แผ่นดินอื่น - กนกพงศ์ สงสมพันธุ์

แผ่นดินอื่น
ผู้เขียน กนกพงศ์ สงสมพันธุ์
จำนวน 376 หน้า
สำนักพิมพ์ นาคร
ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 สิงหาคม 2539 (พิมพ์ครั้งแรก มีนาคม 2539)
ราคา 160 บาท

แผ่นดินอื่นเป็นผลงานรวมเรื่องสั้นรางวัลซีไรต์ ปี 2539 ของคุณกนกพงศ์ สงสมพันธุ์ นักเขียนชาวอ.ควนขนุน จ.พัทลุง คุณกนกพงศ์เกิดเมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2509 มีผลงานทั้งที่เป็นบทกวี และเรื่องสั้น ซึ่งเป็นที่ยอมรับ และได้รับรางวัลหลายครั้ง โดยเฉพาะงานเขียนเรื่องสั้น ส่วนใหญ่จะเป็นงานที่สะท้อนภาพสังคมที่เกิดขึ้นในท้องถิ่นบ้านเกิดของเขา โดยเฉพาะเรื่องราวความขัดแย้งรุนแรงทั้งในแง่วัฒนธรรม ศาสนา และการเมือง

คุณกนกพงศ์เสียชีวิตด้วยอาการน้ำท่วมปอดจากโรคปอดชื้น ในเช้าวันที่ 13 กพ. 2549 ด้วยอายุเพียง 40 ปี

แผ่นดินอื่นเป็นหนังสืออีกเล่มที่ดิฉันใช้เวลาในการอ่านหลายวัน เพราะเนื้อหาที่นำเสนอสะท้านสะเทือนใจ อ่านเรื่องหนึ่งจบก็มีการพักให้น้ำก่อน หลายเรื่องที่อ่านเจอแล้วคิดว่าช่างโหดร้าย รุนแรง (แล้ว) ก็ยังได้พบสิ่งที่เลวร้ายกว่านั้นอีก การเล่าเรื่องของคุณกนกพงศ์เป็นไปอย่างหนักแน่น สำเนียงสั้นกระชับ แต่ก็ฟังเพลิน ได้อารมณ์ เหมือนที่รู้สึกกับสำเนียงทางใต้ แม้เนื้อหาจะหนักหน่วง รุนแรง แต่ภาษาก็ประณีตงดงามค่ะ

ในเล่มนี้ประกอบด้วยเรื่องสั้น 8 เรื่อง นำเสนอภาพความขัดแย้งหลากหลายทั้งในสังคมและในหัวใจของผู้คน โดยมีฉากหลังเป็นท้องถิ่นภาคใต้ของไทย ในบทนำของสำนักพิมพ์กล่าวถึง "แผ่นดินอื่น" ว่า สังคมที่ผันแปรไป ทำให้สิ่งต่างๆ ไม่เป็นเช่นที่เราเคยเห็น เคยรู้ เคยเข้าใจ เสมือนว่าแผ่นดินที่เราเหยียบยืนได้กลายเป็นแผ่นดินอื่นไปเสียแล้ว สำหรับดิฉัน หนังสือเล่มนี้ได้พาดิฉันก้าวย่างเข้าไปในที่ที่ไปไม่ถึงมาก่อน ได้พาดิฉันเข้าไปยัง "แผ่นดินอื่น" ได้มองเห็นแง่มุมที่ไม่เคยเห็น ได้เข้าใจในสิ่งที่ไม่เคยเข้าใจ ได้เห็นภาพอดีตที่ซ้อนทับกับภาพปัจจุบันที่เรากำลังเผชิญ ได้เห็นภาพความขัดแย้งในสังคม ความขัดแย้งในใจ ความไม่เข้าใจ เห็นผลพวงของการสร้างทัศนคติที่ผิดเกี่ยวกับคน "กลุ่มอื่น" เช่น

- ระหว่างพุทธ กับ ผี หรือความคิดฝ่ายดีกับฝ่ายต่ำในหัวใจ ใน บนถนนโคลีเซียม เล่าถึงเด็กย่างเข้าวัยรุ่นบนถนนที่เต็มไปด้วยโลกีย์ -

"มึงเชื่อไหมที่เขาบอกว่าแกมีมนต์ปีศาจ? อีแม่มดนั่นเที่ยวร่ายมนต์ให้ใครๆ ต่างเลวเหมือนมันไปหมด พวกมึงมีพระ แต่พวกกูมีอีแม่มด!.."

