G6PDคืออะไร
น้องม่อนเป็นโรคนี้อยู่ค่ะ น่าสงสารจริง ๆในโลกของเรานี้มีอะไรที่เราไม่รู้อยู่เยอะมากค่ะ แม้แต่เรื่องใกล้ตัว เช่นโรคต่าง ๆที่ไม่เคยรู้จัก อยู่ดี ๆ ก็มาเกิดกับคนของเรา มาได้ไงเนี่ย ฉันกำลังบอกเล่าให้ฟังถึง สารในฮีโมโกบินตัวหนึ่งค่ะ ชือว่าG6PD ค่ะ G6PD คือสารตัวหนึ่งที่มีอยู่ในเม็ดเลือดแดง ผู้ที่ขาดสารตัวนี้ เมื่อถูกการกระตุ้นให้ เม็ดเลือดแดงแตกตัว เช่นการทานยาบางชนิดหรือทานถั่วปากอ้าเข้าไป ก็จะไม่มีการสร้างเม็ดเลือดแดงขึ้นมาทดแทน และเม็ดเลือดแดงก็จะแตกตัวอยู่เรื่อย ๆ ถ้าไม่มีการเติมเลือดให้กับร่างกาย ก็จะหัวใจวายได้ หรือเมื่อไตทำงานมากเกินไปในการกำจัดเม็ดเลือดแดงที่แตกตัวแล้ว ก็จะไตวาย
ขออนุญาตนำเอาบทความของอาจารย์เนตรทอง นามพรม มาเผยแพร่เพื่อเป็นประโยชน์ ไว้ที่นี่ และขอกราบขอบพระคุณไว้ ณ ที่นี้ด้วยค่ะG6PD Deficiency
เขียนโดย เนตรทอง นามพรม
คู่มือการดูแลผู้ป่วยที่ขาดเอนไซด์ จี 6 พีดี (G6PD Deficiency Reference Guide) เนตรทอง นามพรม, เรียบเรียง อาจารย์ประจำภาควิชาการพยาบาลกุมารเวชศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ภาวะพร่องเอนซัยด์ จีซิกพีดี หรือ G6PD Deficiency G6PD Deficiency (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase deficiency) เป็นภาวะพร่องเอนซัยด์ G6PD ที่พบบ่อยในมนุษย์ มีประชากรประมาณ 400 ล้านคนทั่วโลก ที่มีภาวะนี้ ภาวะนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อ โรคแพ้ถั่วปากอ้า(Favism) G6PD Deficiency มีการถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ผ่านทางโครโมโซมเอกซ์ (X-linked recessive fashion) ทำให้มีผลกระทบต่อเพศชายมากกว่าเพศหญิง การวินิจฉัยโรคนี้ใช้การตรวจสอบทางพันธุกรรม สิ่งสำคัญคือ ถ้าคุณมีภาวะนี้ เมื่อไม่สบายคุณจะต้องบอกแพทย์ พยาบาล หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องในทีมสุขภาพ เพื่อจะได้ระมัดระวังในการใช้ยารักษา
ถ้าคุณขาดเอนซัยด์ G6PD จะเป็นอย่างไร? ปัญหาสำคัญที่เกิดขึ้นคือ ภาวะโลหิตจางและภาวะเหลืองในทารกแรกเกิด ซึ่งมีสาเหตุจากการขาดสาร nicotinamide dinucleotide phosphaste (NADPH) ซึ่งต้องอาศัยเอนซัยด์ G6PD เป็นตัวกระตุ้นการเปลี่ยนแปลงทางเคมี ในเซลปกติ NADPH จะทำหน้าที่ในการกำจัดสาร อ๊อกซิแดนซ์ที่จะทำลายเซลต่างๆ ของร่างกาย สำหรับคนที่เป็น สามารถดำรงชีวิตได้ตามปกติถ้าไม่ไปสัมผัสสารที่กระตุ้นทำให้เกิดปัญหาดังกล่าว สิ่งสำคัญคือเมื่อคุณไม่สบายและต้องได้รับการรักษาคุณจะต้องบอกแพทย์ พยาบาลหรือบุคลากรที่เกี่ยวข้องทางสุขภาพให้ทราบว่าคุณเป็น G6PD Deficiency และไม่ควรซื้อยารับประทานเอง