Bloggang.com : รอยใบลาน - "เจ้านาย" ผู้มีสิทธิ์ในราชบัลลังก์ เมื่อปี พ.ศ. 2477 (ตอนที่ 5)

"เจ้านาย" ผู้มีสิทธิ์ในราชบัลลังก์ เมื่อปี พ.ศ. 2477 (ตอนที่ 5)

ตอนที่ 5 ทูลกระหม่อมประชาธิปกฯ เสวยราชสมบัติ

เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนครราชสีมาเสด็จทิวงคต ตำแหน่งรัชทายาทจึงมาตกอยู่กับสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา(พระยศในขณะนั้น) พระราชอนุชาพระองค์สุดท้าย ตามพระราชกฤษฎีกาเลือกรัชทายาท พ.ศ. 2453 และกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ พ.ศ. 2467 และถึงแม้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจะไม่ได้ทรงสถาปนาให้ดำรงตำแหน่งรัชทายาทอย่างเป็นทางการ แต่ในทางปฏิบัติแล้วก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระอนุชาทรงรับหน้าที่เช่นเดียวกับผู้ดำรงตำแหน่งพระยุพราช เช่น เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในเวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวไม่ได้ประทับอยู่ในพระนคร หรือเป็นประธานในที่ประชุมเสนาบดีสภา เป็นต้น ซึ่งพระราชภาระดังกล่าวสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ และสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนครราชสีมา ก็ทรงเคยปฏิบัติเมื่อครั้งดำรงฐานะเป็นรัชทายาท

นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังได้พระราชทานของอีกสิ่งหนึ่งเพื่อแสดงว่าหากพระองค์ไม่มีพระราชโอรส สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชาจะทรงเป็นรัชทายาทสืบราชสมบัติต่อจาพระองค์ นั่นก็คือ “ดาบฝักเขียว” ซึ่งพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ทรงพระนิพนธ์ไว้ในเกิดวังปารุสก์ ความว่า

“...เมื่อทูลหม่อมอาเอียดน้อย(สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา - รอยฯ) เสด็จไปถึงกรุงเทพฯ ได้ไม่นาน ข้าพเจ้าได้รับพระราชโทรเลขจากทูลหม่อมลุง(รัชกาลที่ 6 - รอยฯ) แจ้งว่าทูลหม่อมอาเอียด(สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงนครราชสีมา - รอยฯ)ทิวงคต ทูลหม่อมอาติ๋ว(สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนเพชรบูรณ์อินทราชัย - รอยฯ)นั้นได้สิ้นพระชนม์เสียก่อนแล้ว ฉะนั้นก็เป็นที่เข้าใจกันว่าทูลกระหม่อมอาเอียดน้อยทรงเป็นรัชทายาท ท่านก็ทรงได้รับดาบฝักเขียว ซึ่งพ่อ(สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ - รอยฯ)ได้รับพระราชทานจากทูลหม่อมลุง เมื่อทูลหม่อมลุงขึ้นครองราชย์สมบัติ และเมื่อพ่อทิวงคตทูลหม่อมลุงได้พระราชทานแก่ทูลหม่อมอาเอียดมาแล้วต่อหน้าโกศพ่อ ... ดาบฝักเขียวนี้เป็นของสำคัญอย่างยิ่ง พ่อได้เก็บไว้ในห้องพระ ถ้าใครได้รับดาบฝักเขียวนี้แล้วจึงนับเป็นรัชทายาทต่อไป ฉะนั้นจึงเป็นที่แน่ใจว่าทูลหม่อมอาเอียดเป็นรัชทายาทตั้งแต่นั้นมา จนทิวงคตแล้วทูลหม่อมอาเอียดน้อยจึงได้รับพระราชทานสืบมา...”

