BlogGang.com : : sirivinit : ธุลีปริศนา .. นิยายแฟนตาซีไตรภาค

ธุลีปริศนา .. นิยายแฟนตาซีไตรภาค

ธุลีปริศนา เป็นนิยายแฟนตาซีไตรภาค ประพันธ์โดย ฟิลิป พูลแมน ประกอบด้วยมหันตภัยขั้วโลกเหนือ (ค.ศ. 1995) มีดนิรมิต (ค.ศ. 1997) และสู่เส้นทางมรณะ (ค.ศ. 2000) โดยได้รับการแปลกว่า 40 ภาษา และจัดจำหน่ายหนังสือได้กว่า 15 ล้านเล่ม

ผลงานทั้งสามได้รับรางวัลเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สู่เส้นทางมรณะ ซึ่งได้รับรางวัลหนังสือวิทเบรดประจำปี ค.ศ. 2001 ในขณะที่วรรณกรรมไตรภาค อยู่ที่ลำดับที่สามการสำรวจความคิดเห็นบิ๊กรีดของบีบีซีใน ค.ศ. 2009

เนื้อเรื่องดำเนินไปเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง จากวัยเด็กสู่วัยผู้ใหญ่ของตัวเอกสองคนคือ ไลรา เบลัควา และวิล แพร์รี่ ซึ่งได้ผจญภัยร่วมกันไปในดินแดนของโลกคู่ขนาน อันเป็นโครงเรื่องหลักของนิยายเรื่องนี้

ในนิยายมีองค์ประกอบทางด้านแฟนตาซี เช่น แม่มด หรือหมีขั้วโลกสวมเกราะ ขณะเดียวกันก็มีแนวความคิดด้านศาสตร์ต่าง ๆ เช่น ฟิสิกส์ ปรัชญา เทววิทยา และความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณ

โดยเนื้อหาส่วนใหญ่นั้น เป็นการกล่าวย้ำถึงบทกลอนพาราไดซ์ ลอสท์ ของจอห์น มิลตัน พูลแมนได้กล่าวแนะนำมนุษยชาติ สำหรับสิ่งที่มิลตันเห็นว่าเป็นความล้มเหลวอันน่าสลดใจ

เนื่องจากเหตุผลดังกล่าวและเหตุผลอื่น ๆ เช่น การแสดงภาพลบ ที่มีต่อศาสนาคริสต์และศาสนาโดยรวม จึงทำให้วรรณกรรมเรื่องดังกล่าว ได้รับคำวิพากษ์วิจารณ์จากองค์กรศาสนาบางแห่ง

สำนักพิมพ์ผู้จัดจำหน่ายวางตัวหนังสือไว้ให้เป็นวรรณกรรมเยาวชน แต่ตัวพูลแมนเอง ต้องการจะสื่อความถึงบรรดาผู้ใหญ่มากกว่า ในทวีปอเมริกาเหนือ ได้มีการเซ็นเซอร์เนื้อหาที่กล่าวถึง ความรู้สึกทางเพศของไลราในสู่เส้นทางมรณะ

นอกจากนี้ พูลแมนยังได้เขียนหนังสือเพิ่มอีกสองเล่ม ซึ่งมีความเกี่ยวเนื่องกับไตรภาคธุลีปริศนา ไลราแอนด์เดอะเบิร์ดส์ ซึ่งปรากฏในออกซ์ฟอร์ดของไลรา และกาลครั้งหนึ่งในดินแดนทางเหนือ เขาเขียนหนังสือเล่มหนาเพิ่มอีกหนึ่งเล่ม คือ คัมภีร์แห่งฝุ่นธุลี

ต่อมา จึงได้มีการนำเรื่องราวไปแสดงเป็นละครเวที ในโรงละครแห่งชาติ ช่วงปี ค.ศ. 2003-2004 และ นิวไลน์ซีนีม่า ก็ได้นำเรื่องราวในตอนมหันตภัยขั้วโลกเหนือ ไปจัดทำเป็นภาพยนตร์เรื่องอภินิหารเข็มทิศทองคำ ในปี ค.ศ. 2007

