ปัจจุบันนี้ในการแข่งขันหมากรุกไทย รายการใหญ่ๆ จะมีการให้ผู้แข่งขันบันทึกการเดินของตนเอง หรือในการอ่านตำราต่างๆ ก็จะมีการบันทึกรูปหมากต่างๆ ที่เราจะต้องรู้สัญลักษณ์ที่ใช้ ซึ่งถ้าเป็นตำราหมากรุกเก่าๆ จะมีวิธีบันทึกหมากที่แตกต่างกันอยู่บ้าง แต่ถ้าในปัจจุบันตำราใหม่ๆ มักจะใช้สัญลักษณ์เดี่ยวกัน ซึ่งน่าจะดัดแปลงมาจากการบันทึกหมากรุกสากล ซึ่งผมก็จะใช้สัญลักษณ์นี้หากมีการอธิบายบันทึกหมากรูปแบบต่างๆ ในครั้งต่อๆไปด้วย ดังนั้น จึงขออธิบายสัญลักษณ์ต่างๆนี้ก่อนครับ

จากภาพด้านบน ตารางหมากรุกซึ่งมีขนาด 8x8 ช่อง คือ 8 คอลัมน์ x 8 แถว รวมทั้งหมด 64 ช่้อง โดย คอลัมน์ จะใช้สัญลักษณ์ ก ถึง ญ เรียงจากซ้ายไปขวา ส่วน แถว คือ 1 ถึง 8 เรียงจากล่างขึ้นบน แล้วในการอ้างอิงแต่ละช่องเราจะใช้วิธีอ้างอิงแบบ คอลัมน์-แถว
ตัวอย่างเช่น จากภาพ
เรือฝ่ายขาวด้านซ้าย ตำแหน่งปัจจุบันคือ ก1
ขุนฝ่ายดำ ตำแหน่งปัจจุบันคือ จ8
เป็นต้น
ทีนี้ เวลาบันทึก การเดิน จะมีการใช้ตัวย่อของแต่ละหมากด้วย ดังนี้
เรือ ===> ร
ม้า ===> ม
โคน ===> ค
ขุน ===> ข
เม็ด ===> ม็
เบี้ย ===> บ
เบี้ยหงาย ===> ง
เมื่อจะเดินหมากตัวไหน เราจะใช้ตัวย่อนี้นำหน้า แล้วตามด้วยสัญลักษณ์ ,
การเดินจากตำแหน่งหนึ่ง ไปยังตำแหน่งหนึ่ง ใชัสัญลักษณ์ -
การกินหมาก ใช้ สัญลักษณ์ x
การเดินแล้วเป็นการรุกขุนฝ่ายตรงข้าม ใช้สัญลักษณ์ + ต่อท้าย
การเดินแล้วเป็นการรุกขุนฝ่ายตรงข้ามจน ใช้สัญลักษณ์ ++ ต่อท้าย
ตัวอย่างเช่น
บ, ฉ3-ฉ4 หมายถึง เบี้ย เดินจากช่อง ฉ3 ไปยังช่อง ฉ4
ม, ฉ5Xจ3 หมายถึง ม้า เดินจากช่อง ฉ5 กินหมากของฝ่ายตรงข้ามที่ช่อง จ3
ร, ก1-ก8+ หมายถึง เรือ เดินจากช่อง ก1 ไปยังช่อง ก8 รุกขุนฝ่ายตรงข้าม
ค, ข3-ค2++ หมายถึง โคน เดินจากช่อง ข3 ไปยังช่อง ค2 รุกขุนฝ่ายตรงข้ามจน
การระบุว่าเป็นหมากขาว หรือ หมากดำ โดยทั่วไปหากไม่ระบุเพิ่มเติม จะแสดงตำแหน่งการเดินของหมากขาวก่อน
ตัวอย่างเช่น
1. บ, ฉ3-ฉ4 ม, ช8-จ7
หมายถึง
ตาเดินที่ 1
