Rishikesh - คงคา อารตี   กังกา .... ฉันได้ยินคนที่นี่เรียกแม่น้ำคงคา ว่า กังกา หากการนำคำว่า 'มา' วางคู่กับชื่อสายน้ำนี้ Maa Ganga  ก็จะสื่อความหมายไปถึง พระแม่คงคา นั่นเอง ฉันตั้งใจที่จะมาชมพิธีอารตีในยามเย็นด้วย นี่เป็นครั้งแรกที่จะได้มีโอกาสเห็นภาพพิธีบูชาของชาวฮินดูและได้ร่วมอยู่ในบรรยากาศเหล่านี้อย่างใกล้ชิด      รูปปั้นของ กฤษณะ และ อรชุน บริเวณหน้าลานน้ำ ของ ปารมารท นิเกตัน จากเรื่องราวในคัมภีร์ที่สำคัญสูงสุดของฮินดู ภควัทคีตา ซึ่งปรากฎในบทที่ 6 ของ เรื่องมหาภารตะยุทธ ในสงครามใหญ่ ณ ทุ่งกุรุเกษตร เมื่อทัพของตระกูลปาณฑพ ที่มีอรชุนเป็นแม่ทัพ เกิดความสลดใจที่เห็นพี่น้องร่วมสายเลือดยกทัพเข่นฆ่ากันเพราะความละโมบ ในราชอำนาจ อรชุนตัดสินใจที่จะล้มเลิกการสู้รบ แต่ถูก กฤษณะ สหายร่วมรบที่ทำหน้าที่เป็นสารถีทัดทานเอาไว้    "รบเถิด อรชุน! หากท่านตายในสนามรบ สวรรค์ก็ยังเปิดประตูรอท่านอยู่ แม้นหากว่าท่านมีชัย ความเป็นใหญ่ในแผ่นดิน ก็รอให้ท่านครอบครองอยู่แล้ว" : ภควัทคีตา บทที่ 2 ,โศลกที่ 37 บริเวณด้านใน จะมี รูปปั้น หนุมานแหวกอก เผยให้เห็นสิ่งที่อยู่ภายในใจ นั่นคือ พระราม และ นางสีดา     เกือบห้าโมงเย็น ที่ลานน้ำด้านหน้า ปารมารท นิเกตัน (Parmarth Niketan) ยังไม่เปิดให้คนภายนอกผ่านเข้าไปด้านในเพราะกำลังอยู่ในช่วงเตรียมพื้นที่ สำหรับพิธีอารตีในเย็นนี้โดยมีรั้วเตี้ยปิดกั้นอยู่ กุลลุ เอื้อมมือไปปลดล็อค ประตูรั้วพร้อมชวนฉันเดินเข้าไปด้านใน   "ยังไม่ถึงเวลาให้เข้าด้านในนะคะ" เจ้าหน้าที่อาสาสมัครชาวตะวันตกคนหนึ่งร้องท้วงห้าม   "พวกผมเป็นคนพื้นที่ครับ" กุลลุ ตอบกลับพร้อมทำเป็นชี้มาที่ฉันด้วย ครั้งนี้เลยต้องแกล้งพยักหน้า เออ ออ ไปตามนั้น... เธอเลยยอมให้เข้ามา    จากบริเวณจุดนั้นถัดไปทางฝั่งซ้ายมือ จะมีท่าน้ำที่แยกให้ผู้หญิงได้ลงไปอาบโดยเฉพาะ ส่วนทางขวามือจะเป็นโซนของผู้ชาย  กระทงดอกไม้ ถูกนำมาวางขายให้ผู้คนซื้อไปลอยที่แม่น้ำคงคา     ฉันเคยเห็นรูปภาพของงานพิธีนี้มาก่อนผ่านทางอินเตอร์เน็ต จำได้ลาง ๆ ว่าตรง กลางแม่น้ำจะมีรูปปั้นพระศิวะที่สูงใหญ่นั่งขัดสมาธิหันหน้าเข้าหาปรัมพิธีดูน่าเกรงขาม แต่ในขณะนี้ทำไมกลับว่างเปล่า?  เหลือเพียงเวทีและแผ่นป้ายงานเทศกาลโยคะ- นานาชาติ ปี 2014 ที่ทำยื่นต่อลงไปในแม่น้ำเท่านั้น  ศิวะจี หายไปไหน?   กุลลุ บอกว่า หลังน้ำท่วมปีก่อนก็ต้องรื้อออก เพื่อสร้างขึ้นมาใหม่   ถ้าจำกันได้เมื่อเดือน มิถุนายน ปีที่แล้ว (2013) มีข่าวน้ำท่วมใหญ่ที่รัฐอุตตราขัณฑ์ และรัฐหิมาจัลประเทศจากหน้ามรสุมที่มาไวก่อนถึงฤดูกาลส่งผลทำให้แม่น้ำคงคาไหลเอ่อสูงขึ้น จนท่วมบ้านเรือนได้รับความเสียหายจากภัยพิบัติและมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก โดยเฉพาะคนที่ไปในพื้นที่แสวงบุญของชาวฮินดูซึ่งจัดอยู่ในเขตประสบภัย   เมืองริชชิเกช ช่วงเวลานั้นก็มีภาพโด่งดังที่ออกไปตามสื่อต่าง ๆ นั่นคือรูปปั้นพระศิวะนั่งอยู่ท่ามกลางกระแสน้ำอันเชี่ยวกราด   ที่มาของภาพข่าว : sohantoursandtravel.com/2013/06/18/flood-in-rishikesh/   ....   