ยาที่ต้องห้ามในคนที่เป็นG6PD Deficiency คือ aspirin ยาต้านมาเลเรีย การรักษาปัญหาภาวะเลือดจางจากเม็ดเลือดแดงแตกคือ การให้ออกซิเจนทางจมูก นอนพัก(bed rest) ให้เลือด ให้ยา folic acid และ การเปลี่ยนถ่ายเลือด ในทารกแรกเกิดที่มีภาะตัวเหลืองจาก G6PD Deficiency ซึ่งมีผลจากการลดลงของการทำหน้าที่ของ G6PD ในตับ ซึ่งทำให้เกิดปัญหาแทรกซ้อนรุนแรงต่อระบบประสาท การรักษาใช้การส่องไฟ (bili-light)
คำถามที่มักถูกถามบ่อยเกี่ยวกับ G6PD Deficiency ? 1. ฉันเป็น G6PD Deficiency ได้อย่างไร ? ตอบ เป็นโดยการถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ 2. โอกาสที่จะถ่ายทอดถึงลูก ตอบ แสดงดังไดอะแกรมข้างล่าง
3. วิธีการดูแลตัวเองของคนที่เป็นG6PD Deficiency ตอบ ห้ามรับประทายยาที่ระบุไว้ในแผ่นพับนี้เองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ หลีกเลี่ยงการกินถั่วปากอ้า บอกบุคลากรสุขภาพว่าคุณเป็น G6PD Deficiency และเอารายชื่อยาที่ต้องหลีกเลี่ยงให้ดู
4. อาการของภาวะโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก ตอบ คุณจะรู้สึกเหนือ่ยง่ายย หายใจสั้นๆ หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอ และอาจมีปัสสาวะเป็นสีน้ำโคลา
5. ฉันสามารถบริจาคเลือดได้หรือไม่ ตอบ ไม่ได้
ยาที่ต้องหลีกเลี่ยง Analgesics / Antipyretics acetanilid aceophenetidine(phenaceti) amindopyrine(amiopyrine)* antipyrine* aspirin* phenacetin probenicid pyramidone
Miscellaneous alpha-methyldopa ascobic acid* dimercapol(BAL) hydrazine mestranol methylene blue nalidixic acid naphthalene Niridazole phenylhydrazine toluidine blue Trinitrotoluene urate oxidase vitamin K*(water soluble) pyridium, quinine*
Antimalarials chloroquine* hydroxychloroquine mepacrine(quinacrine) pamaquine pentaquine primaquine quinine* quinocide
Cytotoxic / Antibacterial chloramphenicol co-trimoxazole furazolidone furmethonol nalinixic acid neoarsphenamine nitrofurantoin nitrofurazone para -aminosalicylic acid
Cardiovascular Drugs proainamide* quinidine
Sulfonamides / Sulfones dapsone sulfacetamide sulfamethoxypyrimidine sulfanilamide sulfapyridine sulfasalazine sulfisoxazole
สิ่งอื่นๆที่ควรหลีกเลี่ยง ถั่วปากอ้า ไวน์แดง พืชตระกูลถั่ว บลูเบอรี่ โยเกริตที่มีส่วนประกอบของถั่วปากอ้า ไวน์แดง พืชตระกูลถั่ว บลูเบอรี่ ถั่วเหลือง โทนิค (tonic) โซดาขิง การบูร ที่มา: Ernest Beutler,M.D.,Prof. Lucio Luzzatto, Prof.P.Marradi.Italian Health Ministry.
