|
+++... วันสงกรานต์ ประเพณีไทย ...+++
สงกรานต์ เป็นประเพณีของประเทศไทย สงกรานต์เป็นคำสันสกฤต หมายถึง การผ่าน หรือ การเคลื่อนย้ายซึ่งเป็นการอุปมาถึงการเคลื่อนย้ายของการประทับในจักรราศี...
การนับ ระยะเวลาที่เส้นทางของดวงอาทิตย์โคจรผ่านกลุ่มดาวฤกษ์จักราศีทั้ง 12 กลุ่มประกอบด้วยกลุ่มดาวราศี เมษ พฤษภ เมถุน กรกฎ สิงห์ กันย์ ตุลย์ พิจิก ธนู มังกรกุมภ์ และ มีน การโคจร ผ่านกลุ่มดาวแต่ละกลุ่ม จะใช้ระยะเวลา ประมาณ 30 วัน เมื่อ ดวงอาทิตย์โคจรผ่าน กลุ่มดาว เหล่านี้ครบทั้ง 12 กลุ่ม ก็จะได้ระยะเวลา 1 ปี พอดีเป็นวิธีการนับเดือนที่ใช้กันใน ประเทศอินเดีย และกลุ่มประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งรับอิทธิพลทางวัฒนธรรมมาจากอินเดียเช่น ไทย พม่า เขมร ลาว เป็นต้น
วันมหาสงกรานต์ 13 เมษายน
วันที่ 13เมษายน เป็นวัน"มหาสงกรานต์" หรือวันเริ่มต้นปีใหม่ ทั้งนี้เป็นเพราะเป็นจากช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์โคจรผ่านจากราศีมีนเข้าสู่ ราศีเมษนั้น โลกโคจรเป็นมุมฉากกับดวงอาทิตย์จึงมีกลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันพอดี วันสงกรานต์เป็นวันทำบุญใหญ่ประจำปี มี 3 วันคือ วันมหาสงกรานต์หรือวันส่งท้ายปีเก่า(วันที่ 13 เมษายน) วันกลางหรือวันเนา (วันที่ 14 เมษายน) วันขึ้นปีใหม่หรือวันเถลิงศก (วันที่ 15 เมษายน) หรือการเคลื่อนขึ้นปีใหม่ในความเชื่อของประเทศไทยและบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และชาวต่างประเทศจะเรียกว่าเทศกาลนี้ว่า สงครามน้ำ สงกรานต์ เป็นประเพณีเก่าแก่ของไทยซึ่งสืบทอดมาแต่โบราณคู่มากับประเพณีตรุษจึงมีการเรียกรวมกันว่า ประเพณีตรุษสงกรานต์ หมาย ถึงประเพณีส่งท้ายปีเก่า และต้อนรับปีใหม่คำว่าตรุษเป็นภาษาทมิฬ แปลว่าการสิ้นปี เมื่อวันสงกรานต์ตรงกับวันใดของแต่ละปีซึ่งจะมีนางสงกรานต์ประจำวันนั้นๆ
ความสำคัญของวันสงกรานต์
พิธีสงกรานต์ถือเป็นประเพณีการเฉลิมฉลองวันขึ้นปีใหม่ของไทยที่ยึดถือปฏิบัติ มาแต่โบราณช่วงวันสงกรานต์จึงเป็นวันแห่งความเอื้ออาทร ความรัก ความผูกพัน ที่มีต่อกันทั้งครอบครัวชุมชน สังคม และศาสนา แต่ปัจจุบันวันสงกรานต์ได้เปลี่ยนไปสู่สังคมในวงกว้างและมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนทัศนคติ และความเชื่อส่วนนั้นไปและในความเชื่อดั้งเดิมที่ใช้สัญลักษณ์เป็นองค์ประกอบหลักในพิธี ได้แก่การใช้น้ำเป็นตัวแทน แก้กันกับความหมายของฤดูร้อนช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษ ใช้น้ำรดให้แก่กันเพื่อความชุ่มชื่นและขอพรจาก บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย รวมทั้งแสดงความกตัญญูกตเวทิตาต่อบรรพบุรุษ ที่ล่วงลับไปแล้วด้วยการทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ การสร้างความสมัครสมานสามัคคีในชุมชน ได้แก่การร่วมกันทำบุญให้ทาน การก่อพระเจดีย์ทรายและเป็นการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา การเล่นสาดน้ำเพื่อความสนุกสนานรื่นเริงร่วมกันนอกจากนี้ ยังสร้างความรู้สึกผูก พันกลมเกลียวต่อบุคคลในสังคมเดียวกันและสร้างความรู้สึกหวงแหนในสาธารณสมบัติของสังคมและสิ่งแวดล้อมโดยการช่วยกันทำความสะอาดบ้านเรือน วัดวาอารามตลอดจนอาคารสถานที่สถานที่ต่างๆ
เวลาได้เปลี่ยนไปผู้คนได้มีการเคลื่อนย้ายที่อยู่เข้าสู่เมืองใหญ่ๆ และจะถือเอาวันสงกรานต์เป็นวัน กลับบ้าน ทำให้การจราจรคับคั่งในช่วงวันก่อนสงกรานต์วันแรกของเทศกาล และวันสุดท้ายขอเทศกาล นอกจากนี้เทศกาลสงกรานต์ยัง ถูกใช้ในการส่งเสริมการท่องเที่ยว ทั้งต่อคนไทยและต่อนักท่องเที่ยวต่างประเทศปัจจุบันนี้เทศกาลสงกรานต์มีพัฒนาการและมีแนวโน้มว่าได้มีการเสริมจนคลาดเคลื่อนบิดเบือนไป เกิดการประชาสัมพันธ์ในเชิงการท่องเที่ยวว่าเป็น WaterFestival เป็นภาพของการใช้น้ำเพื่อแสดงความหมายเพียงประเพณีการเล่นเท่านั้น
กิจกรรมในวันมหาสงกรานต์
ทำบุญตักบาตร วันมหาสงกรานต์ ประชาชนจะลุกขึ้นมาตอนเช้าเพื่อที่จะจัดเตรียมอาหาร ไปตักบาตรถวายพระ พอจัดเตรียมอาหารเสร็จก็จะ บรรจงลงภาชนะมีถ้วยโถโอชามที่สวยงาม แล้วเอาวางเรียงลงในถาด เพื่อนำไปทำบุญตักบาตรและเลี้ยงพระประจำหมู่บ้านของตน เรื่องการแต่งตัว จะแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าที่สะอาดสวยงามมิดชิดเหมาะแก่การไปวัดของชาวบ้าน
ก่อพระเจดีย์ทราย ในสมัยก่อนทีเรื่องเล่าขานกันว่าทุกคนเมื่อเข้าวัดมาแล้วเวลาเดินออกจากวัดจะมีเม็ดทรายติดเท้าออกไปด้วยเพราะฉะนั้นเพื่อเป็นการเติมเต็มจึงมีการขนทรายเข้าวัดหรือการก่อพระเจดีย์ทรายนั้นเองแต่ถึงอย่างไรแล้วการก่อพระเจดีย์ทรายก็เป็นเพียงกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมกันทำเพราะตอนเย็นๆชาวบ้านก็จะพากันไปที่ท่าน้ำแล้วขนทรายกันมาคนละถังเพื่อนำทรายมาก่อเป็นพระเจดีย์นั่นถือว่าเป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่จะให้ชาวบ้านมีความสามัคคีกรมเกลียวเพราะเมื่อขนทรายเข้าวัดแล้วทรายก็จะล้นวัดพระสงฆ์ก็จะนำทรายที่ชาวบ้านขนมานำไปคืนสู่แม่น้ำดังเดิมเพราะไม่รู้จะเก็บไว้ทำอะไรเพราะฉะนั้นแล้วเวลาขนทรายเข้าวัดควรจะขนเพียงแค่เล็กน้อยเท่านั้นพอเพราะจะสร้างความลำบากให้พระเณรในภายหลัง
