การทำงานของเราทุกคนล้วนต้องใช้การตั้งคำถาม เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูล รายละเอียด นอกจากนี้ยังต้องมีการติดตามงาน การไถ่ถามถึงความคิด ความเห็น เรียกว่าการติดต่อสื่อสารในเรื่องงานย่อมหนีไม่พ้นเรื่องของการใช้คำถามทั้งสิ้น
แต่หลายคนมักหลงลืมความสำคัญของการตั้งคำถาม เพราะคิดเพียงว่า... ประเด็นก็อยู่ที่การได้มาซึ่งคำตอบ แล้วจะต้องใส่ใจอะไรกันนักหนา!! ...บอกได้เลยว่า คนที่พลาดในจุดนี้ ประสบความล้มเหลวในเรื่องงานมานักต่อนัก !!
เพราะอะไรน่ะหรือ ?? เราลองมาดูตัวอย่างกันดีกว่า ว่าคำถามแบบไหนน่าจะก่อให้เกิดผลอย่างไร
เห็นความแตกต่างตรงไหนบ้างไหมระหว่างการตั้งคำถาม 2 แบบนี้ ? ... ความจริงก็เป็นการติดตามงาน สอบถามถึงเหตุผลและการดำเนินงานในเรื่องเดียวกัน แต่ที่สร้างความแตกต่างได้อย่างชัดเจนคือ ความรู้สึกของผู้ถูกถาม
คำถามแบบแรกให้ความรู้สึกว่ากำลังถูกกดดัน คาดคั้น ตัดสิน เมื่อผู้ถูกถามรู้สึกว่าตัวเองถูกปฏิเสธตั้งแต่ก้าวแรกแบบนี้ ผลที่เกิดขึ้นคือ เขาจะรู้สึกไม่พอใจ แล้วปฏิเสธที่จะตอบคำถาม หรือไม่ยอมบอกเหตุผลที่แท้จริง บิดเบือนข้อมูล ไปจนกระทั่งถึงหาข้อแก้ตัวต่าง ๆ นานา ซึ่งแบบนี้ไม่เป็นผลดีต่อใครทั้งสิ้น เพราะนอกจากจะแก้ปัญหาในเรื่องงานไม่ได้แล้ว ยังสร้างความร้าวฉานระหว่างหัวหน้ากับลูกน้องได้มาก แล้วจากนั้นการทำงานระหว่างกันก็จะไม่ราบรื่นอีกต่อไป
ในทางกลับกัน การตั้งคำถามแบบที่ 2 ผู้ถูกถามจะรู้สึกถึงการยอมรับ สนับสนุน และผลที่เกิดขึ้นคือ เขาจะรู้สึก มีกำลังใจ อยากปรึกษา และอยากพัฒนางานให้ดียิ่งขึ้น !!
คราวนี้คงรู้สึกได้มากกว่าเดิมแล้วใช่ไหมว่า อิทธิพลของคำถามนั้นเป็นไปได้มากกว่าที่คิดจริง ๆ
นอกจากที่ยกตัวอย่างมาข้างต้นนี้แล้ว จะขอสรุปให้เห็นชัดเจนอีกครั้งว่า การตั้งคำถามที่ดี และ การตั้งคำถามที่ไม่ดี มีลักษณะอย่างไร และจะก่อให้เกิดผลกระทบอย่างไรได้บ้าง
แต่การที่จะสามารถตั้งคำถามได้ดีและก่อให้เกิดประสิทธิผลที่ดีในการทำงานอย่างนี้ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เราจำเป็นต้องปรับทัศนคติเสียใหม่ และต้องฝึกฝนทักษะอีกหลายด้าน เพราะคนบางคน แทบทั้งชีวิตอาจไม่เคยพูดจาดี ๆ หรือกล่าวชมคนอื่นเลย ไม่ใช่เป็นเพราะก้าวร้าวหรืออยากเหยียดหยาม แต่บางครั้งก็พูดไม่เป็นหรือไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไรดี
หากใครดูจะมีปัญหาในเรื่องแบบนี้ ก็ขอแนะนำให้ลองนำเทคนิคดี ๆ จากหนังสือเรื่อง ถามแล้วเวิร์ก มาปรับใช้ดู ซึ่งกล่าวถึงเอาไว้หลายเรื่องเกี่ยวกับการตั้งคำถาม เช่น สิ่งใดที่ผู้ตั้งคำถามควรตระหนักอยู่เสมอ คำถามแบบไหนควรใช้ แบบไหนควรเลี่ยง ตัวอย่างคำถามที่ทำให้ลูกน้องเกิดความกระตือรือร้นมุ่งมั่นอยากทำงาน คำถามที่สร้างบรรยากาศที่ดีในเรื่องของความร่วมมือทั้งในทีมและกับพันธมิตรทางธุรกิจ คำถามที่จะชี้นำให้ค้นพบทางออกของปัญหา รวมถึงคำถามที่จะช่วยเปลี่ยนเป้าหมายในกระดาษให้เป็นแผนปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม หรือชมตัวอย่างเนื้อหากันได้ที่นี่
อย่าลืมว่า คำตอบที่ถูกต้อง มาจากการตั้งคำถามที่ถูกต้อง แล้วก็ไม่ต้องออกไปค้นหาคำตอบที่ไหน เพราะสิ่งนั้นมีอยู่พร้อมแล้วในตัวคุณ เพียงแต่ต้องรู้จัก ตั้งคำถาม ให้เหมาะกับสถานการณ์เละเงื่อนไขที่เผชิญอยู่
หวังว่าจะได้ค้นพบกับผลเฉลยดี ๆ ทั้งในเรื่องส่วนตัวและเรื่องงานผ่าน "การตั้งคำถามที่ดี" กันทุกคนนะคะ