กลุ่มนักเรียนเวท ผู้มีทำหน้าที่นำร้องเพลงสวด ของอาศรม ปารมารท นิเกตัน ในชุดเครื่องแบบสีเหลืองที่ดูคล้ายนักบวชกำลังเริ่มทำการ Sound check ทดสอบไมค์ และเครื่องขยายเสียง ตลอดจนเครื่องดนตรีพื้นฐานอย่าง ฉิ่ง ทับบล้า และ หีบเพลง (Harmonium) แว่วดังขึ้นเป็นระยะ ๆ เมื่อใกล้เวลาตามกำหนด  พวกเขาร่ำเรียนศาสตร์โบราณของฮินดู ในระบบการเรียนการสอนอันเก่าแก่ของอินเดียที่เรียกว่า กูรูกุล (Gurukul) ซึ่งนักเรียนเหล่านี้จะถูกเรียกว่า ริชชิกุมาร (Rishikumar)       ก่อนที่จะเข้ามายังปรัมพิธีจำเป็นต้องถอดรองเท้าไว้จุดรับฝากด้านหน้า โดยจะมีเจ้าหน้าที่ดูแลประจำอยู่   ช่วงนี้ก็เริ่มมีผู้คนเข้ามาจับจองพื้นที่บริเวณบันไดที่หันหน้าไปยังทิศตะวันตก   พอหลังจากหาที่นั่งเหมาะ ๆ ได้แล้ว กุลลุ ขอตัวกลับไปก่อน เพราะเขาบอกว่าเห็นพิธีแบบนี้มามากกว่าพันหนได้ !     17.30 น. บทสวดในเพลง Shiva Mahimna Stotra เริ่มก้องขึ้นช่วงยามเย็นก่อน พลบค่ำ ไฟพิธีกำลังถูกจุดลุกโชนในแท่นปูนกลางลานพร้อมกับกลุ่มคนจำนวนหนึ่ง ที่นั่งล้อมอยู่ต่างเริ่มถูกเจิมหน้าผากก่อนทำพิธีและรับเครื่องหอมเพื่อเตรียมโปรย ลงในเปลวเพลิงตามการให้จังหวะสัญญาณจากผู้นำที่นั่งตรงหัวมุม     จากคำจำกัดความโดยย่อ พิธีอารตี เป็นการบูชาเทพเจ้าด้วยไฟเพื่อเป็นการแสดงความเคารพสูงสุด ฉันเห็นภาพดวงอาทิตย์กำลังเคลื่อนลับขอบฟ้าไปเรื่อย ๆ ตรงริมน้ำพร้อมกับ ได้ยินการเห่ร้องเพลงสวดไปตามลำดับขั้นตอน สลับกับเสียงท่องมันตรา ของกลุ่มริชชิกุมารที่ดังสวนขึ้นระหว่างนั้น ขณะที่แสงสุดท้ายของวันเริ่มหมดลง            ถึงช่วงเวลานี้จะถูกหยุดนิ่งด้วยสภาพแวดล้อมอันเก่าแก่ และถูกตรึงไว้กับกิจพิธี ที่มีมาแต่โบราณ แต่กลับไม่ได้ดูคร่ำครึหรือน่าเบื่อเลยนะ แม้ฉันซึ่งเป็นคนนอกที่ดูเหมือนไม่อาจรู้สึกจับต้อง ได้ถึงนัยยะแห่งการบูชาไฟแบบนี้จนลึกซึ้งหรือเข้าใจนักเลยก็ตาม ก็ยังรู้สึกสนุกไปด้วยกับบรรยากาศที่ว่านี้กระทั่งพิธีการดำเนินไปจนจบ อาจเพราะผู้นำและผู้จัดเตรียมการเป็นกลุ่มนักเรียน ซึ่งถือว่าเป็นคนรุ่นใหม่  เสียงการร้องนำ จังหวะดนตรี คงหลุดพ้นไปไกลกว่ากรอบดั้งเดิมจากที่เคยได้ยินมา โดยเฉพาะในช่วงท้ายของเพลงถูกเร่งเป็นจังหวะที่เร็วขึ้น ก่อนที่จะเข้าสู่การถวายไฟอารตีต่อพระแม่คงคาเป็นลำดับถัดไป พวกเขาร้องส่งและร้องรับ สลับกันไปมาเรื่อย ๆ จนไม่ยากที่จะจำติดหู   และเมื่อเพลงกังกาอารตีดังขึ้น ไฟในตะเกียงสำหรับอารตีก็ถูกจุดพร้อมกับถูกส่ง ไปหาผู้คนที่จะใช้ถือวนไปมาเพื่อบูชา ฉันเห็นบางคนก็นำมือมาสัมผัสกับไฟนั้น เพื่อใช้แตะเจิมหน้าผากของตน             หลังจากจบพิธีแล้ว ผู้คนบางส่วนก็ยังใช้เวลาอยู่ที่ลานน้ำ เพื่อลอยกระทง หรือไม่ก็เดินมาตรง แท่นไฟที่เริ่มมอดดับลงแล้ว พวกเขาจะแตะเถ้าถ่านและนำมาป้ายเจิมที่หน้าผากกัน     พิธีอารตีที่ถวายพระแม่คงคาในยามเย็นจะถูกดำเนินขึ้นพร้อมกันตามท่าน้ำต่าง ๆไม่ใช่เฉพาะแค่ที่นี่ ในแต่ละแห่งก็จะมีรูปแบบที่ต่างกันบ้างและรู้มาว่าท่าน้ำที่สำคัญของริชชิเกชสำหรับพิธีอารตี  จะอยู่ที่ Triveni Ghat ซึ่งตั้งอยู่ไกลจากนี้ออกไปอีก  ฉันคงไม่ได้คิดถึงความขึงขังอลังการ ตามแบบแผนเพื่อจับต้อง หรือเชื่อมโยงกับจิตวิญญาณแบบผู้ศรัทธา แต่เมื่อใดที่คิดถึงริชชิเกช หรือแม่น้ำคงคาก็อดไม่ได้ที่จะต้องนึกถึงภาพบรรยากาศตอนได้พบเห็น จากวันแรกนี้ไปพร้อมกับแอบฮัมทำนองเพลงแห่งสายน้ำคลอตามเบา ๆ        ฉันมาริชชิเกชครั้งแรกในช่วงฤดูร้อน   ในตอนนั้นมันช่างร้อนจนผิวแทบไหม้ ไม่ว่าใครจะเคลมว่า ที่นี่ตั้งอยู่บนพื้นที่ตีนเขาหิมาลัยและแวดล้อมไปด้วยป่าไม้ก็เถอะนะ หลังพ้นหน้ามรสุมไปแล้ว เมื่อฉันได้กลับมาเยือนอีกครั้ง  สายลมเย็น ๆ จากฤดูกาลก็ได้หอบพัดความหนาว มาปกคลุมริชชิเกช ได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง    ดังนั้นฉันจึงได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของริชชิเกช ทั้งสภาพแวดล้อม ฤดูกาล และสีสันของแม่น้ำคงคา ที่เปลี่ยนไปมากกว่าหนึ่งครั้ง.... ไม่ไกลไปจาก ปารมาท นิเกตัน ที่บริเวณริมแม่น้ำด้านหลังร้านอาหารแห่งหนึ่งที่ชื่อว่า Neelkant ยังพอมีสัญญาณ wifi ปรากฏอยู่บ้าง ซึ่งในบางครั้งฉันก็แอบลักไก่ มาใช้โทรศัพท์เชื่อมต่อฯ ถ้าหากทางร้านยังไม่เปลี่ยนรหัสก็โชคดีไป ฉันได้เห็นริชชิกุมาร ที่ชื่อว่ามาโนช ในชุดเครื่องแบบสีเหลือง  มานั่งที่ริมบันไดตรงท่าน้ำเพื่อเล่นโทรศัพท์เช่นกัน... ปกติแล้ว เขามักจะปรากฏตัวให้เห็นอยู่บ่อย ๆ ตอนช่วงพิธีอารตีทุกเย็น "สวัสดี ปัณฑิต" ฉันเดินมายังจุดที่พอจะรับสัญญาณได้และทักทายไป "สบายดีไหม?" เขาตอบกลับแบบไม่จะคิดหยุดถามก่อนเลยว่าเธอเป็นใคร? ฉันเลยลองถามถึงเรื่องสัญญาณฯ ที่เขากำลังใช้อยู่ว่าจิ๊ก wifi มาจาก ร้าน Neelkant หรือเล่นจากซิมการ์ดอินเดียที่รองรับการใช้อินเตอร์เน็ต "ของที่ร้านนั่นแหละ เธอจะเอารหัสรึปล่าว?"  พอลองเปิดการเชื่อมต่อดูแล้วฉันก็บอกมาโนชไปว่า รหัสเดิมยังใช้ได้อยู่  หลังจากนั้นก็นั่งเล่นมือถือตรงนั้นต่อ พร้อม ๆ กับการพูดคุย...               ริชชิเกช หากมองอย่างผิวเผินก็คล้ายกับถูกหยุดเวลาเอาไว้ แต่ในความเป็นจริงแล้ว ที่นี่ถูกตั้งอยู่บนโลกสองใบต่างหาก คือโลกที่มีหน้าตาเหมือนยุคอดีตกับโลกที่อยู่ในสภาวะกาลปัจจุบัน  ที่กำลังออกตัวก้าวเดินไปพร้อม ๆ กันได้อย่างแทบไม่น่าเชื่อ       "อื่น ๆ" จากที่เคยลงบันทึกเอาไว้ครั้งแรก เราได้พูดถึงเหตุการณ์หนึ่งที่เกิดหลังจากที่พิธีอารตี เสร็จสิ้นแล้วก็ต้องกลับไปยังที่พักตรงฝั่งลักษมัณจุฬา ซึ่งไกลและก็เป็นเวลาค่ำมืดเสียด้วย กุลลุ เพื่อนที่เจอในตอนเดิมได้อาสาขับมอเตอร์ไซด์ไปส่ง แต่ก็แวะกินข้าวที่ร้านอาหารท้องถิ่น กันก่อน ในตอนนั้นมีกลุ่มชายอินเดียที่นั่งอยู่ที่โต๊ะด้านหลังพยายามขอถ่ายรูปด้วย  ตัวเองก็ไม่เข้าใจอะไรมากเท่าไหร่ ... คิดว่าให้ถ่ายรูปด้วยแล้วก็คงจบ จากนั้นก็พวกเขาเริ่มสั่งน้ำอัดลมมาเลี้ยง และพยายามสื่อสารอะไรบางอย่างกับ กุลลุ ที่ช่วยนั่งเป็นเพื่อนให้ ...กุลลุ ดูหน้าเสียนิดหน่อยเขาแปลให้ฟังว่า พวกเขาอยากมานั่งคุยด้วย แต่เรารู้สึกว่ามันเยอะเกินไปแล้ว เลยต้องหันไปบอกปฏิเสธ ตรง ๆ ... ถึงอย่างนั้นก็ยังนั่งไม่ติด สักเท่าไหร่เพราะคนกลุ่มนั้นยังดูไม่ยอมเลิกรา พอกินข้าวเสร็จก็ต้องรีบซิ่งรถออกไป จากที่นั่นโดยไวทันที ..................................     ## ทุกเดือน มีนาคม ของทุกปีจะมีงานโยคะนานาชาติจัดขึ้นที่ริชชิเกช โดยมี ปารมาท นิเกตัน เป็นเจ้าภาพ - รายละเอียด https://www.internationalyogafestival.org/   ## มหาภารตะ และ รามายณะ คือสองเรื่องราวทางศาสนาอันเป็นที่เคารพของชาวฮินดู ## คลิปสั้น ก่อนเริ่มพิธีฯ  (บันทึกไว้คนละช่วงเวลาจากที่เห็นในเอนทรี่นี้นะคะ)  ** พระเวท - จากรากศัพท์เดิมหมายถึง วิท = ความรู้  แบ่งออกเป็น 4 หมวดคือ ฤคเวท ยชุรเวท สามเวท และ อาถรรพเวท โดย คัมภีร์พระเวท มีวัตถุประสงค์เพียงเพื่อให้เป็นที่รวมแหล่งความรู้ซึ่งมีอยู่ในสมัยนั้นเท่านั้น  อันหมายถึง บทสวดสรรเสริญ บทอ้อนวอน พิธีกรรมเพื่อการบูชายัญ เวทมนตร์คาถา และกวีนิพนธ์  (อ้างอิงจาก_"อินเดีย อนุทวีปที่น่าทึ่ง" : กรุณา-เรืองอุไร กุศลาสัย)             Create Date : 30 กรกฎาคม 2557 50 comments Last Update : 19 มกราคม 2567 19:31:57 น. Counter : 3281 Pageviews. Share Tweet

