|
ภูมิชีวิตตก..ต่อมเหม็น...เลยอักเสบ
เมื่อวันก่อนผมเล่าเรื่องพี่จุ๊กโชคร้ายเป็นกระจกตาอักเสบ วันนี้ผมจะเล่าเรื่องน้องเป๊บน้องสาวพี่จุ๊กที่มีอาการต่อมเหม็นอักเสบ หลายคนอาจสงสัยว่าทำไม 2 พี่น้องนี่แข่งกันป่วยจังสุขภาพไม่แข็งแรงหรือไร จริงๆ ทั้งพี่จุ๊ก และน้องเป๊บแข็งแรงดี แต่ที่มาแข่งกันป่วยช่วงนี้เพราะ.. แม่พี่จุ๊กกะเป๊บบอกว่า.. 2 พี่น้องภูมิชีวิตตก เนื่องจากความเครียดคิดว่าโดนแม่ทิ้ง เพราะแม่พี่จุ๊กกะเป๊บต้องไปสัมมนาทิ้งให้ พี่จุ๊กกะเป๊บอยู่บ้านเอง 2 คืน กลับมาได้เรื่องเลยลูกสาวทั้ง 2 แข่งกันป่วย
โดยปกติสุนัขและแมวทุกตัวจะมี " ต่อมเหม็น " หรือ " ต่อมข้างก้น " (anal gland) อยู่ภายในในก้น ของสุนัข ต่อมเหม็นนี้อยู่บริเวณข้างรูก้นของสุนัขในแนวเดียวกันมี 2 ข้าง ซ้ายขวา ต่อมนี้มีหน้าที่สร้างสารคัดหลั่ง ที่เป็นสารชนิดหนึ่งซึ่งจะมีกลิ่นเฉพาะตัวของสุนัขตัวนั้นๆ โดยแต่ละตัวจะมีกลิ่นไม่ซ้ำกัน เป็นกลิ่นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เราจะเห็นได้ว่า เมื่อเวลาสุนัขแปลกหน้าเจอกันนั้นจะดมก้นกัน ไม่ใช่เราทำทะลึ่งกันนะครับ หลายคนจะดุสุนัขตัวเองเมื่อไปดมก้นสุนัขตัวอื่นว่าเป็น "หมาทะลึ่ง" แต่ในความเป็นจริงแล้ว นั่นคือการที่เค้าตรวจสอบเอกลักษณ์ของเพื่อนใหม่ตัวนั้นนั่นเอง
โดยปกติในต่อมเหม็นจะอยู่ในสภาพว่างเปล่า เพราะสารคัดหลั่งจะถูกแรงดันในการขับถ่ายกำจัดออกมา สารคัดหลั่งในต่อมเหม็นจะเป็นของเหลวสีน้ำตาลอ่อน บางครั้งอาจจะแข็งเป็นขี้ผึ้งสีเหลืองๆ ต่อมเหม็นจะถูกทำให้ว่างโดยการหดตัวของกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนัก การหดตัวจะเป็นไปโดยอัตโนมัติเมื่อสุนัขหงุดหงิด ตกใจ ภายใต้ภาวะกดดัน หรือออกนอกอาณาเขตของตนเอง การหดตัวของกล้ามเนื้อหูรูดเพื่อขับสารคัดหลั่งส่งกลิ่นไม่ใช่การกระทำเพื่อแสดงอาณาเขตอย่างเดียว แต่เป็นการแพร่กระจายกลิ่นตัวของสุนัขด้วย
ในร้านกรูมมิ่งสุนัข ที่รับแต่งขน ตัดเล็บ หรืออาบน้ำทำความสะอาด บางร้านจะมีการบีบต่อมเหม็นให้ด้วย ซึ่งบางคนสงสัยว่าบีบเพื่ออะไรและจะต้องบีบบ่อยแค่ไหน ระยะห่างกันเท่าใด และถ้าไม่บีบจะเป็นอะไรหรือไม่ เมื่อรู้ว่าต่อมเหม็นสามารถบีบตัวโดยอัตโนมัติแล้ว คำตอบก็คือ ...ถ้าไม่มีปัญหาเรื่องการอุดตันของทางเปิดของต่อมเหม็นนี้ เจ้าของแทบไม่จำเป็นต้องยุ่งกับมันเลย เพียงแต่เมื่อถึงเวลาที่คุณจะต้องอาบน้ำมันเอง ก็ฟอกสบู่ที่ก้นให้สะอาด และหมั่นสังเกตพฤติกรรมสุนัขของคุณ เท่านั้นก็พอ
ภาวะอุดตันของต่อมเหม็น
