากขึ้น
จะทำให้ไม่เกิดวิกฤตแบบเดิมอีก ด้วยการที่มีการยับยั้งไม่ทำอะไรเกินตัว
สำหรับผู้บริโภคนั้นต้องพิจารณาตัวเองว่ากู้เกินตัวหรือเปล่า


ถ้ามากไปก็มีทุกข์




การหาทางสู้มีทางเดียว คือ ความรู้ ทำอย่างไรให้สินค้ามีประสิทธิภาพ
ความรู้ต้องมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา คนที่มีความรู้
มีประสิทธิภาพเท่านั้นที่จะสามารถสู้คนอื่นได้
ถ้าเรามีความรู้น้อยก็จะไม่เห็นช่องทางในสนามรบ


สิ่งที่ควรแก้ไขคือในเรื่องของภาษาซึ่งเป็นเรื่องที่สำคัญมากๆ
เป็นช่องทางของความรู้


เราเป็นคนไทยอยู่กับภาษาไทยเราต้องพูดภาษาไทยให้เป็นภาษาไทย
รู้สึกไม่ดีมากๆ ที่เห็นคนไทยพูดไทยคำอังกฤษคำ
เนื่องจากเราจะสูญเสียความเป็นไทยด้วยตัวของเราเอง


แค่ภาษายังไม่ระวังก็จะถูกกลืนไปเรื่อย


การรู้ภาษาต่างประเทศไม่ได้ทำให้เสียศักดิ์ศรี แต่เป็นการเสริมพลัง
ถ้าเด็กไทยไม่รู้ภาษาต่างประเทศเลยจะเสียเปรียบ
เชื่อว่าต่อไปในอนาคตในอินเตอร์เน็ตจะมี 2 ภาษากลาง
คือภาษาอังกฤษและภาษาจีน


ทั้งนี้ เรื่องภาษาถือเป็นพื้นฐานสำคัญให้คนรุ่นต่อไปมีความสามารถ


สมัยก่อนเมื่อ 30 ปีที่ผ่านมา ธนรคารมักจะแข่งขันกันด้วยการหาเงินฝากโดยผู้จัดการรุ่นเก่าจะวิ่งออก
ไปหาเงินฝาก ทำให้สามารถช่วยยกระดับของธนาคารได้ แต่ในปัจจุบันไม่สามารถทำอย่างนั้นได้เมื่อสินค้ามีมากขึ้นกว่า 100
ประเภท และมีการเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ


ผู้ที่เคยเก่งแบบเดิมก็จะไม่เก่งอีกต่อไปเพราะว่าโลกรองรับกติกาการแข่งขัน ทุกธุรกิจเจอคำถามนี้ทุกคน
ไม่มีใครอยู่นิ่งเพื่อให้ได้ซึ่งส่วนแบ่งทางการตลาด


ผู้ที่มีความรู้น้อยไม่มีการพัฒนาความรู้
ก็ไม่สามารถบุกเอาชื่อยี่ห้อของไทยไปสู่ตลาดโลกได้


สิ่งที่เราจะสามารถสู้คนอื่นได้จะต้องอาศัยองค์ความรู้เป็นเรื่องสำคัญ
อย่างแรกคือ อย่าทำอะไรให้เกินตัว เพราะเป็นเรื่องที่ไม่ฉลาด
เพราะถ้าเราล้มเขาก็เหยียบเรา และสอง
อย่าหยุดความเพียรในการพัฒนาความรู้


ช่วงนี้เข้าใกล้การเลือกตั้งเข้ามาทุกที
คณะผู้วิเศษเริ่มปะทะคารมกันเพื่อแสดงศักยภาพในเรื่องต่างๆ
แต่ไม่เคยมีใครหาเสียงด้วยการบอกว่าอย่าทำอะไรเกินตัว
เพราะการหาเสียงแบบนี้คงไม่ชนะ




โดยสรุปแล้วเศรษฐกิจไทยปัจจุบันนี้ในระยะสั้นถือว่ายังพอไปได้
เพราะการส่งออกยังดีอยู่ แต่ทั้งนี้
นักธุรกิจต้องไม่ดำเนินธุรกิจอย่างเกินความสามารถของตนเอง
ไม่ว่าอะไรก็ตาม
พร้อมทั้งต้องพัฒนาองค์ความรู้ให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน
เพราะความรู้เดิมนั้นใช้ไม่ได้แล้ว


ที่สำคัญอย่าคาดหวังว่าใครจะเข้ามาแก้ปัญหาให้ได้
ไม่ว่าจะมีคำสัญญาอย่างไรก็ตาม


แต่ในระยะยาวนั้นต้องพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ให้มากกว่า
โดยเฉพาะด้านการศึกษาและภาษาที่ใช้ในการติดต่อกับต่างชาติ



