1. เว็ปไซต์บ้านรำไทย: ฟ้อนลาวดวงเดือน




“เพลงนี้พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นพิชัยมหินทโรดม ทรงพระนิพนธ์ขึ้นทั้งบทร้อง ทำนองเพลง และทำนองดนตรี เดิมชื่อเพลง ลาวดำเนินเกวียน มีขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 5) ต่อมาในรัชกาลที่ 9 พระเพลงไพเราะ (โสมสุวาทิน) และนายมนตรี (บุญธรรม) ตราโมท ได้แต่งขึ้นเป็นสามชั้นและชั้นเดียว ให้ชื่อใหม่ว่าเพลง โสมส่อง ใช้หน้าทับทองไม้ ส่วนเพลงลาวดวงเดือนใช้หน้าทับลาว ต่อมามีผู้นำเพลงมาใส่ท่ารำ ทำให้เกิดการแสดงชุดนี้ขึ้นมาอีกชุดหนึ่ง เป็นการแสดงที่มีลักษณะการเกี้ยวพาราสีระหว่างชายหนุ่ม หญิงสาว

เนื้อเพลง

โอ้ละหนอดวงเดือนเอย พี่มาเว้ารักเจ้าสาวคำดวง
โอ้ดึกแล้วหนอพี่ขอลาแล้ว อกพี่เป็นห่วงรักเจ้าดวงเดือนเอย
ขอลาแล้วเจ้าแก้วโกสุม พี่นี้รักเจ้าหนอขวัญตาเรียม
จะหาไหนมาเทียมโอ้เจ้าดวงเดือนเอย
จะหาไหนมาเทียมโอ้เจ้าดวงเดือนเอย

หอมกลิ่นเกสรเกสรดอกไม้ หอมกลิ่นคล้ายคล้ายเจ้าสูของเรียมเอย (ซ้ำ)
หอมกลิ่นกรุ่นครันหอมนั้นยังบ่เลย เนื้อหอมทรามเชยเอยเราละเหนอ

โอ้ละหนอนวลตาเอย พี่นี้รักแสนรักดังดวงใจ
โอ้เป็นกรรมต้องจำจากไป อกพี่อาลัยเจ้าดวงเดือนเอย
เห็นเดือนแรมเริศร้างเวหา เฝ้าแต่เบิ่งดูฟ้า(ละหนอ)เห็นมืดมน
พี่ทนทุกข์ทุกข์ทนโอ้เจ้าดวงเดือนเอย พี่ทนทุกข์ทุกข์ทนโอ้เจ้าดวงเดือนเอย

เสียงไก่ขันขานเสียงหวานเจื้อยแจ้ว หวานสุดแล้วหวานแจ้วเจื้อยเอย (ซ้ำ)
ถึงจะหวานเสนาะหวานเพราะกระไรเลย บ่แม้นทรามเชยเราละเหนอ (ซ้ำ)


2. บางตำนาน อย่างที่ //www.thaikids.com ก็ว่า....




“เพลงลาวดวงเดือนทำนอง ๒ ชั้น นั้น เดิมชื่อ "ลาวดำเนินเกวียน" เป็นเพลงที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ทรงนิพนธ์ขึ้น เมื่อคราวเสด็จตรวจราชการทางภาคเหนือโดยทางเกวียน สาเหตุที่ทรงนิพนธ์เพลงนี้ขึ้นเนื่องจากโปรดเพลง "ลาวดำเนินทราย ๒ ชั้น" ที่พระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) ได้แต่งทางดนตรีไว้ตามทางร้องแบบสักวา จึงทรงนิพนธ์เพลงสำเนียงลาวที่มีท่วงทำนองอ่อนหวานไพเราะคล้ายคลึงกับเพลงลาวดำเนินทรายขึ้นอีกเพลงหนึ่งทรงตั้งชื่อว่า "เพลงลาวดำเนินเกวียน" แต่เนื่องจากบทร้องเพลงนี้ขึ้นต้นด้วยคำร้องที่ว่า โอ้ละหนอ...ดวงเดือนเอย.." ซึ่งเป็นคำที่ติดหูผู้ฟังเป็นส่วนใหญ่ จึงมีผู้นิยมเรียกชื่อเพลงนี้ว่า ลาวดวงเดือน มากกว่าชื่อ ลาวดำเนินเกวียน และนิยมเรียกกันเช่นนี้สืบมาจนึงปัจจุบัน”