ชื่อเรื่องกับที่มาของชื่อ

ซาตานพยายามตะเกียกตะกายขึ้นมาจากนรก ในเรื่องพาราไดซ์ ลอสท์ วาดโดยกุสตาฟ โดเรชื่อ "ธุลีปริศนา" (His Dark Materials) นี้ มีที่มาจากบทกวีของจอห์น มิลตัน เรื่อง พาราไดซ์ ลอสท์ เล่ม 2 ความตอนหนึ่งดังนี้ :

Into this wilde Abyss,
The Womb of nature and perhaps her Grave,
Of neither Sea, nor Shore, nor Air, nor Fire,
But all these in thir pregnant causes mixt
Confus'dly, and which thus must ever fight,
Unless th' Almighty Maker them ordain
His dark materials to create more Worlds,
Into this wilde Abyss the warie fiend
Stood on the brink of Hell and look'd a while,
Pondering his Voyage; for no narrow frith
He had to cross.

— เล่ม 2, บรรทัดที่ 910 - 920

เดิมฟิลิป พูลแมน เคยคิดจะใช้ชื่อชุดนิยายว่า "เข็มทิศทองคำ" (Golden Compasses) ซึ่งคำนี้ก็มีปรากฏอยู่ในบทกวีพาราไดซ์ ลอสท์ เช่นกัน แต่ในบทกวีคำว่า compasses หมายความถึง "วงเวียน" ซึ่งเป็นเครื่องมือช่างชนิดหนึ่ง ซึ่งสื่อความถึงการที่พระเจ้าทรงสร้างโลก

ดังปรากฏในภาพวาด The Ancient of Days ของวิลเลียม เบลค แต่ในนิยายนำมาเล่นคำโดยใช้รูปเอกพจน์ (compass) ซึ่งหมายถึง "เข็มทิศ" ในฉบับอเมริกันจึงได้เปลี่ยนชื่อเล่มแรกจาก Northern Lights มาเป็น Golden Compasses เพื่อเล่นคำตามแนวความคิดนี้

ฉากหลัง

เหตุการณ์ในวรรณกรรมไตรภาคนี้ เกิดขึ้นในเอกภพคู่ขนานที่แตกต่างกัน ในมหันตภัยขั้วโลกเหนือ เหตุการณ์เกิดขึ้นในโลกที่เหมือนกับโลกของเรา การแต่งกายก็คล้ายคลึงกับสมัยวิคตอเรีย และยังไม่มีเทคโนโลยี ทางด้านรถยนต์หรือเครื่องบินปีกตรึง

ยานพาหนะที่สำคัญอย่างเดียวที่ปรากฏคือ เซพเพลิน ในโลกนี้ ดูเหมือนว่าจะไม่เคยมีการปฏิรูปศาสนาของนิกายโปรเตสแตนต์ ในหนังสือระบุถึง จอห์น คาลวินว่า เป็นพระสันตปาปา

หรือมิฉะนั้น ก็อาจเป็นไปได้ที่ว่าการปฏิรูปศาสนา ของนิกายโปรแตสแตนท์ อาจจะประสบสำเร็จอย่างสมบูรณ์ยิ่งจนกระทั่งสามารถ ล้มล้างสำนักคาทอลิกลงได้อย่างสิ้นเชิง และก่อตั้งโครงสร้างการปกครองคณะสงฆ์ของโปรแตสแตนท์ขึ้นใหม่ทั้งหมด

ศาสนจักรในวรรณกรรมของพูลแมน (หรือที่มักเรียกว่า "พระอาจาริยานุภาพ") มีอำนาจปกครองอันเข้มแข็งมากในโลกนวนิยายของเขา ในมีดนิรมิต เหตุการณ์ได้ย้ายจากโลกในหนังสือเล่มแรกมาสู่โลกของเรา และต่อไปยังอีกโลกหนึ่ง อันเป็นที่ตั้งเมืองซีตากาซซี และในสู่เส้นทางมรณะ เหตุการณ์ได้เกิดขึ้นเอกภพคู่ขนานอีกมากมาย