เบี้ยฝ่ายขาว เดินจากช่อง ฉ3 ไปยังช่อง ฉ4
ม้าฝ่ายดำ เดินจากช่อง ช8 ไปยังช่อง จ7
เป็นต้น
ปล. ภาพประกอบเป็นรูปแบบภาพของ thaichess.net/chess/

จากภาพด้านบน ตารางหมากรุกซึ่งมีขนาด 8x8 ช่อง คือ 8 คอลัมน์ x 8 แถว รวมทั้งหมด 64 ช่้อง โดย คอลัมน์ จะใช้สัญลักษณ์ ก ถึง ญ เรียงจากซ้ายไปขวา ส่วน แถว คือ 1 ถึง 8 เรียงจากล่างขึ้นบน แล้วในการอ้างอิงแต่ละช่องเราจะใช้วิธีอ้างอิงแบบ คอลัมน์-แถว
ตัวอย่างเช่น จากภาพ
เรือฝ่ายขาวด้านซ้าย ตำแหน่งปัจจุบันคือ ก1
ขุนฝ่ายดำ ตำแหน่งปัจจุบันคือ จ8
เป็นต้น
ทีนี้ เวลาบันทึก การเดิน จะมีการใช้ตัวย่อของแต่ละหมากด้วย ดังนี้
เรือ ===> ร
ม้า ===> ม
โคน ===> ค
ขุน ===> ข
เม็ด ===> ม็
เบี้ย ===> บ
เบี้ยหงาย ===> ง
เมื่อจะเดินหมากตัวไหน เราจะใช้ตัวย่อนี้นำหน้า แล้วตามด้วยสัญลักษณ์ ,
การเดินจากตำแหน่งหนึ่ง ไปยังตำแหน่งหนึ่ง ใชัสัญลักษณ์ -
การกินหมาก ใช้ สัญลักษณ์ x
การเดินแล้วเป็นการรุกขุนฝ่ายตรงข้าม ใช้สัญลักษณ์ + ต่อท้าย
การเดินแล้วเป็นการรุกขุนฝ่ายตรงข้ามจน ใช้สัญลักษณ์ ++ ต่อท้าย
ตัวอย่างเช่น
บ, ฉ3-ฉ4 หมายถึง เบี้ย เดินจากช่อง ฉ3 ไปยังช่อง ฉ4
ม, ฉ5Xจ3 หมายถึง ม้า เดินจากช่อง ฉ5 กินหมากของฝ่ายตรงข้ามที่ช่อง จ3
ร, ก1-ก8+ หมายถึง เรือ เดินจากช่อง ก1 ไปยังช่อง ก8 รุกขุนฝ่ายตรงข้าม
ค, ข3-ค2++ หมายถึง โคน เดินจากช่อง ข3 ไปยังช่อง ค2 รุกขุนฝ่ายตรงข้ามจน
การระบุว่าเป็นหมากขาว หรือ หมากดำ โดยทั่วไปหากไม่ระบุเพิ่มเติม จะแสดงตำแหน่งการเดินของหมากขาวก่อน
ตัวอย่างเช่น
1. บ, ฉ3-ฉ4 ม, ช8-จ7
หมายถึง
ตาเดินที่ 1
เบี้ยฝ่ายขาว เดินจากช่อง ฉ3 ไปยังช่อง ฉ4
ม้าฝ่ายดำ เดินจากช่อง ช8 ไปยังช่อง จ7
เป็นต้น
ปล. ภาพประกอบเป็นรูปแบบภาพของ thaichess.net/chess/
Create Date :30 ตุลาคม 2554
Last Update :31 ธันวาคม 2555 21:11:25 น.
Counter : Pageviews.
Comments :3
- Comment
โดย: naragorn
โดย: mark IP: 125.26.137.152 13 ธันวาคม 2555 8:56:16 น.
โดย: อุปนิกขิต