| Paul Dirac และภรรยา | | | อีก 3 ปีต่อมา Dirac ก็ได้ใช้สมการนี้ทำนายอีกว่า ธรรมชาติยังมีอนุภาคชนิดหนึ่งที่มีพลังงานเป็นลบ มีประจุบวก แต่มีมวลเท่าอิเล็กตรอน ซึ่งขณะนั้นยังไม่มีใครเคยเห็น จนกระทั่ง R. Millikan ได้มาให้สัมมนาที่มหาวิทยาลัย Cambridge และได้นำภาพที่ Carl D. Anderson ถ่ายเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม ค.ศ.1932 โดยให้รังสีคอสมิกผ่านเข้าไปในห้องหมอก (cloud chamber) และได้เห็นอนุภาคตัวหนึ่งว่า มีมวลเท่าอิเล็กตรอน แต่มีประจุบวก ผลการพบอนุภาค positron ได้ถูกตีพิมพ์ในวารสาร Science ฉบับเดือนกันยายน 1932 เป็นการยืนยันว่า สมการ Dirac ถูกต้อง เพราะสามารถทำนายการอุบัติของปฏิสสาร (antimatter) ได้เป็นครั้งแรก ความสำเร็จเหล่านี้ ทำให้คณะกรรมการรางวัลโนเบลรู้สึกประทับใจมาก ดังนั้น ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ.1933 ซึ่งเป็นเวลาหนึ่งปีหลังจากที่ได้ครองตำแหน่ง Lucasian Professor แห่งมหาวิทยาลัย Cambridge (ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ Isaac Newton เคยครอง) Dirac ในวัย 31 ปี ก็ได้รับการประกาศชื่อให้เป็นผู้พิชิตรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ร่วมกับ Erwin Schroedinger ซึ่งทำให้ Dirac เป็นนักฟิสิกส์ทฤษฎีอายุน้อยที่สุดที่ได้รับรางวัลอันทรงเกียรตินี้ (จนกระทั่งปี 1957 สถิตินี้ได้ถูกทำลายโดย T.D. Lee) เมื่อได้ข่าวว่าตนคือผู้พิชิตรางวัลโนเบล Dirac คิดจะปฏิเสธการรับรางวัล เพราะไม่ชอบให้ใครมาสนใจชีวิตของตนเองเลย แต่ Niels Bohr บอกว่า ถ้าปฏิเสธคนจะยิ่งสนใจ Dirac จึงเดินหน้าประกาศจะไปรับรางวัลในงานเลี้ยงฉลองการรับรางวัลโนเบลที่ Stockholm ในสวีเดน Dirac ไม่ได้เชิญบิดาไปร่วมงาน แต่เชิญเฉพาะมารดา ในเดือนมีนาคม 1936 เมื่อบิดาเสียชีวิต Dirac บอกเพื่อนทุกคนว่าเขาหมดความกดดันแล้ว และต่อแต่นี้ เขามีเสรีภาพเต็มตัว อีก 6 เดือนต่อมา Dirac ได้เข้าพิธีสมรสกับน้องสาวของ Eugene Wigner (รางวัลโนเบลฟิสิกส์ปี 1963) ชื่อ Margit Balazs คนทั้งสองมีบุคลิกตรงกันข้าม เช่น Margit ชอบสังคม แต่ Dirac ชอบเก็บตัว Margit พูดมาก แต่ Dirac พูดน้อย (บางครั้งก็ไม่พูดเลย) ทั้งสองจึงเป็นเสมือน antiparticle ของกันและกัน อย่างไรก็ตามครอบครัวนี้มีลูกสาว 2 คน ในหนังสือ The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius ของ Graham Farmelo ที่จัดพิมพ์โดย Faber ในปี 2009 ผู้เขียนได้ให้ความเห็นว่า การที่ Dirac มีบุคลิกประหลาด เพราะเขามีชีวิตที่ขาดความอบอุ่น เพราะถูกกดดันโดยบิดาตลอดเวลาทำให้เป็นคนเก็บตัวที่เข้มงวด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องนิสัย คำพูดและกิจกรรมต่างๆ ที่ต้องทำตามกฎเกณฑ์ ให้ความสำคัญกับตนเอง ไม่ผูกพันกับใคร และเคยร้องไห้ครั้งเดียวในชีวิตคือเมื่อ Einstein ตาย เป็นคนไม่มีเพื่อนสนิท ไม่รับนิสิตทำวิทยานิพนธ์ จน Farmelo คิดว่า Dirac น่าจะเป็นออทิสติกเหมือนบิดา แต่ดีที่มีคนยอมรับและชื่นชม เพราะ Dirac เป็นนักฟิสิกส์ระดับสุดยอดนั่นเอง หลังจากที่ได้รับรางวัลโนเบลแล้ว งานวิจัยของ Dirac เริ่มเปลี่ยนทิศทาง เพราะทฤษฎี quantum electrodynamics (QED) ที่ Dirac ให้กำเนิดเริ่มประสบปัญหาการคำนวณที่ให้คำตอบที่มีค่าอนันต์ (infinity) ในหลายกรณี Dirac จึงหันไปสนใจเรื่องจักรวาลวิทยา และทำตัวเป็นพ่อบ้านธรรมดา ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 Dirac เป็นที่ปรึกษาให้ทีมนักฟิสิกส์อังกฤษที่ทำงานในโครงการ Manhattan เพื่อผลิตระเบิดปรมาณู หลังจากที่สงครามโลกยุติ นักฟิสิกส์ทฤษฎีหนุ่มๆ เช่น Freeman Dyson, Richard Feynman, Julian Schwinger และ Sin itiro Tomonaga ได้ร่วมกันพัฒนาทฤษฎี quantum electrodynamics ต่อไปจนสามารถกำจัดค่าอนันต์ได้ และผลการคำนวณให้คำตอบที่สอดคล้องกับผลการทดลองอย่างดีเยี่ยม แต่ Dirac ก็ไม่ประทับใจ เพราะรู้สึกว่า เทคนิคคณิตศาสตร์ที่คนทั้งสี่ใช้นั้นน่าเกลียด สับสนและยุ่งมาก Dirac จึงถอยห่างจาก QED และหันไปสนใจเฉพาะอันตรกริยาระหว่างอิเล็กตรอนกับแสงเท่านั้น และไม่สนใจอันตรกริยานิวเคลียร์เลย ดังนั้น Dirac จึงแยกตัวจากนักฟิสิกส์ทุกคน และไม่ได้ผลิตผลงานสำคัญใดๆ อีกเลย ในปี 1969 เมื่อ Dirac ลาออกจากตำแหน่งศาสตราจารย์ Lucasian แห่งมหาวิทยาลัย Cambridge เขาได้เดินทางไปรับตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัย Florida State แห่งเมือง Tallahassee ใน Florida เวลาได้รับเชิญไปบรรยายในที่ต่างๆ ทั่วโลก Dirac มักกล่าวถึง ความไม่สวยงามของทฤษฎี QED และตั้งความหวังว่าในอนาคต ทฤษฎีนี้จะถูกแก้ไข และปรับเปลี่ยนให้กระชับและสวยงาม แนวคิดเช่นนี้ได้ทำให้นักฟิสิกส์รุ่นใหม่ตระหนักว่า ยุคของ Dirac ได้ผ่านไปแล้ว ถึงวันที่ 20 ตุลาคม ค.ศ.1984 Dirac ก็เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจล้มเหลวที่เมือง Tallahassee ในอเมริกา หนังสือ The Strangest Man ที่ Graham Farmelo เรียบเรียงนี้ เขาได้บอกว่า เขาได้แรงบันดาลใจในการเขียนจากการได้พบ Dirac ในสมัยที่เขายังเป็นเด็กขายสลาก และ Dirac ได้ซื้อไปหนึ่งใบ ความชื่นชมนี้ได้ทำให้ Farmelo ซึ่งปัจจุบันเป็นศาสตราจารย์ฟิสิกส์ที่มหาวิทยาลัย Northwestern ตั้งชื่อลูกสาวของเขาว่า Paula และในยามว่าง Farmelo มักนำตำราคลาสสิกชื่อ The Principles of Quantum Mechanics ที่ Dirac เขียนมาอ่าน ส่วนชื่อของหนังสือนี้ เขาได้มาจากคำรำพึงของ Niels Bohr ที่เคยกล่าวถึง Dirac ว่าเป็นคนที่ประหลาดที่สุดที่ Bohr รู้จัก สำหรับประเด็นออทิสติกนั้น Farmelo ได้วิเคราะห์จากข้อมูลที่ว่า Dirac เป็นคนไม่พูด (ถ้าไม่จำเป็น) ไม่มีอารมณ์อ่อนไหว ค่อนข้างเย็นชา ไม่มีทักษะในการสื่อสาร เมื่อครั้งที่พบสมการ Dirac เขาได้เขียนโปสการ์ดถึงมารดาว่า ไม่มีอะไรจะรายงาน บุคลิกต่างๆ เหล่านี้คงได้มาจากพ่อ นอกจากนี้การสืบค้นประวัติของบุคคลต่างๆ ในครอบครัวสกุลนี้ก็พบว่า มี 6 คนที่ฆ่าตัวตายด้วยโรคซึมเศร้า ถ้า Dirac เป็นออทิสติกจริง ความผิดปกติของสมองของเขาจะสามารถตรวจสอบได้โดยใช้เครื่องตรวจ positron emission tomography (PET) ซึ่ง positron เป็นอนุภาคที่ Dirac ทำนายว่ามีในธรรมชาติ แต่โลกไม่ได้เก็บสมองของ Dirac ไว้ ดังนั้นเราจึงไม่มีทางรู้ชัดว่า Dirac เป็นออทิสติกหรือไม่ ถึงจะเป็นหรือไม่เป็น แต่ Dirac ก็เป็นนักฟิสิกส์ไอคอน (icon) คนหนึ่งของโลก
|