เอกภพในตอนมหันตภัยขั้วโลกเหนือ มีเทคโนโลยีที่น่าสนใจหลายประการ แม้ดูเผิน ๆ แล้วเอกภพแห่งนั้นจะมีเทคโนโลยีล้าหลังกว่าโลกของเรา แต่ก็มีความก้าวหน้ากว่าในหลายสาขา

โลกของไลรามีวิทยาการทางด้านฟิสิกส์อนุภาค เหมือนกับโลกของเรา แต่เรียกในชื่อ "เทววิทยาเชิงทดลอง" ในตอนสู่เส้นทางมรณะ มีการหารือกันเกี่ยวกับอาวุธล้ำสมัย ที่สามารถตรวจจับดีเอ็นเอของผู้เป็นเป้าหมายได้

ทั้งยังสามารถติดตามเป้าหมายไปยังเอกภพต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมี "ยานแห่งเจตจำนง" ที่ใช้ความคิดในการควบคุมยาน และติดตั้งอาวุธพลังงานที่ร้ายแรงอย่างยิ่งไว้ด้วย

ภาพ "สตรีกับตัวเออร์มีน" (ปี 1489-90) ช่วยให้เกิดแรงบันดาลใจของแนวคิดเกี่ยวกับ "ภูติ" ของพูลแมน เอกลักษณ์ที่เด่นชัดประการหนึ่งในนวนิยายของพูลแมน คือแนวคิดเกี่ยวกับ "ภูติ"

ในจักรวาลเริ่มแรกของเรื่อง หรือเอกภพของตัวละครเอก ไลรา เบลัควา มนุษย์แต่ละคนจะมีดวงจิตที่เป็นตัวตนจับต้องได้ ที่แสดงรูปร่างเป็นสัตว์ ซึ่งจำเป็นต้องอยู่ใกล้กับมนุษย์เจ้าของดวงจิตนั้น ๆ พวกแม่มดกับมนุษย์บางคน จะผ่านเข้าไปในดินแดนที่ซึ่งภูติไม่สามารถติดตามเข้าไปได้

หลังจากผ่านพ้นช่วงเวลา อันเจ็บปวดรวดร้าวของการพรากจากนั้นแล้ว ภูติของพวกเขาก็สามารถเดินทางออกไปห่างจากมนุษย์ ได้ไกลเท่าที่มันต้องการ

ปกติพวกภูติจะพูดคุยกับมนุษย์เจ้าของมันเท่านั้น หากก็สามารถสื่อสารกับมนุษย์คนอื่นหรือภูติตนอื่นได้เช่นกัน ในระหว่างช่วงวัยเยาว์ของมนุษย์ พวกภูติสามารถเปลี่ยนรูปร่างไปมาได้ตามใจชอบ

แต่เมื่อใดที่เด็กเหล่านั้นได้เติบโตเป็นหนุ่มสาว ร่างของพวกภูติจะคงอยู่เพียงร่างเดียว รูปร่างสุดท้ายของพวกภูตินั้นจะสื่อถึงบุคลิกลักษณะนิสัยของมนุษย์ผู้เป็นเจ้าของ ซึ่งมีความหมายเป็นนัยว่า บุคลิกของเด็ก ๆ จะปรับตัวจนคงที่เมื่อย่างเข้าสู่วัยรุ่น

ในโลกจินตนาการของพูลแมน การที่มนุษย์คนหนึ่งคนใดจะแตะต้องตัวภูติของคนอื่น ถือว่าเป็นการเสียมารยาทอย่างร้ายแรง ส่วนการที่มนุษย์ไม่มีภูติ ก็เป็นเรื่องเลวร้ายน่ากลัวเหมือนกับเห็นคนไม่มีหัว