- ระหว่างความขัดแย้งของวิถีแห่งรักที่ต่างกัน ทั้งความรักชาติ และความรักของคนในครอบครัว ใน บ้านเกิด เรื่องของครอบครัวที่แตกร้าวจากปัญหาความขัดแย้งระหว่างกองกำลังของรัฐกับกองทัพของพรรคคอมมิวนิสต์ฯ ในยุคการปราบปรามโดยใช้ความรุนแรง -

'พี่ยังพูดอีกว่าความรักของแม่เป็นความรักที่คับแคบ ฉันไม่รู้หรอก ปรียา ฉันตัดสินอะไรไม่ได้ ฉันรู้เพียงว่าแม่รักเรามากมายเหลือเกิน แม่สูญเสียมามากพอแล้ว ทั้งวันวานก็โหดร้าย จนแม่ไม่ต้องการมันอีกแม้เพียงเศษเสี้ยวก็ตาม'

- ระหว่างมุสลิม กับ คนนอกศาสนา ใน แมวแห่งบูเต๊ะกรือซอ เรื่องของทหารที่เข้าไปรักษาความปลอดภัยในการเดินทางให้ครู เรื่องนี้ให้ภาพสะท้อนชัดว่า มือที่ยื่นเข้าไปช่วยเหลือนั้น หากไม่ได้ไปพร้อม "ความเข้าใจ" แทนที่จะเป็นการเยียวยา มันกลับกลายเป็นมือที่ฉีกทึ้ง ทำร้ายทำลายอย่างแสนสาหัส -

'มุสลิมวางจิตใจไว้่ในหัตถ์อัลลอฮ์ แล้วเริ่มต้นอดอาหารตั้งแต่เห็นแสงแรกของอรุณ ฮารานบอกว่า ความหมายของมันมิได้มีเพียงการประกาศว่าเป็นบ่าวที่ดีของพระองค์เท่านั้น และนอกเหนือจากการฝึกจิตใจให้เข้มแข็งอดทนแล้ว สิ่งที่เขาได้เรียนรู้ก็คือเนื้อแท้ในรสชาติของความหิว นี่คือวิถีซึ่งคนรวยจะได้รู้ว่าคนจนอยู่อย่างไร, ผู้กินอิ่มได้ประจักษ์ในความทรมานของผู้ิอดอยาก อาจเป็นจริงตามที่ฮารานกล่าว- หากคนกินอิ่มนึกถึงคนไม่มีกินได้ โลกนี้ก็ไม่เหลือปัญหาใดให้แก้ไขอีก แน่ล่ะ... เพราะสิ่งที่เขาพูดถึงคือทั้งหมดแห่งความเข้าใจกันของมนุษย์ นั่นเป็นวิถีซึ่งนำไปสู่การเอื้อเฟื้อเจือจาน'

- ระหว่างคุณค่ายุคเก่า กับ คุณค่ายุคใหม่ หรือ ศรัทธาในความดีกับคุณค่าแห่งเงินตรา ใน แพะในกุโบร์ เรื่องของชุมชนมุสลิมกับนักพัฒนาธุรกิจ -

'มืดมนจนมองอะไรไม่เห็น... แม้บัดนี้ทั่วเมืองจะเต็มด้วยแสงนานา แต่ทว่าแทนที่แสงไฟซึ่งขับไล่ความมืดทุกซอกทุกมุมออกไปจะทำให้คนเราหายหวาดกลัว กลับยิ่งฉุดดึงให้จมดิ่งลงสู่ฝันร้าย'

รวมทั้งการพูดถึงปัญหาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เช่น

- ปัญหาของชนชั้นกลาง ใน ผีอยู่ในบ้าน เรื่องชีวิตบัดซบของชายคนหนึ่งที่กำลังจะขายบ้านหลังเมียถูกยิงตายในเดือนพฤษภาคม -

'คนอื่นเขาจะร่วมเหตุการณ์พฤษภาด้วยเหตุผลกลใดผมไม่รู้ แต่ผมเข้าร่วมเพราะเหตุนี้ โทษนะครับ แม่ง- ชีวิตเราแพ้มาหมดแล้วทุกอย่าง ยังจะมาย่ำยีกันอยู่อีก มันแตกปะทุน่ะครับ เกิดความรู้สึกขอชนะซักอย่างเถอะ จะได้มีเรี่ยวมีแรงมีชีวิตอยู่ต่อ'

