BlogGang.com : : sirivinit : พระราชชายาดารารัศมีและพระราชธิดา

พระราชชายาดารารัศมีและพระราชธิดา

พระราชชายา เจ้าดารารัศมี

พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี หรือพระนามเรียกขานในหมู่ข้าราชบริพารว่า เสด็จเจ้าน้อย เป็นที่โปรดปรานฯ ใน พระราชบิดา ยิ่งนัก ด้วยทรงเป็นเจ้าหญิงพระองค์น้อยที่ฉลองพระองค์ซิ่นแบบเจ้านายเมืองเหนือตลอดเวลา

เป็นที่น่าเสียดายว่า พระธิดาทรงมีพระชันษาเพียง ๓ ปี ๔ เดือน ๑๘ วัน ก็ได้ประชวรและสิ้นพระชนม์ลง เมื่อวันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๓๕

(ต่อมาทรงได้รับโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระนามพระอัฐิขึ้นเป็น "พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี" "พระเจ้าพี่นางเธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี" และ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี" ตามลำดับ)

การสิ้นพระชนม์ของพระราชธิดาในคราวนี้นั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเสียพระทัยยิ่งนัก ทรงมีรับสั่งกับ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ กล่าวโทษพระองค์เอง ว่า

"ทรงเสียพระทัยยิ่งนัก ที่ทรงมิได้สถาปนาพระยศพระราชธิดาให้เป็น "เจ้าฟ้า" ตามศักดิ์แห่งพระชนนี ซึ่งเป็นเจ้าหญิงพระราชธิดาในพระเจ้าประเทศราช

(เรื่องนี้มีตัวอย่างเมื่อครั้งรัชกาลที่ ๑ ทรงรับเจ้าหญิงคำสุก พระราชธิดาในพระเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุตศิริบุญสาร อาณาจักรลาวล้านช้าง ซึ่งเป็นพระเจ้าประเทศราชเช่นเดียวกันกับพระเจ้าอินทวิชยานนท์ในครั้งนี้ เป็นบาทบริจาริกาฝ่ายใน

ครั้งแรกเจ้าหญิงคำสุกก็ดำรงตำแหน่งเป็นเพียงเจ้าจอม และเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงทองสุกตามลำดับ (ไทยเรียกคำสุกเป็นทองสุก) พระราชธิดาก็ทรงพระยศเป็นเพียงพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงจันทบุรี

ต่อมาเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงทองสุกสิ้นพระชนม์ ต่อมาไม่นานพระราชธิดาซึ่งยังทรงพระเยาว์นักได้ทรงพลัดตกน้ำที่ท่าราชวรดิฐ แต่ทรงรอดมาได้ โดยทรงเกาะแพลูกบวบไว้ได้ จึงทรงรอดพ้นอันตรายมาได้

รัชกาลที่ ๑ มีพระราชดำริว่า ชะรอยพระราชธิดาพระองค์นี้จะมีบุญญาธิการสูงส่งกว่าพระเจ้าลูกเธออื่นๆ ทั้งเจ้าจอมมารดาก็ล่วงลับไปก่อน พระราชธิดานั้นเป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าประเทศราชพระองค์หนึ่ง พระเกียรติยศสมควรจะยกย่องไว้ในที่เจ้าฟ้าได้

จึงโปรดเกล้าฯให้ตั้งการพระราชพิธีสถาปนาพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าจันทบุรี ขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี ซึ่งเป็นการยอมรับโดยปริยายว่า พระชนนีคือเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงคำสุกนั้นเป็นพระมเหสีอีกพระองค์หนึ่ง

เพราะเหตุที่พระมารดาเจ้าฟ้าต้องมีพระยศชั้นพระมเหสีเท่านั้น แต่เนื่องจากเจ้าหญิงคำสุกได้สิ้นพระชนม์ล่วงลับไปเสียก่อนการสถาปนาพระราชธิดา จึงไม่ได้โปรดให้มีการสถาปนาเจ้าหญิงคำสุกขึ้นเป็นพระมเหสีแต่อย่างใด จึงยังทรงเป็นเจ้าจอมมารดาทองสุกอยู่เช่นเดิม

ครั้นเจ้าฟ้ากุณฑลฯเจริญพระชันษาขึ้น พระสิริโฉมอันงดงาม ประกอบกับพระบุญญาธิการและพระอิสริยยศเจ้าฟ้า ส่งผลให้ได้ทรงรับราชการฝ่ายในในรัชกาลที่ ๒ ครองอิสริยยศ พระราชชายานารี เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี

นับเป็นพระมเหสีคู่กันกับเจ้าฟ้าบุญรอด พระธิดาในพระพี่นางพระองค์น้อยในรัชกาลที่ ๑ ซึ่งเป็นพระอัครมเหสีมาแต่เดิม พระองค์เจ้าหญิงวิมลนาคนพีสี จึงคล้ายกันกับเจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดีด้วยประการข้างต้น)

เป็นเหตุให้พระธิดาสิ้นพระชนม์" แต่สำหรับ เจ้าจอมมารดาเจ้าดารารัศมีแล้วนั้น ทรงเสียพระทัยอย่างที่สุด ไม่สามารถรับสั่งเป็นคำพูดได้ ทรงฉีกทำลายพระฉายาลักษณ์ที่ "พระราชสวามี" ประทับร่วมอยู่กับ "พระองค์" และ "พระราชธิดา" เสียจนหมดสิ้น

อย่างไรก็ตาม หลังจากทรงได้รับลายพระหัตถเลขา จากพระราชบิดาที่ส่งมาประทานแล้ว ทำให้ทรงมีกำลังพระทัยดีขึ้นโดยลำดับ ต่อมาภายหลัง เจ้าจอมมารดาเจ้าดารารัศมี มิได้ทรงมีพระประสูติกาลอีกเลย

ทั้งที่โดยความจริงแล้วนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงตั้งพระทัยเอาไว้ก็ตาม ไม่ว่าจะอย่างไร เจ้าจอมมารดาเจ้าดารารัศมี ก็ยังทรงมุ่งมั่นรับใช้เบื้องพระยุคลบาท และถวายความจงรักภักดีต่อสมเด็จพระบรมราชสวามีอย่างหาที่สุดไม่ได้

โปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็น "พระราชชายา เจ้าดารารัศมี"

เมื่อวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๕๑ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศ "เจ้าจอมมารดา เจ้าดารารัศมี" ขึ้นเป็นเจ้านายในราชวงศ์จักรี มีพระอิสริยยศเป็นพระมเหสีพระองค์หนึ่ง ออกพระนามว่า "พระราชชายา เจ้าดารารัศมี"

นับเป็นพระอิสริยยศในตำแหน่งพระมเหสีเทวี ที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน จึงนับได้ว่า "พระราชชายา เจ้าดารารัศมี" ทรงเป็นพระมเหสีลำดับที่ ๕ ในเวลานั้น (ลำดับที่ ๑-๔ มีรายพระนามดังนี้ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี พระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี และพระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินีนาฏ

ไม่นับ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี พระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอัครวรราชกัลยา และพระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ สมเด็จพระอัครมเหสีพระองค์แรกและพระมเหสีทั้ง ๒ พระองค์ที่สวรรคตและ สิ้นพระชนม์ไปก่อนหน้านั้นแล้ว)

มีต่อค่ะ

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

โสรวารสิริวิบูลย์ รัศมิสูรย์ส่องจำรูญประภัสสร์นะคะ

Create Date : 13 พฤศจิกายน 2553

Last Update : 13 พฤศจิกายน 2553 18:43:15 น.

0 comments

Counter : 2519 Pageviews.