ในบางเอกภพ มีปีศาจซึ่งออกล่าภูติของหนุ่มสาวกับพวกผู้ใหญ่ มันกินพวกภูติเสียแล้ว ทำให้มนุษย์เจ้าของภูตินั้นสูญเสียสติสัมปชัญญะ และค่อย ๆ ตายไป ภูติกับมนุษย์อาจแยกออกจากกันได้ด้วยกระบวนการตัดภูติ ซึ่งใช้โลหะบางชนิดมาช่วย

เช่นที่ดำเนินการตัดภูตด้วยกิโยติน ซึ่งทำจากไทเทเนียมและแมงกานีสที่โบลแวงการ์ แต่การทำเช่นนี้มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตสูงมาก มนุษย์และภูติที่ถูกแยกจากกันจะถูกเปลี่ยน ให้อยู่ในสภาพของซากผีดิบ

ผลข้างเคียงที่ได้จากกระบวนการตัดภูติ ยังนำมาซึ่งพลังงานปริศนาปริมาณมหาศาล ที่สามารถแปลงมาเป็นพลังงานแอนบาริก (หรือพลังงานไฟฟ้า) ได้

โครงเรื่อง
มหันตภัยขั้วโลกเหนือ

เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อตัวเอก ไลรา บาลัควา ผู้เป็นเด็กหญิงที่ถูกเลี้ยงดูในวิทยาลัยจอร์แดน ออกซ์ฟอร์ด เธอและภูติของเธอ แพนทาไลมอน ได้เรียนรู้ถึงการมีอยู่ของฝุ่นธุลี พระอาจาริยานุภาพมองว่าฝุ่นธุลีเป็นหลักฐานของปฐมบาป

ฝุ่นธุลีได้ถูกดึงดูดโดยความไร้เดียงสา ของเด็กน้อยกว่าในผู้ใหญ่มาก ซึ่งนำไปสู่การนำเด็กไปทดลองอันน่าสยองขวัญ ภายใต้การควบคุมของคณะกรรมการการพลีกรรม อันเป็นองค์กรของนักเทววิทยาเชิงทดลองของพระอาจาริยานุภาพ

โดยมีการลักพาตัวเด็กจำนวนมากไปทดลองทางเหนือ (เด็ก ๆ ต่างเรียกว่า "พวกตัวกินเด็ก") ไลรา ผู้เคยรู้สึกตื่นเต้นที่ตนได้รับการเลี้ยงดูจากสตรีผู้สวยงามและลึกลับ ชื่อว่า มิสซิสโคลเตอร์ แต่ได้มาค้นพบในภายหลังว่า เธอมีส่วนเกี่ยวข้องกับงานอันน่าสะพรึงกลัว ในฐานะสมาชิกของคณะกรรมการการพลีกรรม จึงได้หลบหนีออกมา

หลังจากที่ได้พบว่าโรเจอร์ พาสโลว์ หายตัวไปจากออกซ์ฟอร์ด ไลราและแพนทาไลมอน ได้ตัดสินใจเดินทางขึ้นไปทางเหนือพร้อมกับพวกยิปซี ที่ออกตามหาเด็กของพวกเขาที่หายไปด้วยเช่นกัน ระหว่างการเดินทางเธอพบว่า ลอร์ดแอสเรียลและมิสซิสโคลเตอร์คือพ่อแม่ของเธอ

ที่นั่นเธอได้รับความช่วยเหลือจากยอริก เบิร์นนิสัน, จอห์น ฟาและฟาร์เดอร์ โครัม ชาวยิปซี, นักแล่นบอลลูน ลี สกอร์บี้ และราชินีแม่มด เซราฟินา เพกคาลา ไลราสามารถปล่อยเด็กออกจากการทดลอง ของพวกตัดเด็กเหล่านั้นได้ และทำลายสถานีวิจัยลง