เจิมป่าวว   โดย: schnuggy 31 กรกฎาคม 2557 0:57:34 น.

แปะไว้ก่อน แค่อ่านแบบคร่าวๆเองค่ะ บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต Close To Heaven Food Blog ดู Blog mambymam Music Blog ดู Blog เศษเสี้ยว Photo Blog ดู Blog newyorknurse Klaibann Blog ดู Blog กาบริเอล Travel Blog ดู Blog ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น   โดย: schnuggy 31 กรกฎาคม 2557 1:00:25 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต เวียงแว่นฟ้า Book Blog ดู Blog เฉลิมลาภ ทราบแล้วเปลี่ยน Music Blog ดู Blog เตยจ๋า Dharma Blog ดู Blog ฝากเธอ Craft Blog ดู Blog กาบริเอล Travel Blog ดู Blog ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น กำลังสนใจเที่ยวอินเดียพอดี   โดย: Modest=Humble (Opey ) 31 กรกฎาคม 2557 7:48:23 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต mariabamboo Diarist ดู Blog กาบริเอล Travel Blog ดู Blog ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น อินเดียน่าศึกษาขอรับ   โดย: ขุนเพชรขุนราม 31 กรกฎาคม 2557 8:42:53 น.

ขอบคุณที่แวะเจิมทริปบุโรพุทโธค่ะ สรุปว่าเช้าวันนั้นไม่ได้เห็นพระอาทิตย์ขึ้น เพราะหมอกลงหนามาก อดเบยยย   โดย: BabyInk 31 กรกฎาคม 2557 9:29:58 น.