สำหรับสุนัขสายพันธุ์ที่มีปัญหาเรื่องต่อมเหม็นอุดตันนี้ส่วนใหญ่จะเป็นสุนัขพันธุ์เล็ก เช่น ชิวาวา มิเนียเจอร์พินเชอร์ และอิงลิชค็อกเกอร์ สแปเนียล แต่สามารถเกิดกับสุนัขได้ทุกสายพันธ์ โดยสาเหตุจะมาจากท้องผูก อุจจาระแข็ง ปากท่อต่อมเหม็นเล็ก ต่อมเหม็นทำงานเกินขนาด (คือ ภาวะตื่นเต้นตกใจทั้งวัน) หรือสารคัดหลั่งแข็งเหมือนแป้ง ภาวะอุดตันนี้รักษาโดยกำจัดสารอุดตันให้ต่อมเหม็นว่างเปล่า
การกำจัดสารอุดตันให้ต่อมเหม็นว่างเปล่า
นำผ้าเช็ดตัวชุบนำอุ่นให้หมาดๆ ยกหางสุนัขขึ้น ต่อมเหม็นจะวางอยู่ในแนวประมาณ 5 โมงเย็น และ 1 ทุ่มในระนาบเดียวกับทวารหนัก ถ้าอุดตันคุณจะเห็นปุ่มแข็งๆ อยู่ข้างๆ ก้นสุนัข ให้เอาผ้าชุน้ำอุ่นวางปิดต่อมเหม็น แล้วเอาหัวแม่มือกับนิ้วชี้วางไว้ 2 ข้างของต่อมเหม็นกดและบีบจนต่อมเหม็นโล่ง (คล้ายๆ บีบสิวเสี้นยนเลย) ทำความสะอาดและเช็ดให้สะอาดด้วยผ้า ถ้าการบีบมีเลือด มีหนอง ไหลออกมาแสดงว่าต่อมเหม็นอักเสบ
ต่อมเหม็นอักเสบ
เมื่อมีภาวะอักเสบเกิดขึ้นวิธีการดูแลก็ คือ ทำความสะอาดกำจัดสิ่งอุดตันออกให้หมดต่อมเหม็น ตามวิธีการข้างบน แล้วเอายาครีมปฎิชีวนะบีบใส่เข้าไปในต่อมเหม็น เช่น ยา Panalog โดยยานี้จะมีหัวบีบแบบกาวตราช้าง ให้บีบยาใส่ให้เต็มต่อมเหม็น ทำแบบนี้ทุก 2 วันจนกว่าจะไม่มีเลือดหรือหนอง และควรให้ยาปฏิชีวนะพวกคลอแรม (chloromycetin) หรือเตตร้าไซคลิน (tetracycline) ด้วย
โดยสุนัขที่มีอาการผิดปกติของต่อมเหม็น เจ้าของจะสังเกตได้ง่ายๆ ว่าสุนัขของคุณจะมีอาการเอาก้นไถพื้น ไล่งับก้นตัวเอง เลียก้น ด้านข้างรูก้นบวมแดง แตะดูรู้สึกร้อน มีการไหลเปื้อนของสารคัดหลั่งที่มีหนองและเลือดปน อาจมีอาการไข้ตัวร้อนหากอักเสบมาก โดยหากเจ้าของพบอาการเหล่านี้ หรืออาการใดอาการหนึ่งควรพาสุนัขไปพบแพทย์โดยเร็ว ซึ่งการรักษาจะมีตั้งแต่การให้ยาระงับการอักเสบ ไปจนถึงการผ่าเอาต่อมที่อักเสบจนเป็นฝีออก แล้วแต่ว่าอาการจะมากน้อยแค่ไหน
มีข้อแนะนำเพิ่มเติมจากกรณีสุนัขท้องผูก หรืออุจจาระแข็งที่เคยมีอาการต่อมเหม็นอุดตัน ให้ทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูงเพื่อช่วยให้อุจจาระนิ่ม พื่อต่อมเหม็นจะไม่ต้องทำงานหนักเกินไป เพราะทุกครั้งที่เบ่งอุจจาระต่อมเหม็นก็จะทำงานเองโดยอัตโนมัติ แต่อาหารนี้ไม่ใช่การรักษานะครับ :smile:
| Create Date : 09 กรกฎาคม 2549 |
|
21 comments |
| Last Update : 4 เมษายน 2551 22:52:27 น. |
| Counter : 1796 Pageviews. |
|
 |
|
ว่าเท่าไหร่ก็ไม่ฟัง เฮ้อ..พูดภาษาหมาไม่เป็นนี่ทำไงได้ แต่พูดก็พูดเลี้ยงหมามากี่ตัว ๆ ไม่มีใครที่เป็นที่จดจำของแขกผู้มาเยือนเท่าเจ้าโดโด้เลยนะ ก็คนที่โดนดมตู๊ดทั้งหลายเนี่ยแหละถามถึงอยู่เรื่อยเลย 
เพิ่งจะรู้ ค่ะ 
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 59 คน [