ยาที่รับประทานได้ แต่ต้องอยู่ในระดับของการรักษา Acetaminophen(paracetamol hydroxyacetanilide)
Aminopyrine (Pyramidon, amidopyrine)* Ascobic acid 9Vitamin C) * Chlorguanidine (Proguanil, Paludrine) Diphenhydrsmine(Benadryl) Menadione p-Aminobenzoic acid Probenecid (Benemid) Streptomycin Sulfaquanidine Fulfisoxazole(Gantrisin) Vitamin K* Tylenol
Acetophenetidin (phenacetin) Anyazoline(Antistine) Benzhezol (Artane) Chloroquine* Isoniazid sodium bisulfite(Hykinone) Phenylbutazone Procian amide (Daraprim) Sulfacytine Sulfamerazine Trimethoprim Tralgon
Acetylsalicylic acid (aspirin)*, Antipyrine* Chloramphenicol Colchicine L Dopa Menapthone Phenytoin Quinidine*, Quinine* Sulfadiazine sulfamethoxypyridazine(Kynex) Tripelennamine (pyribenzamine) (หมายเหตุ * หมายถึงชื่อยาที่ปรากฏทั้งยาต้องห้ามและยาที่รับประทานได้ แต่เป็นยาที่ควรหลีกเลี่ยง หากต้องใช้จริงๆ จะต้องรับประทานในระดับของการรักษา) (คัดลอกจาก Ernest Beutler,M.D." Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency," ใน Erythrocyte disorder: Anemias due to increased destruction of erythrocytes with enzyme deficiences, p.598) Update and published by Associazione Italiana Favismo-Deficit di G6PD(ONLUS) //www.favism.org/ เรียบเรียงโดย: เนตรทอง นามพรม ภาควิชาการพยาบาลกุมารเวชศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
โรคพร่อง จี ซิกซ์ พี ดี ( G6PD ) บุคคลที่เป็นโรคนี้จะเป็นปกติทุกอย่าง ยกเว้นได้รับยาหรือสารอาหารบางอย่าง เช่น ถั่วปากอ้าหรือได้รับสารระเหยจากลูกเหม็น ทำให้เม็ดเลือดแดงแตก มีผลให้ร่างกายอ่อนเพลีย ซีดเหลือง ปัสสาวะเข้มเป็นสีน้ำตาลดำคล้ายสีน้ำปลา หรือรุนแรงมากอาจไม่มีปัสสาวะเลย คำแนะนำในการปฏิบัติตัว
1. อย่าซื้อยากินเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ 2. ทานอาหารได้ทุกอย่าง ยกเว้นถั่วปากอ้า 3. ห้ามใช้ลูกเหม็น ก้อนดับกลิ่น 4. ถ้าซีดลง ตัวเหลือง หรือปัสสาวะมีสีน้ำตาลดำให้ปรึกษาแพทย์ 5. แสดงบัตรแก่แพทย์ผู้รักษาทุกครั้ง
ยาและสารที่ไม่ควรใช้ในผู้ป่วย จี ซิก พี ดี 1. ยารักษาไข้มาเลเรีย : Quinine , Quinacrine ( Atabin ) , Primaquine 2. ยาจำพวกซัลฟา : Sulfapyridine , Trimetroprim , Sulfamethoxazole 3. ยารักษาโรคเรื้อน : Dapsone , DDS , Thaizolsulfone Sulfoxone ( Diazone ) 4. ยาแก้ท้องเสีย : ์Nitrofurantoin , Furazolidone , Nitrofurazone 5. ยาแก้ไข้ แก้ปวด : Actanilid , Aspirin , Antipyrine , Acetophenetidine 6. ยาอื่นๆ : Naptithaline , Quinidine , BAL , Probenacid
Create Date : 22 ธันวาคม 2550 |
|
76 comments |
Last Update : 22 ธันวาคม 2550 12:22:28 น. |
Counter : 19689 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: nuuyin 23 ธันวาคม 2550 21:56:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: BongKet 25 ธันวาคม 2550 1:09:56 น. |
|
|
|
| |
โดย: นรินทร์ สุคันธา IP: 124.120.102.95 22 มีนาคม 2551 15:33:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: เธเธตเธ IP: 61.19.66.71 21 เมษายน 2551 14:41:28 น. |
|
|
|
| |
โดย: Baby Gibbs IP: 121.73.41.201 2 พฤษภาคม 2551 17:06:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: ทูน IP: 124.121.225.216 6 มิถุนายน 2551 8:24:49 น. |