โหวต Travel Blog อ่านไปลุ้นไปนะครับเนี่ย น้องฟ้าเที่ยวแบบลุยจริงๆครับ แต่ละเมือง แต่ละที่ แต่ละคนที่ได้เจอ เป็นประสบการณ์ที่น่าทึ่งจริงๆครับ   โดย: กะว่าก๋า 31 กรกฎาคม 2557 9:52:36 น.

ขอบคุณภาพสวยๆ ค่ะ   โดย: cyberlifenlearn 31 กรกฎาคม 2557 15:21:22 น.

Like ให้เป็นคนที่ 1 ตามมาเที่ยวอินเดียต่อค่ะ แหล่ม....สุดยอดเลยค่ะ   โดย: อุ้มสี 31 กรกฎาคม 2557 21:56:34 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต กาบริเอล Travel Blog ตามมาเที่ยว สนุกตามเคยค่ะ   โดย: Maeboon 1 สิงหาคม 2557 1:08:01 น.

สวัสดียามเช้าครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 1 สิงหาคม 2557 6:15:17 น.

สวัสดีครับคุณฟ้า ตามมาเที่ยวอินเดียด้วยคนครับ คุณฟ้าเล่าเรื่องประกอบภาพได้น่าอ่าน เหมือนอ่านเรื่องสั้นเลย ถ่ายภาพได้สวยงามชัดเจน ดูมีชีวิตชีวา จริง ๆ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต pantawan Health Blog ดู Blog Close To Heaven Food Blog ดู Blog mariabamboo Parenting Blog ดู Blog กาบริเอล Travel Blog ดู Blog   โดย: ทองกาญจนา 1 สิงหาคม 2557 8:06:31 น.

สวัสดีค่ะน้องฟ้า พี่ตามมาเที่ยวต่อด้วยคนนะคะ พร้อมกับส่งกำลังใจให้ด้วยค่ะ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต กาบริเอล Travel Blog ดู Blog   โดย: เนินน้ำ 1 สิงหาคม 2557 8:08:53 น.

พิธีอารตีดูขลังและศักดิ์สิทธิ์ดีจัง ทุกที่มีอันตรายอยู่รอบตัว ไปเที่ยวคนเดียว ยังไงก็ต้องระวังตัวมากกว่าปกติเนอะ ตอนไปเที่ยวปากีสถานก็มีหนุ่มๆ มาขอถ่ายรูปเหมือนกัน อยู่ที่นั่นเหมือนเราเป็นซุปตาร์เลย แต่พอถามไกด์ท้องถิ่นว่าทำไมเค้าชอบขอถ่ายรูปกันจัง ไกด์บอกว่า เค้าจะเอาไปอวดเพื่อนๆ ว่านี่เป็นแฟนเค้า แป๋ว!!!!!! พอรู้อย่างนี้แล้ว ไม่กล้าถ่ายรูปกับใครอีกเลยค่ะ   โดย: chenyuye 1 สิงหาคม 2557 8:29:21 น.

ขอบคุณสำหรับคะแนนโหวตนะครับน้องฟ้า สมัยพี่ก๋าเรียนถาปัด เพื่อนๆบางคนก็ข้องเกี่ยวกับยาเสพติดครับ บางคนกลับมาได้ แต่บางคนก็ลาแล้วลาลับครับ   โดย: กะว่าก๋า 1 สิงหาคม 2557 10:50:17 น.

อ่า นั่นสินะ เราไปก็คงหวาดๆ แต่ขาวๆ แบบนี้ สงสัยหนุ่มๆ อยากจีบน่ะ ฮาา ขอบคุณที่ไปจ่ายค่าขนมจ้า เอาไปแชร์หน้าแฟนเพจเหมือนเดิมน้าา   โดย: สาวไกด์ใจซื่อ 1 สิงหาคม 2557 11:28:23 น.

พี่ดำๆ เอง เวลาไปเกาหลีก็กลายเป็นงามเหมือนกันจ้า ฮาา อะนะ คนเราก็สวยทุกคนแหละ อยู่ที่ไปอยู่ถูกที่ถูกทางป่าว เนาะๆ   โดย: สาวไกด์ใจซื่อ 1 สิงหาคม 2557 11:59:26 น.

ได้เห็นสิ่งต่างๆ ที่แปลกไปจากประเทศเรา ดีจังเลยนะคะ ขอบคุณที่พามาเที่ยว หลายตอนเลย...ถ้าได้มีโอกาศพาซีไปเที่ยวต่างประเทศบ้างคงดี น้องซีคงได้เรียนรู้เปิดโลกใบนี้ให้กว้างขึ้น   โดย: มี๊เก๋+ป๊าโอ๋=ซีทะเล (kae+aoe ) 1 สิงหาคม 2557 14:01:40 น.