ปล่อยนกปล่อยปลา การปล่อยนกปล่อยปลาในวันมหาสงกรานต์ถือว่าทำกันอาจจะเป็นประเพณีเลยทีเดียวเพราะนั่นถือว่าเมื่อเข้าวัดมาแล้วก็ต้องทำบุญโดยการปล่อยนกปล่อยปลาถ้าถือตามความเชื่อแล้วอานิสงส์ในการปล่อยนกปล่อยปลาถือว่ามีมากเลยทีเดียวแล้วแต่ใครจะอธิฐานแบบไหนเพราะการให้ชีวิตใหม่แก่สัตว์ที่ถูกจับมาทรมานถือว่าได้บุญมากเลยทีเดียวเพราะฉะนั้นไม่แปลกเลยถ้าถึงวันสงกรานต์จะเห็นประชาชนปล่อยนกปล่อยปลา
สรงน้ำรดน้ำ และสาดน้ำ การสรงน้ำพระพุทธรูป มีดอกไม้ ธูปเทียน ไปบูชา แล้วเอาน้ำอบไปประพรมที่องค์พระ ทำเป็นสังเขปพอเป็นพิธีว่าได้แสดงความเคารพบูชาและสรงน้ำท่านในวันขึ้นปีใหม่แล้ว เมื่ออัญเชิญพระพุทธรูปมา ก็มีการแห่แหนกันอย่างสนุกสนาน สรงน้ำพระพุทธรูปแล้วก็มีการสรงน้ำพระสงฆ์ โดยมากมักเป็นสมภารเจ้าวัดเป็นการสรงน้ำจริงๆ สรงเสร็จครองไตรจีวรใหม่ที่อุบาสกอุบาสิกานำมาถวาย ท่านก็ขึ้นธรรมาสน์เทศน์อำนวยพรปีใหม่ให้แก่ผู้ที่ไปสรงน้ำ นอกจากนี้ยังมีการ รดน้ำญาติผู้ใหญ่ หรือผู้ซึ่งเป็นที่เคารพนับถือ เพื่อขอศีลขอพรตามประเพณี
ข้อคิดสำหรับ เทศกาลสงกรานต์ เทศกาลวันครอบครัว และเทศกาลวันผู้สูงอายุ แม้ชื่อต่างแต่ใจไม่ต่าง เพราะทั้ง 3 เทศกาลประกอบขึ้นด้วยใจที่เห็นคุณค่าวัฒนธรรมอันดีงามของไทยได้แก่ ความกตัญญูรู้คุณ ความเคารพต่อคุณค่าแห่งการเริ่มต้นชีวิตใหม่ ความรักเอื้ออาทร ความโอบอ้อมอารีต่อเพื่อนมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ซึ่งสามารถเริ่มต้นจากท่านและครอบครัว เรามาร่วมกันสืบสานประเพณีวัฒนธรรมวันสงกรานต์อันดีงามด้วยกันครับ 
ท่าน ว.วชิรเมธี ส่งมงคลธรรมรับสงกรานต์แก่ ประชาชนชาวไทย
หลักธรรมสำหรับ คนไทย
สงกรานต์ คือ วันปีใหม่แบบไทยๆ ปีใหม่มาถึงทั้งที จึงควรตั้งปณิธานในการดำเนินชีวิตให้ดี โดยปฏิบัติตามแนวทางดังต่อไปนี้
1.ควรตั้งปณิธานว่า ปีใหม่ต้องดีกว่าปีเก่า
2.ควรใช้เวลาให้คุ้มค่าที่สุด ด้วยการเตือนตัวเองให้ไม่ประมาทตามแนวทางพุทธพจน์ที่ว่า คืนวันล่วงไปๆ บัดนี้เธอทำอะไรอยู่
3.ควรฝึกตนให้เป็นคนที่มีคุณค่าด้วยการถือคติที่ว่า ตนเป็นที่พึ่งของตน จากนั้นจงให้คนเขาได้พึ่ง
4.ควรเตือนตัวเองให้รู้จักดูแลสถาบันครอบครัวให้ดีแล้วจึงช่วยเหลือเกื้อกูล สังคม ด้วยการปฏิบัติตามหหลักการที่ว่า ดูแลคนในครอบครัวให้ดี จากนั้นจึงแบ่งไมตรีให้คนทั้งโลก
ขอให้ทุกท่านมีความสุขในวันสงกรานต์ เที่ยวให้สนุก
ท่านที่ต้องเดินทางก็ขอให้เดินทางปลอดภัยทั้งไปและกลับครับ
หลักธรรมของท่าน ว.วชิรเมธี
ภาพสวยๆจากอินเตอร์เนต เพลงรำวงสงกรานต์จากยูทูป
รำวงเริงสงกรานต์- สุนทราภรณ์
| Create Date : 10 เมษายน 2556 |
|
134 comments |
| Last Update : 14 เมษายน 2556 8:19:04 น. |
| Counter : 22913 Pageviews. |
|
 |
|
มาร่วมรื่นเริง สืบสานวัฒนธรรมไทย
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 89 คน [
ค่อยมาอ่าน อิอิ