ทุกวันนี้เราจะปิดกั้นการเข้ามาของทุนต่างชาติไม่ได้ ทำได้อย่างมากเพียงถ่วงเวลาการเปิดเสรีออกไปเท่านั้น
เพราะต่างชาติเป็นผู้สร้างกติกาในการแข่งขันที่คำนวณไว้หมดแล้วว่าต้อง
ชนะ และใช้ดับเบิลสแตนดาร์ดมาตลอด


แต่ขึ้นอยู่กับว่าจะทำอย่างไรให้ประเทศไทยอยู่ได้อย่างสง่างามบนเวทีโลก
โดยที่หากเศรษฐกิจไทยอยู่ได้ก็จะทำให้ความเป็นไทย
วัฒนธรรมไทยอยู่ได้เช่นกัน


โจทย์เหล่านี้ขึ้นอยู่กับองค์ความรู้พื้นฐานที่ยอมรับว่าจุดอ่อนของประเทศไทย
คือความไม่มีความรู้อย่างเพียงพอ
ขณะที่ความรู้เดิมที่มีอยู่นั้นก็ใช้ไม่ได้แล้วในโลกปัจจุบัน ดังนั้น
ต้องไม่ทำธุรกิจแบบเชือดคอตัวเอง
ต้องระมัดระวังมากขึ้นเพราะเรามีบทเรียนมาแล้ว


ทั้งนี้ ไม่เชื่อว่านโยบายของรัฐจะเข้ามาช่วยแก้ปัญหาได้
ไม่ได้คิดว่าคณะผู้วิเศษจะเข้ามาช่วยกันแก้ปัญหาได้


ช่วงนี้มีแต่การลด แลก แจก แถม นโยบายต่างๆ มากมาย
แต่ประชาชนก็ชอบเป็นครรลองของเรื่องการเมืองที่นักการเมืองจะหาเสียง
เพื่อให้ชนะการเลือกตั้ง ไม่ว่าจะหน้าเหลี่ยมหรือหน้าหล่อ
ไม่มีใครพูดว่าต้องทำด้วยความเพียร ทำอย่างเดียวพอ
ไม่เช่นนั้นก็ไม่ชนะแน่

ไม่มีอะไรที่ได้มาโดยไม่ลงแรง แต่ก็มีคนพูดเช่นนั้นอยู่
ซึ่งเป็นผู้ที่อยู่เหนือการเมือง


ดังนั้น ต้องดูด้วยความมีสติ และหากมีรัฐบาลแล้วก็ต้องการให้รัฐบาลดูแลการสร้างโครงสร้างพื้นฐานให้ดี


โดยเฉพาะด้านการศึกษาในระยะยาวเพื่อให้มีความรู้
การใช้ภาษาต่างชาติเพื่อติดต่อธุรกิจ
เพราะความรู้ที่ดีส่วนใหญ่ถูกบันทึกไว้เป็นภาษาอังกฤษ




อย่างไรก็ตาม สิ่งที่น่าเป็นห่วงจากนี้ไปจนถึงปีหน้า คือ
เรื่องหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ที่เริ่มมีมากจนเกินไปแล้ว


แต่ทั้งนี้ ไม่รู้ว่าใครมีหนี้มากเกินตัว
เป็นเรื่องที่นักธุรกิจต้องพิจารณาตัวเองว่ามีหนี้มากเกินไปหรือไม่


ยอมรับว่าคนเราก็ต้องมีหนี้บ้าง
เพื่อให้เศรษฐกิจมันหมุนเวียนโดยตัวเองจะรู้ดีที่สุด


และในส่วนของธนาคารเองก็วิตกเช่นกัน
เพราะหากปล่อยหนี้มากเกินไปก็กังวลกับหนี้เสีย
แต่หากไม่ปล่อยหนี้ก็ไม่มีรายได้เช่นกัน
อยู่ที่ว่าทำอย่างไรที่จะปล่อยสินเชื่อโดยไม่ให้มีหนี้เสียจนเกินไป


ช่วงที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่าธนาคารต่างก็ปรับนโยบายการปล่อยสินเชื่อใหม่ท
ี่แม้ปากจะพูดว่าปล่อยสินเชื่อ แต่ลึกๆ แล้วก็พิจารณาอย่างละเอียดมากขึ้น
เป็นสัญญาณที่ต้องระวังมากขึ้น แต่ก็นับว่าเป็นเรื่องที่ดีที่ยังมีสัญญาณเตือน


เรื่องหนี้ต้องแก้ไขเพราะมันโยงกันไปทั้งระบบ ดังนั้น ต้องดูอย่างมีสติ
ซึ่งรัฐบาลก็ทำได้ในระดับหนึ่ง

ที่มา

Create Date : 18 กันยายน 2549		0 comments
Last Update : 18 กันยายน 2549 19:12:12 น.
Counter : 751 Pageviews.
Share Tweet