- ปัญหาของคนที่ไม่มี(สิทธิ)เสียง ใน บางสิ่งบางอย่างเกิดขึ้น เรื่องราวปัญหาสังคมและปัญหาแรงงาน สะท้อนผ่านครอบครัวเล็กๆ ครอบครัวหนึ่ง -

'ฉันเลวมากไหมพ่อ? หากจะบอกว่า ที่สุดแล้วในชีวิตซึ่งสิ้นหวังนี้ เซ็กส์เป็นเพียงความรื่นรมย์เดียวที่ฉันมี มันคือสิ่งเดียวที่ช่วยปลอบประโลมให้ฉันมีชีวิตอยู่ต่อ เป็นเสมือนน้ำหล่อเลี้ยงชีวิต มันคงเหมือนแม่ที่จมอยู่กับละครหลังข่าว หรือเหมือนเหล้าซึ่งพ่อดื่มอยู่ทุกวันนั่น พ่อต้องซึ้งแก่ใจดีว่าทำไมถึงดื่ม บางทีนี่อาจเป็นทางแก้ปัญหาในชีวิตของคนอย่างเราๆ ใช่ไหมพ่อ?'

- ปัญหาการล่มสลายของความเชื่อศรัทธาในธรรมชาติ ซึ่งเสมือนทางไปสู่การล่มสลายของสังคม ใน แม่มดแห่งขุนเขา เรื่องราวของความศิวิไลซ์ที่กลืนกินศรัทธาแห่งธรรมชาติ และมนุษยธรรม -

'แม้เป็นการต่อสู้ในความไม่เข้าใจ แต่ก็ดีกว่าการเข้าใจทว่าดูดาย การปล่อยวางจะต่างอันใดกับการไม่รู้ร้อนรู้หนาว การยืนอยู่เหนือความวุ่นวายก็คือการมองชีวิตอื่นเป็นท่อนไม้ บางทีคุณค่าที่มัดหลงยึดถึออาจเป็นเพียงความขี้ขลาดอย่างหนึ่ง'

คุณกนกพงศ์สะท้อนเรื่องราวเหล่านี้จากประสบการณ์ของเขา สิ่งที่เคยเกิดขึ้นแล้ว และนำพามาซึ่งโศกนาฎกรรม ความเศร้า ความสูญเสียของผู้บริสุทธิ์ ที่ล้วนก่อให้เกิดบาดแผลร้าวลึกในใจของผู้คน จนเกิดคำถามดังๆ ในหัวว่า พวกเราไม่เคยเรียนรู้จากเรื่องราวเหล่านี้เลยหรือไร จึงได้ปล่อยให้มันเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าบนแผ่นดินนี้

หรือจะเป็นดังที่คุณกนกพงศ์ตั้งคำถามไว้ใน "น้ำตก" เรื่องสั้นเรื่องสุดท้ายของเล่มนี้

'คุณค่าซึ่งสร้างสมมาแต่ยุคอดีตอยู่ใกล้ชิดเราเหลือเกิน (ซึ่งในเรื่องนี้ใช้ โนรา และ ช้าง เป็นตัวแทนในการเล่าเรื่อง) ใกล้กระทั่งยังสามารถใช้เงินทองซื้อหาได้เมื่อเกิดอารมณ์ถวิล คล้ายเป็นอาภรณ์ซึ่งเราพอใจสวมใส่อยู่ชั่วครู่ยาม แล้วไม่นานเราก็สลัดทิ้งเหมือนมันไม่มีคุณค่าพอที่จะพับเก็บรักษาไว้ หรือกระทั่งอาจไม่มีใครคิดทบทวนเลยว่า ความรู้สึกที่เรามีต่อมันนั้น จริงแท้แล้วเป็นเช่นไร?

หรือเราได้มายืนอยู่ตรงปากทางเข้าสู่ยุคแห่งการล่มสลายแล้วโดยแท้จริง?'

Create Date : 03 พฤษภาคม 2553 Last Update : 3 พฤษภาคม 2553 13:06:54 น. Counter : 38044 Pageviews.		7 comments
Share Tweet