ต่อมาวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 ในพระราชพิธีฉัตรมงคลได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนพระอิสริยยศพระราชอนุชาเป็น “กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา” แต่หลังจากนั้นไม่กี่วันพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ทรงพระประชวรหนัก และเมื่อที่แน่แล้วว่าจะเสด็จสวรรคต สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา จึงถูกเชิญเสด็จไปประทับในพระฉากที่พระที่นั่งอัมรินทร์ฯ ในฐานะรัชทายาทตามราชประเพณี

วันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี มีพระประสูติกาลพระราชธิดาทรงพระนามว่า “สมเด็จเจ้าฟ้าเพชรรัตน์ราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี” จึงเป็นที่แน่ว่าพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวไม่มีพระราชโอรสสืบราชสันตติวงศ์ และตำแหน่งรัชทายาทจึงตกอยู่หับสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยอย่างไม่มีข้อสงสัย

วันที่ 26 พฤศจิกายน เวลา 01.45 น. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคต ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง

“...พอเสด็จสวรรคตแล้ว, งานแรกที่ทูลกระหม่อมประชาธิปกฯ ต้องทรงทำก็คือ ประชุมเปิดอ่านพระราชพินัยกรรมในคืนนั้น. เจ้าพระยาธรรมาฯ เป็นผู้นำขึ้นถวายในที่ประชุม, มีเรื่องพระบรมศพ, เรื่องพระราชทานบำนาญแก่ข้าราชบริพาร และเรื่องสืบราชสมบัติ, ซึ่งหมดปัญหาไปเพราะเจ้าฟ้าเป็นพระองค์หญิง. ฉะนั้น, การอ่านในที่ประชุมก็ไม่มีเหตุจำเป็นไปในตัว, ทูลกระหม่อมประชาธิปกฯ ก็ทรงฉีกซองนั้นเสียให้เป็นอันหมดเรื่อง...” (สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น : ม.จ.พูนพิศมัย ดิศกุล)

เวลา 02.00 น. พระบรมวงศ์ผู้ใหญ่กับเสนาบดีได้ประชุมกันที่พระที่นั่งอมรินทรวินิฉัยตามราชประเพณี
สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ผู้เป็นประธานในที่ประชุมรับสั่งว่า

“บัดนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จสวรรคตลง ได้ทรงแสดงพระราชประสงค์ ในเรื่องกาลข้างหน้าไว้แล้วแก่เสนาบดีกระทรวงวัง ซึ่งจะได้แถลงต่อที่ประชุมบัดนี้”

เสนาบดีกระทรวงวังอ่านแถลงการณ์และสำเนาพระราชหัตถเลขาใจความว่า มีพระราชประสงค์ให้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติสืบต่อจากพระองค์ นอกจากจะทรงมีพระราชโอรสก็ย่อมพระราชกุมาจะได้รับราชสมบัติ ถ้าเป็นเช่นนั้นให้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชาทรงสำเร็จราชการระหว่างพระเจ้าแผ่นดินทรงพระเยาว์

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาภาณุพันธ์วงศ์วรเดชรับสั่งว่า “พระราชประสงค์ข้อนี้ก็แจ่มแจ้งดูไม่มีปัญหาอะไรที่สงสัย”

จึงผู้เป็นประธานรับสั่งว่า “จะรับเอาปฏิบัติตามพระราชประสงค์หรือไม่”

เจ้าพระยายมราช เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยว่า “ไม่มีข้อขัดข้องอันใด ควรรับรอง”

ผู้เป็นประธานรับสั่งขอให้ที่ประชุมใคร่ครวญให้ดีอีกครั้งว่าอย่างใดจะเป็นทางดีทางเจริญสำหรับบ้านเมืองที่สุด ถ้าท่านผู้ใดไม่เต็มใจ ก็จะไม่ทรงรับราชสมบัติ แต่ถ้าไม่มีใครไม่เต็มใจก็เป็นอันต้องน้อมตามความเห็นของที่ประชุมรับรัชทายาท

ท่านเสนาบดีได้ลงนั่งกราบถวายบังคม 3 ครั้งพร้อมกัน (พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ ในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว : คณะกรรมการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ 100 ปีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ) จึงเป็นอันว่าสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา ได้เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติเป็นพระเจ้าแผ่นดินรัชกาลที่ 7 ต่อจากสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช

Create Date : 06 พฤษภาคม 2549
Last Update : 6 พฤษภาคม 2549 15:55:03 น.
Counter : 2436 Pageviews.

19 comments