“เพลงลาวดวงเดือนเป็นเพลงในอัตรา ๒ ชั้น ดำเนินทำนองไพเราะอ่อนหวานน่าฟังนับเป็นเพลงไทยสำเนียงลาวที่มีผู้รู้จักกันดีทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ และถือว่าเป็นเพลงไทยอมตะเพลงหนึ่งซึ่งฟังไพเราะเสมอไม่ว่าจะบรรเลงด้วยแนวเพลงอย่างไรหรือบรรเลงเครื่องดนตรีชนิดใดก็ตาม”

บทร้องเพลง ลาวดวงเดือน ๒ ชั้น

(ท่อน ๑) โอ้ละหนอ ดวงเดือนเอย พี่มาเว้า รักเจ้าสาว คำดวง
โอ้ดึกแล้วหนอ พี่ขอลาล่วง อกพี่เป็นห่วงรัก เจ้าดวงเดือนเอย

(ท่อน ๒) ขอลาแล้ว เจ้าแก้วโกสุม พี่นี้รักเจ้าหนอ ขวัญตาเรียม
จะหาไหน มาเทียม โอ้เจ้าดวงเดือนเอย

(ท่อน ๓) หอมกลิ่นเกสร เกสรดอกไม้ หอมกลิ่นคล้าย เจ้าสูของเรียมเอย
หอมกลิ่นกรุ่นครัน หอมนั้นยัง บ่ เลย เนื้อหอมทรามเชย เราละหนอ

ตามไปฟังเพลงบรรเลง ลาวดวงเดือน ๒ ชั้น นี้ได้ที่ -->
//www.thaikids.com/midi/moon/moon.htm

และฟังกรณีศึกษาการบรรเลงเพลงลาวดวงเดือน ด้วยระนาดและเบียอาโน ตัดจากตอนหนึ่งของภาพยนต์ไทยเรื่อง "โหมโรง"

Ranad and Piano (Lao Duang Duon): Beautiful mix and wonderful music from the best movie "The Overture" of the Thailand's history!

ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=y1exHUA_grE

ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=FcWmVzJmW8c

เพลง: ลาวดวงเดือน
นักร้อง: จักรพรรณ์ อาบครบุรี
อัลบั้ม: เพลงประกอบละคร เธอคือดวงใจ ชุดที่ 1


เนื้อร้อง: (ถอดจากอักษรวิ่ง)

โอ้ละหนอ ดวงเดือนเอย
พี่มาเว้า รักเจ้าสาวคำดวง
โอ้ว่าดึกแล้วหนอ พี่ขอลาล่วง
อกพี่เป็นห่วง รักเจ้าดวงเดือนเอย

ขอลาแล้ว เจ้าแก้วโกสุม
พี่นี้รักเจ้าหนา ขวัญตาเรียม
จะหาไหนมาเทียม โอ้เจ้าดวงเดือนเอย
หาไหนมาเทียม โอ้เจ้าดวงเดือนเอย.

Fon Lao Duang Duean (1 of 2)

ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=iiOtNQPEP18


Fon Lao Duang Duean (2 of 2)

ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=sxQLoZ3OxEY


a_somjai ถอดจากเสียงร้อง
เขียนเป็นภาษาไทย ได้เนื้อร้องสำนวนลาว ออกมาอย่างนี้…..