จากนั้น เธอเดินทางไปยังสวาลบาร์ด อันเป็นที่ตั้งของอาณาจักรหมีสวมเกราะ เธอได้พูดล่อหลอกจนทำให้กษัตริย์หมี ยูเฟอร์ รักนิสัน ได้ประลองตัวต่อตัวกับยอริก เบิร์นนิสันจนแพ้ อาณาจักรหมีจึงถูกปกครองโดยยอริก เบิร์นนิสัน

ในตอนท้ายของเรื่อง ลอร์ดแอสเรียลกำลังหาหนทาง ในการเปิดประตูไปยังโลกอื่น ซึ่งต้องใช้พลังงานมหาศาล ซึ่งเขาได้ตัดภูตของโรเจอร์และทำให้เขาเสียชีวิต

การระเบิดท้องฟ้าทำให้ประตูระหว่างโลกเปิดออก เขาได้เดินทางไปยังโลกอื่นเพื่อสังหารพระผู้ทรงอานุภาพ มิสซิสโคลเตอร์ต้องการทำลายฝุ่นธุลีและปฐมบาป ซึ่งไลราและแพนทาไลมอนก็ได้ตามไปด้วย

มีดนิรมิต

ไลราได้เดินทางข้ามทางเชื่อมระหว่างโลก อันเกิดมาจากการทดลองของลอร์ดแอสเรียล นำเธอไปสู่ซีตากาซซี ซึ่งประชากรในโลกแห่งนี้สามารถค้นหาทางเชื่อมระหว่างโลกได้ก่อนโลกใด ๆ

ในเนื้อเรื่อง จากการใช้เทคโนโลยีอย่างไม่ยั้งคิด ของประชากรซีตากาซซีทำให้เกิดปีศาจ อันจะคอยดูดกลืนภูติและวิญญาณของมนุษย์ที่เป็นผู้ใหญ่ ทำให้โลกนี้ผู้ใหญ่และหนุ่มสาวไม่สามารถอยู่อาศัยได้อย่างปลอดภัย

ที่นี่ ไลราได้พบกับวิล พาร์รี่ เด็กชายอายุ 12 ปีจากโลกของเรา ผู้สะดุดใจและเดินเข้ามาในช่องว่างระหว่างโลก อันนำมาสู่ชิตากาซซีหลังจากฆ่าผู้ชายคนหนึ่ง ซึ่งคอยรบกวนครอบครัวของเขาลง ในความพยายามค้นหาพ่อที่หายตัวไปเป็นเวลานานแล้ว

ต่อมาวิลได้กลายเป็นผู้ธำรงแห่งมีดนิรมิต ซึ่งเป็นอุปกรณ์ซึ่งถูกตีขึ้นเมื่อ 300 ปีก่อนโดยนักวิทยาศาสตร์ชาวซีตากาซซี โดยใช้วัตถุดิบเดียวกันกับกิโยตินสีเงินที่โบลแวงการ์ คมมีดด้านหนึ่งสามารถตัดได้ทุกสิ่งทุกอย่างได้อย่างง่ายดาย

แต่คมอีกด้านหนึ่งสำคัญกว่านั้น โดยสามารถตัดผ่านได้แม้กระทั่งอนุภาคย่อย ทั้งยังสร้างทางผ่านระหว่างโลกได้ หลังจากพวกเขาพบกับแม่มดจากโลกของไลรา

พวกเขาก็ได้เดินทางไปหาพ่อของวิลต่อ ซึ่งซ่อนตัวอยู่ในโลกของไลราโดยใช้ชื่อว่า สตานิสลอส กรัมแมน เพียงเพื่อจะพบว่าเขาถูกสังหารโดยแม่มดนางหนึ่งที่รักเขา ส่วนไลราก็ถูกลักพาตัวไป