ขนาดคนไทยเองเราก็ยังหวาดๆไม่ค่อยไว้ใจ ยิ่งต่างแดนยิ่งน่ากลัว แถมหน้าตาดำๆหนวดเฟิ้มๆอีกด้วย...ถึงแม้หน้าตาที่เราเห็นไม่ได้หมายความว่าจิตใจจะเป็นอย่างที่เราคิด แต่ต้องระวังไว้ก่อน   โดย: สำรวจฟ้า IP: 58.137.161.226 1 สิงหาคม 2557 17:42:05 น.

ขอมานั่งคุยด้วยนี่ไม่ไหวจริงๆ ครับ ดีแล้วที่ปฏิเสธ อยู่ต่างบ้านต่างเมืองยังไงก็ต้องเซฟตัวเองไว้ก่อน +   โดย: คุณต่อ (toor36 ) 1 สิงหาคม 2557 23:36:04 น.

สวัสดียามเช้าครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 2 สิงหาคม 2557 6:15:44 น.

มาชมท่องแดนฤษีต่อค่ะ อินเดียมีเรื่องราวและสถานที่น่าสนใจเรียนรู้ มากมาย ป้าไปมา7ครั้งแล้วยังมีที่ๆยังไม่ได้ไปอีกหลายแห่งค่ะ ขอบคุณที่นำเรื่องราวน่าสนใจมาแบ่งปัน โหวตค่ะ กาบริเอล Travel Blog ดู Blog ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น   โดย: พรไม้หอม 2 สิงหาคม 2557 8:03:40 น.

ขอบคุณสำหรับคะแนนโหวตครับ อย่าว่าแต่น้องฟ้าเลย พี่ก๋าเองยังไม่ค่อยอ่านหนังสือโคลงกลอนเลยครับ อ่านเข้าใจยากนะ มันเหมือนต้องแปลไทยเป็นไทย เพียงแต่เมื่ออ่านไปเรื่อยๆ มันเห็นความงามของคำ จังหวะจะโคน ก็เป็นเสน่ห์อีกอย่างของการเขียนการอ่านครับ   โดย: กะว่าก๋า 2 สิงหาคม 2557 12:16:58 น.

เชิงอรรถในหนังสือเล่มนี้เยอะมากครับน้องฟ้า รายละเอียดเพียบเลยครับ   โดย: กะว่าก๋า 2 สิงหาคม 2557 16:01:19 น.

เป็นพิธีการที่ดูน่าทึ่งนะคะ ลองหลับตามาถ้าอยู่ในเหตุการณ์คงขนลุกเลย คุณฟ้าเก่งจัง จำชื่อ ภาษา อะไรได้มากมาย บอกตามตรงว่าจะแอบงงกับชื่อค่ะ จำไม่ค่อยได้ แหะๆ ว่าแต่ทำไมคนอินเดียกินข้าวเย็นดึกจังน้า ปล เกียมฉ่ายตอนแรกก็ต้องกูเกิ้ลเอาเหมือนกันค่ะ 555   โดย: AdrenalineRush 2 สิงหาคม 2557 16:05:46 น.

รูปสวยจังค่ะ ขอบคุณที่แวะไปบล๊อคของโมเสสกับแม่โมนะคับ   โดย: mariabamboo 2 สิงหาคม 2557 16:10:48 น.

คุณฟ้าไปเที่ยวอินเดียคนเดียวเลยเหรอคะ เก่งจัง นุ่นไม่เคยไปไหนคนเดียวเลย ส่วนมากไปกับที่บ้านค่ะ ไปเที่ยวแบบแบคแพค น่าสนุกมากเลยอยากไปบ้าง ภาพสวยมาก ได้ความรู้ด้วยค่ะ ละเอียดเรื่องอินเดียเลย ขอบคุณมากๆนะคะ   โดย: lovereason 2 สิงหาคม 2557 21:15:06 น.

สวัสดียามเช้าครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 3 สิงหาคม 2557 6:45:46 น.

สวัสดีค่ะคุณฟ้า บุ๊งนับถือจริง ๆ เลยค่ะ คุณฟ้าไปเที่ยวอินเดียคนเดียว เห็นด้วยเลยค่ะว่าไว้ใจใครทุกคนไม่ได้ อ่านถึงตอนท้ายแล้วแอบมีลุ้นว่าคุณฟ้าคงไม่ได้ให้เค้ามานั่งคุยด้วยใช่มั้ย 55555   โดย: Close To Heaven 3 สิงหาคม 2557 15:40:42 น.