(ชาย): โอ้ละหนอ ดวงเดือนเอย
อ้ายมาเว้า ฮักเจ้าสาว คำดวง
โอ้ว่าเดิกแล้วหนอ อ้ายขอลาก่อน
อกอ้ายอาวรณ์ เพราะฮักเจ้าดวงเดือนเอ้ย

ขอลาแล้ว น้องแก้ว ตาหวาน
เอิง เออ เอ่อ เอย, เอิง เออ …เอ้ย
เอิง เออ เอ่อ เอย, เอิง เออ …เอ้ย
อ้ายนี้ฮักเจ้าหนอ สายตาคม
จะหาใผหนอมาชม มาเด็ดไปดมชมเอ้ย
จะหาใผหนอมาชม มาเด็ดไปดมชมเอ้ย

(ชาย) หอมกลิ่นเกสร
(หญิง) หอมกลิ่นเกสร
(ชาย) เกสรดอกไม้
(หญิง) เกสรดอกไม้
(ชาย) หอมกลิ่นกาย คล้ายเจ้าสูของเฮียมเอย
(ชาย) เสียงไก่ขันขาน
(หญิง) เสียงไก่ขันขาน
(ชาย) เสียงขานเจื้อยแจ้ว
แต่เสียงน้องแก้ว หวานแจ้วจับใจ
เถิงจะหวานปานใด อ้ายบ่ไลลืมเลย
เนื้อหอมแท้เอย เอ๋ยน้องสาวเอ๋ย
เนื้อหอมแท้เอย เอ๋ยน้องสาวเอ๋ย.

- เพลงลาวดวงเดือน มีที่มาอย่างไร?: อ่านกระทู้เรื่องเจ้านายฝ่ายเหนือ มีพาดพิงถึงสมเด็จเจ้าฟ้าฯกรมหมื่นพิชัยมหินทโรดม พระราชโอรสในรัชกาลที่ 5 ผู้สร้างตำนานเพลงลาวดวงเดือนนั้น จนบัดนี้ข้าเจ้ายังบ่แน่ใจว่า ตำนานจริงๆนั้นมันเป็นมาอย่างใดแน่ ทางหนึ่งว่าเป็นเรื่องราวของท่านกับเจ้าหญิงเชียงใหม่ แต่ก็ได้ยินอีกทางหนึ่งว่าเรื่องมันเกิดที่มณฑลเขตลาวที่จังหวัดสุรินทร์โน่น โดยแต่เดิมเรียกว่าเพลง " ลาวดำเนินเกวียน " เพราะองค์ผู้พระราชนิพนธ์ท่านประพันธ์เพลงนี้ตอนที่ต้องประทับเกวียนจากสุรินทร์นิวัติสู่พระนครแลทรงเสน่หาอาลัยต่อสตรีที่ทรงรักเป็นที่ยิ่งจึงทรงรจนารำพันเป็นบทเพลงได้ไพเราะงดงามเพียงนี้ อนึ่งก็มีข้อสงสัยบางประการในเนื้อเพลง เช่น เนื้อร้องที่ว่า " พี่มา " เว้า " รักเจ้าสาวคำดวง " คำว่า " เว้า " เนี่ย ล้านนาเราต้องใช้ " อู้ " บ่ใจ้กา- - ความจริงมันชัดเจนอยู่แล้วแหละ ว่าที่มามันเป็นอย่างไร แต่ข้าเจ้าหาหนังสือมาอ้างอิงบ่เจอ ก็ขอเจิญผู้รู้ช่วยกันตอบตวยเน้อเจ้า- - ยิ๊นดีจ้าดนักเจ้า ^_^


- ใครรัก เพลง ลาวดวงเดือน
“เพลง ลาวดวงเดือน เป็นเพลงไทยเพลงหนึ่งที่คนไทยรู้จักกันดีมาตั้งแต่สมัยนานมาแล้วจนกลายเป็นมรดกตกทอดอยู่ในวงการเพลงไทยมานานนับร้อยปี ผู้ที่แต่งเพลงนี้ คือ เสด็จพระองค์เพ็ญ (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม พระนามเดิม พระองค์เจ้าชายเพ็ญพัฒนพงษ์ ทรงเป็นพระราชโอรสลำดับที่ 38 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระองค์ที่ 2 ในเจ้าจอมมารดามรกฎ)