|
|
|
| |
โดย: ดรีม IP: 58.8.105.118 25 มิถุนายน 2551 18:32:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: qpid IP: 202.91.18.205 2 กรกฎาคม 2551 19:42:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: วุฒิ IP: 118.172.200.127 5 กรกฎาคม 2551 20:54:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: หมูนิกส์ IP: 202.28.47.15 3 สิงหาคม 2551 11:59:41 น. |
|
|
|
| |
โดย: บ่าวก้าน IP: 222.123.183.6 20 ตุลาคม 2551 11:20:17 น. |
|
|
|
| |
โดย: ชาติ IP: 61.19.66.181 12 พฤศจิกายน 2551 12:53:33 น. |
|
|
|
| |
โดย: เธซเธเธนเธกเธฒเธขเธเน IP: 115.67.145.170 5 ธันวาคม 2551 2:13:40 น. |
|
|
|
| |
โดย: เบลล์ IP: 58.8.154.24 6 ธันวาคม 2551 11:44:37 น. |
|
|
|
| |
โดย: นิค จรัลษรมย์ ศิลปไพลาศ IP: 125.24.227.219 11 ธันวาคม 2551 10:33:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: เสือ IP: 61.91.224.205 8 กุมภาพันธ์ 2552 16:58:00 น. |
|
|
|
| |
โดย: พ่อน้อง mc IP: 203.146.146.130 2 มีนาคม 2552 11:19:12 น. |
|
|
|
| |
โดย: พ่อน้อง mc IP: 203.146.146.130 2 มีนาคม 2552 11:19:16 น. |
|
|
|
| |
โดย: จา IP: 125.25.109.196 3 มีนาคม 2552 20:43:11 น. |
|
|
|
| |
โดย: pipath IP: 202.149.24.161 27 มีนาคม 2552 14:45:40 น. |
|
|
|
| |
โดย: kimkim IP: 124.121.225.6 19 เมษายน 2552 15:44:01 น. |
|
|
|
| |
โดย: poompui IP: 125.26.224.76 28 เมษายน 2552 21:40:21 น. |
|
|
|
| |
โดย: ไพยวรรณ IP: 119.31.6.177 28 พฤษภาคม 2552 13:49:22 น. |
|
|
|
| |
โดย: แคตตี้ IP: 125.24.128.93 26 มิถุนายน 2552 18:25:03 น. |
|
|
|
| |
โดย: GolF IP: 61.19.88.226 1 กรกฎาคม 2552 11:29:07 น. |
|
|
|
| |
โดย: Nightmare IP: 203.155.226.223 12 กรกฎาคม 2552 17:23:32 น. |
|
|
|
| |
โดย: เกียรติยา IP: 118.174.144.162 12 สิงหาคม 2552 21:14:05 น. |
|
|
|
| |
โดย: janejira IP: 112.142.84.115 24 กันยายน 2552 4:35:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: cookkies IP: 117.47.231.60 16 ตุลาคม 2552 9:42:58 น. |
|
|
|
| |
โดย: lucky nut IP: 203.146.11.252 22 ตุลาคม 2552 16:28:04 น. |
|
|
|
| |
โดย: jjj IP: 119.31.126.141 6 พฤศจิกายน 2552 11:02:53 น. |
|
|
|
| |
โดย: ขจรวัฒน์ IP: 124.121.164.11 14 พฤศจิกายน 2552 13:23:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่ น้องซีน IP: 118.173.206.126 22 ธันวาคม 2552 15:29:39 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่ น้องซีน IP: 118.173.206.126 22 ธันวาคม 2552 15:30:28 น. |
|
|
|
| |
โดย: น้อง จ้างขุน IP: 125.26.120.172 25 มกราคม 2553 23:59:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: พ่อน้องพีท IP: 203.144.144.164 1 กุมภาพันธ์ 2553 21:11:56 น. |
|
|
|
| |
โดย: แม่น้องแบงค์ IP: 125.27.187.222 2 กุมภาพันธ์ 2553 20:05:43 น. |
|
|
|
| |
โดย: แม่น้องน้ำ IP: 61.7.233.178 20 มีนาคม 2553 0:30:27 น. |
|
|
|
| |
โดย: rai/แม่น้องเหนือ IP: 118.173.168.31 8 เมษายน 2553 12:39:53 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่นู๋อิ่ม http://www.lady-easter.com IP: 58.9.28.190 6 พฤษภาคม 2553 0:21:06 น. |
|
|
|
| |
