BlogGang.com : : sirivinit : พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา

พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา

พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์

พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์
กรมขุนสุทธาสินีนาฏ (ซ้าย)
ขณะทรงกำลังเตรียมพระกระยาหารในห้องพระเครื่องต้น

พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา (HH Princess Saisavali Bhiromya, the royal consort of King Rama V) พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลดาวัลย์ กรมหมื่นภูมินทรภักดีและเจ้าจอมมารดาจีน

ประสูติเมื่อวันที่ ๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๐๖ ทรงเข้ารับราชการฝ่ายในเป็นพระอรรคชายาเธอ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพร้อมกับ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอรรควรราชกัลยา และ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ ซึ่งเป็นพระเชษฐภคินี

พระประวัติ

พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา (๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๐๖ - ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๒)เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลดาวัลย์ กรมหมื่นภูมินทรภักดีและเจ้าจอมมารดาจีน ประสูติเมื่อวันศุกร์ที่ ๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๐๖มีพระนามเดิมว่าหม่อมเจ้าสาย ลดาวัลย์

หม่อมเจ้าสาย ลดาวัลย์ เมื่อประสูติทรงประทับอยู่ที่วังของพระบิดา โดยมีสมเด็จกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร ทรงเป็นผู้อภิบาล ทรงมีพระเชษฐภคินีที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจีน ๒ พระองค์ และได้รับราชการฝ่ายในเป็นพระอรรคชายาเธอใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมกันทั้งสามพระองค์ คือ

หม่อมเจ้าบัว ลดาวัลย์ เมื่อเป็นพระมเหสี ทรงมีพระอิสริยศักดิ์เป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค ต่อมาได้ทรงกรมเป็น กรมขุนอรรควรราชกัลยา

หม่อมเจ้าปิ๋ว ลดาวัลย์ เมื่อเป็นพระมเหสี ทรงมีพระอิสริยศักดิ์เป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์ สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๐

พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ทรงรับราชการฝ่ายในเป็นพระภรรยาเจ้าทรงอิสริยศักดิ์เป็น พระอรรคชายาเธอ มีหน้าที่ควบคุมดูแลห้องพระเครื่องต้น ของเสวยคาวหวาน

อีกทั้งทรงเป็นผู้ที่ตั้งโรงเลี้ยงเด็กขึ้นเป็นแห่งแรกในประเทศไทย บริเวณตำบลสวนมะลิ ถนนบำรุงเมือง อุทิศพระกุศลประทานพระราชธิดาพระองค์ใหญ่ ที่สิ้นพระชนม์ไปตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ทรงรับเด็กกำพร้าและเด็กยากจนมาเลี้ยงดู สอนให้เล่าเรียน และฝึกวิชาชีพทั้งหญิงและชาย ทรงเป็นองค์อุปนายิกาสภาอุณาโลมแดง (สภากาชาดไทย) ในสมัยหนึ่งอีกด้วย

พระวิมาดาเธอฯ ทรงประชวรด้วยพระโรคเนื้อร้ายในช่องพระโอษฐ์ สิ้นพระชนม์ ณ ตำหนักในสวนสุนันทา พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๒ โดยได้รับพระราชทานโกศกุดั่นน้อยทรงพระศพ และได้รับพระราชทานพระโกศทองใหญ่ในวันออกพระเมรุพระราชทานเพลิงพระศพ (พระโกศทองใหญ่ เป็นพระโกศชั้นสูงสุดสำหรับทรงพระบรมศพ พระมหากษัตริย์และสมเด็จพระอัครมเหสี)

พระราชโอรสธิดา

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศร์ (เดิมพระองค์เจ้าชายยุคลทิฆัมพร)

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี (เดิมพระองค์เจ้าหญิงนภาจรจำรัสศรี) สิ้นพระชนม์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ก่อนได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้า"

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพดารา กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา (เดิมพระองค์เจ้าหญิงมาลินีนพดารา สิรินิภาพรรณวดี)

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี (เดิมพระองค์เจ้าหญิงนิภานภดล วิมลประภาวดี)

พระอิสริยยศ
พ.ศ. ๒๔๐๖ หม่อมเจ้าสาย ลดาวัลย์
พ.ศ. ๒๔๒๑ พระอรรคชายาเธอ หม่อมเจ้าสาย ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พ.ศ. ๒๔๓๑ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินีนาฏ ทรงศักดินา ๒๐๐๐๐ ตามตำแหน่งพระอรรคชายาเธอมีกรม และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้ง เจ้ากรม เป็นขุนสุทธาสินีนาฎ ศักดินา ๖๐๐ ปลัดกรม เป็นหมื่นอาจอำนวยกิจ ศักดินา ๕๐๐ สมุห์บาญชี เป็นหมื่นสิทธินรารักษ์ ศักดินา ๓๐๐

พ.ศ. ๒๔๖๘ พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ทรงศักดินา ๒๐๐๐๐ ตามตำแหน่งพระอรรคชายาเธอมีกรม และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อน เจ้ากรม เป็นพระสุทธาสินีนาฎ ศักดินา ๘๐๐ ปลัดกรม เป็นหลวงอาจอำนวยกิจ ศักดินา ๖๐๐ สมุห์บาญชี เป็นขุนสิทธินรารักษ์ ศักดินา ๔๐๐

โดยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงได้รับพระมหากรุณาโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระนามและเลื่อนกรม โดยคำว่า "วิมาดา" นั้นแปลว่า แม่เลี้ยง พระองค์เป็นเจ้านายพระองค์เดียวที่ได้รับการสถาปนาไว้ในพระอิสริยศักดิ์นี้อย่างเป็นทางการ พร้อมทั้ง เติมสร้อยพระนามถวายว่า "ปิยมหาราชปดิวรัดา" ซึ่งคำว่า "ปดิวรัดา" (อ่านว่า ปะดิวะรัดดา) แปลว่า ผู้เป็นภรรยาอันเป็นที่รักของสามี คือ สมเด็จพระปิยมหาราชนั่นเอง

เครื่องราชอิสริยาภรณ์
พระองค์ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุด
ของตระกูลต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ฝ่ายใน) (ป.จ.)
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๕ ชั้นที่ ๑(จ.ป.ร.๑)
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๖ ชั้นที่ ๑ (จ.ป.ร.๑)
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๗ ชั้นที่ ๑ (ป.ป.ร.๑)

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ศุภสวัสดิ์โสรวาร ศุภมานภิรมย์ปรีดิ์นะคะ

Create Date : 13 พฤศจิกายน 2553

Last Update : 13 พฤศจิกายน 2553 18:11:59 น.

0 comments

Counter : 3944 Pageviews.