“เพลง ลาวดวงเดือน ได้เกิดขึ้นใน พ.ศ.2446 ในขณะที่ เสด็จพระองค์เพ็ญ ทรงงานในกระทรวงเกษตราธิการ มีหน้าที่หลักที่ต้องรับผิดชอบ คือ การปรับปรุงพัฒนาการเลี้ยงไหมไทย ดังนั้น งานส่วนใหญ่ต้องเสด็จหัวเมืองมณฑลต่างๆ ทั้งอีสานและเหนือ ซึ่งการเดินทางไกลในสมัยนั้นมีเพียงการเดินทางทางเรือและเกวียนเท่านั้น

“เมื่อเสด็จพระองค์เพ็ญ ทรงรอนแรมเป็นเวลานานๆ ประกอบกับความเหงาในระหว่างเสด็จทรงงาน ทั้งยังคิดถึงความรักของพระองค์กับเจ้าหญิงชมชื่น (ธิดาของเจ้าราชสัมพันธวงศ์กับเจ้าหญิงคำย่น)

“ซึ่งเป็นความรักที่ไม่สมหวัง เพราะทรงถูกคัดค้านจากพระบรมชนก ทำให้พระองค์ทรงปวดร้าวพระทัยจากสาเหตุนี้ ทำให้เกิดแรงบันดาลใจให้เกิดเพลง ลาวดวงเดือนขึ้น ในครั้งแรกพระองค์ทรงตั้งชื่อเพลงนี้ว่า เพลงลาวดำเนินเกวียน เพราะทรงนิพนธ์ในระหว่างเดินทางด้วยเกวียน และเป็นเพลงสำเนียงลาว ภายหลังชื่อเพลง ลาวดำเนินเกวียน ถูกเปลี่ยนไปเป็นชื่อ เพลงลาวดวงเดือน เพราะผู้คนไม่ทราบชื่อ และที่มาของเพลง จึงเรียกเอาตามสำเนียงและเนื้อร้องของเพลง ซึ่งในเนื้อร้องจะปรากฎคำว่า ดวงเดือน อยู่หลายครั้ง จึงเรียกเพลงนี้ว่า เพลงลาวดวงเดือน ส่วนทำนองเพลงนี้เสด็จพระองค์เพ็ญ ทรงดัดแปลงมาจากเพลง ลาวดำเนินทราย ซึ่งแต่งโดยพระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) อดีตเจ้ากรมพิณพาทย์หลวง

"เนื้อเพลงลาวดวงเดือน หรือเพลงลาวดำเนินเกวียน พรรณนาถึงความปวดร้าวเนื่องจากการพลัดพรากได้อย่างละเมียดละไมมากที่สุดเพลงหนึ่ง ทำให้เพลงนี้ได้รับความนิยมสืบทอดต่อกันมาจนกลายเป็นเพลงอมตะที่มีคุณค่าแก่การอนุรักษ์เป็นมรดกอยู่กับตำนานเพลงไทยตลอดไป"

- หนังสือ ลาวดวงเดือน วังท่าเตียน. ISBN:. 9743236015. ผู้แต่ง :. มนตรี ตราโมท. ครั้งที่/ปีพิมพ์:. 2548.
(หนังสือเล่มนี้ ยังไม่ได้อ่าน เดี๋ยวว่าง ๆ จะลองไปค้นหามาอ่าน เล่าสู่กันฟังละกัน)

และ ฯลฯ

Create Date : 25 พฤศจิกายน 2550
Last Update : 30 พฤษภาคม 2553 12:49:50 น.		7 comments
Counter : 24291 Pageviews.
Share Tweet