BlogGang.com : : sirivinit : พระยาอรรคราชวราทร อรรคราชทูตไทยคนแรก ประจำกรุงวอชิงตัน

พระยาอรรคราชวราทร อรรคราชทูตไทยคนแรก ประจำกรุงวอชิงตัน

พระยาอรรคราชวราทร
อรรคราชทูตไทยประจำกรุงวอชิงตัน
ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นคนแรก

พระยาอรรคราชวราทร (ภัสดา บุรณศิริ) ยามชรา
นั่งอยู่แถวหน้าซ้ายสุดในหมู่ผู้ชาย,
พระยามหานิเวศานุรักษ์ (กระจ่าง บุรณศิริ)
และพระยาอุเทพโกสินทร์(ประสาน บุรณศิริ)

ภรรยาเอกของพระยาอรรคราชวราทร

ขณะไปเรียนหนังสือที่เคมบริดจ์ ประเทศอังกฤษ
กับในหลวงรัชกาลที่ 6

“พระมิตรกรรมรักษา” (นัดดา บุรณศิริ) บุตรชาย
ของเจ้าคุณอรรคราชฯ อัครราชทูตไทยคนแรก
ประจำประเทศญี่ปุ่น ผู้หาสถานที่จัดตั้งสถานทูตไทย
ได้สำเร็จและเชี่ยวชาญภาษาญี่ปุ่นมาก

“นีโน่” เมทนี บุรณศิริ
หนึ่งในผู้สืบเชื้อสายของตระกูลนี้

สาแหรกตระกูล “บุรณศิริ”
พระยาอรรคราชวราทรเป็นบุตรของเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี) ต้นตระกูล “บุรณศิริ” ที่สืบเชื้อสายจากพราหมณ์เมืองพาราณสี ประเทศอินเดีย เข้ารับราชการในประเทศไทยตั้งแต่สมัยแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา

ครั้งถึงรัชกาลที่ 4 ต้นตระกูล “บุรณศิริ” ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น “เจ้าพระยาธรรมกรณาธิบดี” เสนาบดีกระทรวงวัง ต่อมาเมื่อชราได้รับพระราชกรุณาโปรดเกล้าฯเปลี่ยนราชทินนามเป็น “เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี”

ในแผ่นดินถัดมา รัชสมัยสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง เจ้าพระยาสุรธรรมมนตรีได้ขอพระราชทานนามสกุลจากในหลวงรัชกาลที่ 5 ทรงพระราชทานนามสกุล “บุรณศิริ” และใช้สืบมาจนถึงปัจจุบัน

นิเวศานุรักษ์ (กระจ่าง บุรณศิริ), พระยาอุเทนเทพโกสินทร์ (ประสาน บุรณศิริ), พระยาธรรมจรรยานุกูลมนตรี (จำเริญ บุรณศิริ) และหม่อมแหวว บุรณศิริที่เกิดกับมารดา “พัน” บุตรีเจ้าอนุวงศ์เมืองเวียงจันทน์ และหม่อมแหววท่านนี้ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมชเคยเขียนถึงในหนังสือ “โครงกระดูกในตู้” ว่า เป็นหม่อมยาย” ของตน

“เจ้าคุณอรรคราชฯ ท่านเป็นน้องชายของหม่อมยายแหววของผมไงล่ะ ก็ถือว่าท่านมีศักดิ์เป็นตา”

พระยาอรรคราชวราทรไม่เพียงแต่เป็น อัครราชทูตไทยคนแรกประจำสหรัฐอเมริกานั้น ท่านยังเป็นคนไทยคนแรกที่ไม่ใช่เจ้านายชั้นสูงซึ่งได้รับโปรดเกล้าฯจากสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงรัชกาลที่ 5 ให้ไปศึกษาที่ประเทศอังกฤษรวมกับเจ้านายพระองค์อื่น รวมทั้งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้นที่ทรงพระเยาว์อีกด้วย

เมื่อสำเร็จการศึกษาจึงกลับมาได้เข้ารับราชการในกรมมหาดเล็ก และเป็นเลขานุการส่วนพระองค์เสนาบดีกระทรวงต่างประเทศในปีพุทธศักราช 2432

ปู่ทวดของ “นีโน่”
“จริงๆ แล้วปู่ทวดตามที่ฟังผู้ใหญ่เล่ามา ท่านเป็นคนที่ทันสมัย เป็นคนที่มีบุคลิกดีมาก ภาษาพูดก็เยี่ยมแถมเป็นคนขยัน ท่านเป็นคนแรกที่นำ “ไบซิเกิล” รถจักรยานที่มีล้อหน้าใหญ่ ล้อหลังเล็กของสมัยนั้นเข้ามาให้ในหลวงรัชกาลที่ 5 ทอดพระเนตรอีกด้วย

“นีโน่”- เมทนี บุรณศิริ ดารา-พิธีกรมีศักดิ์เป็น “เหลน” ยังได้กล่าวในครั้งนั้นถึงเจ้าคุณอรรคราชวราทรให้ฟังว่า