สวัสดีค่ะ ขอบคุณมากนะคะที่แวะไปทักทายและฟังเพลงที่บล็อกค่ะ ชอบวิธีเล่าประสบการณ์การท่องเที่ยวของคุณจังค่ะ อารมณ์ประมาณได้อ่านนวนิยายเลยอ่ะ คำที่คุณเลือกมาใช้ อ่านแล้วเพลินดีค่ะ ทำให้เรื่องราวและสถานที่ดูมีมนต์เสน่ห์ขึ้น เขียนบล็อกไม่ยาวแต่สามารถอธิบายรายละเอียดของพิธีกรรมได้ดี อ่านแล้วรู้เลยว่าผู้เขียนมีพื้นความรู้ มีความเข้าใจเป็นอย่างดี ประทับใจค่ะ ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต Rinsa Yoyolive Food Blog ดู Blog ซองขาวเบอร์ 9 Diarist ดู Blog find me pr Music Blog ดู Blog กาบริเอล Travel Blog ดู Blog   โดย: ฝากเธอ2 3 สิงหาคม 2557 20:47:00 น.

สวัสดียามเช้าครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 4 สิงหาคม 2557 6:12:49 น.

เห็นรูปปั้นหนุมานแล้วชอบครับ ในวัดบ้านเราก็มียักษ์มีลิงเยอะแยะ ผมอยากดูตัวละครจากรามเกียรติ์อื่นๆแบบที่เป็นอินเดียต้นตำรับแท้ๆ ดูบ้าง แต่ตอนไปอินเดียเจอแต่ศาลเจ้าพระพิฆเนศ พวกลิง-ยักษ์อยู่แค่ตามภูเขาหินสลัก ได้เห็นภาพพิธีกรรมต่างๆชัดแจ๋วเลย ทีแรกคิดว่าเขาไม่ให้ถ่ายรูปซะอีก โหวตท่องเที่ยวให้เลยครับ   โดย: ชีริว 4 สิงหาคม 2557 21:48:46 น.

หวัดดีครับ..   โดย: Kaxrus 6 สิงหาคม 2557 22:24:42 น.

สวัสดียามเช้าครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 8 สิงหาคม 2557 6:02:31 น.

พักผ่อนตามสบายนะครับน้องฟ้า พี่ก๋าไม่ได้หยุดช่วงเทศกาล ทำงานทุกวันเลยครับ   โดย: กะว่าก๋า 8 สิงหาคม 2557 13:29:01 น.

สวัสดีค่ะน้องฟ้า วันหยุดยาวพักผ่อนให้เต็มที่นะคะ ชอบทานน้ำพริกเหรอคะ งั้นวันที่ 15 แวะมานะ มีริวิวน้ำพริกส่งการบ้านกิจกรรมเพื่อนบล็อกค่ะ   โดย: เนินน้ำ 10 สิงหาคม 2557 9:49:09 น.

เพื่อนย่ำตามรอยไปให้หลังแค่อาทิตย์เดียวค่ะ เป็นอันว่า เคสแม่โมเป็นเคสตัวอย่างไป เพราะหลังจากแม่โมข้ามจากไทยไปเที่ยวที่ป้อมการ์โนด์ กลายเป็นเขาเปิดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำหรับคนไทยไปเสียแล้วค่ะ   โดย: mariabamboo 10 สิงหาคม 2557 10:57:31 น.

สวัสดีครับน้องฟ้า   โดย: กะว่าก๋า 10 สิงหาคม 2557 12:09:58 น.

กาบริเอล Travel Blog ดู Blog ตามมาอ่านและเที่ยวด้วยค่ะ คุณฟ้า   โดย: ซองขาวเบอร์ 9 10 สิงหาคม 2557 13:27:01 น.

เพิ่งมีเวลาตามมาเที่ยวด้วยค่ะ ทั้งน่าสนุก และน่ากลัว พอๆกันเลยนะคะ   โดย: ดาวริมทะเล 10 สิงหาคม 2557 17:17:00 น.

แสดงว่าเคยดูเรื่อง "WataMote สาวมืดมนอลวนหารัก" สินะครับ ถึงได้รู้ว่าเป็น base on true story   โดย: คุณต่อ (toor36 ) 10 สิงหาคม 2557 18:29:15 น.

สวัสดีครับผม ^^ มาชมอินเดียตอนที่ 9 อ่านแล้วก็คิดภาพตามไป ฟังเพลงเพราะดีนะครับฟังแล้วสบายใจดีจัง มีคนเล่าว่าอินเดียเป็นประเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมน้อยมาก เราสามารถตามหาสถานที่ต่างๆในพุทธประวัติได้เกือบจะครบเลยทีเดียว เพราะแม่น้ำก็ยังชื่อเดิม ภูเขาก็ชือเดิม อาบน้ำก็ยังอาบน้ำกันตรงที่เดิมมาเป็นพันๆปี ไม่น่าเชื่อนะครับ ศาสนาฮินดูเข้มแข็งมากๆ จะนานแค่ไหนคนก็ยังศรัทธาไม่เสื่อมคลายเลยจริงๆนะครับ ^^ คุณฟ้าเก่งมากๆนะครับ เป็นผมไม่กล้าไปลุยแบบนี้แน่ๆ 555++ โหวตท่องเที่ยวให้เลยนะครับ ขอบคุณที่มาให้กำลังใจทั้งสองเรื่องเลยนะครับ รักของแม่ยิ่งใหญ่มากๆ แม่ทุกๆคนก็จะคล้ายๆกันนะครับ เรื่องเฉียดของทุกคนล้วนให้บทเรียนดีๆเสมอครับผม ขอบคุณอีกครั้งนะครับ ^^   โดย: วนารักษ์ 10 สิงหาคม 2557 22:14:03 น.