โดย: แหม่ม IP: 124.122.0.144 30 มิถุนายน 2553 22:37:11 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่น้องเอม IP: 124.120.111.57 12 กรกฎาคม 2553 14:48:55 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่น้องเอม IP: 124.120.111.57 12 กรกฎาคม 2553 14:53:47 น. |
|
|
|
| |
โดย: อ้อม IP: 110.49.193.191 3 ตุลาคม 2553 15:02:13 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณ..พ่อน้องกำปั้น IP: 58.9.61.223 28 มีนาคม 2554 19:55:34 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณพ่อคนใหม่ IP: 58.181.146.130 10 เมษายน 2554 14:38:11 น. |
|
|
|
| |
โดย: tantawan flower IP: 223.206.213.7 1 พฤษภาคม 2554 22:02:50 น. |
|
|
|
| |
โดย: แม่น้องคิงคอง IP: 10.162.1.178, 10.160.253.226, 203.155.29.220 17 มิถุนายน 2554 9:42:12 น. |
|
|
|
| |
โดย: รุจิกาญจน์ IP: 118.173.65.13 5 สิงหาคม 2554 8:26:25 น. |
|
|
|
| |
โดย: mom_poo IP: 49.49.101.120 22 สิงหาคม 2554 21:07:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: ศูนย์ธุรกิจ(แพทย์ทางเลือก)หมอเส็งบ้านเกาะ นครราชสีมา IP: 223.207.162.179 30 สิงหาคม 2554 19:31:55 น. |
|
|
|
| |
โดย: ชัย ชูเชิดเชื้อ IP: 180.214.219.185 4 พฤศจิกายน 2554 15:04:26 น. |
|
|
|
| |
โดย: อนุพล IP: 202.28.45.11 7 ธันวาคม 2554 18:33:21 น. |
|
|
|
| |
โดย: gtskako IP: 101.108.143.24 4 กุมภาพันธ์ 2555 20:40:30 น. |
|
|
|
| |
โดย: pawoot IP: 10.127.3.55, 203.150.15.25 20 เมษายน 2555 16:57:21 น. |
|
|
|
| |
โดย: วรากร IP: 58.8.55.168 25 พฤษภาคม 2555 13:32:30 น. |
|
|
|
| |
โดย: แพลว IP: 122.155.36.142 22 มิถุนายน 2555 10:30:25 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณครูอนุบาล IP: 122.155.36.237 3 กันยายน 2555 10:08:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่มือใหม่ IP: 182.52.89.189 26 กันยายน 2555 11:12:43 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่มือใหม่ IP: 182.52.89.189 26 กันยายน 2555 11:19:31 น. |
|
|
|
| |
โดย: น้อง ทีซิก IP: 171.4.75.30 18 พฤศจิกายน 2555 17:06:32 น. |
|
|
|
| |
โดย: นำ้พุ IP: 203.172.217.249 12 ธันวาคม 2555 13:18:16 น. |
|
|
|
| |
โดย: คุณแม่มือใหม่ IP: 27.55.128.249 21 มีนาคม 2556 18:17:49 น. |
|
|
|
| |
โดย: แม่น้องเซย่า IP: 27.145.72.250 17 กรกฎาคม 2556 19:08:03 น. |
|
|
|
| |
โดย: แสงนภา IP: 118.174.131.130 16 สิงหาคม 2556 22:35:33 น. |
|
|
|
| |
โดย: พ่อน้องตั้ม IP: 124.120.63.202 8 กันยายน 2556 1:10:10 น. |
|
|
|
| |
โดย: แม่น้องกร IP: 49.230.157.27 20 มิถุนายน 2557 16:51:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: อัญชลี IP: 27.55.239.80 27 มิถุนายน 2557 15:24:51 น. |
|
|
|
| |
โดย: Unun IP: 1.47.227.172 21 พฤศจิกายน 2558 11:50:50 น. |
|
|
|
| |
โดย: may IP: 1.47.201.19 1 ธันวาคม 2558 22:29:49 น. |
|
|
|
| |
โดย: พ่อน้องอะเดล IP: 183.89.93.176 9 มีนาคม 2559 11:10:23 น. |
|
|
|
| |
โดย: พิม IP: 182.232.171.195 29 มิถุนายน 2559 14:47:17 น. |
|
|
|
| |
โดย: นัท IP: 49.229.137.65 22 กันยายน 2560 20:29:48 น. |
|
|
|
| |
โดย: วาสนา ทองสี IP: 27.55.106.233 10 ตุลาคม 2560 17:58:03 น. |
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1 |
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
แวะมาส่งความสุขในวันเทศกาลล่วงหน้าด้วยนะคะ