สกุลที่มีบรรพบุรุษร่วมกันกับ “บุรณศิริ” ในสมัยปัจจุบัน ได้แก่ รังสิพราหมณกุล, จันทรโรจนวงศ์, สิงหเสนี และสุจริตกุล

“จริงๆแล้วคือนามสกุลเดียวกัน เชื้อสายเดียวกัน คือทุกคนในนามสกุลเหล่านี้มีต้นตระกูลเป็นพราหมณ์มาจากเมืองพาราณสี มีสิทธิ์เป็นพราหมณ์ใหญ่ได้หมด แต่ทางสายนามสกุล “บุรณศิริ” จะรับราชการในกระทรวงต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่”

คุณสมบัติอีกประการหนึ่งที่เมทนี บุรณศิริ “ปลื้ม” มากกับปู่ทวด “พระยาอรรคราชวราทร” คือได้รับคำบอกเล่าจากป้าสะใภ้-ประภาศรี สวัสดิวัตน์ว่า เจ้าคุณอรรคราชฯสมัยหนุ่มนั้นได้รับคำชมจากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีว่าหล่อมาก..หล่อกว่าพวกเหลนๆ ทุกวันนี้เสียอีก

“เท่าที่ผู้ใหญ่เล่าให้ฟังก็คือในสมัยรัชกาลที่ 5 ทวดต้องไว้หนวดด้วย เพราะรัชกาลที่ 5 ทรงโปรดให้ข้าราชบริพารไว้หนวดทุกคน แถมมีเงินเดือนให้อีกต่างหาก ใครไว้หนวดเยอะและสวยก็จะได้เงินพระราชทานมากขึ้น..บางคนได้ถึง 10 บาทขึ้นไป” เมทนี บุรณศิริ อธิบายถึงรูปท่านปู่ทวดของเขา

ถัดจากพระยาอรรคราชวราทร ตระกูล “บุรณศิริ” อีกท่านหนึ่งที่เข้ารับราชการในกระทรวงต่างประเทศก็คือ “พระมิตรกรรมรักษา” (นัดดา บุรณศิริ) บุตรชายของเจ้าคุณอรรคราชฯหรือปู่ของ “นีโน่” เมทนี บุรณศิริ นั่นเอง

พระมิตรกรรมรักษาถูกบิดาส่งไปเรียนหนังสือที่ประเทศเยอรมนีตั้งแต่อายุ 6 ขวบ จนอายุ 18 จึงกลับมาศึกษาในประเทศไทย อีก 2 ปีหลังจากนั้นจึงไปศึกษาทางด้านกฎหมายที่ประเทศฝรั่งเศสจนจบปริญญาเอก เมื่ออายุประมาณ 27-28

และเข้ารับราชการในกระทรวงต่างประเทศตามรอยเจ้าคุณอรรคราชฯผู้เป็นบิดาทันทีและได้รับตำแหน่งกงสุลไทยในประเทศญี่ปุ่น และที่ตั้งสถานทูตไทยในประเทศญี่ปุ่นทุกวันนี้คือ สถานกงสุลไทยที่พระมิตรกรรมรักษาเป็นผู้เลือกด้วยตัวเองในสมัยนั้น

“สมัยนั้นยังไม่ได้เป็นเอกอัครราชทูต เขาเรียกว่า “มินิสเตอร์” ช้างไทยตัวแรกที่เอาไปให้สวนสัตว์ญี่ปุ่นคุณปู่ผมก็เป็นคนเอาไป คนญี่ปุ่นเขาจะตื่นเต้นมากเวลาที่รู้ว่าบ้านผมเป็นคนเอาช้างไปให้ญี่ปุ่น คุณพ่อผมก็เกิดที่ญี่ปุ่น เกิดใกล้แม่น้ำซูมิดะ คุณพ่อเลยได้ชื่อว่า ซูมิดะ ตอนหลังเปลี่ยนเป็นไทยเลยกลายเป็น สุมิดา” เมทนี บุรณศิริ รำลึกความหลังของบรรพบุรุษให้ฟัง

พระมิตรกรรมรักษามีทายาทกับสุพรรณ บุนนาค บุตรีเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ถึง 6 คน แต่ไม่มีใครเลยที่จะสืบทอดเข้ารับราชการในกระทรวงต่างประเทศเยี่ยงบุพการี

เมทนี บุรณศิริอธิบายความนี้ว่า เนื่องจากคุณปู่-พระมิตรกรรมรักษาเสียชีวิตในขณะที่ลูกๆ ยังเป็นเด็กๆ ผู้เป็นย่าจึงเบนเข็มไปเอาดีทางธุรกิจเพื่อเลี้ยงลูก ๆ ทั้ง 6 ให้ดีที่สุด ดังนั้นมาถึงรุ่นลุงและพ่อของเขาจึงดำเนินรอยตามโดยคุณพ่อ “สุมิดา บุรณศิริ” เป็นกรรมการบริษัทเทยิน โพลีเอสเตอร์ และคุณแม่ “เชอรี่” เชื้อสายออสเตรเลียร่วมทุนทำที่นอนแก้ปวดหลังกับนักลงทุนญี่ปุ่น