ขอบคุณครับที่แวะไปทักทาย อยากไปเที่ยวชมแนววิถีชีวิตแบบนี้บ้างครับ ไปคนเดียวต้องระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยเป็นพิเศษครับ จากข่าวชายชาวอินเดียคุกความทางเพศ อันตรายมากครับ จากบล็อก สัตว์โลกทุกชนิดน่ารักครับ(ยกเว้นยามดุ)   โดย: เศษเสี้ยว 10 สิงหาคม 2557 22:48:16 น.

แวะมา สวัสดีวันหยุดค่ะ   โดย: ป้าคาล่า 11 สิงหาคม 2557 11:00:30 น.

อ่านดูแล้ว เขามีวิถีชีวิตที่แปลก แต่ก็ดี มีพิธีกรรม ช่วยรวบรวม จิตให้เป็นหนึ่งเดียว สู่จุดหมาย ที่แปลกก็ ชาวท้องถิ่นกินอาหารตอน 4 ทุ่ม... ยังไงไม่รู้ซิครับ กินแล้ว นอนพุงต้องพลุ้ยแน่เลย   โดย: ไวน์กับสายน้ำ 11 สิงหาคม 2557 11:33:50 น.

ป่านนี้คุณฟเาคงตะลอนๆเดินทางอยู่แน่เลย ^_^   โดย: AdrenalineRush 13 สิงหาคม 2557 8:56:04 น.

สนุกค่ะ   โดย: tuk-tuk@korat 13 สิงหาคม 2557 12:51:45 น.

เหมาะจะรวบรวมทำเป็นหนังสือพ๊อคเกตบุ๊คมากๆเลยครับ   โดย: น้ำ-ฟ้า-ป่า-เขา 3 ตุลาคม 2557 10:48:18 น.

ถ้ากุลลุ ไม่ได้อยู่ด้วย ฟ้าจะปฏิเสธเค้ายังไงเนี่ย พวกนี้ได้คืบเอาศอก ดูน่ากลัวเหมือนกันนะ มหากาพย์ มหาภารตะ พี่เคยฟัง อ.วีระ ธีรภัทร เล่าให้ฟัง ไม่รู้แกเล่าสนุกหรือเรื่องสนุกอยู่แล้ว อยากได้หนังสือเหมือนกันนะ ตาม link ที่ฟ้าให้ไว้ เข้าไปดู งานโยคะนานาชาติ ปี 2017 นี้ก็จบไปแล้วเนาะ ภาพในเว็บอลังมาก   โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ 20 มีนาคม 2560 17:53:21 น.

"รบเถิด อรชุน" คำนี้ได้ยิน จากคำกล่าว ที่เป็นตำนาน, พระบรมศาสดา สัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ท่าน เป็นยอดนัก แห่ง #บรมแห่งสังคมประชาธิปไตย" เพราะเหตุนั้น "ไอสไตน์ อัลเบิร์ต" จึงได้กล่าวยกย่องไว้, ลุงแอ็ด ผู้มีปัญญาน้อย ขอติดตามแอบอ่าน หลานฟ้า ผู้มีเมตราปราณีในตอนต่อไปเอย,   โดย: ธนู ลุงแอ็ดชวนเที่ยว (สมาชิกหมายเลข 4365762 ) 2 กุมภาพันธ์ 2562 3:03:07 น.

อารมณ์ร่วม ที่ลุงมีแด่พวกเขา แม้นว่าพวกจะไม่ใช่ Uncle Idol แต่พวกเขาก็ยิ่งใหญ่เสมอ "ผู้กล่อมโลกทั้งมวล".... แด่หลานฟ้า ที่ลุงนับถือ เป็น Idol Uncle ของลุง อีกทั้งเป็นครู "ครู พัก ลัก จำ", เช้านี้อารมณ์ติดค้าง อยากรำลึกถึงพวกเขา อีก..... https://www.youtube.com/watch?v=GdcSGxXJ8vM ปล.หลานฟ้า คงให้อภัย ที่เป็นสื่อกลางให้คิดถึงพวกเขา,   โดย: ธนู ลุงแอ็ดชวนเที่ยว (สมาชิกหมายเลข 4365762 ) 2 กุมภาพันธ์ 2562 11:29:24 น.