สู่เส้นทางมรณะ

เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อกล่าวถึงไลราที่ถูกลักพาตัวไปโดยแม่ของเธอ มิสซิสโคลเตอร์ สมาชิกศาสนจักรที่ทราบคำนายที่ระบุว่าไลราจะเป็นอีฟคนต่อไป ทูตสวรรค์ บารัคและบัลธามอส ได้แจ้งวิลให้เดินทางไปกับพวกเขา เพื่อส่งมอบมีดนิรมิตเพื่อใช้เป็นอาวุธสงครามต่อต้าน พระผู้ทรงอานุภาพ

วิลเพิกเฉยต่อทูตสวรรค์ และด้วยความช่วยเหลือของอะมา เด็กสาวท้องถิ่น ราชาหมียอริก เบิร์นนิสัน และจารชนชาวกอลลิเวสเปี้ยนของลอร์ดแอสเรียล เทียลีส์และซาลมาเกีย เขาสามารถช่วยไลราจากถ้ำซึ่งแม่ของเธอซ่อนเธอไว้จากศาสนจักร

ผู้ซึ่งตัดสินใจจะฆ่าเธอด้วยเกรงว่าเธอจะถูกล่อลวง จากสิ่งล่อและบาปเช่นเดียวกับอีฟดั้งเดิม

ไลรา วิล เทียลีส์และซาลมาเกีย ได้เดินทางไปยังดินแดนแห่งคนตาย ทำให้ต้องแยกจากภูติของเขาชั่วคราว หลังจากนั้น เขาได้ปลดปล่อยวิญญาณจากการถูกกดขี่คุมขัง โดยพระผู้ทรงอานุภาพ

แมรี มาโลน นักวิทยาศาสตร์ที่มาจากโลกของวิล มีความสนใจในฝุ่นธุลี (หรือเรียกว่า อนุภาคมืด/เงา) ได้เดินทางไปยังดินแดนที่มีสิ่งมีชีวิตมีความรู้สึกอาศัยอยู่ เรียกว่า มูเลฟา เธอจึงได้เรียนรู้ธรรมชาติของฝุ่นธุลี

ซึ่งได้รับการอธิบายว่าเป็นอนุภาคจิตครอบคลุม ของการตระหนักรู้ในตัวเอง โดยเป็นทั้งสิ่งสร้างและหล่อเลี้ยงชีวิตไว้ ลอร์ดแอสเรียลและมิสซิสโคลเตอร์ ที่กลับใจใหม่ได้ร่วมกันทำลายผู้สำเร็จราชการของพระผู้ทรงอานุภาพ เมตาตรอน

ซึ่งทั้งหมดได้ตกลงสู่ห้วงอเวจีไปพร้อมกัน พระผู้ทรงอานุภาพตายด้วยความอ่อนแอของตัวเอง เมื่อวิลและไลราปลดปล่อยจากคุกคริสตัลซึ่งเมตาตรอนได้ขังเขาไว้

เมื่อวิลและไลรากลับมาจากดินแดนแห่งคนตาย พวกเขาก็ได้พบกับภูติของตน เรื่องราวจบลงเมื่อวิลและไลราตกหลุมรักกัน แต่ไม่อาจอยู่ร่วมกันได้ในโลกเดียวกันได้ เนื่องจากทางผ่านระหว่างโลกทั้งหมด

ยกเว้นทางผ่านเชื่อมระหว่างโลกบาดาลกับโลกของมูเลฟา จำเป็นต้องปิดเพื่อป้องกันการสูญเสียฝุ่นธุลี และทั้งสองคนสามารถมีชีวิตอยู่ได้อย่างปกติในโลก ที่พวกเขาถือกำเนิดขึ้นมาเท่านั้น

ไลราสูญเสียความสามารถตามธรรมชาติ ในการอ่านอลิธีอามิเตอร์ และเรียนรู้วิธีการใช้จิตสำนึกของตน ให้ได้ผลอย่างเดียวกันแทน

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สิรสวัสดิ์วุธวาร สิริมานปรีดิ์ปราโมทย์นะคะ

Create Date : 26 มกราคม 2554

Last Update : 26 มกราคม 2554 9:17:20 น.

0 comments

Counter : 3845 Pageviews.