“คุณลุงปรีดา บุรณศิริ ท่านสนิทกับพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณก่อนที่จะเป็นนายกฯมาก และท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญภาษาญี่ปุ่นจนคนญี่ปุ่นเองยังยอมรับนับถือรวมทั้งยังเป็น “พระสหาย” ของพระอนุชาอดีตสมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นที่สิ้นพระชนม์ไปไม่นานมานี้

ท่านนายกฯ (หมายถึง พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ) เคยพูดถึงคุณลุงว่าถ้าได้รับราชการในกระทรวงต่างประเทศคงทำประโยชน์ให้ประเทศชาติไม่น้อย” นีโน่-เมทนีผู้เป็นหลาน... ซึ่งเรียนจบมาทางด้าน รัฐศาสตร์การทูตมาจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เล่าไว้ อย่างนั้น

ข้อมูลจำเพาะ

พระยาอรรคราชวราทร(ภัศดา บุรณศิริ)

เกิดเมื่อวันพุธขึ้น 12 ค่ำ เดือนสาม ปีวอก จุลศักราช 1222 ตรงกับวันที่ 23 มกราคม พระพุทธศักราช 2403
พ.ศ.2415 ใด้ถวายตัวเปนมหาดเล็กวิเศษในรัชการที่ 5
พ.ศ.2424 ใด้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เปนนายรองบำรุงราชบทมาลย์
พ.ศ.2425 ใด้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกใปศึกษาวิชา ณ ประเทศอังกฤษ
พ.ศ.2432 กลับจากประเทศอังกฤษเข้ารับราชการในกรมมหาดเล็กและเปนเลขานุการส่วนพระองค์เสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ
พ.ศ.2434 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใปเปนปลัดกรมๆ กองตระเวรฝ่ายกองรักษาในกรมพระนครบาล
พ.ศ. 2435 เลื่อนตำแหน่งเปนเจ้ากรมกองตระเวรฝ่ายกองรักษาในกระทรวงนครบาล และเลื่อนบรรดาศักดิ์เปนพระอนันต์นรารักษ์
วันที่ 1 เมษายน พ.ศ.2440 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใปเปนข้าหลวงจัดราชการเมืองสมุทรปราการแลเมืองนครเขื่อนขันธ์ (จังหวัดสมุทปราการจังหวัดพระประแดง)
ธันวาคม พ.ศ.2440 ใด้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เปนพระยาเพชรชฎา
พฤศภาคม พ.ศ.2441 กลับจากข้าหลวงจัดราชการ มารับราชการในกองบัญชาการน่าที่เจ้ากรมกองแปล
วันที่ 21 กันยายน พ.ศ.2441 ใด้รับพระราชทานตรามงกุฎสยามชั้นที่ 3
วันที่ 2 กันยายน พ.ศ.2444 ใด้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เปนพระยาอรรคราชวราทร และใด้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไปเปนอรรคราชทูตสยามประจำกรุงวอชิงตัน
พ.ศ.2449 ย้ายจากอรรคราชทูตสยามกรุงวอชิงตันกลับกรุงเทพฯเข้ารับราชการเปนอธิบดีกองทูตและกองกงซุลในกระทรวงการต่างประเทศ
วันที่ 21 กันยายน พ.ศ.2451 ใด้รับพระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา
วันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ.2452 ใด้รับพระราชทานตราช้างเผือกชั้นที่ 3 และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้กลับใปเปนอรรคราชทูตสยามประจำกรุงวอชิงตัน
พ.ศ.2454 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ย้ายจากอรรคราชทูตสยามกรุงวอชิงตัน ใปเปนอรรคราชทูตประจำกรุงอังกฤษ และใด้รับพระราชทานตรามงกุฎสยามชั้น 2
กรกฎาคม พ.ศ.2455 ย้ายจากอรรคราชทูตกรุงอังกฤษกลับกรุงเทพฯ แลกราบถวายบังคมลาออกจากราชการ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้รับพระราชทานเบี้ยบำนาญ

หมายเหตุ สะกดการันต์ตามอักขรวิธีที่ประวัติชีวิตราชการของพระยาอรรคราชวราทรบันทึกไว้

ขอขอบคุณ ผู้จัดการออนไลน์

สวัสดิ์สิริศนิวารค่ะ

ขอความกรุณาช่วยโหวต TBA ด้วยนะคะ
ขอบพระคุณมากค่ะ
กดที่นี่ค่ะ

sirivinit

Create Date : 18 สิงหาคม 2554

Last Update : 31 ตุลาคม 2555 17:55:17 น.

0 comments

Counter : 4540 Pageviews.